4-52 | 4-52 |
Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Zoals collega Vanlerberghe al aangaf is het de zoveelste keer dat we minister Turtelboom vragen stellen over het uitblijven van de rondzendbrief en over de mensenrechten. Misschien vindt de minister het vervelend om steeds dezelfde vragen te moeten beantwoorden, maar zolang ze hardnekkig bij haar standpunt blijft, moeten wij op hetzelfde blijven hameren.
De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens, de UVRM, dateert van 10 december 1948 en vierde dus gisteren haar 60ste verjaardag. Ik ga ervan uit dat de minister die verklaring in het hart draagt. Ondanks haar respectabele leeftijd blijft de UVRM ook vandaag nog brandend actueel. Overal ter wereld worden de rechten van mensen nog dagelijks geschonden, helaas ook in België.
Sinds het aantreden van de regering-Leterme I hebben heel wat nationale en internationale organisaties, en zelfs ook verscheidene VN-Comités, ons land al meermaals op de korrel genomen voor het feit dat ook in ons land mensenrechten worden geschonden. Veel reden tot korrel hebben we helaas dan ook niet.
Toeval of niet, die `veroordelingen' hielden meer dan eens verband met het beleidsdomein van de minister bevoegd voor asiel en migratie. Om het kort te houden geef ik een bloemlezing van de kritiek die de afgelopen jaren op België werd geuit.
In 7 maart 2008 nam het VN-Comité voor de eliminatie van rassendiscriminatie (Committee on the Elimination of Racial Discrimination, CERD) het Belgische beleid inzake de strijd tegen rassendiscriminatie op de korrel. In zijn verslag drong het VN-Comité erop aan dat België alle nodige maatregelen neemt om de systematische opsluiting van asielzoekers te vermijden en dat, indien opsluiting toch zou vereist zijn, ze dan aan de internationale standaarden zou voldoen.
Het Committee against Torture (CAT) van de Verenigde Naties maakte op 21 november 2008 zijn officiële aanbevelingen aan de Belgische overheid bekend. België scoorde slecht op een aantal belangrijke punten op het vlak van vreemdelingenbeleid. Zo benadrukte het comité dat de onafhankelijke controle op uitwijzingen enorm tekortschiet. Ook over de klachtencommissie voor de gesloten centra was het comité erg kritisch.
Vluchtelingenwerk Vlaanderen publiceerde in november 2008 een zeer kritisch rapport over de toegang tot de juridische bijstand voor vreemdelingen die in de gesloten centra zijn opgesloten.
In september van dit jaar nam professor Eva Brems, docent mensenrechten en voorzitster van Amnesty International Vlaanderen, een zeer duidelijk standpunt over het uitblijven van de circulaire regularisatie. Ze verklaarde: `Het dossier regularisatie van de mensen zonder papieren is zeer dringend. Het uitblijven van de lang aangekondigde criteria leidt tot onmenselijke situaties. Op dat vlak duikt de regering onder de lat van het minimum in een democratische samenleving.'
De federale ombudsman maakte in een recent rapport duidelijk dat inzake de behandeling van hongerstakers het gelijkheidsbeginsel wordt geschonden. Volgens hem is er duidelijk sprake van ongelijke behandeling tussen mensen.
In een gisteren verschenen opiniestuk van het christelijk middenveld staat dat voor hen de grenzen van het humanitaire, en dus ethisch toelaatbare echt overschreden zijn. Ik kan niet anders dan hen bijvallen. In dat opiniestuk lees ik: `Belofte maakt in dezen niet alleen schuld, maar uitstel van die belofte maakt slachtoffers. Slachtoffers op korte én op lange termijn, bijzonder in deze barre wintertijden.' De minister zal bij de betoging volgende zondag in Antwerpen dan ook zeker moeten vaststellen dat er groot draagvlak is voor een menselijk asiel- en migratiebeleid.
Mijn vragen aan de minister zijn de volgende.
Is de minister van mening dat België inzake asiel en migratie nog een hele weg heeft af te leggen alvorens te voldoen aan alle bepalingen van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens?
