4-94 | 4-94 |
M. le président. - M. Etienne Schouppe, secrétaire d'État à la Mobilité, répondra.
Mevrouw Cindy Franssen (CD&V). - Eind oktober 2009 stelde de Europese Commissie haar Mededeling `Solidariteit in de gezondheid: vermindering van de ongelijkheid op gezondheidsgebied in de EU' voor. Hiermee bevestigt ze opnieuw haar engagement inzake het terugdringen van de bestaande ongelijkheden in de gezondheidszorg in de Europese Unie. Tegelijk roept ze de lidstaten op om zelf ook bijkomende inspanningen te leveren om de ongelijkheden aan te pakken.
Hoewel de kwaliteit van de gezondheidszorg in de meeste lidstaten van de Unie over het algemeen hoog is en de inwoners langer en vaak ook langer gezond leven, is er nog steeds sprake van grote ongelijkheden. Die ongelijkheden bestaan zowel tussen de verschillende lidstaten onderling als binnen de individuele lidstaten.
Ook in België is er sprake van een substantiële gezondheidsgradiënt. Zowel voor de algemene gezondheidstoestand en levensverwachting, als voor het gebruik van de diensten van de gezondheidszorg zijn er duidelijke ongelijkheden tussen de verschillende socio-economische klassen. Vorige week nog bleek uit een studie van de Christelijke Mutualiteit dat een op de acht Belgische gezinnen het moeilijk heeft om de uitgaven voor gezondheidszorg te betalen. De grootste problemen op dit vlak hebben, aldus het onderzoek, alleenstaanden, eenoudergezinnen en vooral alleenstaande moeders, gezinnen onder de armoededrempel, gezinnen met een gezinslid met een handicap en gezinnen die een woning huren.
CM-voorzitter Marc Justaert noemde die gaten in het sociale vangnet terecht onaanvaardbaar. Ik citeer hem: `Ongelijkheden op het vlak van gezondheid worden veroorzaakt door een breed geheel van socio-economische factoren. Omdat deze factoren in grote mate beïnvloed kunnen worden door het handelen van personen, overheden en andere stakeholders, zijn ze zeker niet onvermijdbaar.
Aangezien solidariteit één van de basisprincipes is van onze gezondheidszorg, is het ontoelaatbaar dat de gezondheid van een persoon en de toegankelijkheid van de gezondheidsdiensten in aanzienlijke mate afhankelijk is van de positie die men inneemt in de samenleving.'
Welke stappen zal de minister doen om te voorkomen dat een steeds grotere groep mensen in financiële moeilijkheden komt door te hoge gezondheidskosten?
Welke maatregelen plant de minister daarnaast om de structurele ongelijkheden in de gezondheidszorg binnen afzienbare tijd substantieel terug te dringen?
Zal ze een beroep doen op de hulp die Europa biedt om de aanpak van de lidstaten te ondersteunen en zo ja, op welke manier? Zal ze hiervoor samenwerken met de regionale overheden die dit dossier eveneens opvolgen? Zo ja, in welke vorm zal dit gebeuren?
De heer Etienne Schouppe, staatssecretaris voor Mobiliteit. - Ik lees het antwoord van minister Onkelinx.
De toegang tot de zorg voor de hele bevolking is een prioriteit in het regeerakkoord. Ik heb dus niet gewacht op een mededeling van de Europese Gemeenschap, noch op een studie van het christelijke ziekenfonds om in dit verband verbeteringen aan te brengen.
Met het Kankerplan en het plan `prioriteit aan chronisch zieken' hebben we in de periode 2008-2010 een bedrag van 380 miljoen euro kunnen investeren in een betere dekking van de behoeften van de chronisch zieken en de kankerpatiënten.
Ik geef een opsomming van de andere maatregelen die in 2008 werden genomen:
Het RIZIV heeft 2 000 000 euro vrijgemaakt voor de inrichting van bedden voor zware afhankelijkheid.
De maatregel bestaande uit het niet indexeren van het remgeld voor de geneesmiddelen sinds 1 januari 2009 kost 6 000 000 euro.
De maatregel bestaande uit de harmonisering naar omlaag van al het remgeld voor de geneesmiddelen, met of zonder generieken, kost 20 000 000 euro.
We hebben de groeinorm van 4,5% van de globale budgettaire doelstelling van de verplichte ziekteverzekering behouden, ondanks de economische en budgettaire crisis.
De herintroductie van de terugbetaling van botdensitometrie voor de doelgroepen kost 7 miljoen euro.
De verhoging van het terugbetalingspercentage voor tandsteenverwijdering kost 1,7 miljoen euro.
De gratis conserverende tandverzorging werd uitgebreid tot jongeren van 15 jaar. Die maatregel kost 5,4 miljoen euro.
Het jaarlijks mondonderzoek is voortaan terugbetaald tot 57 jaar. Die maatregel kost een half miljoen euro.
