4-68 | 4-68 |
M. le président. - Au cours de sa réunion de ce midi, le Bureau a décidé de tenir un débat d'actualité sur « l'absence de la circulaire promise sur la régularisation des demandeurs d'asile ».
Mme Isabelle Durant (Ecolo). - Ma question était destinée au premier ministre mais, en l'absence de ce dernier, je l'adresserai donc à la ministre Turtelboom.
Le premier ministre a reçu hier l'ensemble des organisations artistiques, culturelles et associatives diverses qui plaident pour une mise en oeuvre rapide de la circulaire relative à la régularisation des demandeurs d'asile. Il me semblait donc être la personne la mieux placée aujourd'hui pour chercher une solution et, surtout, pour appliquer l'accord de gouvernement.
Nous vous avons interrogée à plusieurs reprises dans cette assemblée, madame la ministre, ma collègue Freya Piryns et moi-même ainsi que d'autres collègues, pour savoir pourquoi la circulaire et l'accord conclu visant à établir des critères clairs n'étaient pas appliqués. S'il faut encore le répéter, ces derniers permettent d'éviter l'arbitraire et, au contraire de ce que certains prétendent, ils ne favorisent pas un « appel d'air ». Une circulaire est de nature à préciser les conditions dans lesquelles tout le monde a accès à une régularisation.
Ces derniers mois, vous avez entendu des témoignages de personnes qui sont ici depuis plusieurs années, parfois avec des enfants. Je ne comprends pas pourquoi le gouvernement ne parvient pas à dégager un accord en son sein.
Je souhaite adresser une requête à l'ensemble du gouvernement et en particulier au premier ministre. Cette situation ne peut plus durer. Vous devez appliquer cet accord scellé entre vous. Des milliers de personnes attendent une réponse. Aujourd'hui, l'Ordre des avocats, les universités, les confessions religieuses et philosophiques soutiennent les sans-papiers. Combien de personnalités sont-elles encore nécessaires pour vous persuader de la nécessité d'un accord sur les critères de régularisation ?
J'espère que vous nous communiquerez aujourd'hui un calendrier précis. Les prochaines élections n'ont rien à voir dans ce problème, nous sommes dans une compétence strictement fédérale. C'est à ce niveau qu'il faut décider sans se laisser influencer par un scrutin régional.
Une décision de principe a été prise. Les sans-papiers attendent depuis des années. On leur a demandé d'attendre les résultats des élections communales et ensuite ceux des élections fédérales. Maintenant que le fédéral est en place, on leur demande d'attendre les élections régionales. De qui se moque-t-on ?
J'espère que les pressions multiples exercées au sein du parlement et à l'extérieur vous amèneront enfin à mettre en oeuvre, avec les partenaires du gouvernement, l'accord minimal déjà conclu.
Pour ma part, j'aurais préféré une loi, mais peu importe, il faut avancer sur ces critères pour sortir de l'arbitraire et de la façon de se moquer des gens depuis des mois.
Mevrouw Myriam Vanlerberghe (sp.a). - Ik verneem zonet dat de eerste minister in de Kamer heeft gezegd dat hij blijft zoeken naar een oplossing voor de problematiek en hoopt dat er vooruitgang wordt geboekt. Dat wekt wel de indruk dat er nog niets veranderd is. Als zoveel mensen en groepen in de maatschappij reageren en zelfs onmenselijke toestanden aanklagen, moet de regering optreden.
In het debat van vanmorgen heb ik een paar keer het woord `belofteregering' gebruikt omdat deze regering nu eenmaal veel beloften doet. Hier gaat het om een belofte tegenover mensen zonder papieren die in totale onzekerheid verkeren. Wie die langdurige onzekerheid nog humaan noemt, gaat het heel ver zoeken.
Na de veralgemeende publieke reactie hoop ik uiteindelijk een uitvoerig antwoord te krijgen, dat meer omvat dan het antwoord van de premier in de Kamer waar hij weigerde in te gaan op de grond van de zaak. Eigenlijk heeft hij daar niets gezegd.
Wat is de reactie van de minister op de talrijke publieke acties en op de klacht van de advocaten?
Is er al vooruitgang geboekt in het dossier? Is er eventueel al een gedeeltelijke vooruitgang waar de eerste minister niet van weet?
Komt er nog een circulaire met concrete regularisatiecriteria? Dit is een concrete vraag waarop ik een concreet antwoord verwacht.
Is de minister bereid, nu het wachten al zo onmenselijk lang duurt, om toch op zijn minst aan de mensen in een langdurige procedure en aan de gezinnen met kinderen duidelijk te maken of ze hier al dan niet een toekomst hebben?
Onlangs heeft de minister in een kranteninterview gezegd dat ze haar eis voor economische migratie op de lange baan schuift ingevolge de economische crisis. Zij heeft die eis altijd gekoppeld aan de circulaire. Betekent dit nu dat de twee zaken worden ontkoppeld en dat sneller werk kan worden gemaakt van de circulaire, of betekent dit dat die nu ook op de lange baan wordt geschoven?
Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Misschien ergert het de minister dat we hier telkens opnieuw dezelfde vraag moeten stellen. Wij hebben echter weinig andere mogelijkheden. Er vindt hier precies een jaar en een dag nadat het regeerakkoord tot stand is gekomen een minidebat plaats over de circulaire in verband met regularisatie. Dat heeft vooral te maken met beloftes van de regering, maar ook van de minister zelf. Zij heeft deadline na deadline overschreden, heeft keer op keer gezegd dat de circulaire er snel zou komen, zij heeft hoop gewekt bij mensen die inmiddels echter in complete wanhoop leven.
