4-49 | 4-49 |
M. le président. - Je vous propose de joindre ces questions orales. (Assentiment)
M. Jean-Marc Delizée, secrétaire d'État à la Lutte contre la pauvreté, adjoint à la ministre de l'Intégration sociale, des Pensions et des Grandes villes, répondra au nom de Mme Arena, ministre de l'Intégration sociale, des Pensions et des Grandes villes.
Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Ik vond het echt belangrijk dat minister Turtelboom hier zou zijn omdat ook mevrouw Bouarfa een vraag over hetzelfde onderwerp heeft gesteld. We willen uiteindelijk allemaal een oplossing voor de mensen zonder papieren en moeten durven erkennen dat zij niet zomaar zonder reden in dat gebouw aanwezig zijn. Die reden is namelijk het uitblijven van de zo lang beloofde rondzendbrief met de regularisatiecriteria van mevrouw Turtelboom.
Mijn vraag handelt over de enkele honderden mensen zonder papieren, onder wie kinderen en vrouwen, die in de gebouwen van de ULB een onderdak hebben gevonden. Daarvoor verbleven ze, in afwachting van de bewuste rondzendbrief, in een pand van Electrabel in Elsene dat ze tot `Hotel Turtelboom' hadden omgedoopt. Het was de bedoeling daar te blijven tot de regularisatie er eindelijk zou zijn. Ze zijn daar echter niet in geslaagd omdat het gebouw onlangs door de politie werd ontruimd. Ze moesten bijgevolg een andere schuilplaats zoeken. Op dit moment verblijft het grootse deel van hen in de gebouwen van de ULB, maar ook daar kunnen ze niet blijven.
De eis van die mensen zonder papieren om spoed te zetten achter de publicatie van de rondzendbrief is volledig terecht. Ze kregen daarvoor inmiddels trouwens de steun van bijna alle politieke partijen. De regularisatie zou voor hen een langdurige oplossing kunnen zijn. De meest prangende vraag op dit ogenblik is echter waar ze onderdak kunnen vinden om op zijn minst de winter door te komen. Dat is een bevoegdheid van minister Arena. Graag kreeg ik daar een antwoord op.
Mevrouw Myriam Vanlerberghe (sp.a+Vl.Pro). - Ik verwacht dat de eerste zin van het antwoord op mijn vraag zal zijn `Dit is het antwoord van de regering'.
Na wat ik in de commissie voor de Sociale Aangelegenheden heb vastgesteld, heb ik geen zin in een antwoord waarvan ik niet weet of het een persoonlijk antwoord is van mevrouw Turtelboom, een antwoord namens de hele regering of dat er met mevrouw Arena al dan niet afspraken zijn gemaakt. Ik verwacht echt wel een antwoord namens de regering. Als dat niet het geval is, heb ik liever dat men mij dat ook duidelijk zegt. Voor de mensen die op de dool zijn is een slecht antwoord immers nog altijd beter dan geen antwoord.
Er is dus nog altijd geen antwoord van de regering. Hier wordt `geleurd' met mensen in de winter die zich elke morgen moeten afvragen waar ze de volgende nacht zullen kunnen slapen. Dit is geen filmscenario, maar de harde realiteit in België, met een regering die `goed bestuur' hoog in het vaandel draagt. Onze reputatie inzake verdraagzaamheid en respect wordt hier weer alle eer aangedaan!
Mevrouw Turtelboom beweert dat de rondzendbrief klaar is en dat ze alleen nog wacht op de instemming van de regering. Ik zou vandaag van haar willen vernemen of die rondzendbrief nog inhoudelijk moet worden aangepast, dan wel of er alleen nog praktische zaken moeten worden geregeld. Als de brief nog moet worden aangepast, zou ik willen voorstellen om volgende week dezelfde vragen te stellen aan de eerste minister. Het zal dit weekend zeer koud zijn en misschien beginnen sneeuwen. Het getuigt volgens mij van bijzonder slechte smaak om daar nu over te ruziën. Er zijn nog genoeg andere thema's voorhanden om ruzie over te maken. Ik vraag dus met aandrang om die ruzies te beëindigen en de mensen zonder papieren een oplossing aan te reiken.
