2-161

2-161

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 29 NOVEMBRE 2001 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Demande d'explications de Mme Erika Thijs à la ministre de la Protection de la consommation, de la Santé publique et de l'Environnement et au ministre de l'Intérieur sur «le cours accéléré concernant le terrorisme à l'intention des services de secours» (n° 2-577)

Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - In de Verenigde Staten maar ook bij ons groeit de vrees voor vergeldingsacties met biochemische wapens.

Minister Aelvoet startte met een inforonde over `zowel conventionele, chemische als nucleaire aanvallen'. In De Morgen van 11 oktober 2001 laat ze weten dat ze een totaalpakket aan maatregelen heeft uitgewerkt. Die maatregelen moeten ons land in staat stellen adequaat te reageren op een terroristische actie. Het grondig informeren van de gezondheidswerkers over wat ze moeten doen bij een conventionele, biologische, chemische of nucleaire terroristische actie en het strategisch aanvullen van de voorraden vaccins of geneesmiddelen, staan daarbij centraal.

De maatregelen waaraan de minister denkt zijn de volgende. Alle `betrokkenen' worden gedetailleerd voorgelicht over wat te doen bij een terroristische actie. Per virus en per bacterie wordt een behandeling voorgesteld.

Het is de bedoeling om ziekenhuizen en bevolking gelijktijdig in te lichten over wat te doen in welke situatie.

Er wordt een overzicht gegeven van de vaccins en geneesmiddelen die op het ogenblik in ons land voorhanden zijn.

In verband met die maatregelen wil ik van de minister vernemen aan welke `betrokkenen' de informatie precies is bezorgd?

Hoe wordt de bevolking concreet geïnformeerd en via welke kanalen?

Waar kunnen mensen terecht die in aanraking komen met bepaalde virussen of bacteriën zoals bijvoorbeeld de miltvuurbacterie? Wordt er een hulplijn geïnstalleerd?

Zijn er voldoende vaccins of geneesmiddelen in België voorhanden indien zich een terroristische aanslag met biologische wapens voordoet?

Worden de behandelingskosten volledig ten laste genomen door het RIZIV?

Mevrouw Magda Aelvoet, minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu. - In de eerste plaats wordt de ziekenhuissector geïnformeerd omdat de ziekenhuizen als eerste worden geconfronteerd met problemen die ernstig lijken en die niet in een specifieke categorie kunnen worden ondergebracht. We hebben de directeurs en de hoofdgeneesheren van de ziekenhuizen informatiepakketten bezorgd ter attentie van de gespecialiseerde diensten. Uiteraard zijn ook de medische hulpdiensten in coördinatie met de ministeries van Binnenlandse Zaken, Landsverdediging en Justitie op de hoogte gebracht. Ten slotte is het volledige artsenkorps ingelicht omdat de artsen in staat moeten zijn te oordelen of een patiënt moet worden doorverwezen. Aan de Universiteit Antwerpen werd ongeveer drie weken geleden een informatievergadering georganiseerd voor huisartsen en personeel van spoedgevallendiensten. Zowel Belgische als buitenlandse specialisten hebben aan die vergadering deelgenomen.

De medische hulpdiensten, de gezondheidsbeoefenaars en de personen die in aanraking zijn gekomen met een verdacht pakket of een verdachte enveloppe, kunnen contact opnemen met het callcenter op het ministerie van Volksgezondheid.

De bevolking wordt geregeld geïnformeerd via radio, televisie en de geschreven pers. We zijn tot de vaststelling moeten komen dat het verstrekken van informatie over alle eventuele gevaren een klimaat van ongerustheid schept, waardoor er toestanden ontstaan waarop door de overheid niet altijd efficiënt werd gereageerd. Ik verwijs naar de pakjes en omslagen met wit poeder, die in ons land vaker zijn gesignaleerd dan in de ons omringende landen. Uiteindelijk bleek geen enkel geval ernstig te zijn, maar een heleboel mensen hebben zich ten koste van de gemeenschap vermaakt. Het gaat onder meer om mensen die teleurgesteld zijn omdat hun professionele carrière in het slop is geraakt of om afrekeningen. Sommige gevallen worden momenteel gerechtelijk vervolgd.

Er is een callcenter dat personen die met het poeder in aanraking komen, kan begeleiden. Gelukkig is de dreiging de jongste dagen sterk afgenomen. Ik hoop dat dit zo blijft.

Geen enkele regering kan zich evenwel aan haar verantwoordelijkheid onttrekken en moet rekening houden met bepaalde mogelijkheden. Ik stel vast dat de perscommentaren variëren van `dringend optreden' tot relativering. Zo schreef The Times dat de miltvuurbacterie die in de Verenigde Staten aan vier mensen het leven kostte, door een wetenschapper van een regeringsinstelling in de VS verspreid zou zijn om meer onderzoeksgelden af te dwingen. Dit cynische voorbeeld toont aan dat er heel wat zaken gaande zijn waarvan we ons zelfs niet bewust zijn.

