(N.): Vraag gesteld in het Nederlands - (Fr.): Vraag gesteld in het Frans
Onlangs maakte het Nederlandse Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen bekend dat vorig jaar het laagste aantal examens voor het B-rijbewijs in 25 jaar werd afgenomen. De daling werd een aantal jaar geleden ingezet, en zou deels veroorzaakt worden door de vergrijzing en de uitbreiding van het openbaar vervoersnetwerk. Maar ook het aantal zogenaamde professionele rijexamens (voor vrachtwagen, bus of aanhanger) zou gestaag afnemen. Een belangrijke oorzaak hiervan zou liggen in het feit dat steeds meer Nederlandse chauffeurs worden vervangen door goedkopere collega's uit de nieuwe lidstaten van de Europese Unie.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen :
1. Hoeveel examens voor het type B-, C-, D- en E-rijbewijs werden vanaf begin 2000 tot eind 2005 afgenomen (opgesplitst per jaar en per type rijbewijs) ?
2. Hoeveel bedroeg hierbij telkens het slaagpercentage (opgesplitst per jaar en per type rijbewijs) ?
3. Welke trend leidt de geachte minister af uit de cijfers met betrekking tot het aantal examens voor het rijbewijs type B ? Wat zijn volgens u de oorzaken van deze trend ?
4. Welke trend leidt u af uit de cijfers met betrekking tot het aantal examens voor de andere types rijbewijzen ? Welke zijn volgens u de oorzaken hiervan ?
Antwoord : Ik heb de eer het geachte lid hierna de gevraagde toelichting te verstrekken.
1 en 2. In antwoord op uw eerste en tweede vraag verwijs ik u naar de bijgevoegde tabellen met cijfers afkomstig van de Groepering voor erkende ondernemingen voor autokeuring en rijbewijs (GOCA).
De eerste tabel betreft de cijfergegevens van de theorie-examens. De tweede tabel houdt gegevens in van het praktisch examen gedeelte privé-terrein en de derde tabel van het praktisch examen gedeelte openbare weg.
Toelichting bij de tabellen :
De eerste kolom van elke tabel bevat de categorieën van het rijbewijs, met telkens een opdeling naar aantal examens in de eerste kolom en slaagpercentage in de tweede kolom. De voorlaatste kolom duidt het percentage aan waarmee het aantal examens van een bepaalde categorie van rijbewijs over vijf jaar is toegenomen.
De laatste kolom duidt de totale hoeveelheid examens van een bepaalde rijbewijscategorie aan over een periode van vijf jaar. De tweede rij van deze kolom duidt het gemiddelde slaagpercentage aan over een periode van vijf jaar.
De laatst rij duidt de hoeveelheid examens aan voor alle rijbewijscategorieën voor het betreffende jaar.
3. Hoewel het onmogelijk is om elke schommeling in de cijfers te verklaren (aan de hand van reglementaire wijzigingen, maatschappelijke fenomenen, ...) kan hier en daar een aantal elementen verduidelijking brengen ten aanzien van de meest markante fluctuaties.