Gisteren moest de minister voor de rechtbank verschijnen omdat ze gedagvaard werd door een aantal mensen zonder papieren wegens het uitblijven van de circulaire met de criteria voor regularisatie. De dagvaarding wordt volmondig gesteund door de twee Belgische Advocatenbalies. Tel daar het protest van de Belgische universiteiten bij en de reactie van de vertegenwoordigers van alle levensbeschouwingen, en er zijn ondertussen niet veel belangrijke stemmen meer in dit land die niét tegen haar beleid protesteren. Maar misschien stoort de minister zich daar niet aan.
Gisteren nog zijn aan de Beursgebouw in Brussel meer dan duizend manifestanten samen gekomen om een `ontstopping' te eisen van het regularisatiedossier, maar ook dat lijkt de minister niet echt te deren. Ook in andere steden waren er acties om het eenjarig bestaan te vieren van het regeerakkoord dat evenwel niet is uitgevoerd.
Is de minister van plan ons de gelegenheid te geven binnen een jaar nog eens een dergelijke `viering' te organiseren? Of is er ondertussen al enige vooruitgang in de onderhandelingen en is er misschien toch een kans om voor de komende verkiezingen tot een oplossing te komen?
Dat dit dossier alsmaar vooruitgeschoven wordt, louter wegens electorale redenen en politieke spelletjes, is werkelijk cynisch.
De minister heeft er al vaker op gewezen dat zij vier jaar de tijd heeft om het regeerakkoord uit te voeren. Zij heeft ook zelf gezegd dat het snel moest gaan en dus kan ze niet blijven uitstellen.
De patstelling in de regering blijft groot.
Kan de minister niet gewoon zeggen of ze die circulaire wil of niet wil? Het is mogelijk dat ze niet door het leven wil gaan als minister van regularisatie. Haar partij heeft echter wel de post Asiel en Migratie opgeëist, en de minister heeft die persoonlijk aanvaard en heeft het regeerakkoord ondertekend. Het gaat hier om menselijkheid en rechtszekerheid voor mensen zonder papieren. Is de minister werkelijk bereid daar eindelijk werk van te maken of niet?
Mme Christine Defraigne (MR). - Nous ne pouvons perdre de vue la grande détresse humaine dans laquelle se trouvent des dizaines de milliers de personnes. Personne ne quitte de gaieté de coeur son pays, ses liens et ses racines sociales. Nous devons donc faire preuve d'une grande humanité.
Il est vrai que l'accord de gouvernement prévoit plusieurs formes de régularisation - c'est d'ailleurs un cas assez unique en Europe - tout en évoquant la question de l'immigration économique.
Je participais hier, à Liège, à un débat en compagnie de Mme Durant. Certains évoquaient des termes comme « stock » et « flux ». Je préfère parler de « portes d'entrée ».
La première porte est celle de la procédure et, à ce niveau, personne ne peut pâtir de la lenteur de l'État. Or il y a faute de l'État lorsqu'un candidat à l'asile doit attendre plusieurs années pour qu'il soit statué sur son sort. Cela concerne quelque 20 000 personnes qui sont dans le cadre de procédures pendantes ou de procédures qui sont déjà terminées.
La deuxième porte d'entrée concerne les personnes qui ne sont plus en procédure et qui restent sur le territoire de l'État. S'il y a un ordre d'expulsion et que celui-ci n'est pas exécuté pour l'une ou l'autre raison - ce qui peut également recouvrir une faute de l'État - il faut se pencher sur la notion d'ancrage local durable. Il faut alors mettre en oeuvre cette deuxième forme de régularisation et voir si le demandeur a des attaches, par exemple des enfants en âge de scolarité. Tout cela doit être défini pour éviter l'arbitraire.
La troisième porte d'entrée est la régularisation par le travail. Hier, lors du débat, nous avons examiné une étude réalisée à partir des 70 000 personnes qui ont été régularisées sous le gouvernement arc-en-ciel, sous la houlette, faut-il le rappeler, d'un ministre MR de l'Intérieur qui a pris ses responsabilités. Certes, la moitié de ces 70 000 personnes émargeaient au CPAS mais l'autre moitié avait réussi à trouver un emploi. Il ne faut donc pas stigmatiser et il n'est pas absurde de dire que la régularisation peut passer par le travail.
J'en arrive aux responsabilités politiques globales. Je sors peut-être du cadre de l'accord de gouvernement mais, depuis les années 75-80, nos gouvernements n'ont plus mené de réflexion globale sur l'immigration, notamment l'immigration économique. Cela englobe, notamment, la question de l'activation des chômeurs, des métiers qui sont en pénurie et de la levée des restrictions à l'égard des ressortissants de l'Union européenne. Le 1er mai, ces restrictions devraient être levées sauf, peut-être, en ce qui concerne la Bulgarie et la Roumanie.
Même en ces temps de crise, on ne peut pas faire l'impasse sur cette question de l'immigration économique à cause du problème démographique lié à la sociologie de notre vieille Europe.
Je ne dis pas que l'on n'a procédé à aucune régularisation. D'après les chiffres dont je dispose, on a régularisé entre dix et douze mille personnes par an depuis 2005 - d'aucuns ont même cité le chiffre de huit mille pour 2008.
Selon moi, cette circulaire offrirait davantage de clarté, donnerait lieu à une plus grande fiabilité juridique et permettrait que les personnes concernées ne soient plus dans l'incertitude.
