1-206 | 1-206 |
Sénat de Belgique |
Belgische Senaat |
Annales parlementaires |
Parlementaire handelingen |
SÉANCES DU JEUDI 9 JUILLET 1998 |
VERGADERINGEN VAN DONDERDAG 9 JULI 1998 |
De voorzitter. Aan de orde is de vraag om uitleg van mevrouw Thijs.
Ik stel voor de vraag om uitleg van mevrouw Leduc eraan toe te voegen.
Het woord is aan mevrouw Thijs.
Mevrouw Thijs (CVP). Mijnheer de voorzitter, in het kader van een grootschalig hervormingsplan van het Amerikaans leger komen een aantal vooruitgeschoven, eigenlijk buitenlandse basissen in aanmerking voor een definitieve sluiting. In de Benelux bevinden zich zeven Amerikaanse basissen waarvan het depot van Zutendaal de enige in België is.
De NAVO-basis te Zutendaal werd op 1 juli 1985 geopend. Momenteel werken er 17 Amerikaanse militairen en 187 Belgische personeelsleden. De Belgen zijn niet-statutaire contractuelen en hun dossiers worden beheerd door het Belgisch ministerie van Landsverdediging. Het ministerie ontvangt voor dit administratief werk van de Amerikaanse overheid 1,5 % van de jaarwedde van iedere werknemer. Het gemeentebestuur van Zutendaal ontvangt per jaar 5 miljoen voor de aanwezigheid van de basis op haar grondgebied. Van 1985 tot 1995 had de basis vooral als taak materiaal ter beschikking te stellen van de Amerikaanse troepen die vanuit de Verenigde Staten werden overgevlogen. Vandaag wordt er legermateriaal opgeslagen en onderhouden dat wereldwijd wordt ingezet bij conflicten, humanitaire en VN-missies.
Na een inspectieronde in 1995-1996 werd de aanbeveling geformuleerd het personeelsbestand van de zeven basissen in te krimpen. Ofwel worden een of twee basissen gesloten, ofwel worden alle basissen een beetje ingekrompen. Het Amerikaanse leger wil de basis van Zutendaal behouden om verschillende redenen, onder meer ligging en kostprijs. Op het ogenblik zou het dossier bij generaal Shelton, stafchef van het Amerikaanse leger, liggen. Omdat de beslissing over de sluiting politiek van aard is, zullen de ministers van Landsverdediging en Buitenlandse Zaken zich met het dossier moeten inlaten. De Amerikanen zouden willen praten over de kosten, vooral dan over de sociale lasten voor het plaatselijk personeel. Voor België gaat het om een relatief klein bedrag. Nederland en Luxemburg zouden reeds onderhandelingen voeren. Men zegt dat de gesprekken voor Luxemburg in gunstige zin verlopen. Intussen stijgt de onrust bij de Belgische werknemers. Daarom kreeg ik graag een antwoord op volgende vragen.
Is het bericht over de sluiting van het militair depot van Zutendaal correct ?
Heeft de Amerikaanse overheid over de sluiting reeds contact opgenomen ?
Zo ja, in hoeverre wordt ons land bij de besprekingen over het sluitingsscenario betrokken ? Wat houdt dit in ?
In hoeverre is het Belgisch ministerie van Landsverdediging bereid tot een eventuele kostendeling ? De tegemoetkoming van bijvoorbeeld de Luxemburgse overheid bedraagt momenteel 35 miljoen op een totale personeelskost van 364 miljoen.
Is er een alternatief indien de basis sluit ? Dat betekent immers dat 187 werknemers zomaar op straat komen te staan.
Volgens sommige bronnen is de sluiting pas voor eind 1999 gepland. Is deze informatie correct ?
Volgens een recent persartikel hebben de ministers van Landsverdediging en Buitenlandse Zaken bij het Pentagon informatie gevraagd. Wat heeft dit opgeleverd ? Heeft de vice-eerste minister contact gehad met zijn Amerikaanse collega Cohen ?
De voorzitter. Het woord is aan mevrouw Leduc.
