(N.): Vraag gesteld in het Nederlands - (Fr.): Vraag gesteld in het Frans
De uitbreiding van de informatica in alle sectoren van de maatschappij is het voorbije decennium onstuitbaar geworden. Dit leidt doorgaans naar een toename van de kennis en de leefkwaliteit. Toch is niet elke aanwending probleemloos : in sommige gevallen wordt geflirt met de grenzen van het ethisch en wettelijk aanvaardbare.
Een voorbeeld daarvan vinden we terug in de commerciële activiteiten van de bank- en verzekeringssector. De aanwending van draagbare pc's maakt het de bankbediende en -agent mogelijk om ook buiten zijn bankkantoor « real time »-informatie op te vragen over de koersen van aandelen, fondsen, valuta en dergelijkem. Dat biedt de klant de mogelijkheid om direct in te spelen op de allerrecentste evoluties op de beurzen waar ook ter wereld. Ook het opstellen en doorsturen van belangrijke en ingewikkelde contracten zoals woon- en afbetalingskredieten kan hic et nunc gebeuren via gesofisticeerde en constant geactualiseerde software. Perfect maatwerk kan hierdoor aangeboden worden aan de klant die daarvoor zelfs de deur niet meer uit moet.
De klant weet doorgaans deze accurate service naar waarde te schatten. Toch rijzen hier juridische en ethische bezwaren. Het is immers zeer verleidelijk voor de bankier om, naar aanleiding van het bespreken en invoeren van een beleggingsopdracht ten huize van de klant, tegelijkertijd ook een verzekeringsvoorstel te doen, een kredietkaart te promoten of een ander bancair product aan te bieden. Voor de eerste opdracht was de bankier (of verzekeraar) uitgenodigd ten huize van de klant, maar geldt hetzelfde automatisch ook voor de andere contracten en opdrachten die bij die gelegenheid, doch vooraf niet voorzien, gerealiseerd worden ?
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen :
1. In welke mate zijn de regels van de huis-aan-huisverkoop van toepassing op de meervoudige verrichtingen op diverse terreinen (beleggingen, kredieten, verzekeringen, fiscaliteit, ...) die gekoppeld worden aan een huisbezoek ?
2. Welke controlemaatregelen hebben de overheidsinstanties ter zake ? Wordt er effectief nagegaan of een thuisverkoop gepaard gaat met de nodige formaliteiten of laat men dit hoofdzakelijk over aan de interne audits van de financiële instellingen zelf ?
3. Bestaan er concrete richtlijnen bij de aanwending van laptops en andere gesofisticeerde apparatuur bij de thuisverkoop voor bancaire en verzekeringsdoeleinden ?
Antwoord : Volgens de wet van 25 juni 1993 betreffende de uitoefening van ambulante en kermisactiviteiten, gewijzigd door de wetten van 4 juli 2005 en 20 juli 2006, is een ambulante activiteit de verkoop, de te koop aanbieding of de uitstalling met het oog op de verkoop van producten en diensten aan de consument, door een handelaar buiten de vestigingen vermeld in zijn inschrijving in de Kruispuntbank van ondernemingen of door een handelaar die niet over een dergelijke vestiging beschikt.
De ambulante handelaar kan bijgevolg zijn ambulante activiteit uitoefenen op talrijke plaatsen inclusief ten huize van de consument, op voorwaarde dat de handelaar zijn diensten of producten op een ambulante wijze aanbiedt, met name van deur tot deur. De wet van 25 juni 1993 is niet van toepassing bij een uitdrukkelijke en voorafgaande vraag van de consument met het oog op het onderhandelen van de aankoop van het product of de dienst in kwestie (artikel 5, 8º, van de wet).
Één van de doelstellingen van de voornoemde wet is de bescherming van de consument. De ambulante handel is van nature een mobiele activiteit en is dus moeilijk te controleren. De leurkaart alsook de voorwaarden « voor de afgifte ervan (met name de verplichting om bij een activiteit ten huize van de consument van goed zedelijk gedrag te zijn), met daarbij ook nog de specifieke regels voor de uitoefening van de activiteit, dragen bij tot een betere bescherming en voorlichting van de consument.
Men kan derhalve besluiten dat bankiers en verzekeraars niet onder het toepassingsgebied vallen van de wet van 25 juni 1993 betreffende de uitoefening en de organisatie van ambulante en kermisactiviteiten. Hen onderwerpen aan het verkrijgen van een leurkaart om hun activiteit te kunnen uitoefenen zou indruisen tegen de administratieve vereenvoudiging daar zij zelf reeds het voorwerp uitmaken van administratieve controles en van bijzondere voorwaarden om hun beroepen te kunnen uitoefenen (wet van 27 maart 1995 betreffende de verzekerings- en herverzekeringsbemiddeling en de distributie van verzekeringen).