4-15 | 4-15 |
M. le président. - M. Patrick Dewael, vice-premier ministre et ministre de l'Intérieur, répondra.
Mevrouw Marleen Temmerman (sp.a-spirit). - De afgelopen dagen kregen we steeds meer alarmerende berichten over het toenemende geweld in Kenia. Sinds de fel gecontesteerde presidents- en parlementsverkiezingen van eind december is het geweld toegenomen. Deze verkiezingen waren aanvankelijk niet tribaal gekleurd, maar de verkiezingsfraude resulteert wel in tribaal geweld. De tot nu toe vredig naast elkaar levende stammen komen steeds meer met getrokken wapens tegenover elkaar te staan en het land is in een neerwaartse geweldspiraal terechtgekomen. Momenteel trekken de rebellen eropuit met machetes, worden mensen in hun huis verbrand en worden in de ziekenhuizen steeds meer verminkte lichamen binnengebracht. Zelf heb ik midden januari in het mortuarium in Mombassa gewerkt en daar heb ik de gevolgen van het wrede geweld gezien.
Door deze escalatie zijn de afgelopen dagen honderden burgers op de vlucht geslagen. Jongerenbendes trekken eropuit om hun gesneuvelde kennissen te wreken en houden iedereen van een andere etnische afkomst tegen. De regering heeft belangrijke delen van het land niet meer onder controle, zeker niet in het westen, en politie en leger kijken machteloos toe. Er zou zelfs etnische rivaliteit zijn onder politieagenten, die deels de kant van het leger en deels de kant van de rebellen, van de oppositie, kiezen.
Sinds december zouden meer dan dertigduizend mensen op de vlucht zijn. Vlaams minister Geert Bourgeois heeft al 250.000 euro uitgetrokken voor noodhulp aan Kenia. Daarmee beantwoordde hij de oproep van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.
Ook de politieke onderhandelingen zitten volledig in het slop. Bemiddelaar Kofi Annan kreeg beide partijen wel aan de tafel, maar kon geen doorbraak forceren.
Hoe kan België zijn steentje bijdragen om een oplossing voor de politieke crisis te zoeken?
Hoe kan ons land meewerken aan een langetermijnoplossing voor het opflakkerende geweld tussen de voordien goed samenlevende stammen? Ze waren misschien geen vrienden - maar dat zijn wij hier ook niet altijd - maar toch leefden ze tot voor kort vreedzaam samen.
Hoe zal de minister op de volgende vergadering van de VN-Veiligheidsraad druk uitoefenen om te komen tot concrete snelle acties in combinatie met langetermijnoplossingen?
Hoe groot schat hij het gevaar in van een leger- en/of politiekorps dat niet meer door de regering onder controle kan worden gehouden? Welke strategieën zijn er om dit tegen te gaan? Welke rol moet België hierin spelen, meer bepaald samen met de VN-Veiligheidsraad?
Is er volgens de minister nood aan een wapenembargo of aan troepen ter plaatse?
Zal de minister, zoals minister Bourgeois, geld uittrekken om vluchtelingenkampen te ondersteunen en kan dit komen van zijn budget voor noodhulp?
Wat doet België om de veiligheid van onze landgenoten ter plaatse te garanderen? Weten we hoeveel Belgen er momenteel nog in Kenia zijn en of ze in gevaar zijn?
Wat denkt de minister principieel van de diplomatieke actie van enkele ministers van Buitenlandse Zaken van de EU om de ontwikkelingshulp aan Kenia stop te zetten wegens de mogelijke verantwoordelijkheid van de Keniaanse leiders voor het dodelijke geweld?
De heer Patrick Dewael, minister van Binnenlandse Zaken. - Ik lees het antwoord van minister De Gucht.
Van bij het begin van de crisis heb ik alle politieke verantwoordelijken in Kenia gevraagd een oproep te lanceren aan hun aanhangers om de gewelddadige acties te staken en al het mogelijke te doen om deze crisis door politiek overleg en op een vreedzame manier op te lossen. In de huidige context ben ik van oordeel dat alle steun moet worden gegeven aan de bemiddelingspoging onder impuls van de vroegere VN-secretaris-generaal Kofi Annan. Ook op de geëigende multilaterale fora, met name de Europese Unie en de VN-Veiligheidsraad, heeft ons land dit standpunt verdedigd.
Bovendien is het volgens mij van essentieel belang dat de internationale gemeenschap op het ogenblik alle kansen blijft geven aan de inspanningen van Kofi Annan, die erop gericht zijn de politieke leiders uit beide kampen aan te moedigen om deze crisis vreedzaam te beëindigen. Het feit dat er nu een onderhandelingsmechanisme werd opgezet, kan in dat verband als een hoopgevend signaal opgevat worden.
De VN-Veiligheidsraad, die gisteren in haar persverklaring eveneens de inspanningen van Kofi Annan volledig steunde, moet deze crisis van dichtbij blijven volgen, ook wegens de gevolgen ervan voor de regio, in het bijzonder de Grote Meren - Oost-Congo, Rwanda, Oeganda - en de Hoorn van Afrika.
Er dient intussen een onderscheid gemaakt te worden tussen een oplossing op korte termijn voor de dringende problemen van geweld naar aanleiding van de gecontesteerde verkiezingsuitslag, enerzijds, en de aanpak van de dieperliggende problemen op het vlak van landeigendom en toegang tot rijkdommen, anderzijds. Laatstgenoemde problemen, die een etnische component bevatten, vergen een aanpak over een langere termijn die er rekening mee zal moeten houden dat in Kenia de instellingen in de ogen van de bevolking veel van hun legitimiteit verloren hebben. Het is dus zaak dat de bevolking opnieuw vertrouwen krijgt in de Keniaanse staat, de politici en de veiligheidsdiensten.
In het licht van de huidige crisis in Kenia is het niet mogelijk om met dat land business as usual te doen. Of zulks gelijk moet staan aan het stopzetten van ontwikkelingshulp is een andere zaak. Wel is het van belang dat degenen die verantwoordelijk zijn voor het geweld van de afgelopen weken en dagen, hiervoor verantwoording afleggen.
Wat de veiligheid van onze landgenoten in Kenia betreft, kan ik verzekeren dat onze ambassade in Nairobi de situatie van iedereen aandachtig volgt.
Mevrouw Marleen Temmerman (sp.a-spirit). - Ik dank de minister van Buitenlandse Zaken voor het uitvoerige antwoord en hoop dat hij ook aandacht heeft voor humanitaire noodhulp, want daar is momenteel heel wat vraag naar.