5-4 | 5-4 |
De voorzitter. - In de kracht van zijn leven, op 56-jarige leeftijd, is minister van Staat Daniel Ducarme op 28 augustus jongstleden van ons heengegaan. Hij was een man van overtuigingen en engagement, een weergaloze redenaar, en een toonbeeld van moed en humanisme.
Daniel Ducarme heeft politieke functies op alle niveaus waargenomen: voorzitter van de PRL (Parti Réformateur Libéral), stichter van de Mouvement Réformateur, minister van Leefmilieu en Landbouw, minister van Kunst, Letteren en Audiovisuele Media van de Franse Gemeenschap, minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, en volksvertegenwoordiger in het federale, Waalse en Europese parlement. In deze laatste assemblees was hij achtereenvolgens vice-voorzitter, fractievoorzitter en quaestor.
Hij bezat een merkwaardig aanpassingsvermogen: in zijn geboortestreek Luik nam hij jarenlang het burgemeesterschap van Thuin waar, om vervolgens naar Brussel te verhuizen, waar hij in Schaarbeek aan een nieuwe politieke carrière begon, en uiteindelijk voorzitter van de Executieve van het Gewest werd.
Tot 13 juni jongstleden was hij nog federaal volksvertegenwoordiger en voorzitter van MR International. Hij was pas benoemd tot erevoorzitter van de Kamer.
Van 2000 tot 2002 was Daniel Ducarme voorzitter van de Conferentie voor Institutionele Vernieuwing van Brussel, die werd opgericht bij de regionale regeringsovereenkomsten van 1999, en geleid heeft tot het Lombard- en het Lambermontakkoord, met onder andere een herfinanciering van Brussel.
Daniel Ducarme zal trouwens in onze gedachten blijven door de energie en de overtuiging waarmee hij de plaats en de internationale uitstraling van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft verdedigd. Door de globalisering, het verdwijnen van de grenzen, de verstedelijking en de ontwikkeling van de communicatie, hebben grootsteden een zeer bijzondere rol gekregen op wereldvlak. Daniel Ducarme wilde het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zoveel mogelijk voordeel laten halen uit die nieuwe kans. Hij noemde geregeld Londen, Parijs, Berlijn of Frankfurt als voorbeeld, steden die centra zijn van economische en culturele activiteit en die werkelijk als uithangbord voor hun land fungeren.
Daniel Ducarme bleef ook zijn hele leven, en in het bijzonder tijdens zijn mandaten bij het Europees Parlement, de Raad van Europa en de West-Europese Unie, pleiten voor het Europese ideaal.
Het openbare leven hield voor hem echter niet alleen glorierijke en succesvolle momenten in. In 2004, een paar maanden voor de regionale verkiezingen, bracht een veel verkochte Franstalige krant zijn problemen met de fiscus aan het licht. Daniel Ducarme had geen keus: hij nam ontslag als minister-president van het Brussels Hoofdstedelijk gewest. De man is gekwetst, maar zal zijn eer blijven verdedigen. Twee jaar later slaagt hij erin te bewijzen dat hij niet schuldig was aan fraude, en dat hij, alhoewel hij wel degelijk slordig was geweest, eigenlijk geld moest terugkrijgen van de belastingdienst.
Ook de waardigheid en de discretie waarmee hij zijn laatste strijd leverde tegen de ziekte waaraan hij al een aantal jaren leed, zullen in ons geheugen gegrift blijven.
Dames en heren, minister van Staat Daniel Ducarme heeft ons land gediend met talent; wij gedenken hem als een man die het hart op de rechte plaats had, een gepassioneerd redenaar en een intelligente, vastberaden politicus.
Hij zal in onze herinnering blijven voortleven als een rechtlijnig man die in de verschillende functies die hij heeft uitgeoefend steeds de moed had om zijn overtuigingen met vuur te verdedigen.
Namens de Senaat bied ik zijn familie en vrienden mijn zeer oprecht medeleven aan.
Dames en Heren, mag ik u enkele ogenblikken stilte vragen, ter nagedachtenis van minister van Staat Daniel Ducarme. (De vergadering neemt een minuut stilte in acht.)