Mme Sfia Bouarfa (PS). - Monsieur le ministre, ma question porte sur des préoccupations qui relèvent aussi de vos compétences car ce qui se passe dans le département de Mme Turtelboom a sans aucun doute des répercussions dans le domaine de la lutte contre la pauvreté.
Mardi matin, la police a procédé à l'évacuation de centaines de sans-papiers qui occupaient un bâtiment situé à Ixelles et appartenant à Electrabel. Ces personnes sont allées chercher refuge à l'ULB, qui les a accueillies exceptionnellement pour une nuit, son hall des sports n'étant évidemment pas destiné à l'hébergement. Le lendemain, ces personnes étaient à nouveau à la rue alors que l'hiver s'annonce. Faute de places, elles viennent grossir les rangs de demandeurs d'asile qui trouvent porte close devant les centres qui devraient les héberger.
En commission de l'Intérieur, en présence de Mme Turtelboom, Mme Arena a confirmé le nombre de personnes qui se trouvent dans les centres d'hébergement et l'incidence des non-régularisations dans l'affluence à laquelle sont confrontés ces centres. Les sans-papiers entrent en concurrence avec les sans-abris et l'on assiste à une confrontation inadmissible des catégories les plus défavorisées.
Madame la ministre, une régularisation est-elle prévue dans l'accord de gouvernement ?
Dans l'affirmative, je vous demande pour la énième fois si vous ne pensez pas qu'il est vraiment urgent d'agir et de proposer enfin une circulaire concrète, avec des critères clairs et précis de régularisation, afin de mettre un terme à l'arbitraire et à l'embarras général que crée cette situation intenable pour des milliers de gens ancrés sur le territoire belge et qui vivent depuis bien trop longtemps sans jouir d'aucun droit ?
La possibilité de régularisations individuelles, au cas par cas, sur la base de critères précis, doit devenir une réalité. Il est grand temps de mettre en oeuvre l'accord de gouvernement de mars 2008, qui a été avalisé par tous les partenaires, y compris par les libéraux, flamands et francophones. Qu'attendez-vous pour sortir la circulaire tant attendue ? Quelles mesures comptez-vous prendre afin que les sans-papiers et les sans-abris ne soient injustement mis en concurrence sur notre territoire ?
Dans la négative, si vous me dites que l'accord de gouvernement ne prévoyait aucune régularisation et que le PS et d'autres partenaires de la majorité se trompent, donnez-nous votre interprétation. Le cas échéant, je demanderai à mon parti de désigner à l'avenir des négociateurs qui comprennent au moins une langue nationale de façon que nous soyons informés de la véritable teneur des futurs accords de gouvernement.
Mme Annemie Turtelboom, ministre de la Politique de migration et d'asile. - Je voudrais formuler quelques remarques préalables.
Je note tout d'abord une confusion dans l'utilisation des termes. Il ne faut pas confondre un demandeur d'asile avec un illégal ou encore avec un étranger régularisé.
Je relève également une confusion quant à l'autorité compétente en matière d'ordre public. L'occupation d'un bâtiment privé et a fortiori son évacuation sont des problématiques relevant de l'ordre public qui ne dépendent pas de mes compétences. Je constate toutefois comme vous que dans certaines communes, le bourgmestre n'intervient que si le propriétaire saisit le tribunal et que le juge ordonne l'évacuation.
