4-117 | 4-117 |
De voorzitter. - De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie, antwoordt.
Mevrouw Lieve Van Ermen (LDD). - Op 13 maart kwamen de Nederlandse media met het bericht dat steeds meer mensen die met een infectie bij de huisarts komen, niet meer op antibiotica reageren. Wetenschappers noemen die stijging `verontrustend'. 70% van de patiënten met een multiresistentie tegen antibiotica is drager van een bacterie met een enzym dat de werking van antibiotica uitschakelt. Het gaat om ESBL, Extended-Spectrum Beta-Lactamase, een verzamelnaam voor een groep door bacteriën aangemaakte enzymen die antibiotica onwerkzaam maken. Uit recent onderzoek is gebleken dat 66% van de kippen in de winkels in het Spaanse Sevilla besmet is met ESBL's. In het Amerikaanse Pittsburgh is dat zelfs 85%. Die besmetting kan ten grondslag liggen aan de resistentie tegen antibiotica bij de mens.
Een Nederlandse onderzoeksgroep heeft zeer recent aanwijzingen gevonden dat de ESBL's bij kippen mogelijk dezelfde genetische structuur hebben als de ESBL's bij mensen. In Groot-Brittannië loopt nu een vervolgonderzoek om die hypothese te testen. De eerste resultaten daarvan wijzen in dezelfde richting. Een oorzakelijk verband tussen besmetting met ESBL's bij kippen en bij mensen wordt steeds waarschijnlijker. Er rijzen zelfs al vragen of het eten van besmet kippenvlees een probleem kan vormen.
Spraymiddelen met antibiotica worden met de vinger nagewezen. Ze zouden bacteriën aanzetten om het enzym te maken dat hen resistent maakt voor verschillende veelgebruikte antibiotica, meer bepaald penicillines en cefalosporines. De Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde heeft al besloten de antibioticagroep cefalosporines in de ban te doen vanwege de ESBL-problematiek.
Kan de minister een schatting geven van de hoeveelheid antibiotica die in ons land illegaal wordt toegediend? Welke sancties gelden er voor bedrijven die illegaal antibiotica toedienen?
Hoe waakt het FAVV over de gezondheid van de consument? Heeft het FAVV zijn licht reeds opgestoken bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit, VWA? Zijn er acties gepland om voldoende stalen te controleren en zo een inschatting te maken van het antibioticagebruik in België? Zal er een interministeriële conferentie over die problematiek worden samengeroepen?
Hoe verhoudt, volgens de minister, de situatie in België zich ten opzichte van die in Nederland? Wordt hier in de pluimveesector minder of meer antibiotica gebruikt?
Cefalosporines zijn reservemiddelen en worden voornamelijk gebruikt bij infecties als er resistentie is voor andere antibiotica. Meerdere jaren was het artsen zelfs verboden ze als geneesmiddel voor te schrijven. Waarom wordt het gebruik in de landbouw dan niet helemaal verboden?
Plant de minister overleg met de Europese collega's om bindende afspraken te maken om bepaalde antibiotica eventueel enkel voor menselijk gebruik te reserveren? Is het af te raden dat mensen op dit moment nog kippenvlees en/of ander gevogelte consumeren?
De heer Carl Devlies, staatssecretaris voor de Coördinatie van de Fraudebestrijding en staatssecretaris, toegevoegd aan de minister van Justitie. - Ik lees het antwoord van de ministers Laruelle en Onkelinx.
Elk jaar worden in het slachthuis monsters van pluimveevlees onderzocht op de aanwezigheid van verboden antibiotica en van residuen van toegestane antibiotica. In 2008 werden 802 dergelijke monsters genomen en onderzocht op residuen van antibiotica. Twee monsters bevatten een te hoge doxycyclineconcentratie. In 2009 werden 772 monsters onderzocht. Drie monsters bevatten verboden antibiotica en vier andere monsters bevatten een te hoge doxycyclineconcentratie.
