4-57

4-57

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 8 JANVIER 2009 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de Mme Nahima Lanjri à la ministre de l'Intégration sociale, des Pensions et des Grandes villes sur «l'extension des initiatives locales d'accueil (ILA)» (nº 4-634)

M. le président. - M. Bernard Clerfayt, secrétaire d'État à la Modernisation du Service public fédéral Finances, à la Fiscalité environnementale et à la Lutte contre la fraude fiscale, adjoint au ministre des Finances, répondra.

Mevrouw Nahima Lanjri (CD&V). - Aangezien het opvangnetwerk volledig verzadigd is, moet er dringend een oplossing worden gevonden. De minister nam reeds enkele maatregelen om nieuwe plaatsen te creëren. Er werden 500 extra tijdelijke opvangplaatsen gecreëerd. Ook werd beslist financiële in plaats van materiële hulp te verlenen aan asielzoekers die al vijf jaar in een procedure zitten en aan asielzoekers met kinderen die al vier jaar in een procedure zitten, aldus een rondschrijven aan de OCMW's.

De financiële steun wordt niet onmiddellijk ingevoerd voor iedereen, maar enkel voor diegenen die al zo lang in de asielprocedure zitten dat ze eigenlijk voor een regularisatie in aanmerking komen. De asielzoekers moeten dan zelf een woning zoeken met de financiële middelen die ze van de overheid krijgen.

Dit zijn zeker lofwaardige initiatieven, maar wij vragen ons toch af of er op die manier echt bijkomende plaatsen zullen worden gecreëerd. We hebben de noodkreten van de OCMW's de voorbije maand gehoord. We moeten niettemin de vraag durven stellen of sommige OCMW's het statuut van de LOI niet zullen veranderen en de asielzoekers in de betreffende woning laten wonen, terwijl het niet langer om een LOI-woning gaat. Ze zullen dan proberen om elders een LOI-woning in te richten, zodat die mensen niet moeten verhuizen. We kunnen dat begrijpen.

We zien daarentegen wel dat er gemeenten zijn die voor het eerst opvangcapaciteit willen creëren of hun opvangcapaciteit willen uitbreiden om zo meer asielzoekers te kunnen huisvesten. Zij tonen zich bereid om extra plaatsen te creëren. Ondanks hun goede wil krijgen zij echter vaak geen erkenning of uitbreiding van een LOI door de regering.

Dat was onlangs nog het geval in Brasschaat. Het is dus niet altijd zo dat de gemeentebesturen geen inspanningen willen doen. Wij beseffen dat het financieel moeilijke tijden zijn, maar betreuren dat lokale initiatieven zoals in Brasschaat niet worden gesteund, temeer omdat asielzoekers nu worden opgevangen in structuren voor daklozen, wat toch niet de bedoeling kan zijn.

De toestand in de noodopvang, ook voor daklozen, is werkelijk schrijnend. Is de minister van mening dat de door haar genomen maatregelen voldoende zijn om extra plaatsen te creëren?

Geldt er nog steeds een moratorium op de uitbreiding of inrichting van LOI's of was de weigering in Brasschaat enkel het gevolg van het, hopelijk tijdelijke, probleem van de penibele financiële toestand van de federale regering?

Heeft de minister weet van andere gemeenten die een LOI aanvragen of willen uitbreiden? Hoeveel opvangplaatsen in de LOI's werden tot dusver geweigerd? Is zij bereid om de vraag van die gemeenten in de toekomst te steunen?

Neemt de minister zelf nog nieuwe initiatieven voor tijdelijke en structurele opvangplaatsen, die op korte termijn zullen worden uitgevoerd?

De heer Bernard Clerfayt, staatssecretaris voor de Modernisering van de Federale Overheidsdienst Financiën, de Milieufiscaliteit en de Bestrijding van de fiscale fraude, toegevoegd aan de minister van Financiën. - Ik lees het antwoord van mevrouw Arena.

Het gaat inderdaad om tijdelijke plaatsen, bedoeld om een conjuncturele overdruk op te vangen. In die zin verschilt het initiatief van het creëren van bijkomende structurele plaatsen. Zodra de nieuwe asielprocedure op kruissnelheid is en de achterstand bij de behandeling van dossiers uit het verleden is weggewerkt, moet de doorstroom sneller kunnen en zijn tijdelijke plaatsen overbodig.

Het moratorium op de uitbreiding van het aantal plaatsen in de lokale opvanginitiatieven, de LOI's, is nog steeds van kracht. Er is dus noch een politiek akkoord, noch budgettaire ruimte om in de LOI's nieuwe plaatsen te creëren.

Een tiental gemeenten hebben een aanvraag tot uitbreiding ingediend. Een uitbreiding van de LOI's is echter niet mogelijk zolang het moratorium van kracht is.

Er loopt momenteel een projectoproep om via het Europees Vluchtelingenfonds het aantal tijdelijke opvangplaatsen uit te breiden. In het Belgisch Staatsblad van 24 november 2008 werd een oproep gepubliceerd. Een van de prioriteiten is: `voorzieningen treffen en/of begeleiden en ondersteunen van de asielaanvragers en vluchtelingen op het vlak van huisvesting; enerzijds conjuncturele antwoorden, één jaar maximum, formuleren op het niveau van de verzadiging van het opvangnetwerk en anderzijds de erkende vluchtelingen ondersteunen bij het zoeken naar een woning.' Op 9 december 2008 werd een informatieve nota voor de OCMW's verstuurd naar de drie regionale verenigingen van steden en gemeenten. Die nota nodigt de OCMW's uit om in het kader van het EVF projecten in te dienen inzake huisvesting en specifieke begeleiding. In dat opzicht mogen alle OCMW's die geïnteresseerd zijn in het opstarten van bijvoorbeeld nachtasiel of noodopvangplaatsen vóór 31 januari 2009 projectvoorstellen indienen bij de cel EVF van Fedasil, verantwoordelijke autoriteit in België voor het EVF.

Mevrouw Nahima Lanjri (CD&V). - Ik stel vast dat slechts noodmaatregelen worden genomen. Er wordt verwezen naar het feit dat de nieuwe asielprocedure de proceduretermijn zal verkorten wanneer ze volledig in werking zal zijn. Minister Turtelboom verzekerde dat die termijn inmiddels tot acht maanden is teruggebracht. Dat wil echter niet zeggen dat zolang die procedure niet ten volle van kracht is, er geen oplossingen moeten komen voor de mensen die daardoor langer in de materiële opvang moeten zitten. Ik vind het dan ook niet evident dat alleen tijdelijke maatregelen worden genomen en noodopvang wordt aangeboden, die bovendien in veel gevallen wordt voorzien bij de daklozen. Dat is een heel andere doelgroep.

Ik vraag nogmaals met aandrang om de opvang te herbekijken en om na te gaan of het moratorium, na evaluatie en binnen de budgettaire mogelijkheden, kan worden opgeschort. Op zijn minst zou men die mogelijkheid moeten bieden aan de gemeenten die zelf bereid zijn om vluchtelingen op te nemen.

Het is bovendien dringend tijd om de opvangwet te evalueren. Ik heb in de wet een evaluatie één jaar na de inwerkingtreding laten opnemen. Die termijn is al voorbij. Er mag dus niet langer worden getalmd.