De invoering van een tegemoetkoming voor de terugbetaling van een eerste orthodontische behandeling kost 3 miljoen euro.
De uitbreiding van de doelgroep voor ZIV-tegemoetkoming voor de chirurgische tandextractie kost 2,2 miljoen euro.
De terugbetaling van het glutenvrije dieet voor patiënten die aan coeliakie of glutenintolerentie lijden, is opgetrokken van 19 naar 38 euro. Die maatregel kost 1,1 miljoen euro.
De tegemoetkoming in de kosten voor de elastomeerpompen, draagbare pompen waarmee de patiënt zelf pijnstillers of morfine kan inspuiten, kost 1 miljoen euro.
In de verpleegkundige thuiszorg werd het remgeld verminderd. Het bedraagt 200 euro per maand voor een forfait B en 270 euro per maand voor een forfait C. Voor de niet-Omnio-patiënten die aan een chronische aandoening lijden en verpleegkundige zorg nodig hebben, werd de terugbetaling opgetrokken tot 85%. Die maatregel kost 7,7 miljoen euro.
De voortzetting van de progressieve vermindering van het remgeld voor de kinesitherapie kost 11,9 miljoen euro.
De uitbreiding van de terugbetaling van de steunkousen voor ouderen met extreme veneuze insufficiëntie of met veneuze insufficiëntie te wijten aan lymfoedeem kost 1 miljoen euro.
De progressieve vermindering van het remgeld voor bepaalde implantaten kost 17 miljoen euro.
De terugbetaling van de nieuwe technieken en implanteerbare materialen, thans ten laste van de patiënt, kost 10 miljoen euro.
De verhoging van de terugbetaling van de hoorapparaten kost 6,4 miljoen euro.
De voortzetting van de uitvoering van het zorgprogramma voor geriatrische patiënten kost 5 miljoen euro.
De financiering van de materiële bijstand in het kader van de opvang van chronische pijn kost 2,3 miljoen euro.
De indexering van het forfait voor de palliatieve patiënten kost 0,6 miljoen euro.
De opname in de MAF van de bedragen voor de implantaten ten laste van de patiënt kost 15 miljoen euro.
Op die wijze werd in 2008 minstens 100 miljoen euro geïnvesteerd in de verbetering van de toegang tot de zorg voor diverse types van verstrekkingen.
Hierbij komt nog 16 miljoen voor het verbeteren van de forfaits voor de chronisch zieken: de verdubbeling van de forfaits voor de categorie thuisverpleging en de verhoging met 50% van de forfaits voor de categorieën integratie van de personen met een handicap en hulp aan ouderen.
Ook de begroting 2009 voorziet in maatregelen om de toegang tot de zorg te versterken, met name 40 miljoen extra voor de chronisch zieken - onder meer alzheimer-, diabetes- en multiple sclerosepatiënten - de terugbetaling van de vervoerkosten, het ten laste nemen van de chronische pijn en telemonitoring, nieuwe middelen voor de gespecialiseerde residentiële structuren en de invoering van de maximumfactuur voor chronisch zieken.
Er wordt in totaal 10 miljoen euro extra uitgetrokken om de toegang tot de tandverzorging te versterken. Ik denk onder andere aan gratis tandverzorging tot 18 jaar, uitbreiding van de leeftijdsgrens voor het jaarlijks mondonderzoek tot 58 jaar, gratis tandextractie tot 58 jaar.
Jonge meisjes zullen zich vanaf 12 jaar en tot 18 jaar gratis kunnen laten vaccineren tegen baarmoederhalskanker.
Er komt een extra prijsdaling met 2% van de `oude' geneesmiddelen, namelijk geneesmiddelen die sinds minstens 12 jaar worden terugbetaald en een gemiddelde prijsdaling met 1% van alle terugbetaalde geneesmiddelen.
Er gaat 2,4 miljoen euro naar de vermindering van het remgeld voor de meest afhankelijke patiënten die thuisverpleging nodig hebben en 7,5 miljoen euro naar de vermindering van het remgeld voor kinesitherapeutische zorg.
De concrete maatregelen voor de verpleegkundigen als salaristoeslag voor verpleegkundigen in de rusthuizen en de rust- en verzorgingstehuizen en voor de verpleegkundigen met avonddienst in de ziekenhuizen kosten 7 miljoen euro.
De vermindering van het remgeld voor de zorgverstrekking aan de meest afhankelijke patiënten kost 2,4 miljoen euro.
Met de begroting 2010 van de verplichte ziekteverzekering gaan we op deze weg voort.
Er komen nieuwe dalingen van het remgeld voor kinesitherapie, de afschaffing van de supplementen in een tweepersoonskamer voor iedereen, nieuwe prijsdalingen voor de geneesmiddelen en nog andere maatregelen.