De minister verklaarde reeds meermaals slechts achter een akkoord over haar beleidsdomein te zullen staan wanneer op alle domeinen van een door haar bepaald pakket een akkoord is bereikt binnen de regering. Hoe lang zal de minister de dringende beslissingen nog uitstellen die nodig zijn om ons land te conformeren aan alle bepalingen van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens?
Heeft de minister voor al de aangehaalde tekortkomingen van haar beleid maatregelen voorbereid?
Is er al enige vordering inzake de beloofde circulaire regularisatie? Wordt hierover nog steeds onderhandeld en wanneer kan een akkoord worden verwacht?
Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Migratie- en Asielbeleid. - Senator Piryns citeert uit een lijst met aanbevelingen van diverse comités die verbeteringen vragen van het migratiebeleid. Het is gezond dat in een rechtsstaat diverse instanties toezien op het naleven van onze internationale verplichtingen. Daarom besteden die comités overigens niet alleen aandacht aan de gesloten instellingen, maar eveneens aan gevangenissen en aan maatregelen in andere beleidsdomeinen.
Ik probeer altijd een oplossing te vinden voor gerechtvaardigde tekortkomingen, en stel vast dat de lijst van mevrouw Piryns niet meer up-to-date en achterhaald is. Met andere woorden, we hebben al aanpassingen aangebracht of zullen dat nog voor het einde van het jaar doen.
In ons land is geen sprake van een systematische opsluiting van asielzoekers of illegale vreemdelingen in gesloten centra. Maar als die toch plaatsvindt, gebeurt ze altijd conform de wet en de internationale verdragen. De overgrote meerderheid van de asielzoekers wordt naar de open centra doorverwezen.
Mevrouw Piryns verwijst naar de officiële aanbeveling van het Committee against Torture, dat een onafhankelijke controle op uitwijzingen noodzakelijk vindt. Hoewel die aanbevelingen pas op 21 november 2008 werden bekendgemaakt, kan ik over enkele weken al een voorstel voorleggen.
De kritiek van Vluchtelingenwerk Vlaanderen in verband met de toegang tot juridische bijstand van opgesloten vreemdelingen lijkt me niet terecht. Op basis van artikel 62 van het koninklijk besluit van 2002 inzake de gesloten centra heeft elke bewoner recht op juridische bijstand om zijn recht op verdediging te kunnen uitoefenen. De directeur van het centrum moet er bovendien op toezien dat de bewoner de mogelijkheid krijgt een beroep te doen op de rechtshulp waarop hij volgens de wet aanspraak kan maken. Hiervoor hebben de gesloten centra concrete afspraken gemaakt met de betrokken balies, zodat dit recht op een soepele manier kan worden georganiseerd. We interpreteren dat dus niet rigide, maar integendeel zeer soepel. Er werden eveneens al grote inspanningen geleverd om de bewoners duidelijk te informeren over hun juridische situatie. Zo is er een brochure met juridische informatie beschikbaar, bestaat er een informatiefiche over de procedure bij uiterst dringende noodzakelijkheid, de UDN-procedure, en worden dvd's over onthaal en verwijdering getoond aan de betrokkenen.
De bepalingen met betrekking tot de proceduretermijnen die het Grondwettelijk Hof vernietigd heeft, worden binnenkort aangepast via de wet niet-dringende diverse bepalingen. Ik weet niet of die wet al bij het parlement is ingediend, maar onze teksten daarvoor zijn in elk geval klaar en doorgesproken. Door de goedkeuring van die wet zal de termijn van 24 uur voor het indienen van een vordering tot schorsing bij uiterst dringende noodzakelijkheid (UDN) op vijf kalenderdagen worden gebracht, ook al kan volgens een arrest van het Grondwettelijk Hof de huidige bepaling tot 30 juni 2009 van kracht blijven. Dus ik zal niet wachten tot dan. Als het Parlement snel is met de goedkeuring, dan zal deze wijziging er snel door komen.