M. Yves Leterme, premier ministre, chargé de la Coordination de la Politique de migration et d'asile. - Daniel Ducarme, ministre d'État, est mort trop jeune mais sa voix retentit toujours. Tous, nous nous souvenons de cette voix qui résonnait haut et loin. Chers collègues, Daniel Ducarme était un brillant orateur mais il était plus que cela. Car derrière son talent, il y avait des convictions fortes, un engagement passionné, une grande chaleur humaine.
Daniel Ducarme était un homme de terrain, fidèle à ses engagements pour sa ville, sa région, sa communauté. Et il était aussi un homme de conviction, se disant en termes de football « le libéro des libéraux ». C'est sous son impulsion à la tête du parti en 2001-2002 que la fédération PRL-FDF-MCC s'est muée en mouvement réformateur, tel que nous le connaissons aujourd'hui.
Avant cela, Daniel Ducarme avait occupé de nombreuses fonctions sur l'échiquier politique belge et européen, fonctions qui vous ont été rappelées par le président et qu'il serait donc redondant de vous répéter.
In 2004 begon voor Daniel Ducarme een moeilijke tijd, op het politieke en op het persoonlijke vlak. Op politiek vlak kon hij zich zuiveren van de verdenking die tegen hem was ingebracht, maar het andere gevecht verloor hij uiteindelijk in de nacht van 27 op 28 augustus.
Minister van Staat Ducarme dwong ieders respect af door de moed die hij toonde in zijn jarenlange strijd tegen de ziekte. In 2007 werd hij nog herkozen in de Kamer. Dit jaar was hij te verzwakt om nog aan de verkiezingen deel te nemen. De ziekte heeft hem, nog maar 56-jaar oud, geveld, maar ze heeft hem nooit klein gekregen.
Mesdames, Messieurs, au nom du gouvernement, je tiens à présenter mes plus sincères condoléances à l'épouse de M. Ducarme, à ses fils, Lucas et Denis, membre de la Chambre des représentants, ainsi qu'à tous ses proches et ses amis.
M. Philippe Moureaux (PS). - Dans une vie politique, on rencontre beaucoup d'amis au sein de sa formation politique, contrairement à ce que certains croient, mais aussi chez des adversaires politiques. J'ai eu la chance de connaître Daniel Ducarme d'abord comme principal opposant. Quand j'étais ministre de la Communauté française, il était chef de groupe de l'opposition. Il ferraillait avec talent, avec force et avec conviction.
Plus tard, alors qu'il était ministre-président de la Région bruxelloise, chef d'une coalition dont mon parti était partenaire, j'avais l'occasion de lui parler au téléphone trois ou quatre fois par semaine. Il avait chaque fois de nouvelles idées. C'était à cet égard un homme extraordinaire que je devais parfois calmer : ses idées étaient parfois tellement fortes, parfois très généreuses mais pas toujours applicables.
Je me souviens particulièrement de la formule qu'il employait fréquemment et qui concernait surtout ses amis politiques : « il faut travailler en meute ». Il avait une correction exceptionnelle, qui peut paraître étonnante pour un homme de sa stature, de sa force, de ce qui apparaissait parfois comme sa brutalité.
Ces dernières années, lorsque je l'ai revu et ai été le témoin du courage avec lequel il affrontait la maladie, j'ai éprouvé, au-delà des différences politiques, un sentiment de respect et d'affection pour un homme. Quand j'ai appris son décès, à un moment quasi symbolique de la vie de notre pays, j'ai été profondément touché. Il est assez exceptionnel de nouer avec quelqu'un des liens aussi forts, par-delà les différences et les oppositions.
À son épouse, dont il me parlait avec tellement de bonheur et de force, à sa famille, au MR, à ceux qui l'ont mieux connu que moi et qui sont encore plus frappés par le deuil, je tiens à dire, dans ces moments douloureux, qu'au cours de ma carrière politique déjà assez longue, bien peu de personnalités ont été comme lui au firmament de ma pensée. Je leur présente avec émotion mes condoléances.
(De vergadering neemt een minuut stilte in acht.)