Zowel voor de ULB als voor het gebouw van Electrabel gaat het juridisch gesproken om de bezetting van gebouwen van privé-eigenaars. Een ontruiming is dus het gevolg van een handhaving van de openbare orde of van de vraag van een privé-eigenaar om de bezetting van het gebouw te doen ophouden. Wanneer het gaat om de openbare orde is in eerste instantie de burgemeester bevoegd. Met betrekking tot het gebouw van Electrabel heeft de rechter vorige week vrijdag een uitspraak gedaan om de burgemeester te dwingen zijn bevoegdheid uit te oefenen. Met betrekking tot het ULB-gebouw zal de ULB, voordat wordt opgetreden, dus eerst een verzoek moeten indienen om de bezetting te doen stoppen, tenzij er een probleem van openbare orde is. Tijdens de actie aan de ULB dit weekend was de Dienst Vreemdelingenzaken aanwezig bij de ontruiming van het pand op vraag van de rechter tot wie Electrabel zich had gericht. De DVZ was tevens aanwezig op vraag van de lokale politie van Brussel. Op het terrein is gebleken dat de politiediensten van de burgemeester geen controles mochten uitvoeren en ook geen administratieve rapporten mochten opstellen, zodat de DVZ niet tot actie kon overgaan. Ik betreur dat, maar ik kan het alleen maar vaststellen. Overigens heb ik vorig weekend noch schriftelijk noch telefonisch contact gehad met de burgemeester, ook al beweert hij dat dit wel het geval is en dat hij mijn toestemming had gekregen.
Ik ben niet bevoegd voor de opvang van de bezetters. Voor de opvang van de asielzoekers is collega Arena bevoegd. Electrabel heeft gemeld dat zich ook daklozen onder de bezetters bevonden, maar voor de opvang van die mensen ben ik evenmin bevoegd. Toch ben ik, uit humanitaire overwegingen, altijd bereid politieke steun te verlenen wanneer er een tekort is aan opvangplaatsen voor daklozen. Op dit ogenblik weten wij echter niet wie juist de gebouwen van Electrabel heeft bezet of nu de ULB bezet. Er wordt mij gezegd dat het mensen zonder papieren zijn, maar dat er ook daklozen bij zijn, maar dat is mij op dit ogenblik niet duidelijk.
Wat mijn rondzendbrief betreft, bevestig ik nogmaals dat ik in mei reeds een voorstel op tafel heb gelegd tot uitvoering van het regeerakkoord. Tot het ogenblik waarop de nieuwe wetgeving van kracht wordt, blijft de huidige wetgeving gelden, zowel voor het migratie- en het asielbeleid, als voor de andere beleidsdomeinen, zoals werk, pensioenen of staatshervorming. Onder de huidige wetgeving regulariseer ik 1 000 mensen per maand. In vergelijking met de buurlanden blijven wij dus zeker ons werk doen. Er is helemaal geen sprake van juridische onzekerheid, de bestaande wetgeving blijft immers gelden tot er nieuwe wetgeving komt. Er wordt ook permanent overleg gepleegd over het dossier asiel en migratie. Ik zal in ieder geval alleen een goed akkoord aanvaarden.
De heer Jean-Marc Delizée, staatssecretaris voor Armoedebestrijding, toegevoegd aan de minister van Maatschappelijke Integratie, Pensioenen en Grote Steden. - Ik lees het antwoord van minister Arena.
De groep mensen waarvan sprake zijn vreemdelingen zonder papieren. Ze formuleren duidelijke eisen over de mogelijkheid om geregulariseerd te worden in overeenstemming met het regeerakkoord van maart jongstleden. Dat aspect behoort tot de bevoegdheid van minister van Asiel- en Migratiebeleid Turtelboom. Als minister van Maatschappelijke Integratie, verantwoordelijk voor de opvang van asielzoekers, herinner ik eraan dat Fedasil sinds 27 oktober iedereen die recht heeft op opvang, ook heeft kunnen plaatsen.
Mevrouw Freya Piryns (Groen!). - Ik dank beide ministers voor het antwoord.
Mevrouw Turtelboom, wij stellen hier een uitdrukkelijke vraag naar het lot van honderden mensen die onmiddellijk op straat dreigen te belanden. Uw antwoord is dat u niet bevoegd bent voor een en ander. Ik vraag u te doen waarvoor u wel bevoegd bent, namelijk het regeerakkoord uitvoeren en zorgen voor de rondzendbrief over regularisatie. Dan zal u voor die mensen ook effectief een oplossing kunnen vinden.
