4-109

4-109

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 21 JANVIER 2010 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Question orale de M. Dirk Claes à la ministre de l'Intérieur sur «la négligence en ce qui concerne le renouvellement du matériel de vote électronique» (nº 4-1046)

M. le président. - M. Vincent Van Quickenborne, ministre pour l'Entreprise et la Simplification, répondra.

De heer Dirk Claes (CD&V). - In Vlaanderen stemt de helft van de kiezers elektronisch. In Brussel is dat 100%, in Wallonië 15%. Er zijn verschillende voordelen verbonden aan het elektronisch stemmen: een vlotte stembusgang, minder kiesbureaus om in te richten, minder papierverspilling en een snel beschikbaar en overzichtelijk verkiezingsresultaat. Het grootste voordeel is evenwel dat men geen duizenden tellers meer moet oproepen en dat men ze dus ook geen vergoeding dient te betalen. Bovendien versterkt het elektronisch stemmen onze moderne profilering als voortrekker op het gebied van elektronica en technologische vernieuwing. De Vlaamse regering besliste daarom om het elektronisch stemmen te veralgemenen in het Vlaams Gewest en zou daarbij 80% van de kosten op zich nemen. Toenmalig minister Keulen was een van de drijvende krachten achter die beslissing. De huidige stemapparatuur is echter helemaal afgeschreven. De leverancier biedt geen enkele garantie meer op een correcte en veilige werking. Onderdelen voor vervanging worden niet meer geproduceerd. Het huidige materieel is bovendien compleet verouderd. Dat alles blijkt uit de talrijke commissiezittingen die hierover gehouden zijn eind 2008 in Kamer en Senaat. De federale regering besliste toen om samen met de Vlaamse regering een samenwerkingsakkoord te sluiten - een soort van samenwerkingsfederalisme! - en een overheidsopdracht uit te schrijven voor de ontwikkeling van een nieuw stembussysteem. Van bij de start weten de betrokkenen dat het tijdskader geen talmen duldt want er dient natuurlijk een ruime testperiode in acht te worden genomen. Begin september 2009 heeft de gunningscommissie een shortlist opgemaakt van de kandidaten waarna er nog drie offertes overbleven. Met die bedrijven moet nu schriftelijk contact worden opgenomen door het kabinet van de minister van Binnenlandse Zaken voor hun best and final offer. Het kabinet Turtelboom heeft echter nagelaten de brieven te versturen, ondanks herhaald aandringen van de Vlaamse regering.

Een ander groot probleem is dat het kabinet Binnenlandse Zaken in de begroting 2010 nog steeds geen budget heeft vrijgemaakt voor de subsidiëring van een nieuw digitaal stemsysteem. Toch zou de federale overheid maar 20% van de kosten moeten betalen aangezien de Vlaamse regering bereid is de overige 80% te dragen. Zonder de nodige financiële middelen kan de federale overheid haar verbintenis met de Vlaamse regering uiteraard niet nakomen. Het is ook nog mogelijk dat de Waalse of Brusselse regering mee in het project stappen.

Door die onaanvaardbare nalatigheid wordt de kans met de dag kleiner dat er een algemene invoering komt van de digitale stemming in Vlaanderen en gedeeltelijk in de andere landsgedeelten. Sterker nog, ook de gemeenten die nu al jaren elektronisch stemmen, zouden volgend jaar weer moeten teruggrijpen naar potlood en papier. Vele jongeren hebben nooit anders gekend dan stemmen met de computer. Dat zou een enorme stap terug zijn in de tijd, net op het moment dat de minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen er alles aan doet om meer te digitaliseren en met de computer te werken: op school, via e-work, met de eID, de elektronische belastingaangifte en zo meer. De geleverde inspanningen zouden zo in een klap ongedaan worden gemaakt.

Op 20 april 2000 heeft de minister, die toen senator was, samen met de heer Destexhe overigens een wetsvoorstel ingediend tot aanvulling van de wet van 11 april 1994 tot organisatie van de geautomatiseerde stemming om de geautomatiseerde stemming op afstand mogelijk te maken.

Ik heb dan ook enkele vragen voor minister Turtelboom.

Erkent ze de hoogdringendheid van de vernieuwing van de digitale stemapparatuur?

Waarom werd door haar kabinet niet in de nodige budgetten voorzien voor de aanschaf van het nieuwe stemmateriaal?

Is de minister bereid alsnog te voorzien in de kredieten ten belope van 20% van de totale kostprijs?

Hoe komt het dat het dossier op het kabinet van de minister volledig geblokkeerd werd?

Klopt het dat het kabinet heeft nagelaten contact op te nemen met de geselecteerde bedrijven over hun best and final offer en aldus het samenwerkingsakkoord schendt dat tussen de federale en de Vlaamse overheid werd overeengekomen?

Is de minister er voorstander van dat de verschillende gewesten zelf moeten beslissen in welke mate ze gebruik maken van de nieuwe digitale stemapparatuur die door de federale overheid ter beschikking zal worden gesteld?

De heer Vincent Van Quickenborne, minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen. - Het wetsvoorstel van 2000 ging zelfs verder en wilde het stemmen via het internet invoeren. Ik vrees echter dat daarvoor zeer weinig steun bestaat, ook niet in de Senaat.

Ik lees nu het antwoord van minister Turtelboom.

Allereerst wil ik zeggen dat ik het project elektronisch stemmen zeer belangrijk vind en er ook mee door wens te gaan.

Ik zal binnenkort bij de Ministerraad een voorstel indienen waardoor gemeenten die bij vorige verkiezingen al elektronisch stemden en dat bij de volgende verkiezingen opnieuw willen doen, daartoe de mogelijkheid zouden hebben.

De mogelijkheid dat de gewesten zelf kunnen beslissen, werd expliciet in het samenwerkingsakkoord ingeschreven door te stipuleren dat de regeringen van een of meerdere gewesten die de overeenkomst ondertekenden, kunnen beslissen om voor alle gemeenten van een gewest of voor een door hen te bepalen aantal, de kaderovereenkomst voor het nieuwe systeem toe te passen.

De heer Dirk Claes (CD&V). - Ik stel vast dat de minister niet antwoordt op mijn vragen. Ik heb uitdrukkelijk gevraagd naar de stand van zaken in verband met het best and final offer. Er moeten dringend drie brieven verstuurd worden zodat het project kan worden voortgezet en gestart kan worden met de prototypes om dan de uiteindelijke bestelling te kunnen doen.