De evolutie van het aantal examens tussen 2000 en 2005
Theorie-examens
| 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | Evolutie | Totaal | ||
| A3 | Aantal | 27 773 | 27 827 | 27 232 | 27 810 | 29 898 | 33 827 | 22 % | 176 367 |
| slaag % | 59 % | 57 % | 56 % | 58 % | 55 % | 49 % | 55 % | ||
| A/A- | Aantal | 1 558 | 1 367 | 1 409 | 6 470 | 17 382 | 18 147 | 1 065 % | 46 333 |
| slaag % | 70 % | 70 % | 71 % | 81 % | 82 % | 76 % | 78 % | ||
| B | Aantal | 221 418 | 235 975 | 230 218 | 224 759 | 246 002 | 285 456 | 29 % | 1 443 828 |
| slaag % | 55 % | 54 % | 54 % | 55 % | 51 % | 47 % | 53 % | ||
| C/C1 | Aantal | 16 021 | 15 754 | 14 791 | 15 178 | 16 679 | 19 140 | 19 % | 97 563 |
| slaag % | 59 % | 62 % | 61 % | 61 % | 60 % | 52 % | 59 % | ||
| D/D1 | Aantal | 2 162 | 2 243 | 2 645 | 2 395 | 2 786 | 2 713 | 25 % | 14 944 |
| slaag % | 57 % | 60 % | 57 % | 61 % | 58 % | 52 % | 57 % | ||
| Tract. | Aantal | - | - | 79 | 833 | 1 178 | 1 382 | 3 472 | |
| slaag % | 63 % | 59 % | 59 % | 56 % | 58 % | ||||
| Totaal | 268 932 | 283 166 | 278 374 | 277 445 | 313 925 | 360 665 | 34 % | 1 782 507 | |
Examens op privé-terrein
| 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | Evolutie | Totaal | ||
| A3 | Aantal | 12 614 | 11 597 | 12 092 | 13 005 | 12 819 | 12 790 | 1 % | 74 917 |
| slaag % | 82 % | 82 % | 82 % | 84 % | 86 % | 84 % | 84 % | ||
| A/A- | Aantal | 10 144 | 10 859 | 12 085 | 17 957 | 10 952 | 14 286 | 41 % | 76 283 |
| slaag % | 72 % | 71 % | 71 % | 68 % | 67 % | 67 % | 69 % | ||
| B | Aantal | 157 452 | 152 519 | 157 798 | 162 780 | 164 223 | 163 442 | 4 % | 958 214 |
| slaag % | 72 % | 71 % | 71 % | 70 % | 71 % | 70 % | 71 % | ||
| BE | Aantal | 669 | 680 | 981 | 1 418 | 1 987 | 2 535 | 279 % | 8 270 |
| slaag % | 63 % | 67 % | 65 % | 67 % | 68 % | 69 % | 67 % | ||
| C/C1 | Aantal | 10 214 | 10 242 | 9 446 | 10 013 | 11 172 | 10 900 | 7 % | 61 987 |
| slaag % | 77 % | 77 % | 77 % | 74 % | 75 % | 75 % | 76 % | ||
| CE/C1E | Aantal | 5 109 | 5 444 | 5 050 | 5 660 | 6 124 | 6 037 | 18 % | 33 424 |
| slaag % | 58 % | 59 % | 59 % | 57 % | 59 % | 59 % | 58 % | ||
| D/D1 | Aantal | 988 | 1 029 | 1 074 | 1 185 | 1 329 | 954 | –3 % | 6 559 |
| slaag % | 76 % | 77 % | 81 % | 76 % | 78 % | 78 % | 78 % | ||
| DE/D1E | Aantal | 25 | 56 | 44 | 55 | 39 | 28 | 12 % | 247 |
| slaag % | 60 % | 59 % | 50 % | 44 % | 49 % | 54 % | 52 % | ||
| Totaal | 197 215 | 192 426 | 198 570 | 212 073 | 208 645 | 210 972 | 7 % | 1 219 901 | |
Examens op de openbare weg
| 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | Evolutie | Totaal | ||
| A3 | Aantal | ||||||||
| slaag % | |||||||||
| A/A- | Aantal | 8 111 | 8 411 | 9 358 | 13 425 | 8 160 | 10 595 | 31 % | 58 060 |
| slaag % | 89 % | 90 % | 90 % | 89 % | 89 % | 90 % | 90 % | ||
| B | Aantal | 176 186 | 169 632 | 178 518 | 185 361 | 188 306 | 183 619 | 4 % | 1 081 622 |
| slaag % | 63 % | 63 % | 61 % | 61 % | 61 % | 62 % | 62 % | ||
| BE | Aantal | 459 | 505 | 714 | 1 050 | 1 499 | 1 933 | 321 % | 6 160 |
| slaag % | 91 % | 89 % | 89 % | 89 % | 89 % | 90 % | 89 % | ||
| C/C1 | Aantal | 10 121 | 10 218 | 9 612 | 10 024 | 11 271 | 11 031 | 9 % | 62 277 |
| slaag % | 76 % | 75 % | 74 % | 72 % | 73 % | 73 % | 74 % | ||
| CE/C1E | Aantal | 3 608 | 3 879 | 3 733 | 4 050 | 4 536 | 4 457 | 24 % | 24 263 |
| slaag % | 81 % | 81 % | 79 % | 78 % | 78 % | 79 % | 79 % | ||
| D/D1 | Aantal | 1 000 | 1 013 | 1 181 | 1 230 | 1 408 | 995 | –1 % | 6 827 |
| slaag % | 74 % | 75 % | 70 % | 71 % | 71 % | 73 % | 72 % | ||
| DE/D1E | Aantal | 18 | 38 | 25 | 29 | 20 | 16 | –11 % | 146 |
| slaag % | 89 % | 74 % | 92 % | 72 % | 85 % | 88 % | 82 % | ||