Mevrouw Nahima Lanjri (CD&V). - Het asiel- en migratiebeleid is nu al iets meer dan een jaar een hot item op de politieke agenda. Het beroert niet enkel regeringsleden en parlementsleden, maar ook het middenveld, de universiteiten, de levensbeschouwelijke overheden, de advocatuur ... En terecht!
Regularisaties zullen altijd nodig zijn omdat er altijd bijzondere situaties zijn en niet alles in wetten kan worden vastgelegd. Eén zaak is duidelijk: als je wil regulariseren, moet je over criteria beschikken. In het verleden werden ook al groepen mensen geregulariseerd, meer bepaald in het geval van langdurige procedures en om medische redenen.
In 2008 werden in totaal 8 379 mensen geregulariseerd. Dat ging om 1 469 dossiers als gevolg van de langdurige asielprocedure en 1 576 dossiers om medische redenen. Over die beide categorieën werden niet veel vragen gesteld. De derde categorie betrof 1 950 dossiers of 40% van de regularisaties en die gebeurden in een algemene humanitaire context.
Het is precies in verband met de humanitaire context dat er onduidelijkheid heerst en dat mensen zich afvragen waarom het ene gezin wel wordt geregulariseerd en het andere niet. Om uit de impasse te raken werd in het regeerakkoord afgesproken dat er criteria zouden worden uitgewerkt. Ongeacht wat sommigen durven te beweren over een gebrek aan eensgezindheid was toch iedereen het erover eens dat een collectieve regularisatie niet wenselijk was. Ik ben het dan ook moe dat critici bij voortduring beweren dat men het niet eens wordt doordat sommigen blijven pleiten voor een algemene regularisatie. We zijn het er allemaal over eens dat er geen algemene regularisatie moet komen, maar dat dossier per dossier wordt beslist. Dat impliceert wel dat er duidelijkheid moet komen over wie wel of niet kan worden geregulariseerd.
Uit de cijfers blijkt dat er vorig jaar meer aanvragen voor regularisatie werden ingediend. Dat heeft ook te maken heeft met het feit dat de mensen in het ongewisse blijven over het feit of ze al dan niet in aanmerking komen en ze dus maar hier blijven. Gezinnen die recht hebben op regularisatie omdat hun procedure al acht tot negen jaar aansleept, worden nu gechanteerd om terug te keren.
Ik kan aannemen dat er ideologische verschillen bestaan tussen politieke partijen, maar we moeten wel bereid zijn om die verschillen te overbruggen en een consensus te zoeken. Ik kan niet aanvaarden dat de politieke moed ontbreekt om die consensus te zoeken.
M. Philippe Mahoux (PS). - J'espérais que le premier ministre serait notre interlocuteur.
M. le président. - Je répète que le premier ministre a fait savoir qu'il devait se rendre au sommet européen.
M. Philippe Mahoux (PS). - Nous venons d'apprendre qu'il reprendrait le dossier à dater du 21 mars. Dès lors, en son absence, le débat est vain.
Les universités, francophones et néerlandophones, les églises, les représentants de la laïcité, les ordres des barreaux francophones, néerlandophones et germanophone - qui représentent un large éventail de la société - sont d'avis qu'il s'agit avant tout d'un problème humain. La ministre donne l'impression de ne pas y être sensible puisque, malgré la mobilisation grandissante et la situation toujours plus précaire des demandeurs d'asile, la circulaire promise reste dans les limbes.
L'accord gouvernemental énumère trois critères de régularisation : un ancrage local durable, un ancrage économique ou une procédure exagérément longue. Et ces trois critères sont distincts ; il n'a jamais été question de les réunir pour qu'ils n'en forment plus qu'un.
Dans ce débat, deux éléments fondamentaux sont à prendre en considération : la détresse de nombre d'hommes, de femmes et d'enfants, d'une part, et la loyauté des signataires de l'accord gouvernemental, d'autre part.
J'espère par conséquent que le premier ministre trouvera rapidement une solution.
De heer Patrik Vankrunkelsven (Open Vld). - Het stoort mij dat sommige partijen Open Vld willen afschilderen als een groep mensen zonder hart en dat ze ons de zwarte piet willen doorschuiven. Wij worden ook geconfronteerd met vluchtelingen, met mensen die een lange procedure achter de rug hebben en inmiddels goed zijn geïntegreerd. Ook bij mijn kinderen zitten ze in de klas of in de voetbalploeg. We kennen het probleem en we zijn er absoluut niet ongevoelig voor.
Er worden elk jaar trouwens ongeveer tienduizend mensen geregulariseerd en de dossiers van de asielzoekers worden de laatste jaren veel sneller afgehandeld dan vroeger. Ik weet wel dat het hier gaat over illegalen en sans-papiers, maar die twee problemen hebben duidelijk met elkaar te maken. Vaak gaat het immers om mensen die al een lange procedure hebben doorlopen en daarna in de illegaliteit zijn verdwenen.
Open Vld is het erover eens dat voort moet worden gewerkt aan de circulaire met criteria op basis van de afspraken die in het regeerakkoord staan en vindt de duurzame lokale verankering een belangrijk principe. Een te ruime interpretatie creëert echter effecten die eigenlijk niemand wil. De knelpunten van een quasi volledige regularisatie - het aanzuigeffect of de gevolgen voor de sociale zekerheid - kunnen niet zomaar worden weggewuifd.