Het antwoord van mevrouw Arena was duidelijk, maar daarmee wordt ook aangetoond, zoals mevrouw Vanlerberghe daarnet al zei, dat er geen antwoord namens de regering komt, maar wel twee antwoorden van twee aparte ministers. Ik zal premier Leterme daarover volgende week ondervragen, al heb ik er helaas weinig vertrouwen in dat hij de juiste man is om dit Mexicaanse leger op één lijn te krijgen.
Mevrouw Myriam Vanlerberghe (sp.a+Vl.Pro). - Er is een verschil tussen gelijk hebben en gelijk krijgen. Het feit dat hier twee antwoorden worden gegeven over één schrijnend thema en, erger nog, het feit dat de ene minister blijkbaar wel weet wie in de ULB zit en de andere niet, levert geen goed vooruitzicht op. De huidige wetgeving blijft natuurlijk gelden, maar er is ook een regeerakkoord en een ontwerp van rondzendbrief dat al sinds mei op tafel ligt maar niet afgerond raakt. Daardoor heerst bij de mensen verwarring. Ze verwachten een rondzendbrief en duidelijkheid. Ik kan enkel betreuren dat in de plenaire vergadering van de Senaat twee ministers verschillende antwoorden komen geven en dat geen van beide zegt wat het antwoord van de regering is.
Mme Sfia Bouarfa (PS). - Inlassablement, nous attendons un changement d'attitude de la part de Mme Turtelboom et nous ne cessons d'espérer une mise en oeuvre de l'accord de gouvernement.
M. Paul Wille (Open Vld). - Le gouvernement ne se compose pas que de Mme Turtelboom !
Mme Sfia Bouarfa (PS). - Mme Turtelboom a au moins une grande qualité : elle ne change jamais rien à sa réponse et tel un grand champion d'escrime, elle fait montre de qualités indéniables dans l'art de l'esquive. Elle nous traite comme des imbéciles, incapables de lire un accord de gouvernement.
Madame la ministre, ni moi ni mes collègues ne menons un combat contre vous, qui plus est en faisant partie de la majorité. Puisque vous avez déjà travaillé avec les membres du PS, vous aurez sans doute remarqué que notre première grande qualité est la loyauté : nous respectons les accords. Si l'accord de gouvernement ne comprenait pas un volet relatif aux sans-papiers, nous ne serions pas en train d'en discuter.
M. Paul Wille (Open Vld). - Quel accord ? Relisez la déclaration du gouvernement. !
Mme Sfia Bouarfa (PS). - Une fois de plus Madame la ministre, vous nous parlez de confusion entre les sans-abris et les demandeurs d'asile. Nous en avions pourtant parlé clairement avec vous et avec Mme Arena mais force est de constater que vous persistez dans la politique du pourrissement. Le bilan que vous présenterez en juin 2009 sera celui de l'indifférence à l'égard de milliers de personnes livrées à la rue, sans la moindre considération.
Sachez que nous ne faisons aucune confusion entre les sans-papiers et les demandeurs d'asile mais la politique que vous menez a des répercussions évidentes sur celle de votre collègue, Jean-Marc Delizée, chargé de la lutte contre la pauvreté et sur celle de Mme Arena. Les demandeurs d'asile qui sont dans les centres d'hébergement et à qui on n'a pas apporté de réponses claires pourraient, s'ils disposaient de papiers, s'inscrire dans les communes et s'assumer. Ces personnes ne seraient plus dans le circuit de l'aide sociale ; ils travailleraient et seraient autonomes, ce qui libérerait de nouvelles places dans les centres d'hébergement pour les demandeurs d'asile. Actuellement, les sans-abris, les sans-papiers et les demandeurs d'asile sont en concurrence pour l'hébergement. Or, ils ont en commun d'être des pauvres qui demandent de l'aide.