4-13

4-13

Belgische Senaat

Handelingen

DONDERDAG 17 JANUARI 2008 - NAMIDDAGVERGADERING

(Vervolg)

Vraag om uitleg van mevrouw Martine Taelman aan de minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven over «de nieuwe dienstregeling van de NMBS» (nr. 4-44).

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - De NMBS volgt sinds 10 december een nieuwe uurregeling. Onder meer op de lijn Turnhout-Manage gaf dit aanleiding tot zeer boze reacties van de gebruikers. Inmiddels heeft de NMBS de uurregeling aangepast. Alle problemen zijn daarmee echter nog niet van de baan. Het actiecomité Turnhout-Manage had al voorspeld dat de trein overbevolkt zal geraken. Op 14 januari vond dan een overleg plaats met de ombudsman.

De nieuwe dienstregeling zorgt voor vele vertragingen, vooral tijdens de spitsuren. De verbinding via Antwerpen die nu vaker wordt gebruikt, is voor de gebruikers geen valabel alternatief.

Ook voor andere lijnen regent het klachten. Heel wat reizigers hebben te kampen met moeilijke aansluitingen, treinen die afgeschaft worden, grote vertragingen, slechte communicatie bij lastminutewijzigingen. De NMBS zou na enkele weken de situatie evalueren.

Hoeveel klachten heeft de NMBS inmiddels ontvangen in verband met de nieuwe dienstregeling? Over welke lijnen/verbindingen gaan die klachten vooral? Zijn er meer vertragingen dan gemiddeld? Is dat te wijten aan de nieuwe dienstregeling? Zo niet, waaraan dan wel? Wat gaat de NMBS hieraan doen?

Welke mogelijkheden ziet de minister om de communicatie bij het spoor te verbeteren indien er lastminutewijzigingen zijn? In mijn eigen gemeente waren bij de invoering van de nieuwe dienstregeling de luidsprekers defect en moesten de reizigers naar het station van Herentals bellen waar ze ook geen antwoord kregen. Vorige week kwam het in Nijlen door een overvolle trein tot een handgemeen.

Is er reeds een timing vastgelegd voor de beloofde evaluatie van de dienstregeling?

Mevrouw Inge Vervotte, minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven. - Ik ben het met mevrouw Taelman eens dat het om een ernstig probleem gaat. Het is vanuit economisch en ecologisch oogpunt en voor de NMBS zelf van het allergrootste belang dat de maatschappij erin slaagt een betrouwbare partner te zijn. Enkele aspecten zijn voor verbetering vatbaar en ik ben bereid hierover met de NMBS de dialoog aan te gaan.

Er is een eerste evaluatie gemaakt op basis van een dagelijkse gedetailleerde registratie en op basis van de klachten en de suggesties van de reizigers. Die evaluatie zal zoals altijd worden voortgezet. De belangrijkste klachten gingen over het aantal treinen in de piekuren, de capaciteit van de treinen in die piekuren, de verschuivingen in de vertrekuren en de slechtere aansluitingen.

Van de klachten had 83% betrekking op twaalf lijnen, waarvan 32% over lijn 15 Turnhout-Antwerpen-Brussel en 17% over lijn 25 Antwerpen-Brussel. Voor die twaalf punten werden de pijnpunten geïnventariseerd en in totaal werden 30 maatregelen genomen. Zo werden extra P-treinen ingelegd op de lijnen Antwerpen-Brussel en Gent-Eeklo. Ook werd de capaciteit van overbezette treinen verhoogd. Er werden extra haltes ingelast, onder andere in Antwerpen-Zuid en Gentbrugge en ook de Beneluxtrein stopt nu te Antwerpen-Berchem. Ook werden de dienstregelingen van bepaalde treinen aangepast teneinde de aansluitingen te verbeteren.

De aanpassingen zijn op 7 januari 2008 ingegaan. We zullen eerst de effecten afwachten, maar het is nu reeds duidelijk dat op bepaalde lijnen nog extra maatregelen nodig zullen zijn. Uiteraard zullen we naar de opmerkingen en de suggesties van de gebruikers luisteren en zullen we blijven zoeken naar haalbare, realistische en veilige oplossingen.

In de eerste week van de nieuwe dienstregeling lag de stiptheid niet lager dan in de week ervoor. Het stiptheidspercentage, zonder de neutralisatie van de vertragingen die te wijten waren aan overmacht of grote investeringswerken, bedroeg voor beide weken 84,7%.

De mindere stiptheid in de afgelopen weken is niet zozeer te wijten aan de nieuwe dienstregeling, maar wel aan de moeilijke berekeningen voor de inzet van nieuw reizigersmaterieel, aan enkele problemen in de beurtregeling van het personeel en aan enkele knelpunten in de regio Sint-Niklaas.

De verminderde regelmaat was te wijten aan enkele defecten van het materieel, aan enkele storingen aan wissels, aan een daad van kwaadwilligheid in Nossegem, aan enkele storingen aan overwegen en spoorstaafbreuken, aan de aanrijding van een persoon op de sporen en aan een sociale actie van de treinbestuurders.

Ook voor mij moet de stiptheid van de treinen worden verhoogd. Tijdens de onderhandelingen over de nieuwe beheersovereenkomst zullen hierover duidelijke afspraken moeten worden gemaakt. Dat geldt in eerste instantie voor de meetinstrumenten. Het is immers geen goede zaak dat de gepubliceerde stiptheidscijfers telkens worden tegengesproken. We moeten over duidelijke en transparante cijfers beschikken, die in overleg met de gebruikers worden opgesteld. Ook moeten de oorzaken van de problemen inzake stiptheid grondig worden geanalyseerd. Hierbij moeten we de moed hebben niet alleen externe, maar indien nodig ook interne factoren aan te pakken.

