4-33 | 4-33 |
M. le président. - M. Vincent Van Quickenborne, ministre pour l'Entreprise et la Simplification répondra.
Mevrouw Marleen Temmerman (sp.a+Vl.Pro). - De publieke opinie in ons land keert zich hoe langer hoe meer tegen het geweld in Oost-Congo. Vooral het seksueel geweld tegen vrouwen en meisjes is stuitend. Deze maand is er een fundraisingevenement dat, onder de stuwende kracht van collega Miet Smet, plaatsvindt in het Afrikamuseum in Tervuren. Daarnaast is er het benefietconcert in de Brusselse KVS en landelijk zijn vele verenigingen aan de slag. Dit alles gebeurt omdat de mensen vinden dat het geweld tegen Congolese vrouwen moet stoppen.
Het is natuurlijk op eieren lopen in deze tijden van verzuurde politieke relaties tussen de leiders van de DRC en die van ons land, maar op het vlak van de brutale schendingen van de mensenrechten in oostelijk Congo verwelkomen wij nadrukkelijk de duidelijke houding van minister De Gucht. Onze diplomaten, onze ontwikkelingswerkers en de actoren die zich inzetten voor de mensenrechten kregen een opdoffer toen deze week op last van de Congolese regering twee van onze consulaten-generaal werden gesloten. De diplomatieke posten in Bukavu en Lubumbashi waren voorposten in de vredesonderhandelingen.
Dé achillespees in de aanpak van oorlogsmisdaden in het oosten van Congo is de straffeloosheid. Geweldplegers en verkrachters blijven hun gang gaan. Omdat er zelden iemand wordt veroordeeld, dreigen de aanrandingspraktijken geïnstitutionaliseerd te worden. Uit een recente UNFPA-evaluatie van onze hulp aan Oost-Congo blijkt dat de Congolese strafwetgeving op internationaal niveau staat, maar dat het Congolese justitieel apparaat voor de aanpak van de seksuele misdaden op operationeel niveau ontoereikend is. Er zijn geen middelen, er is geen personeel, er zijn vrijwel geen magistraten of gerechtsgebouwen. De verantwoordelijken voor de misdaden in oorlogsgebieden kunnen wel voor het Internationaal Strafhof in Den Haag gebracht worden. In dat kader werd vorige week in ons land Jean-Pierre Bemba gearresteerd.
De aanhouding van de Congolese leider van de rebellenbeweging `Mouvement de Libération du Congo' gebeurde op vraag van het Internationaal Strafhof voor oorlogsmisdaden begaan in de Centraal-Afrikaanse Republiek. Ook in Oost-Congo hebben Bemba's stoottroepen, de zogenaamde `effaceurs', lelijk huisgehouden. Of Bemba al dan niet schuldig wordt bevonden moet nog blijken. Na uitlevering door ons land zal zijn proces in elk geval een belangrijk voorbeeld vormen voor andere krijgsheren, ook die uit de Oost-Congolese regio's Ituri en de Noord- en Zuid-Kivu. De voorbije dagen blijkt, tot grote ontsteltenis van mensenrechtenorganisaties, dat de griffie van het Haagse Hof aan de procureur verbiedt om beschermingsmaatregelen te nemen voor getuigen van verkrachtingen in Ituri. Tienduizenden verkrachtingen dreigen daardoor uit de aantijgingen te worden geschrapt.
De problemen stapelen zich op en ondanks het vredesakkoord van Goma groeit opnieuw het pessimisme.
Hoe moet het nu verder met onze gesloten consulaten-generaal in Bukavu en Lubumbashi? Wat is de strategie van de minister om de gespannen situatie met de leiders van de DRC te ontmijnen? Onderneemt de minister stappen om zijn standpunt internationaal meer te laten dragen? Wat zijn de concrete resultaten van de telefonische bemiddelingspogingen van de premier?
Kan de minister met spoed aandringen bij voorzitter Philippe Kirsch van het Internationaal Strafhof om de bureaucratische twist inzake de bescherming van de getuigen uit te klaren, zodat verkrachte vrouwen die willen getuigen conform het zogenaamde Statuut van Rome, kunnen genieten van maximale bescherming door de Victims and Witnesses Unit van het Hof?
In Den Haag zal met Bemba een van de belangrijkste chefs van Congolese rebellenlegers terechtstaan. Ook andere voormalige rebellenchefs, zoals huidig president Kabila, en verantwoordelijken van het huidige Congolese leger, worden van oorlogsmisdaden beschuldigd. Kan de minister er op internationaal niveau op aandringen om álle verantwoordelijken van misdaden tegen de menselijkheid te laten berechten?
Na de oorlog moet het Congolese gerechtsapparaat meer slagkracht krijgen. Welke samenwerkingsprogramma's lopen er tussen ons ministerie van justitie en dat van de RDC inzake `empowerment' van het Congolese gerecht? Programma's inzake juridische kennisoverdracht en -begeleiding kosten vaak maar een fractie van hulpprogramma's inzake infrastructuur en hebben onder meer in buurland Rwanda na de genocide hun efficiëntie al bewezen.
De heer Vincent Van Quickenborne, minister voor Ondernemen en Vereenvoudigen. - Ik lees het antwoord van de minister van Buitenlandse zaken.
Na de aankondiging van de sluiting van de twee consulaten staat onze ambassade in Kinshasa in contact met het Congolese ministerie van Buitenlandse Zaken om verdere verduidelijkingen te krijgen over de precieze modaliteiten voor het opvolgen van deze zaak. Premier Leterme heeft contact gehad met premier Gizenga, zoals afgesproken in het kernkabinet. Ik verkies in dit stadium geen commentaar te geven over het resultaat van die gesprekken.
Ik heb begrepen dat in Den Haag een oplossing wordt uitgewerkt voor het probleem dat gerezen is rond de bescherming van de getuigen in de bij het Strafhof aanhangig gemaakte zaken.
Ik heb het volste vertrouwen in de werking van het Internationaal Strafhof in Den Haag. Het komt mij niet toe mij te mengen in die werkzaamheden. De procureur voert zijn onderzoeken immers volledig onafhankelijk.
Ik heb reeds bij tal van vorige gelegenheden uitgeweid over de Belgische inspanningen voor de versterking van het Congolese rechtsapparaat. Ik heb daarbij in het bijzonder gewezen op onze bijdrage aan het REJUSCO-project in Oost-Congo, dat door de BTC wordt uitgevoerd en dat gericht is op het herstel van een volwaardig rechtsapparaat in deze helaas nog steeds door een verregaande straffeloosheid geteisterde streek.