Wanneer analyses de aanwezigheid aantonen van hoeveelheden antibioticaresiduen hoger dan toegestaan of van antibiotica waarvan het gebruik verboden is voor de betreffende diersoort, treft het FAVV de volgende maatregelen.
Het FAVV waakt over de gezondheid van de consument door de opmaak en uitvoering van het controleprogramma. Hierbij wordt onder andere rekening gehouden met de resultaten van de voorgaande jaren en aanbevelingen en uitkomsten van wetenschappelijk onderzoek. In de loop van het jaar voert het Agentschap altijd bijkomende analyses en/of inspecties uit indien er nieuwe gevaren voor de veiligheid van de voedselketen opduiken.
Het jaarlijks controleplan schrijft voor dat
Daarnaast worden binnen het kader van de monitoring voor zoönosen monsters van pluimveevlees genomen in het slachthuis en worden opgespoorde isolaten van Campylobacter spp. en van Salmonella spp. onderzocht op antibioticaresistentie. Er worden ook monsters van pluimveeproducten genomen in uitsnijderijen en in de sector transformatie en distributie om de antibioticaresistentie van salmonella-isolaten te kunnen bepalen.
In het kader van het salmonellabestrijdingsprogramma bij pluimvee wordt sinds 2008 een monitoring voor antibioticaresistentie opgezet bij leghennen, sinds 2009 bij slachtkuikens en met ingang van 2010 bij kalkoenen. Bovendien is in België het gebruik van antibiotica ter bestrijding van salmonella sinds 2007 verboden bij fokpluimvee, sinds 2008 bij leghennen, sinds 2009 bij slachtkuikens en met ingang van 2010 bij kalkoenen.
Het FAVV onderhoudt geregeld contact met de VWA maar dat specifieke onderwerp werd tot op heden nog niet besproken.
Er is op het ogenblik geen enkele reden om de consumptie van vlees van kippen of ander gevogelte af te raden. Het gebruik van antibiotica, met inbegrip van de cefalosporines, is niet illegaal.
Het instellen en het uitvoeren van een behandeling van dieren is een diergeneeskundige handeling gedefinieerd door de wet van 28 augustus 1991 op de uitoefening van de diergeneeskunde en behoort tot de verantwoordelijkheid van de dierenarts, maar de boer mag de behandeling voortzetten volgens de schriftelijke richtlijnen van de dierenarts. Die richtlijnen gaan samen met elk voorschrift of verschaffing van een geneesmiddel door de dierenarts. Die is eveneens verantwoordelijk voor de wachttijd die de boer in acht moet nemen voordat het dier of producten ervan in de voedselketen terechtkomen.
Er is in sancties voorzien in de volgende gevallen.
1. Voor de dierenarts die geneesmiddelen voorschrijft of verschaft voor dieren die hij niet in behandeling heeft, artikel 22 van de wet van 28 augustus 1991 op de uitoefening van de diergeneeskunde, een geldboete 12,5 tot 375 euro;
2. Voor de dierenarts die geneesmiddelen voor dieren voorschrijft of verschaft aan de boer zodat de boer ze zelf kan gebruiken buiten het wettelijke kader, of die misbruik maakt van het recht op het voorschrijven of verschaffen van geneesmiddelen aan zijn klant, artikel 21 van genoemde wet, een gevangenisstraf van 1 maand tot 1 jaar en een geldboete van 12,5 tot 375 euro of een van beide straffen afzonderlijk;
3. Wanneer de boer, zonder dierenarts te zijn, een diergeneeskundige handeling uitvoert, waaronder het instellen en het uitvoeren van een behandeling zonder tussenkomst van de dierenarts, artikel 20 van genoemde wet, een gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden en een geldboete van 25 tot 250 euro, of een van beide straffen afzonderlijk.
Mevrouw Lieve Van Ermen (LDD). - Men kan niet streng genoeg zijn. Het zou jammer zijn de toenemende resistentie verder aan te wakkeren door illegale praktijken. Het zal je maar overkomen dat je een infectie hebt waartegen geen kruid gewassen is. Sinds de ontdekking van penicilline door Fleming wordt het met de resistentie tegen antibiotica steeds erger.