Open Vld wil vooruitgang boeken en onze minister heeft al heel wat nieuwe denksporen voorgesteld en mogelijk oplossingen naar voren geschoven. Onze fractie heeft dan ook alle vertrouwen in een goede afloop. Wij vragen snel duidelijkheid over de aard van de criteria. Het is voor iedereen belangrijk dat die circulaire er snel komt, maar we willen dat dit op een doordachte manier gebeurt. We zijn er van overtuigd dat een akkoord onze samenleving wel degelijk kan beïnvloeden, niet alleen vandaag en morgen maar ook in de volgende decennia. Daarom zullen we de volgende dagen en weken meewerken aan een goed akkoord, in plaats van aan een akkoord dat vooral om electorale redenen geduwd wordt in een richting die niemand wenst. Wij blijven het regeerakkoord verdedigen en in die zin zullen we positief en creatief een oplossing helpen zoeken.
M. Marc Elsen (cdH). - Nous fêtons aujourd'hui un bien triste anniversaire. Voici un an en effet, le gouvernement présentait un accord explicitant, entre autres, le dispositif inhérent à cette circulaire, qui devait apporter une réponse adaptée à une situation devenue aujourd'hui parfaitement inhumaine.
La demande des sans-papiers est, répétons-le, tout à fait légitime. Le dispositif envisagé poursuivait des objectifs de clarification et d'équité dans le traitement.
On a parfois l'art, dans cet hémicycle, de caricaturer les positions des uns et des autres. Il n'a jamais été question de demander une régularisation généralisée et sans limites. On utilise souvent cet argument à l'encontre de ceux - de plus en plus nombreux - qui trouvent la situation inacceptable pour disqualifier leur position. Le procédé frise la malhonnêteté intellectuelle.
À plusieurs reprises, encore dernièrement en commission de l'Intérieur et des Affaires administratives, Mme la ministre a mis en évidence le regard positif de l'Europe sur l'application de la loi belge sur l'asile. En l'occurrence, cette résistance, que nous ne nous expliquons plus, quant à la publication de cette circulaire, jette le discrédit sur notre pays. De plus, nous contribuons ainsi à amplifier une situation d'illégalité, ce qui est pour le moins surprenant.
Force est aujourd'hui de constater que nous avons largement dépassé les clivages traditionnels. Vous êtes de plus en plus proche d'une situation d'isolement, madame la ministre. Des positions très claires ont été exprimées par le monde académique, par les organisations syndicales, par certaines organisations liées au clergé, par l'ordre des barreaux... De plus, l'État belge est à présent assigné en justice. Ce n'est pas rien.
M. le premier ministre doit en tout cas se saisir du dossier et trouver très rapidement la réponse. Toute résistance s'exprimant par votre biais, madame la ministre, est devenue inexplicable et totalement inacceptable.
Mevrouw Nele Jansegers (VB). - Voor het Vlaams Belang hoeft er helemaal geen circulaire te komen. In een democratische rechtsstaat kan regularisatie immers geen recht zijn. De omstandigheden waarin regularisatie uitzonderlijk zou kunnen gebeuren, kunnen niet in een reglementering worden gegoten. Op dat ogenblik gaat het immers niet meer om uitzonderingen op een regel, maar om een systeem. Slechts in zeer uitzonderlijke situaties, in geval van prangende humanitaire redenen, kan er wel worden geregulariseerd, maar dan op individuele basis. De duur van het verblijf in dit land kan dan geen criterium zijn. Het gaat dan niet om 10 000 gevallen per jaar zoals nu, maar om hooguit enkele tientallen of een paar honderd gevallen per jaar. Vanuit die optiek denken wij dat de beslissing tot regularisatie de discretionaire bevoegdheid van de minister moet blijven, die hiervoor politieke verantwoording moet afleggen.
Men zegt vaak dat het probleem van de vreemdelingen die hier verblijven een gevolg is van de jarenlange procedures waarvoor de Staat verantwoordelijk is. Dat is de waarheid geweld aandoen. Vreemdelingen zijn niet verplicht alle beroepsprocedures uit te putten en hier te blijven. Ze kunnen de eindbeslissing ook in hun land van oorsprong afwachten. De waarheid is dat de illegalen, hun advocaten en de vreemdelingenlobby alles in het werk stellen en eindeloze procedureslagen voeren om hier zo lang mogelijk te kunnen blijven.
Als er uit de huidige situatie lessen moeten worden getrokken, dan is het wel dat een duidelijke en kordate aanpak nodig is. Mensen moeten het land worden uitgezet van zodra ze illegaal zijn, behalve in zeer uitzonderlijke omstandigheden. Nu is het omgekeerde het geval.
De regelgeving en de beroepsmogelijkheid moeten drastisch worden vereenvoudigd zonder te raken aan de fundamentele rechten.
Wij hopen dat de minister zal weerstaan aan de druk die momenteel door de linkse lobby wordt georganiseerd. Wij vrezen dat een regularisatieprocedure een nieuw aanzuigeffect zal hebben, iets wat het overgrote gedeelte van de bevolking niet wenst.
De heer Louis Ide (Onafhankelijke). - Op één punt ben ik het eens met de heer Mahoux: waar is premier Van Rompuy? Ik had gehoopt de premier hier te kunnen ondervragen. Een maand geleden heeft hij immers in de pers verklaard dat hij nog geen oplossing had omdat hij nog maar een paar maanden actief was als premier.
De voorzitter. - Ik heb er hier al meermaals op gewezen dat premier Van Rompuy momenteel deelneemt aan de Europese Top.
De heer Louis Ide (Onafhankelijke). - De premier heeft aldus de facto het dossier naar zich toegetrokken en een soort biechtstoelprocedure in gang gezet waarbij hij elke minister afzonderlijk zou spreken. Het gaat inderdaad om een communautair probleem waarbij de ene gemeenschap voorstander is van een collectieve regularisatie en de andere pleit voor een regularisatie geval per geval.
