4-1278/1 | 4-1278/1 |
7 APRIL 2009
Na de recente Fortis-rechtszaak waar er sprake was van politieke inmenging in de rechtsgang heeft de Orde van Vlaamse Balies, bij monde van stafhouder Jo Stevens, scherpe kritiek geuit op de detachering van parketmagistraten naar politieke kabinetten :
« Voor politici blijven die magistraten ons mannetje of vrouwtje bij het gerecht. Die gedetacheerde magistraten zitten in een onmogelijke loyaliteitssituatie. Ze moeten loyaal zijn tegenover de rechterlijke macht, die onafhankelijk is, en terzelfder tijd tegenover de uitvoerende macht, die hun opdrachtgever is. Dat is een onmogelijke situatie. » (1) .
Artikel 293 van het Gerechtelijk Wetboek voorziet in een aantal onverenigbaarheden voor ambten van de rechtelijke orde : « De ambten van de rechterlijke orde zijn onverenigbaar met de uitoefening van een bij verkiezing verleend openbaar mandaat, met enige bezoldigde openbare functie of openbaar ambt van politieke of administratieve aard, met het ambt van notaris of van gerechtsdeurwaarder, met het beroep van advocaat, met de militaire stand en met de geestelijke stand.
Deze ambten zijn, wanneer ze worden uitgeoefend in een arbeidsgerecht, ook onverenigbaar met ieder ambt in een representatieve organisatie van werknemers, zelfstandigen of werkgevers of in een instelling die deelneemt aan de uitvoering van de wetgeving inzake maatschappelijke zekerheid.
De regel van het tweede lid is niet toepasselijk op de ambten uitgeoefend in de aldaar bedoelde organisaties wanneer zij enkel verband houden met de belangen van de personen die gerechtelijke ambten bekleden. ».
Het opnemen van een mandaat door een parketmagistraat in een ministerieel kabinet wordt echter niet beschouwd als een bezoldigde openbare functie of een openbaar ambt van politieke of administratieve aard. De betrokkene wordt immers niet statutair benoemd maar krijgt een opdracht.
De wetgever heeft deze detacheringmogelijkheid zelf uitdrukkelijk in het Gerechtelijk Wetboek opgenomen. Artikel 327 stelt immers dat de minister van Justitie op gelijkluidend advies van de procureur-generaal aan magistraten van het parket een opdracht kan geven in dienst van de Koning of voor federale overheidsdiensten, beleidsorganen en secretariaten, of bij regeringscommissies, -instellingen of -diensten. Artikel 327bis stipuleert dat parketmagistraten een specifieke opdracht kunnen vervullen bij de federale overheidsdienst Justitie, het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse en bij de Cel voor financiële informatieverwerking.
De politieke gezindheid van een parketmagistraat die op het kabinet gewerkt heeft ligt voor de hand en er kunnen dan ook vragen rijzen bij zijn objectiviteit. Het gerecht wordt verondersteld neutraal en onpartijdig te zijn.
Dit wetsvoorstel beoogt de opheffing van de artikelen 327 en 327bis van het Gerechtelijk Wetboek. Parketmagistraten zullen niet meer tewerkgesteld kunnen worden in dienst van de Koning of voor federale overheidsdiensten, beleidsorganen en secretariaten, bij regeringscommissies, -instellingen of -diensten, bij het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse of bij de Cel voor financiële informatieverwerking. Door de detacheringmogelijkheid voor parketmagistraten af te schaffen wensen de indieners van dit voorstel de scheiding der machten en de onpartijdigheid van het gerecht te optimaliseren.
| Anke VAN DERMEERSCH Hugo COVELIERS. |
Artikel 1
Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77 van de Grondwet.
Art. 2
Artikel 327 van het Gerechtelijk Wetboek wordt opgeheven.
Art. 3
Artikel 327bis van hetzelfde Wetboek wordt opgeheven.
Art. 4
Deze wet treedt in werking de eerste dag van de maand na die waarin ze is bekendgemaakt in het Belgisch Staatsblad.
Magistraten van een parket die een opdracht uitvoeren in dienst van de Koning of voor federale overheidsdiensten, beleidsorganen en secretariaten, bij regeringscommissies, -instellingen of -diensten, bij het Coördinatieorgaan voor de dreigingsanalyse of bij de Cel voor financiële informatieverwerking, worden ontheven van hun opdracht ten laatste een maand na inwerkingtreding van deze wet.
26 maart 2009.
| Anke VAN DERMEERSCH Hugo COVELIERS. |
(1) « Advocaten in verzet tegen « paniekwetten » », De Standaard, 27 januari 2009.