| Totaal | 199 503 | 193 696 | 203 141 | 215 169 | 215 200 | 212 646 | 7 % | 1 239 355 | |
Wat betreft de evolutie van het aantal theorie-examens voor de categorie B merk ik een stijging gedurende de laatste jaren en voornamelijk in 2005. Er is tevens gedurende de laatste afgelopen jaren een lichte daling in het slaagpercentage merkbaar, vermoedelijk ten gevolge de recente wijzigingen aan de wet betreffende de politie over het wegverkeer alsook het gegeven dat sinds 5 september 2005 de inhoud en de beoordelingswijze van het theoretisch examen werden aangepast (onder meer 50 vragen in plaats van 40 vragen, meer juiste antwoorden nodig om te slagen, nieuwe leerstof, ... ; cf. koninklijk besluit van 15 juli 2004, Belgisch Staatsblad van 30 juli 2004). Wellicht kan daarom de stijging in het aantal examens verklaard worden door het feit dat kandidaat-bestuurders niet onmiddellijk slagen voor het examen en dus meer dan eens het examen moeten afleggen.
Wat betreft de evolutie van het aantal praktijkexamens voor de categorie B merk ik weinig markante fluctuaties. Weliswaar is het aantal examens hier in 2002 en 2003 licht gestegen, doch hiervoor kan ik niet onmiddellijk een objectief aanwijsbare reden aanbrengen.
4. Wat betreft de evolutie van het aantal theorie-examens voor de andere categorieën merk ik een aantal opvallende stijgingen op.
Vooreerst is er een aanzienlijke stijging van het aantal theorie-examens voor de categorie A/A- in 2003 en 2004. Dit kan verklaard worden door het feit dat de houders van een rijbewijs voor de categorie A die een rijbewijs voor de categorie B willen behalen, en de houders van een rijbewijs voor de categorie B die een rijbewijs voor de categorie A willen behalen sinds 1 september 2003 niet meer van het theoretisch examen worden vrijgesteld. Er werd met andere woorden een bijzonder theoretisch examen voor de categorie A ingevoerd (koninklijk besluit van 5 september 2002, Belgisch Staatsblad van 25 september 2002).
Verder zijn er pas sinds 2002 cijfers van theorie-examens voor landbouwvoertuigen. Dit wordt natuurlijk verklaard door de invoering van een getuigschrift van welslagen in een theoretisch examen voor het besturen van landbouwtractoren van de hoeve naar het veld en omgekeerd met ingang van 1 september 2002 (koninklijk besluit van 5 september 2002, Belgisch Staatsblad van 25 september 2002).
Ten slotte kan de aanpassing van de inhoud en de beoordelingswijze van het theoretisch examen sinds 5 september 2005 (koninklijk besluit van 15 juli 2004, Belgisch Staatsblad van 30 juli 2004) — net zoals voor de rijbewijscategorie B — tevens voor de andere categorieën A, C en D verklaren dat in 2005 het slaagpercentage is gedaald en het aantal examens is toegenomen.
Wat betreft de evolutie van het aantal praktijkexamens voor de andere categorieën merk ik voornamelijk een stijging in 2003 voor de examens voor de categorie A/A-, gevolgd door een daling in 2004.
Dit kan verklaard worden door het feit dat de kandidaat-bestuurder (houder van een rijbewijs categorie B die een rijbewijs categorie A wou behalen, maar ook omgekeerd) die van de eerder vermelde vrijstelling van het theoretisch examen wou genieten, nog vóór 1 september 2003 diende geslaagd te zijn voor het praktisch examen van de rijbewijscategorie die hij aanvroeg (koninklijk besluit van 5 september 2002, Belgisch Staatsblad van 25 september 2002).
De daling van het aantal praktijkexamens voor de categorie A/A- in 2004 vloeit hier logischerwijze uit voort. Mogelijks kan verder de toename van het aantal in 2005 verklaard worden door het feit dat motorrijden een wijze van verplaatsen is die steeds meer mensen aanspreekt.