(Protestations sur plusieurs bancs)
De heer Louis Ide (Onafhankelijke). - De tegenstelling tussen de ministers Arena en Turtelboom is daarvan de emanatie.
N-VA wil een regularisatie geval per geval voor vreemdelingen die ooit een legaal verblijf hebben aangevraagd. Algemene criteria kunnen gelden zoals inburgering, kennis van onze taal, werk, langdurig verblijf en schoolgaande kinderen. Mensen die in contact zijn gekomen met het gerecht, komen niet in aanmerking. De overheid moet niet toegeven aan chantage. Ze moet geval per geval bekijken.
Ik neem aan dat mevrouw Turtelboom de biechtstoelprocedure onderging. Ik ben bijzonder benieuwd naar het resultaat daarvan. Wat gebeurt er momenteel in de regering? Dit is geen zaak van mevrouw Turtelboom alleen. Het is een zaak van de hele regering.
De heer Geert Lambert (Onafhankelijke). - Ik heb begrip voor de afwezigheid van de eerste minister wegens een Europese top. Ik wijs er echter op dat ik twee weken geleden aan de eerste minister een identieke vraag heb gesteld naar aanleiding van zijn verklaring dat hij er zich rekenschap van had gegeven dat er een probleem was met het regularisatiedossier en dat hij het naar zich toe zou trekken. Net als vandaag had de eerste minister zich verontschuldigd en heeft vice-eerste minister Vanackere toen geantwoord dat een biechtstoelprocedure was opgestart waarbij de betrokken ministers afzonderlijk werden gehoord en bewerkt.
Het zou inderdaad onterecht zijn minister Turtelboom de volle verantwoordelijkheid toe te schuiven voor wat er nu misloopt. Ik heb deze week zelf deelgenomen aan een demonstratie voor het kabinet van de minister om aan te geven dat dit dossier een toonbeeld is van het failliet van het beleid in ons land. Niets, maar ook niets, wordt opgelost. De minister beweert wel dat zij in dit dossier vier jaar de tijd heeft om een beleid ten uitvoer te leggen. Aan mensen die hier al tien jaar wonen en niet weten wat de toekomst brengen zal, zeggen dat men nog vier jaar de tijd heeft om een beslissing te nemen, gaat wel wat te ver!
De hele regering is er overigens verantwoordelijk voor dat het bij voortduring niet lukt om in dit dossier ook maar de geringste vooruitgang te boeken. Hoever staat het met de biechtstoelprocedure? Wat heeft men intussen bereikt?
Ik lees vandaag dat minister Milquet zich verzet tegen het openstellen van de grenzen voor Poolse arbeiders. Ik weet dat Open VLD voorstander is om de grenzen open te stellen. Ik ben het daarover met Open VLD eens. Ik volg ook de ministers Milquet en Arena en de mensen binnen CD&V die vinden dat in het regularisatiedossier vooruitgang moet worden geboekt.
Het moet mogelijk zijn beide dossiers te koppelen. Ik roep de meerderheidspartijen op eens met elkaar te praten en een deal te sluiten. Koppel het dossier van mensen die hier al jaren actief zijn - zij het in een zwarte markt - en die dus een economisch potentieel vormen, wat voor sommigen blijkbaar het enige argument is, met dossiers waarmee anderen problemen hebben en boek vooruitgang. Dat zou zowel op humanitair als op economisch vlak een stap vooruit zijn. Economisch zou het, zowel voor België als voor elk van de betrokken asielzoekers, een goede zaak zijn. Ik ken mensen die verplicht zijn om in een restaurant tegen een hongerloon aardappelen te schillen, enkel en alleen omdat ze niet geregulariseerd zijn.
Ik richt me hier, via de bevoegde minister, tot de hele regering. De minister en de regering zijn werkelijk niet in staat, in welk dossier ook, een beslissing te nemen. In het regularisatiedossier is dat des te schrijnender omdat het gaat om mensen die onder meer hun kinderen niet met een sportclub naar het buitenland durven laten gaan uit angst voor wat er zou kunnen gebeuren.
Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Migratie- en Asielbeleid. - In overleg met de premier zal ik ook antwoorden op de vragen over regularisatie die tot hem waren gericht.
Ik heb akte genomen van de dagvaarding van twaalf advocaten tegen de Belgische Staat. In het licht van de scheiding der machten kan ik alleen zeggen dat die zaak voor het gerecht zal worden beslecht. Ik zal mij daartoe beperken.
Ook dit jaar regulariseren we. De voorbije vier jaar hebben we jaarlijks gemiddeld 10 000 mensen geregulariseerd. Ik heb onlangs in de Kamer nog verklaard dat er vorig jaar iets minder mensen werden geregulariseerd en dat dit jaar, zelfs bij een ongewijzigd beleid, het aantal lichtjes zal stijgen.
M. Philippe Mahoux (PS). - C'est inexact, madame. Vous avez donné un permis de séjour à 10 000 personnes, ce qui n'est pas comparable à une régularisation.
Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Migratie- en Asielbeleid. - De statistieken spreken voor zich.
(Colloques)
De criteria zijn duidelijk: lange duur en humanitaire overwegingen, zoals onder meer voor ouders van Belgische kinderen die nog altijd bij de familie betrokken zijn. Aan de hand van deze criteria wordt er nog steeds overgegaan tot regularisatie en voeren we een bepaald beleid voor dat aspect van migratie.
