2-122

2-122

Sénat de Belgique

Annales

JEUDI 7 JUIN 2001 - SÉANCE DE L'APRÈS-MIDI

(Suite)

Question orale de Mme Mia De Schamphelaere au ministre des Télécommunications et des Entreprises et Participations publiques sur «le paiement tardif des salaires et des pensions des fonctionnaires fédéraux et le remboursement tardif de l'indu en matière d'impôt des personnes physiques» (n° 2-637)

Mevrouw Mia De Schamphelaere (CVP). - Ongeveer 100.000 federale ambtenaren en 300.000 gepensioneerde ambtenaren ontvingen hun loon of pensioen voor de maand mei en hun vakantiegeld niet op tijd. Normaal worden deze lonen op het einde van de maand doorgestort via de Financiële Post. De 400.000 gerechtigden en hun families moesten het door een fout bij De Post tijdens het verlengde Pinksterweekeinde zonder loon of pensioen en zonder vakantiegeld stellen. Tevens werd de terugbetaling van de personenbelasting via de Financiële Post niet tijdig uitgevoerd.

De oorzaak hiervan lag bij De Post, die blijkbaar niet in staat was de grote, maar voorzienbare toestroom van betalingsopdrachten op tijd te verwerken. Het gevolg van dit alles is dat de rekening van heel wat ambtenaren en gepensioneerde ambtenaren tijdelijk in het rood is komen te staan. Hiervoor zullen banken ongetwijfeld intresten aanrekenen.

Bovendien is de fiscus voor de laattijdige terugbetaling van de personenbelasting verwijlintresten schuldig die op jaarbasis 8% bedragen.

Klopt het dat de minister reeds langer weet had van het risico dat de massale verwerking van betalingsopdrachten bij De Post voor ernstige problemen zou kunnen zorgen? Hij heeft dit laten uitschijnen in de media met zijn verklaring dat de regeringscommissaris al vaker voor zulke toestanden gewaarschuwd had. Waarom heeft hij als toezichthoudende minister dan niet ingegrepen?

Deelt de minister de mening van de minister van Ambtenarenzaken dat het hier gaat om een managementfout bij de Post? Zal hij het management van De Post hiervoor ter verantwoording roepen? Vindt de minister dat de uitvoering van de betalingsopdrachten door Financiën nog langer zonder gunningsprocedure aan de Post moet worden toegewezen? Moet hier de concurrentie niet spelen, aangezien het duidelijk gaat om een opdracht die perfect door privé bankinstellingen kan worden vervuld? Heeft de minister ter zake binnen de regering al een initiatief genomen? Vindt de minister dat De Post vrijwillig moet overgaan tot compensatie, aangezien de tekortkoming van De Post manifest is? Of denkt hij dat de ambtenaren en de belastingbetalers zelf stappen, eventueel gerechtelijke stappen, moeten zetten om tot schadeloosstelling te komen?

De heer Rik Daems, minister van Telecommunicatie en Overheidsbedrijven en Participaties. - Het is niet juist dat geen enkele betaling is uitgevoerd. Er zijn een groot aantal betalingen tijdig uitgevoerd, andere dan weer niet. Het is juist dat het ging om een groot aantal verrichtingen, maar het is niet juist dat die te voorzien waren. Het betrof een uitzonderlijk groot aantal verrichtingen omdat het ging over een cumulatie van een aantal opdrachten die samenliepen op 28 mei. Het is al langer geweten dat er een probleem is. De regeringscommissaris heeft terzake begin 1999, tijdens de vorige regering, een opmerking gemaakt. Het toenmalig management is niet ingegaan op die problematiek. Daarom wens ik niet te spreken over een fout van het huidige management. Uitgerekend dat heeft recent een contract afgesloten met IBM en Alcatel-G-Tronics om een filiaal op te richten om die problemen in de toekomst te voorkomen.

Het betreft een dienstverlening die is opgenomen in het beheerscontract. In paragraaf 3B daarvan staan een aantal taken van openbare dienst met inbegrip van prestaties voor rekening van de staat. Dat kan enkel worden veranderd in een nieuw beheerscontract. Dat contract loopt af op het einde van dit jaar. Het is vanzelfsprekend dat men op dat moment de concurrentie kan laten spelen. Ik vind uw idee dat deze verrichtingen ook door anderen kunnen worden uitgevoerd nuttig. In de sociale zekerheid zijn er tientallen verrichtingen die ook door een privé-bank kunnen worden uitgevoerd. Het is echter niet evident dergelijke opmerkingen in de praktijk te vertalen.