Ondertussen worden maatregelen genomen om tegemoet te komen aan de klachten van de reizigers. Het grootste resterende pijnpunt is de relatie Knokke/Blankenberge-Hasselt/Tongeren ten gevolge van de inzet van de M6-rijtuigen met MUX-koppelingen. Vooral de ontkoppelingen blijven voor problemen zorgen en hebben een negatieve impact op de stiptheid.

Bij verstoord treinverkeer hebben de klanten van de NMBS-Groep recht op informatie. Dat is een van mijn stokpaardjes. De mensen moeten tijdig worden geïnformeerd zodat ze hun planning kunnen aanpassen. Een vertraging heeft sowieso een impact, die des te groter is wanneer de klant een aansluiting nodig heeft.

Bij infrastructuurwerken kunnen stiptheidsproblemen van meer dan twintig minuten opduiken en moet de gebruiker geïnformeerd worden over alternatieve reiswegen, opdat hij zijn bestemming zo snel mogelijk zou kunnen bereiken.

Tijdens de piekuren is de capaciteit van het spoorwegnet nagenoeg volledig opgebruikt en is er weinig of geen reserve, vooral in de noord-zuidverbinding en op andere aslijnen van en naar Brussel. Deze negatieve succesfactor vormt een van de belangrijkste uitdagingen in de beheersovereenkomst, want kwantiteit en kwaliteit moeten met elkaar worden verzoend.

De vertragingen opgelopen door een trein, wat velerlei kleine oorzaken kan hebben, al dan niet ten laste van de NMBS-Groep, zet zich gemakkelijk over op de volgende treinen. Gevolgvertragingen zijn heel moeilijk te communiceren, omdat het enig onderzoek vergt om de primaire oorzaak te vinden, waardoor communicatie in real time niet altijd mogelijk is. Desalniettemin zal ik naar adequate communicatieplannen vragen.

Om de informatieverstrekking bij verstoord treinverkeer te verbeteren, werd enige jaren geleden een studie gemaakt van de informatieketting bij verstoord treinverkeer. Na detectie van de zwakke schakels werd een actieprogramma opgesteld. Dit omvatte zowel de optimalisatie van de technische middelen, waaronder een gsm voor de treinbegeleider, als maatregelen om de doorstroming en de nauwgezetheid van de informatie te verbeteren, zoals het installeren van een verbindingsbediende NMBS bij de verkeersleiding die de treinbegeleiders in de trein inlicht, het plaatsen van nieuwe reisinformatieborden en het bewustmaken en opleiden van het personeel.

Alleszins is communicatie over stiptheid voor mij belangrijk in het licht van de nieuwe beheersovereenkomst met de NMBS-Groep. Het is immers een essentiële factor voor de kwaliteit van de dienstverlening, die ik mee wil proberen te garanderen voor onze gebruikers.

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - Ik noteer met genoegen dat de minister bevestigt dat met de gebruikers moet worden overlegd over het missen van aansluitingen en de capaciteit. De minister stelt geen timing voorop, maar ik hoop dat dit op korte termijn zal gebeuren.

Daarnaast stemt het me uitermate tevreden dat de minister ermee instemt dat de stiptheid en informatie aan reizigers cruciaal zijn, want niets is zo ergerlijk als gebrek aan informatie voor de treinreiziger die niet weet waar hij aan toe is.

Ik zal dit opvolgen en het antwoord ook bezorgen aan de gemeenteraden in de streek die zich ook al over deze problematiek hebben gebogen. Ik hoop van harte dat er snel beterschap te noteren zal zijn.

Mevrouw Inge Vervotte, minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven. - Laat er geen misverstand over bestaan: de nieuwe dienstregeling is ingegaan en blijft in principe van kracht tot december 2008. Voor enkele lijnen, waaronder deze van en naar Turnhout, kan er worden geremedieerd. Daarover is overleg gepland met de gebruikers, dat binnenkort zal plaatsvinden. Door dit overleg kunnen we geen timing aangeven. Indien het tot resultaat leidt, zullen de maatregelen onmiddellijk ingang vinden. Als zou blijken dat bijkomende maatregelen noodzakelijk zijn, is de timing afhankelijk van onder meer de onderhandelingen over de beheersovereenkomst.

We voelen aan dat bepaalde lijnen verzadigd zijn en dat bijkomend moet worden geïnvesteerd in rollend materiaal. De vraag is natuurlijk wanneer dat operationeel kan zijn.

Je laat niet zomaar een extra trein rijden, dat is verre van eenvoudig. Bijkomend rollend materieel dat we nu bestellen kunnen we pas over één of meer jaren in gebruik nemen. We moeten dus naar structurele oplossingen op langere termijn zoeken, waarvoor ook bijkomende investeringen in rollend materieel nodig zijn, en daarnaast naar eventuele wijzigingen op kortere termijn. Daarbij moeten we wel nagaan of deze wijzigingen niet tot oververhitting op het hele net leiden. Kunnen we echter op de probleemlijnen bijkomende aanpassingen doen vóór december 2008, dan zullen we uiteraard onze verantwoordelijkheid nemen.

Mevrouw Martine Taelman (Open Vld). - Niemand mag wonderen verwachten - al doen sommige mensen dat wel - maar het is al belangrijk dat er naar redelijke argumenten, die in dit geval ook vooraf al werden doorgegeven, wordt geluisterd en dat ze ernstig worden genomen. Ik merk dat dit inderdaad de bedoeling is en ik dank de minister daarvoor.