Met betrekking tot de onderhandelingen over het akkoord over asiel en migratie kan ik geen enkele belofte doen wat de datum betreft. De premier en ikzelf werken alsmaar door in een poging de standpunten hieromtrent te verzoenen, in het besef dat het gaat om fundamentele keuzen die de volgende tien jaar van groot belang zijn voor onze samenleving. Zelf ben ik van oordeel dat die keuzen niet lichtzinnig mogen worden gemaakt, wil men over tien jaar niet nog altijd de prijs van een verkeerde keuze betalen.
Au début de l'année, le premier ministre a eu des entretiens bilatéraux avec chacune des quatre ministres compétentes et avec les cinq vice-premiers ministres. Depuis la semaine dernière, le travail a été poursuivi dans un petit groupe comprenant deux ou trois ministres, toujours en présence du premier ministre. Ces discussions reprendront à la fin de la semaine.
Nous sommes conscients de l'importance de cette question sociale et nous voulons un accord aussi vite que possible mais nous sommes confrontés à une profonde divergence d'opinions. Il est préférable de parvenir à un bon accord plutôt qu'à un accord bâclé.
Ik zal evenwel niet dieper ingaan op de kern van de discussie, gelet op het delicate karakter van de onderhandelingen. Ik blijf ervan overtuigd dat uitspraken in het openbaar dit dossier niet vooruithelpen. Toch wijs ik erop dat we nog geen evenwichten in het akkoord hebben gevonden. Hierbij gaat het om het evenwicht tussen het microniveau van de sans-papiers, voor wie de verblijfspapieren van groot belang zijn, en het macroniveau, namelijk de betaalbaarheid van onze samenleving. We moeten een goede oplossing uitwerken voor de betrokkenen, maar we mogen geen aanzuigeffect in het leven roepen. Bovendien moeten we in het achterhoofd houden dat de integratiekansen van de migrant in onze samenleving en het draagvlak voor migratie binnen onze samenleving niet noodzakelijkerwijze groter worden door wat ik `grote oplossingen' noem.
Het is nu algemeen aanvaard dat het gaat om regularisatie geval per geval, maar het kan om zoveel gevallen gaan dat het lijkt op een massieve regularisatie.
Met betrekking tot de vragen over het interview in verband met economische migratie herhaal ik dat mijn ambities hieromtrent dezelfde blijven, omdat we nu eenmaal economische migratie nodig hebben. Nu is dat zo voor knelpuntberoepen, maar in de toekomst zal dat nodig zijn in het kader van de demografische ommekeer en de vergrijzing. In dat interview heb ik alleen maar willen benadrukken dat we ook voor een economische crisis staan, waarbij heel wat mensen in onze samenleving vrezen hun job te verliezen. Daarom heb ik gezegd dat economische migratie nu misschien iets minder urgent is, maar dat neemt niet weg dat het fundamentele discours over economische migratie ongewijzigd blijft.
Mme Isabelle Durant (Ecolo). - Le problème est connu, madame la ministre. Trop d'enfants ont souffert de cette situation pour que l'on puisse encore décemment placer cette question sur le plan du coeur et de l'humanité. Car c'est bien d'une question strictement politique qu'il s'agit.
C'est pourquoi je lance un appel solennel, madame la ministre, pas seulement à vous mais à toutes les familles politiques de la majorité afin que vous trouviez un accord, ce qui suppose d'abord d'avoir la volonté de le rechercher. Tous les éléments sont connus.
Vous ne voulez pas de régularisation massive ? En attendant, nous avons un retard massif dans tout ce qui aurait dû être fait depuis un an et demi. La majorité avait défini un accord de gouvernement, y compris avec la N-VA, faut-il le rappeler. Il est temps de le concrétiser, avec l'aide d'une commission indépendante. Un gouvernement où tout le monde campe sur ses positions, dans une interprétation différente d'un texte, est redoutable, et je parle d'expérience. Cela a assez duré. Ce problème repose sur l'ensemble des familles politiques de la majorité, même si, madame la ministre, vous portez une lourde responsabilité dans l'incapacité de réunir tous les protagonistes autour d'une table. J'espère que le premier ministre vous y aidera.
On peut ergoter sur la question du nombre - 8 000 ou 10 000 -, l'année de séjour légal, les régularisés ou ceux qui ont un permis temporaire, la question n'est pas là. Ce qui importe, c'est de sortir de l'arbitraire, de la régularisation au cas par cas, sur la base d'une décision administrative, bonne ou mauvaise. Aujourd'hui, des familles connaissant une même situation, avec le même nombre d'enfants et le même séjour en Belgique reçoivent des traitements différents ; certains sont régularisés et d'autres pas. Comment expliquez-vous cela ?
Il faut des règles, un cadre. J'aurais d'ailleurs voulu un cadre légal ; vous préférez les circulaires. Quoi qu'il en soit, il faut expliquer clairement les critères sur lesquels la décision sera prise et il faut une commission indépendante. C'est de cela que vous devez discuter.
Mevrouw Myriam Vanlerberghe (sp.a). - Het is zeer moeilijk om bij de meerderheidspartijen verschillende standpunten te vinden. CD&V, PS en MR dringen aan op een snelle oplossing. Het is ongelooflijk hoe snel het volgens hen zou moeten gaan. Welnu, die partijen zitten in de regering en ik vraag die collega's dan ook die boodschap mee te nemen naar hun partijhoofdkwartieren en kabinetten. Raar toch dat iedereen in dit minidebat zegt dat er een oplossing moet komen en dat er toch niets gebeurt. Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid nemen. Hier openlijk een standpunt innemen en verder niets laten bewegen, gaat niet op.