Het statuut van de chronisch zieke zal gedefinieerd worden en het ziekenhuisprogramma voor de hemato-oncologische pediatrische zorg zal een realiteit worden.
Een andere maatregel is de toegang tot het BIM-statuut voor de eenoudergezinnen, de langdurig werklozen van meer dan 50 jaar en de begunstigden van het Stookoliefonds die slechts over een laag inkomen beschikken.
We kunnen natuurlijk altijd proberen beter te doen, maar volgens mij is de balans van de huidige regeerperiode meer dan positief op het gebied van de gerichte inspanningen voor het verbeteren van de toegang tot de zorg.
Zoals u er zelf op wijst, hangt de ongelijkheid van de toegang tot de zorg van veel factoren af. Zelfs de meest gulle wet betreffende de verplichte verzekering geneeskundige verzorging alleen kan niet alle ongelijkheden in verband met de toegang tot de zorgverstrekking uit de wereld helpen. Er moeten ook andere beleidsvormen, op alle beleidsniveaus, geactiveerd worden: promotie en opvoeding betreffende gezondheid voor de gemeenschappen, voldoende en financieel toegankelijk aanbod voor hulp in het dagelijkse leven voor het Waalse en Brusselse gewest en voor de Vlaamse gemeenschap, werkgelegenheidsbeleid, voldoende vervangingsinkomens van de sociale zekerheid, maatschappelijke integratie, beleid op het gebied van leefmilieu, enzovoorts.
In de verplichte ziekteverzekering zal ik doorgaan met mijn beleid van gerichte maatregelen voor verstrekkingen in de gezondheidszorg die nu niet of te weinig worden terugbetaald en voor mensen die zeer veel zorg nodig hebben, zoals de chronisch zieken, kankerpatiënten of ouderen.
De automatische indexering van de vervangingsinkomens van de sociale zekerheid of de maatschappelijke integratie en de selectieve binding van de lage toelagen met het welzijnsniveau moeten behouden blijven.
We voeren het federaal plan voor de armoedebestrijding verder uit, met name de vereenvoudiging van de toekenning van het recht op een verhoogde tegemoetkoming, het gemakkelijker maken van de toepassing van de derdebetalersregeling voor verstrekte zorg.
Door de budgettaire situatie van de federale Staat en van de sociale zekerheid zullen in de komende jaren geen spectaculaire maatregelen kunnen worden genomen, zoals sommige aanbevelingen van de Christelijke Mutualiteiten. Ik zal de beschikbare middelen echter zo goed mogelijk gebruiken voor het verbeteren van de bestaande toestand, zoals ik al doe sinds 2008.
Op het vlak van de sociale zekerheid en de verplichte ziekteverzekering meer in het bijzonder, zijn de lidstaten als enige bevoegd binnen de Europese Unie. De verschillende bestaande internationale studies klasseren België bij de koplopers inzake toegang tot de gezondheidszorg. Om ons land te helpen, zou ik eerst en vooral willen dat de Europese Unie ermee ophoudt een beleid te voeren of aan te moedigen dat leidt tot een vermindering van de overheidsmiddelen om tegemoet te komen aan de collectieve behoeften van de bevolking, waaronder de gezondheidszorg.
In de Interministeriële Conferentie Volksgezondheid is er een echte coördinatie van eenieders inspanningen op verschillende vlakken. Elkeen heeft het recht initiatieven te nemen om nieuwe projecten voor te stellen die gemeenschappelijk moeten worden uitgevoerd. Ik ben een fervente voorstandster van de voortzetting van deze dynamiek en zelfs van de uitdieping en uitbreiding ervan. Elk beleidsniveau beschikt over hefbomen om te strijden tegen de ongelijkheden inzake gezondheid - en niet alleen betreffende de toegang tot de gezondheidszorg - en ik hoop dat elkeen handelt binnen zijn bevoegdheid. Dit moet echter wel uitgevoerd worden in het kader van de huidige verdeling van de bevoegdheden met betrekking tot het gezondheidszorgbeleid.
Mevrouw Cindy Franssen (CD&V). - De staatssecretaris zal wellicht ook zo vriendelijk zijn mijn repliek aan de minister mee te delen.
Niemand betwijfelt dat er al veel gebeurt voor de toegankelijkheid van de gezondheidszorg, maar uit de recentste cijfers blijkt dat er nog meer moet gebeuren. Gelukkig maken de Christelijke Mutualiteiten al jarenlang regelmatig studies om de vinger aan de pols te houden en de Matteüseffecten in het beleid blijvend onder de aandacht te brengen.
Hier bestaan twee sleutelwoorden: de automatische toekenning van rechten en de derdebetalersregeling. Als de middelen beperkt zijn, moeten wij ons afvragen of we ze niet beter inzetten voor de doelgroepen met de grootste behoeften.