Belgische Senaat

ZITTING 1999-2000

25 NOVEMBER 1999

Wetsvoorstel tot wijziging van de artikelen 1 en 65 van de gemeentekieswet

(Ingediend door mevrouw Martine Taelman en de heer Vincent Van Quickenborne)

TOELICHTING

De wetgeving inzake provincie- en gemeenteraadsverkiezingen houdt geen rekening met de situatie van Belgische studenten die op kamers wonen in een universiteits- of hogeschoolstad. Vandaar dit voorstel om aan studenten het recht te geven hun kiesplicht te vervullen in de stad waar zij om studieredenen verblijven of ­ anders verwoord ­ de opheffing van de discriminatie tussen de eurostudent (1) die een soortgelijk recht al lang heeft en de Belgische student.

Met name krijgt een eurostudent in zijn of haar universiteits- of hogeschoolstad stemrecht bij de komende gemeenteraadsverkiezingen. Hij of zij kan verkozen worden en zelfs schepen worden.

De Belgische student op kamers in een andere Belgische stad dan die waar hij gedomicilieerd is, heeft geen stemrecht in die stad en kan dus evenmin verkozen worden.

De Belgische kotstudent is echter evenzeer Europeaan, betaalt jaarlijks een kamerbelasting en retributies voor huisvuilophaling en draagt zelf of via zijn of haar ouders bij tot de algemene belastingpot, waar ook de stad via het Gemeentefonds een deel van krijgt.

Een kotstudent verblijft tijdens zijn studie (gemiddeld drie tot vijf jaar) normaal meer dan 9 maanden per jaar in de studentenstad en bij herexamens zelfs het hele jaar. Bovendien verliezen vele studenten hun hart in de betrokken stad, zodat zij er nog vele jaren blijven wonen en daar een job zoeken. Het mag dus wel duidelijk zijn dat hun belangen soms meer in de studentenstad liggen dan in de gemeente waar de ouderlijke woning staat, waar zij (misschien nog) ieder weekend naartoe gaan. Ook voor de stad zelf zijn de studenten een aanzienlijke bron van inkomsten ­ voor Leuven bijvoorbeeld enkele honderden miljoenen frank per jaar ­ zodat het niet meer dan billijk is dat de student er vertegenwoordigd wordt. En hoe kan dat beter dan te stemmen of beter nog, zich kandidaat te stellen bij de gemeenteraadsverkiezingen.

Naar analogie met het gemeentelijk stemrecht van de Europese student, willen wij de Belgische student die het wenst de mogelijkheid geven om zijn of haar stemplicht te vervullen en zich kandidaat te stellen in de stad waar hij voor zijn studiedoeleinden feitelijk verblijft. De student heeft de vrije keuze. Uiteraard is een combinatie van beide (feitelijke verblijfplaats en domicilie) uitgesloten. Indien zij verkiezen te stemmen in de studentenstad, dienen zij zich daar bij iedere gemeenteraadsverkiezing vóór de vastgestelde datum te laten registreren als kiezer. Door de registratie vervalt de stemplicht in de gemeente van het domicilieadres.

WETSVOORSTEL

Artikel 1

Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 78 van de Grondwet

Art. 2

Artikel 1 van de gemeentekieswet, vervangen bij de wet van 16 juli 1993, wordt aangevuld met de volgende paragraaf :

« § 5. In afwijking van § 1, 3º, kunnen kiezers die de hoedanigheid van student bezitten ­ indien zij daar schriftelijk om verzoeken ­ ingeschreven worden op de kiezerslijst van de gemeente waar zij verblijven om onderwijs te genieten.

De Koning bepaalt, bij een in Ministerraad overlegd besluit, de wijze waarop de in het eerste lid bedoelde kiezers worden ingeschreven op de kiezerslijst van de gemeente waar zij verblijven en worden geschrapt van de kiezerslijst van de gemeente waar zij in de bevolkingsregisters zijn ingeschreven. »

Art. 3

Artikel 65 van dezelfde wet, vervangen bij de wet van 16 juli 1993, wordt aangevuld met het volgende lid :

« De voorwaarde vermeld in het eerste lid, 3º, geldt niet voor de kiezers die de hoedanigheid van student bezitten en die worden bedoeld in artikel 1, § 5 ».

(1) De eurostudent is een student met de nationaliteit van een Europees land die in een ander Europees land verblijft om er te studeren.