(Vervolg-Suite)

WETSONTWERP HOUDENDE INSTEMMING MET HET VERDRAG INZAKE NUCLEAIRE VEILIGHEID, GEDAAN TE WENEN OP 20 SEPTEMBER 1994

Hervatting van de algemene beraadslaging

en stemming over de artikelen

PROJET DE LOI PORTANT ASSENTIMENT À LA CONVENTION SUR LA SÛRETÉ NUCLÉAIRE, FAITE À VIENNE LE 20 SEPTEMBRE 1994

Reprise de la discussion générale

et vote des articles

De Voorzitter. ­ Wij hervatten de bespreking aan van het wetsontwerp houdende instemming met het Verdrag inzake nucleaire veiligheid, gedaan te Wenen op 20 september 1994.

Nous reprenons l'examen du projet de loi portant assentiment à la Convention sur la sûreté nucléaire, faite à Vienne le 20 septembre 1994.

Het woord is aan Vice-Eerste minister Vande Lanotte.

De heer Vande Lanotte, Vice-Eerste minister en minister van Binnenlandse Zaken. ­ Mijnheer de Voorzitter, ik zal naast enkele algemene beschouwingen ook concrete antwoorden geven op vragen die mij gisteren werden gesteld.

Er is ten eerste vaak gezegd dat de toestand van de nucleaire installaties in Centraal- en Oost-Europa zorgen baart. Dat klopt. Het Verdrag inzake nucleaire veiligheid is het resultaat van wat haalbaar was, maar ook niet meer. Ik leg er bijgevolg de nadruk op dat aanvullende initiatieven noodzakelijk zullen zijn. Ik voeg er onmiddellijk aan toe dat dergelijke initiatieven reeds op stapel staan. Op de G-7 nucleaire conferentie die plaatshad in Moskou is afgesproken dat de eerste van de twee nog werkende reactoren in Tsjernobyl nog dit jaar dicht zal gaan. De andere wordt nog vóór het jaar 2 000 stilgelegd, zodat het hele rampencomplex gesloten wordt. De Westerse landen hebben hun steun toegezegd voor die sluiting. De constructie van een nieuwe sarcofaag rondom de centrale wordt eveneens overwogen. Mevrouw Dardenne heeft ten dele gelijk wanneer zij zegt dat wij beter geld besteden aan het afbouwen van een aantal centrales. Tsjernobyl bewijst dat dat ook gebeurt.

Mme Dardenne (Écolo). ­ Je n'ai pas parlé de la centrale de Tchernobyl!

M. Vande Lanotte, Vice-Premier ministre et ministre de l'Intérieur. ­ Mais vous avez parlé de l'Europe de l'Est, madame Dardenne, et la centrale de Tchernobyl s'y trouve, bien entendu.

Des moyens spécifiques doivent permettre de démanteler cette centrale mais ils sont sans rapport avec la convention dont nous discutons. D'autres dispositions existent également sur le plan national, international ou multilatéral. Il peut, par exemple, s'agir d'une contribution de la Belgique en la matière. Certains fonds ­ non visés par la convention ­ devraient permettre de procéder au démantèlement de la centrale de Tchernobyl et d'autres, de renforcer la sûreté des diverses installations nucléaires.

Ik ben het er niet helemaal mee eens dat dit een vals gevoel van veiligheid zou geven. Misschien worden er niet voldoende garanties geboden, maar men mag toch niet overdrijven. De weg naar een duurzame ontwikkeling is uiteraard nog lang. Wij moeten alle kansen benutten om nu reeds maatregelen te nemen ten einde de controle, de zekerheid en de dialoog tussen de betrokken landen te versterken. Ik heb benadrukt dat dit verdrag slechts één van de elementen is. Ondertussen blijft men onderhandelingen op gang brengen met dezelfde landen over sectorale protocollen. Het energie-efficiëntieprotocol werd reeds ondertekend. Hopelijk slagen wij erin in het nucleaire protocol meer dwingende afspraken in te schrijven dan in de huidige verdrag. De goedkeuring van dit verdrag betekent geen eindpunt. De Belgische overheid doet continu inspanningen om de besprekingen verder te doen zetten terwijl er ondertussen een gedeeltelijk akkoord wordt goedgekeurd.

Ik vermeld als belangrijk feit de oprichting van het Federaal Agentschap voor nucleaire controle. Intussen heeft de Raad van State advies uitgebracht over het ontwerp van koninklijk besluit. Dit omvangrijke advies wordt in de komende maanden besproken.

De verslagen die ons land zal opstellen voor de driejaarlijkse toetsingsconferenties, zullen worden gepubliceerd. Zij zullen overigens gebaseerd zijn op het jaarverslag van het Federaal Agentschap voor nucleaire controle en zijn bestemd voor de Wetgevende Kamers. Ik ben voorstander van een zo groot mogelijke openbaarheid in dit dossier hoewel wij in de nucleaire sector voorzichtig moeten omspringen met gevoelige informatie omdat hiervan eventueel misbruik kan worden gemaakt.

De andere landen zullen zich indien nodig kunnen beroepen op artikel 27, dat een vertrouwelijkheidsclausule voor bepaalde informatie voorschrijft. Dit artikel mag echter niet worden misbruikt en de verslagen moeten zo volledig mogelijk aan het Parlement worden meegedeeld.

De verslagen worden besproken in werkgroepen, samengesteld uit een beperkt aantal landen die nucleaire energie gebruiken. Dit is een belangrijk element van het verdrag omdat sommige landen die deel uitmaken van de werkgroep zelf geen nucleaire energie produceren. Deze landen nemen per definitie een kritischer houding aan. De aanwezigheid van deze landen in de werkgroepen waarborgt de openheid en vormt een continuë druk om artikel 27 niet te misbruiken.

