3-102

3-102

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 17 MARS 2005 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Question orale de Mme Erika Thijs au ministre de la Défense sur «le contrôle des dépenses à exposer dans le cadre du programme de modernisation des avions de surveillance radar (AWACS)» (nº 3-628)

Mme la présidente. - M. Rudy Demotte, ministre des Affaires sociales et de la Santé publique, répondra au nom de M. André Flahaut, ministre de la Défense.

Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - Sinds 1978 is het NAVO-AWACS-programma actief. AWACS moet het luchtruim bewaken en ook de eigen vliegtuigen van het bondgenootschap controleren, begeleiden en inzetten. Een omvangrijke taak met een serieus prijskaartje. Sedert de start van het programma is een vloot opgebouwd van 18 toestellen. 3.382 personeelsleden werken voor AWACS.

De evoluties op technologisch vlak en de operationele behoeften hebben ertoe geleid dat een algemeen moderniseringsplan werd goedgekeurd. Opmerkelijk is dat het prijskaartje voor de modernisering door de vliegtuigfabrikant Boeing plotseling verhoogd werd van ruim 0,5 naar 1,3 miljard dollar. Officieel was dat het gevolg van tegenvallers en gewijzigde programmaeisen. Uit een recent rapport van de Amerikaanse inspecteur-generaal van Defensie blijkt echter dat bij de onderhandelingen voor het huidige moderniseringsprogramma niet de juiste bedrijfs- en aanbestedingsprocedures werden gebruikt. Een hoge acquisitiefunctionaris van het Amerikaanse ministerie van Defensie onderhandelde met de firma Boeing over de kostenstijging naar 1,3 miljard dollar. Tezelfdertijd werd een hoge positie bij de firma Boeing in het vooruitzicht gesteld. Na de aanvaarding van de betrekking bij Boeing zijn de belangenverstrengelingen aan het daglicht gekomen.

Uit de schuldbekentenis van de functionaris blijkt dat elke onderbouw ontbreekt voor 100 miljoen dollar voor het AWACS-moderniseringsprogramma.

Daarom kreeg ik van de minister graag antwoord op volgende vragen.

Kent de minister het recente rapport van de Amerikaanse inspecteur-generaal?

Zo ja, wat vindt hij van de conclusies en aanbevelingen in dat rapport?

Kan hij ons vertellen voor welk bedrag België benadeeld is, rekening houdende met de verdeelsleutel binnen het AWACS-programma?

Heeft de minister, gelet op de Belgische bijdrage aan AWACS, om opheldering gevraagd over de gevolgde - en in het rapport bekritiseerde - aanbestedingsprocedure van het moderniseringsprogramma?

Welke stappen zal de minister al dan niet in overleg met de NAVO-partners, doen om het door België verloren bedrag terug te vorderen?

De heer Rudy Demotte, minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid. - Het NAVO-moderniseringsprogramma voor AWACS-vliegtuigen wordt integraal beheerd door de NATO AEW&C Programme Management Organisation, of NAPMO. De algemene leiding van dit programma berust bij een Board of Directors of BOD, waarin België vertegenwoordigd is op het niveau van de National Armament Directors.

Op de vergadering van de BOD te Antalya van 22 tot 24 februari 2005 werd aangekondigd dat er een onderzoek naar mogelijke belangenvermenging lopende is. De financiële impact op het hele programma kan mogelijk 100 miljoen dollar bedragen.

Zodra het onderzoek is afgerond, krijgen alle BOD-leden daarvan een verslag. Dat wordt een van de komende maanden verwacht.

Als uit dat onderzoek blijkt dat België schade heeft geleden, zullen via NAPMO de nodige stappen worden gedaan om de geleden schade te verhalen op de contractant.

Dat zal tevens worden verrekend in de uiteindelijke bijdragen van de NAVO-landen die aan het AWACS-programma deelnemen. In principe zal er dus geen blijvende financiële schade voor België zijn.

Onze vertegenwoordigers in de BOD en in het Financial Committee van NAPMO zullen in de komende maanden zorgen voor de opvolging van dit dossier.

Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - De minister herhaalt mijn vraag in het antwoord.

In Duitsland heeft de Duitse rekenkamer al opheldering gevraagd aan de regering in Berlijn. Het Belgische aandeel in die honderd miljoen dollar kan 2,5 miljoen dollar bedragen. Dat is een bijzonder groot bedrag voor een klein land als België. Ook in Nederland wordt de problematiek actief onderzocht. Ik dring erop aan dat onze regering alert is zodat we niet zomaar 2,5 miljoen dollar verliezen aan een sjoemeloperatie in de firma Boeing.