Ook op de vergaderingen van de ministers van Volksgezondheid van de Europese Unie is gebleken dat men in het duister tast, maar dat bepaalde landen meer informatie schijnen te hebben zonder dat ze evenwel willen zeggen dat ze over bewijsmateriaal beschikken.

Niemand kan op dit ogenblik verzekeren dat we ons geen zorgen hoeven te maken. We moeten ons dus voorbereiden, maar dan zo rationeel mogelijk en in samenwerking met de andere Europese landen. Dat proberen we ook. We geven algemene informatie, maar niet overdreven. Informatie dreigt immers te worden opgeklopt tot sensatie omdat dat beter verkoopt. Niemand kan ons echter de garantie geven dat er helemaal geen probleem is. We maken dus een inventaris op en gaan na welke middelen daarvoor kunnen worden uitgetrokken.

We hebben beslist een voorraad pokkenvaccins te bestellen. We werken ook met andere Europese landen samen. We leggen niet alle eieren onder één kip. Bepaalde vaccins zijn totaal achterhaald en hebben bijwerkingen. Ze kunnen alleen worden ingezet als we duidelijk kunnen bewijzen dat we daardoor groter onheil voorkomen. We hebben echter ook nieuwere vaccins besteld, die ons het best mogelijke materiaal moeten verschaffen om het hoofd te bieden aan mogelijke problemen.

Voor de meeste gevallen die kunnen voorkomen, rijst er geen probleem inzake antibiotica. Het antraxvaccin, dat momenteel in de Verenigde Staten bestaat, heeft veel meer nevenwerkingen dan een goed antibioticum. Wel zorgen we ervoor dat er een voldoende grote voorraad is voor het geval zich ooit een probleem voordoet. We streven er niet naar om voor elk mogelijk probleem over een vaccin te beschikken.

De ministerraad zal morgen nagaan hoe ons land zich op dergelijke situaties moet voorbereiden. Naast de reeds genomen maatregelen zal een aantal bijkomende maatregelen worden aangekondigd.

Ik zal daar geen ruchtbaarheid aan geven. Als we concrete en gedetailleerde antwoorden geven, geven we strategische informatie vrij, die anderen tegen ons kunnen gebruiken. Bovendien zijn in bepaalde gevallen middelen vereist die niet op één dag ter beschikking kunnen worden gesteld.

We beschikken over een goed uitgewerkt rampenplan en goede interne en externe ziekenhuisplannen, die allemaal worden bijgewerkt. We hebben de zorgverstrekkers geactualiseerde en optimale informatie gegeven, met als hoofddoel klaar te zijn mocht er iets gebeuren. Ook inzake geneesmiddelen hebben we maatregelen genomen.

Ik heb het volste begrip voor de vragen van mevrouw Thijs, maar we lichten de publieke opinie slechts mondjesmaat voor teneinde de angst niet aan te wakkeren. Of er een echt probleem is of niet, een algemeen angstgevoel kan tot een probleem van volksgezondheid leiden.

Mevrouw Erika Thijs (CD&V). - Ik dank de minister voor deze omstandige uitleg, die me een stukje vooruit heeft geholpen. Alleen hoor ik mensen geregeld zeggen dat ze niet weten wat ze in geval van terreuraanslagen moeten doen en daarom vraag ik me af of het toch niet goed zou zijn in de media een korte, maar duidelijke campagne te voeren. Mensen weten immers dat er allerlei gevaren op ons af kunnen komen en dan is het belangrijk dat ze ook weten waar ze in zo'n geval terecht kunnen. Ik denk bijvoorbeeld aan een centraal nummer waar mensen concrete aanwijzingen krijgen. Wij gaan er vaak vanuit dat mensen alles weten, maar dat is niet zo.

Mevrouw Magda Aelvoet, minister van Consumentenzaken, Volksgezondheid en Leefmilieu. - Het crisiscentrum heeft een callcenter waar de talrijke telefoons ook echt beantwoord worden. Dat is het fameuze crisiscentrum van de regering, waarvoor de eindverantwoordelijkheid bij Binnenlandse Zaken ligt, maar waar Volksgezondheid, Justitie en ook vooral Landsverdediging elke week bij betrokken zijn. Dat nummer is bij de bevolking bekend en wordt ook vaak gebruikt. Ik zal echter nog eens nakijken of het niet goed is het nogmaals publiek te maken.

-L'incident est clos.

M. le président. - L'ordre du jour de la présente séance est ainsi épuisé.

La prochaine séance aura lieu le jeudi 6 décembre 2001 à 15 h.

(La séance est levée à 20 h 35.)