Artikel 16 verwijst naar de noodplannen inzake kerninstallaties. Volgens onze eigen reglementering moet er per nucleaire site jaarlijks één oefening worden gehouden. Wat Chooz betreft, bestaat er momenteel een protocolakkoord tussen België en Frankrijk. Bovendien wordt er een aanvullend protocol voorbereid om de gegevensuitwisseling te bevorderen. Op initiatief van de provinciegouverneur van Namen werd in de maand juni in een straal van tien kilometer rond de kerncentrale een informatiebrochure verspreid. Er werd echter nog geen oefening gehouden. Het nucleaire rampenplan dat in september 1995 werd goedgekeurd moet zo spoedig mogelijk worden uitgetest. Indien de jodiumtabletten niet voorhanden zijn, zal de oefening zonder tabletten worden uitgevoerd. Ik heb in de commissie reeds verklaard dat dit probleem werd onderschat. In de ziekenhuizen rond de nucleaire sites zijn echter wel enkele voorraden van deze tabletten aanwezig. De nog beschikbare voorraden worden momenteel getest op hun effectiviteit, die blijkbaar in orde is. Er kunnen eveneens een aantal vervangingsprodukten worden aangereikt. Gezien de procedure voor het aanvullen van de voorraden van jodiumtabletten terug moet worden opgestart, heb ik de administratie verzocht een interne nota op te stellen inzake de maatregelen die moeten worden genomen bij een eventueel ongeval. Dit tussentijds mechanisme moet de komende weken worden uitgewerkt. Ik herhaal dat de basisprodukten aanwezig zijn. Met de nog beschikbare reserves kan een noodprocédé worden uitgewerkt.

De veiligheidsrapporten worden permanent bijgewerkt. Er werd beweerd dat die tienjaarlijkse revisies opgelegd door de vergunningsbesluiten louter door de exploitant worden uitgevoerd. Ik benadruk echter dat deze werkzaamheden niet alleen door de architect, de exploitant, en het erkend organisme AVN worden opgevolgd maar ook door de bevoegde overheidsadministraties, bij wie ik heb aangedrongen om het onderzoek van zo dichtbij als mogelijk te volgen.

Onze kerncentrales zullen in principe aan een internationale veiligheidsaudit worden onderworpen. Deze audit zal worden uitgevoerd zodra het Federaal Agentschap voor nucleaire controle ten volle operationeel zal zijn. Belangrijk is dat de Raad van State steeds advies heeft gegeven over het koninklijk besluit ter zake. Bovendien heeft de Ministerraad vorige week beslist dat een eerste reeks artikelen van de wet over het Federaal Agentschap reeds van kracht worden. Het ziet er dus naar uit dat die agentschap volgend jaar inderdaad effectief in werking kan treden. Ook over artikel 19.7 van het verdrag werden vragen gesteld. Dit artikel handelt zorg voor het radioactief afval in het kader van de bedrijfsvoering van de centrale. Het is een zeer beperkt artikel. De principes waaraan het beheer van het kernafval moet voldoen, zullen het voorwerp uitmaken van een afzonderlijk verdrag dat momenteel in voorbereiding is onder de auspiciën van IAEA. Het beheer inzake de bestraalde splijtstof zal behandeld worden in een parlementair debat dat gepland is tegen eind 1998. Het regeerakkoord bevestigt in dit verband het engagement van de vorige Regering. Ik kan uiteraard niet vooruitlopen op de besluiten van het debat.

De belangenvermenging tussen promotie en regulering van de nucleaire activiteiten in de schoot van het Internationaal Atoomenergie Agentschap is inderdaad een probleem. Ik heb hierop overigens ook in de commissie op gewezen. Wij moeten daar voortdurend blijven de aandacht op vestigen. Dat het Internationaal Agentschap op 1 januari 1996 zijn vroeger departement « Nuclear Energy and Safety » heeft opgesplitst in twee afzonderlijke departementen is echter een goed teken. In augustus zal een volgende fase in de interne herstructurering volgen. Onze houding werpt blijkbaar vruchten af, maar wij moeten toch blijven aandringen op verdere herstructurering.

Mijnheer de Voorzitter, tot zo ver mijn antwoord op een aantal punctuele vragen. De algemene teneur is dat we met dit verdrag een stap vooruit hebben gezet, vooral omdat het nucleaire en niet-nucleaire landen samenbrengt, wat in zekere zin aanspoort tot openheid en tot het nemen van maatregelen. Het is evident dat het probleem daarmee nog helemaal niet is opgelost. Dit is slechts een eerste stap in de richting van meer veiligheid in deze sector. (Applaus.)

De Voorzitter. ­ Daar niemand meer het woord vraagt in de algemene beraadslaging, verklaar ik ze voor gesloten en bespreken wij de artikelen van het wetsontwerp.

Plus personne ne demandant la parole dans la discussion générale, je la déclare close, et nous passons à l'examen des articles du projet de loi.

Artikel één luidt :

Artikel 1. Deze wet regelt een aangelegenheid als bedoeld in artikel 77, eerste lid, 6º, van de Grondwet.

Artikel premier. La présente loi règle une matière visée à l'article 77, alinéa 1^er , 6º, de la Constitution.

­ Aangenomen.

Adopté.

Art. 2. Het Verdrag inzake nucleaire veiligheid, gedaan te Wenen op 20 september 1994, zal volkomen uitwerking hebben.

Art. 2. La Convention sur la sûreté nucléaire, faite à Vienne le 20 septembre 1994, sortira son plein et entier effet.

­ Aangenomen.

Adopté.

De Voorzitter. ­ We stemmen zo dadelijk over het wetsontwerp in zijn geheel.

Il sera procédé tout à l'heure au vote sur l'ensemble du projet de loi.