De heer Vankrunkelsven had de ondankbare taak te proberen de minister te beschermen. Dat is zeer loyaal. Als ik ons debat moet samenvatten, moet ik echter concluderen dat Open Vld tegen is en al de rest voor.
(Protestations de M. Patrik Vankrunkelsven)
Iemand houdt een oplossing tegen, mijnheer Vankrunkelsven. Het is hypocriet hier elke week te komen zeggen dat iedereen van de meerderheid voor is, maar dat er niets gebeurt. Het spijt me, mijnheer Vankrunkelsven, ik heb u altijd gewaardeerd, maar blijkbaar moest iemand hier zeggen dat het niet mag vooruitgaan en dat blijkt de Open Vld te zijn. Alle anderen zeggen dat er wel iets moet gebeuren.
Volgens de minister maken we een keuze voor de toekomst van onze maatschappij. Kies alsjeblief eens voor de toekomst van de betrokken mensen. Het wordt tijd. Iedereen heeft hier gezegd dat die mensen hier mogen blijven, alle partijen zijn voor, alleen de minister is tegen. Dat is het enige wat ik uit dit debat kan concluderen. Zoek alsjeblief een oplossing en maak daarmee een einde aan al dat menselijk leed.
Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Ik ben blij dat de minister eindelijk toegeeft dat niemand van ons een collectieve regularisatie vraagt. Wel vragen we - en blijkbaar vragen we dat allemaal - duidelijkheid en rechtszekerheid voor mensen zonder papieren. Als men uiteindelijk tot een akkoord zal komen, dan is de kans groot dat ik dat akkoord zal bekritiseren. Dat wordt dan een politieke discussie die we moeten voeren. We moeten het immers niet altijd zomaar over alles eens zijn. Maar er is wel een regeerakkoord en dat is duidelijk. Dat het regeerakkoord niet wordt uitgevoerd - en daar gaat het eigenlijk over, mijnheer Vankrunkelsven - getuigt duidelijk van politieke onwil. Is de hele regering verantwoordelijk? Uiteraard! Ik merk echter dat alle partijen op één lijn zitten. Mijn vraag aan de minister is of ze nog achter dat regeerakkoord staat en of ze het zal uitvoeren. Indien niet, dat ze dan de eer aan zichzelf houdt en iemand anders de kans laat zijn of haar verantwoordelijkheid wel op te nemen. De houdbaarheidsdatum van mevrouw Turtelboom als minister in dit dossier is stilaan overschreden.
Als de minister niet de eer aan zichzelf houdt - en ik denk dat ze dat inderdaad niet van plan is - dan moeten wij als parlement de moed hebben het dossier naar ons toe te trekken. Van de regering moeten we het blijkbaar niet meer verwachten. Ecolo en Groen! hebben wetsvoorstellen ingediend met duidelijke criteria. We staan open voor discussie over dat wetsvoorstel, maar dan moet de meerderheid wel de moed hebben om het in de commissie op de agenda te zetten.
M. Marc Elsen (cdH). - Chacun convient, madame la ministre la première, que les critères sont clairs et bien connus. Je ne vois pas pourquoi on ne les traduit pas tout simplement dans une circulaire. D'où ma question annexe : qu'est-ce que le fait d'attendre encore et encore changera à la situation ?
Mevrouw Nahima Lanjri (CD&V). - Telkens opnieuw komt de minister aandraven met cijfers die moeten aantonen dat jaarlijks tienduizend mensen worden geregulariseerd. In dit debat gaat het er echter niet om of er nu jaarlijks vijf-, tien-, dan wel vijftienduizend worden geregulariseerd. Als ze het dan toch over cijfers wil hebben: in 2008 waren er meer aanvragen, maar werden toch minder mensen geregulariseerd dan in 2007.
Wat voor ons telt, is dat bijna een op twee dossiers - veertig procent - wordt behandeld zonder dat er duidelijke criteria zijn, behalve de langdurige procedure en de medische redenen. In veertig procent van de gevallen is er geen duidelijkheid. Precies daarom heeft de regering in het regeerakkoord vastgelegd dat er criteria moeten komen om te bepalen wie voor de duurzame verankering in aanmerking kan komen. Dat is wat ontbreekt, dat is waar iedereen vandaag naar vraagt. De minister moet daarop niet antwoorden dat ze al regulariseert want dat is naast de kwestie. Ze moet duidelijk zeggen op welke criteria ze zich baseert om te beslissen wie wel en wie niet kan blijven. Uiteraard zullen veel mensen teleurgesteld worden omdat ze niet kunnen blijven, maar er zal dan tenminste duidelijkheid zijn. Nu blijven ook die mensen hier omdat ze hopen misschien ooit toch een kans te hebben omdat alles onduidelijk blijft. Aan de andere kant worden heel wat gezinnen die eventueel wel in aanmerking komen, gegijzeld en kunnen zij niet geregulariseerd worden omdat de bewuste rondzendbrief uitblijft.
Kortom, politieke en ideologische meningsverschillen zijn normaal en menselijk, maar politieke onwil kan voor ons niet. Ik vraag de minister om nu eindelijk duidelijkheid te brengen. Ze moet ophouden met ons allerlei zaken wijs te maken aan de hand van cijfers die moeten aantonen dat we blij zouden moeten zijn omdat er toch al zoveel mensen zijn geregulariseerd.
M. Philippe Mahoux (PS). - Je souhaite rappeler le concept de non-assistance à personne en danger qui implique - certains l'ont un peu oublié - des responsabilités importantes.