In verband met de opinierechtbank moet ik toch wel een nuance aanbrengen. De opinierechtbank is geen echte rechtbank, maar een symbolische instelling. De rechtspraak van die rechtbank heeft bijgevolg geen enkele juridische waarde. Ik wil er ook nogmaals aan herinneren dat sinds 1 oktober 2008 geen gezinnen met kinderen meer in gesloten centra worden opgesloten, behalve wanneer het om grensgevallen gaat - daarover is duidelijk gecommuniceerd - en dan nog blijft dat beperkt tot maximaal één gezin in een speciaal centrum dat eigenlijk een extraterritorialiteitsbevoegdheid heeft. Op dat vlak behoren wij in de Europese context op basis van dit beleid tot de kopgroep en ik krijg daarover dan ook vaak vragen van Europese collega's die daar meer over willen vernemen.
Wat het rapport van de federale ombudsman betreft, blijkt duidelijk dat volgens hem het grondwettelijke gelijkheidsbeginsel niet is geschonden. Ik zie mevrouw Piryns verbaasd kijken, maar ik lees heel goed. Mijn diensten hebben wel degelijk gehandeld met respect voor de legaliteit en ervoor gezorgd dat de mensenrechten niet geschonden werden. Zoals ik reeds eerder heb aangegeven is de grootste bekommernis dat er geen personen het leven verloren bij het voeren van een hongerstaking. Hun situatie werd bekeken vanuit het wettelijke kader van een verblijfsvergunning om medische redenen.
Als ik de eerste aanbeveling van de ombudsman overigens zou uitvoeren, dan zou ik sommige hongerstakers meer geven dan wat ik tot nog toe heb gegeven en dan zou ik het gelijkheidsbeginsel schenden. Die eerste aanbeveling zal ik dus niet uitvoeren. Dat wil ik hier klaar en duidelijk zeggen. De ombudsman wijst erop dat het gelijkheidsbeginsel niet is geschonden omdat op sommige momenten het leven van een mens kan primeren.
Tot slot wil ik tot een regeling voor de regularisaties komen, maar dat moet een verstandige regeling zijn. Ik kan mevrouw Piryns niet beletten een mening te hebben over de manier waarop we het vreemdelingenbeleid moeten organiseren, maar ik antwoord wel punctueel op haar opmerkingen dat internationale verdragen zouden geschonden zijn en ik benadruk dat ze de feiten achterna holt.
Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Volgens de minister loop ik achter de feiten aan. Welnu, ik heb een bloemlezing gegeven van de opmerkingen die het voorbije anderhalf jaar over het beleidsdomein van de minister zijn geformuleerd. Vanzelfsprekend heeft de minister in die tijd ook een aantal maatregelen genomen, het zou maar erg zijn mocht dat niet het geval zijn.
In verband met het Committee against Torture zegt de minister dat er al een aantal beslissingen klaar liggen en dat ze die over een aantal weken zal uitvoeren. Dat soort beloftes kennen we. Belooft de minister ons niet al maanden een circulaire? Vandaag is die er nog altijd niet. Ik stel de minister voor het rapport van Vluchtelingenwerk nog eens goed te lezen en eens vaker een gesloten centrum te bezoeken. Dat zal haar misschien de ogen openen.
Mevrouw Annemie Turtelboom, minister van Migratie- en Asielbeleid. - Mevrouw Piryns gaf een bloemlezing van opmerkingen uit rapporten, ik gaf een bloemlezing van antwoorden.
Als morgen het parlement een aantal zaken in verband met mijn beleidsdomein goedkeurt, dan zal ik niet treuzelen om daar uitvoering aan te geven.
Kan men mij verwijten dat ik talm als ik in januari klaar zal zijn met een ontwerp waarmee ik reageer op een rapport dat uitkwam eind november 2008? Niet iedereen werkt zo snel.
Er worden geen kinderen meer in gesloten centra geplaatst. Organisaties die daarover moeten rapporteren zijn nog altijd niet klaar met hun verslag!
Slechts één gesloten centrum heb ik nog niet bezocht, namelijk dat van Brugge. Dat zal binnenkort gebeuren. Alle andere centra heb ik ten minste een keer bezocht. Op dit stuk heb ik dus geen lessen te krijgen.