Mevrouw Leduc (VLD). Mijnheer de voorzitter, zoals bekend is in het Belgische Zutendaal een Amerikaanse legerbasis gestationeerd. De Amerikanen beschikken in Europa nog over vier basissen in Nederland, namelijk te Vriezenveen, Coevorden, Brunssum en Eygelshoven, over een basis in Luxemburg en een basis in Italië, meer bepaald in Livorno. De voornaamste taak van deze basissen is het bieden van logistieke steun in noodsituaties. Er wordt reservemateriaal opgeslagen en onderhouden dat wereldwijd kan worden ingezet. Deze basissen speelden een rol in de Golfoorlog en later tijdens de onlusten in Bosnië. Zij werden eveneens ingeschakeld voor humanitaire missies ondermeer in Macedonië toen daar problemen waren met de Iraakse Koerden, of voor VN-missies in Somalië en Rwanda.
In het licht van de hervorming van het Amerikaanse leger plant het Pentagon de sluiting van één of meerdere vestigingen in Europa teneinde het totale personeelsbestand terug te brengen tot 1 200 personen. Tot nu toe werd niet officieel bekendgemaakt welke basissen zullen worden gesloten. De Amerikaanse militaire overheid gaf wel te kennen de beslissing nog deze zomer bekend te maken. Zij heeft er ook steeds de nadruk op gelegd dat na de beslissing nog kan worden onderhandeld. Dat is een belangrijk gegeven.
Het staat ook vast dat de basis in Zutendaal voor sluiting in aanmerking komt. Dat betekent dat 189 personeelsleden, waarvan 27 tijdelijken, hun werk dreigen te verliezen. Nederland en Luxemburg knoopten meteen onderhandelingen aan met de Amerikaanse overheid. Toen de heer Constantinou, ambassadeur van Luxemburg in de Verenigde Staten, meldde dat de gesprekken tussen Luxemburg en de Verenigde Staten in gunstige zin evolueerden, deelde de Belgische ambassadeur, de heer Blinken, mee dat hij niets afwist van een contact met de Belgische overheid. In het verleden hebben de Amerikanen steeds te kennen gegeven dat de basis in Zutendaal zou worden behouden, niet alleen vanwege de strategische ligging de aanwezigheid van het vliegveld, de onmiddellijke nabijheid van het Albertkanaal, de haven van Antwerpen en de autostrades maar ook vanwege het hoge productieniveau en de kwaliteit van het werk dat daar wordt gepresteerd. Ook de relatief lage kostprijs van de basis van Zutendaal in vergelijking met de andere basissen, is van belang. De Nederlandse en de Luxemburgse basissen worden bevolkt door ambtenaren en dit brengt hogere personeelsuitgaven met zich mee.
Moet ik daaruit besluiten dat er hier geen interesse bestaat voor deze problematiek, of erger nog, dat een Belgische laksheid aan de basis ligt van een mogelijke sluiting ? Ik hoop dat de minister mij kan geruststellen.
Daarom volgende vragen. Weet de vice-eerste minister hoeveel en welke basissen de Amerikanen willen sluiten ? Heeft de vice-eerste minister of de premier het behoud van de basis in Zutendaal bepleit ? Nederlandse, Luxemburgse en Italiaanse instanties zouden dienaangaande initiatieven hebben genomen. Werd er reeds overleg gepleegd met vertegenwoordigers van het Pentagon en zo ja, heeft dit overleg iets opgeleverd ? Werden de troeven van de basis van Zutendaal, met name de strategische ligging, het hoge productieniveau, het kwaliteitswerk en de voordelige kosten-batenverhouding tenvolle uitgespeeld ? Wat was de reactie van de Amerikaanse overheid ? Ook het behoud van de werkgelegenheid is in deze van zeer groot belang. Ik had graag antwoord op deze vragen.
De voorzitter. Het woord is aan vice-eerste minister Poncelet.