Mme Christine Defraigne (MR). - Premièrement, évitons la guerre des chiffres. Deuxièmement, des critères clairs et objectifs sont indispensables pour éviter l'arbitraire et assurer une sécurité juridique. Troisièmement, nous ne sommes effectivement pas loin d'un dénominateur commun mais cela suppose de la volonté politique.
Si je peux recevoir le message de Mme Durant, je peux aussi me faire un peu l'avocat de Mme Turtelboom car c'est elle qui prend toutes les réactions de plein fouet.
Pour ce qui est du dénominateur commun, je pense qu'en évitant la surenchère de part et d'autre et en faisant preuve d'un peu de bonne volonté, il est possible d'arriver à produire la circulaire.
De heer Patrik Vankrunkelsven (Open Vld). - Voor alle duidelijkheid wil ik ten aanzien van alle collega's, van mevrouw Vanlerberghe in het bijzonder, bevestigen dat Open Vld achter het regeerakkoord staat. Wij zijn voorstanders van duidelijke criteria die in een rondzendbrief worden geformuleerd en bekend worden gemaakt. Mevrouw Lanjri verwees er terecht naar dat sommige mensen daar niet aan zullen beantwoorden en anderen wel.
(Protestations de Mme Vanlerberghe et Mme Zrihen)
Blijkbaar accepteren sommige collega's niet dat die criteria voor sommige mensen ongunstig kunnen zijn.
Mme Olga Zrihen (PS). - Vous êtes pris en otage par l'extrême droite, c'est bien triste.
De heer Patrik Vankrunkelsven (Open Vld). - Als de criteria zo ruim moeten worden gesteld dat bijna iedereen kan worden geregulariseerd, kan Open Vld ze niet goedkeuren. Het regeerakkoord is daar duidelijk over en Open Vld zal die principes verdedigen.
De heer Louis Ide (Onafhankelijke). - Ik verneem dat de grote spelers eind deze week de discussie zullen voortzetten. De beslissing zal dan waarschijnlijk na Pasen vallen. Ik heb een concrete vraag over de timing. Ik heb een tip voor de meerderheid. Jean-Luc Dehaene heeft ooit het volgende gezegd: `Als je geen consensus hebt en je moet toch tot een beslissing komen, dan moet je jezelf een deadline opleggen'. Durft de minister dat ook te doen?
De heer Geert Lambert (Onafhankelijke). - Ik vind de suggestie van mijnheer Ide absoluut geen goed idee, want ik heb de minister al twintig keer een deadline horen stellen. Wat zij doet, typeert trouwens de gang van zaken in deze regering. Ze belooft van alles, schrijft een akkoord, zet een tekst op papier en doet verder niets. We kennen allemaal het gezegde `We dronken een glas, we pisten een plas en alles bleef zoals het was'. Ik besef dat het misschien oneerbiedig is om in deze vergadering dit soort woorden te gebruiken, maar dat is wat in dit dossier constant gebeurt. Het is echter ongehoord en onaanvaardbaar dat men zich zo opstelt tegenover mensen die in bijzonder precaire omstandigheden moeten leven.
De minister is nu al een jaar met dit dossier bezig. Haar partij heeft na een staking bij De Post eens gezegd dat ze van die openbare dienst geld terug zou vragen omdat men zich niet aan de regels hield en de opgelegde taak niet werd uitgevoerd. Ik vind dan ook dat het tijd wordt dat ze de kostprijs van haar kabinet terugbetaalt, want ze doet er totaal niets mee.
Mevrouw Nele Jansegers (VB). - Wij blijven erbij dat de regularisatie een uitzondering moet zijn. In de asielwetgeving staan criteria voor het bekomen van een verblijfsvergunning. Het zou belachelijk zijn om naast die asielprocedure nog eens een afzonderlijke procedure te starten. Mensen zullen daaruit immers afleiden dat ze de asielprocedure niet ernstig moeten nemen. Mensen die heel goed weten dat ze niet in aanmerking komen voor een verblijfstitel zullen blijven komen omdat ze weten dat er naast de asielprocedure nog een andere mogelijkheid is om in ons land te blijven. Dat brengt ons in een vicieuze cirkel. Een regularisatie zal een aanzuigeffect veroorzaken. Als er nu regularisatiecriteria worden ingevoerd, kunnen we er zeker zijn dat over tien jaar een nieuwe regularisatieronde nodig zal zijn.
Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Migratie- en Asielbeleid. - Ik heb zaken gehoord die niet correct zijn. Ten eerste, de huidige regularisatiecriteria zijn wel duidelijk. Ik daag iedereen uit om aan te tonen op welk punt ze niet duidelijk zijn. Ten tweede, als ik geen akkoord zou willen, waarom zou ik dan in april vorig jaar onmiddellijk teksten op tafel hebben gelegd om zo snel mogelijk tot een akkoord te komen? Ten derde, we hebben de voorbije twee jaar uit de politiek geleerd dat deadlines niet helpen om tot een akkoord, laat staan een goed akkoord te komen. Mijn vierde opmerking betreft de rondzendbrief zelf. In dat verband kwam de meest eerlijke opmerking van Freya Piryns. Ze verklaarde dat ze de rondzendbrief, als die er komt, alleszins zal bekritiseren. Wie zich vandaag verschuilt achter het feit dat de brief te lang uitblijft, doet dat omdat hij fundamenteel niet akkoord met de inhoud ervan en omdat er een fundamentele discussie is over de graad van soepelheid die in dit dossier moet worden gehanteerd.