Het zou kunnen dat er een aantal klachten zijn voor schadevergoeding. Die zullen individueel worden bekeken. Indien schadeloosstelling nodig is, zal dat gebeuren. Ik wil er toch op wijzen dat al in 1984 de "goede idee" is ontstaan om het loon aan het begin van de maand te betalen in plaats van op het einde. Sindsdien heeft De Post heel vaak het geld voorgeschoten. Ook nu is dat gebeurd. Vaak ging het over verschillende dagen. Het betreft tientallen miljarden. Ik heb de juiste berekening niet laten maken. Ik wil politiek onnuttige discussies vermijden.

Ik heb zelf met De Post contact genomen. Ik heb erop gewezen dat het om een zeer gevoelige materie gaat. De Post heeft zich verontschuldigd, hoewel ze volgens mij slechts gedeeltelijk verantwoordelijk is. Toch hebben er meteen twee werkgroepen vergaderd. We hebben onmiddellijk bekeken hoe we dat probleem in de toekomst kunnen verhelpen. De Post doet het nodige om te voorkomen dat dit nog zou gebeuren.

Tenslotte wijs ik erop dat men een informaticasysteem niet kan plannen voor een niet voorzienbare toevloed van verrichtingen, anders is de kost van dat systeem afgestemd op die toevallige eenmalige toestand. Men wil het nu voorstellen alsof De Post onvoorstelbaar inefficiënt heeft gewerkt. Ik wijs erop dat uitgerekend op hetzelfde ogenblik Fortis 36 uur volledig plat heeft gelegen. Het is dus te gemakkelijk de indruk te verwekken dat "oude tante" De Post het toch zo slecht doet. Het feit dat een bank 36 uur plat ligt is nog iets anders dan toevallig een te late betaling door onvoorzienbare omstandigheden. Dit pleit niet goed wat er is gebeurd. Ik heb dan ook krachtig gereageerd en in het toekomstige beheerscontract zal daarmee rekening worden gehouden.

Mevrouw Mia De Schamphelaere (CVP). - De minister ontwijkt eigenlijk de essentiële vraag. Wie zal de interesten betalen aan de gedupeerden van wie rekening onverwacht gedurende enkele dagen in het rood is geraakt? Noch de betrokkenen, noch de privé-banken zijn hiervoor verantwoordelijk en toch verwacht ik dat de gepensioneerden en ambtenaren zelf voor de kosten zullen moeten opdraaien. De overheid heeft op geen enkele manier verklaard deze kost te willen dekken.

De minister wijst er terecht op dat er bij de privé-banken ook wel eens wat wil misloopt. Deze banken zijn echter heel wat klantvriendelijker en rekenen in een dergelijk geval zeker geen debetrenten aan.

Met Hemelvaart en met Pinksteren is er jaarlijks een verlengd weekend. Volgens de Gregoriaanse kalender kan men perfect zien wanneer tussen beide weekends een maandovergang valt, waardoor alle betalingen samenvallen. De regeringscommissaris had ervoor gewaarschuwd dat De Post deze stroom van betalingen niet zou aankunnen en dat er in bijzondere maatregelen moest worden voorzien. De verantwoordelijkheid ligt bij de departementen van De Post die in een en ander hadden moeten voorzien.

Ik stel vast dat de minister geen oplossing heeft voor het debetprobleem van de gedupeerden.

De heer Rik Daems, minister van Telecommunicatie en Overheidsbedrijven en Participaties. - Ik ben misschien niet volledig geweest in mijn antwoord, maar de geachte collega, she jumps to conclusions. De Post heeft wel degelijk zelf een initiatief genomen, mochten er zich problemen voordoen. Ik ben weliswaar geen jurist, maar als handelsingenieur ken ik wel artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek over de aansprakelijkheid. Als de aansprakelijkheid van de Post aantoonbaar is dan zullen die kosten worden vergoed. De Post neemt daartoe trouwens zelf een initiatief.

Mijn antwoord was dus onvolledig. Ik betreur dat de collega jumps to conclusions, but that is not unusual. Ik zeg het in het Engels zodat het niet hoeft te worden vertaald en ik er nadien niet op kan worden gepakt...