De heer Poncelet , vice-eerste minister en minister van Landsverdediging, belast met Energie. Mijnheer de voorzitter, de mogelijke sluiting van één, misschien zelfs twee van de zeven permanente Amerikaanse opslagplaatsen voor materieel is nog steeds ter studie op het Pentagon. Tegen het najaar wordt een resultaat van deze studie verwacht. Vorige week had ik een bespreking met mijn collega, de Amerikaanse minister van Defensie, de heer Cohen. Ik maakte van die gelegenheid gebruik om het dossier-« Zutendaal » aan te kaarten. Hij verzekerde mij dat de militaire autoriteiten het gastland waar de site wordt gesloten, zo vlug mogelijk op de hoogte zullen brengen en dat over het sluitingsscenario zal worden onderhandeld. Het is gebruikelijk dat de vertegenwoordigers van het personeel bij dergelijke besprekingen worden betrokken. Volgens de informatie, verkregen van de militaire attaché in Washington, zou een eventuele sluiting worden uitgesteld tot na het fiscaal jaar 1999, dat loopt van 1 oktober 1998 tot 1 oktober 1999.
De hierboven geschetste stand van zaken betreffende de Amerikaanse basis van Zutendaal is gesteund op de meest recente informatie die door het Pentagon aan onze ambassade in Washington werd verschaft.
De voorzitter . Het woord is aan mevrouw Thijs.
Mevrouw Thijs (CVP). Mijnheer de voorzitter, het verheugt mij dat de vice-eerste minister vorige week contact had met zijn Amerikaanse collega Cohen, maar ik vraag mij toch af of de Belgische regering wel voldoende stappen doet om de basis van Zutendaal open te houden. Daar werken 200 mensen. Een extra inspanning is derhalve aangewezen. Nederland en Luxemburg zijn al lang aan het onderhandelen. Men probeert natuurlijk altijd het meeste voordeel uit onderhandelingen te halen, daarom is het belangrijk dat de minister van Landsverdediging contact blijft houden met zijn collega Cohen. Met de sluiting van Renault nog vers in het geheugen, denk ik dat wij vooral preventief te werk moeten gaan. De provincie Limburg kent reeds een hoge werkloosheidsgraad. Als er nu nog 200 werknemers hun job verliezen, dan zal dat heel hard aankomen in Zuid- en Midden-Limburg.
Ik vraag mij af of de vice-eerste minister constant bij die besprekingen wordt betrokken. Is het een Amerikaanse beslissing of wordt er bij elke stap contact opgenomen met de Belgische minister van Landsverdediging.
De voorzitter . Het woord is aan mevrouw Leduc.
Mevrouw Leduc (VLD). Mijnheer de voorzitter, het verheugt mij eveneens dat de vice-eerste minister vorige week contact had met zijn collega in Washington maar, rekening houdend met het gegeven dat de Nederlanders al lang aan het onderhandelen zijn, is dit toch rijkelijk laat. De enen zeggen dat er een politieke beslissing zal worden genomen en dat men ook nadien nog zal kunnen onderhandelen, anderen beweren dat rekening zal worden gehouden met de strategische ligging, het productiviteitsniveau en het kwaliteitswerk.
Gelet op de hoge werkloosheid in Limburg, en rekening houdend met de troeven van de basis in Zutendaal, dring ik erop aan dat de vice-eerste minister wekelijks contacten zou onderhouden met de Amerikaanse autoriteiten. Wij moeten hoe dan ook voorkomen dat onze noorderburen ons te snel af zijn en Zutendaal wordt gesloten. Het personeel van de basis verdient de absolute steun van de vice-eerste minister.
De voorzitter . Het woord is aan vice-eerste minister Poncelet.
De heer Poncelet , vice-eerste minister en minister van Landsverdediging, belast met Energie. Mijnheer de voorzitter, ik kan alleen maar bevestigen dat mijn collega van Buitenlandse Zaken en ikzelf voortdurend contact houden met de Verenigde Staten om indien mogelijk een sluiting van de basis in Limburg te voorkomen.
De voorzitter . Het incident is gesloten.
L'incident est clos.