Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 7-728

van Anke Van dermeersch (Vlaams Belang) d.d. 9 november 2020

aan de vice-eersteminister en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid

Luchthavens - Inbeslagneming van dieren

welzijn van dieren
zwarte handel
luchthaven
douanecontrole
dierenarts
stof van dierlijke oorsprong
beslag op bezittingen

Chronologie

9/11/2020Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 10/12/2020)
17/12/2020Antwoord

Herindiening van : schriftelijke vraag 7-93

Vraag nr. 7-728 d.d. 9 november 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Dierenwelzijn is een gewestbevoegdheid, terwijl douanecontroles en volksgezondheid een federale bevoegdheid zijn.

Op regelmatige basis komen er in de luchthaven van Zaventem dieren aan die niet in orde zijn met de geldige voorschriften van de Europese Unie (EU) rond de gezondheid van dieren en / of die in beslag worden genomen. In dat verband zouden deze dieren veelvuldig geëuthanaseerd worden.

1) Hoeveel dierenartsen bieden ondersteuning bij deze controles? Hebben deze dierenartsen daarvoor extra gerichte opleiding genoten?

2) Hoeveel controles vinden er jaarlijks plaats met betrekking tot de invoer van verboden diersoorten in de luchthaven van Zaventem? Betreft het hier systematische en gerichte controles of eerder steekproefsgewijs? Kan u daarvan een overzicht op jaarbasis geven voor de jongste vijf jaar?

3) a) Hoeveel dieren werden er de jongste vijf jaar, op jaarbasis, geïmporteerd via de luchthaven van Zaventem? Kan dit cijfer worden opgesplitst per diersoort?

b) Hoeveel daarvan werden in beslag genomen? Kan dit resultaat worden opgesplitst volgens de reden van inbeslagname (verboden diersoort, volksgezondheid, enz.)?

c) Hoeveel van de in vraag b) in beslag genomen dieren werden in een asiel geplaatst, hoeveel geëuthanaseerd, enz.? Graag kreeg ik een verdeling per diersoort.

d) Wie beslist over de keuze tussen asielopvang of euthanasie? Wat zijn de instructies in verband met het toepassen van euthanasie? Bestaan er richtlijnen om zoveel mogelijk euthanasie te vermijden? Zo neen, acht u dit niet wenselijk?

4) Hoeveel ivoor werd de jongste vijf jaar, op jaarbasis, in beslag genomen in de luchthaven van Zaventem?

5) Kan dit overzicht ook worden gegeven voor de regionale luchthavens (per luchthaven)?

6) Bestaan er ter zake instructies voor alle luchthavens?

Antwoord ontvangen op 17 december 2020 :

De antwoorden die hieronder worden gegeven hebben betrekking op invasieve uitheemse soorten (vragen 1), 2) en 3)) en CITES-soorten (vragen 3), 4), 5) en 6)) waarvoor mijn administratie de bevoegde autoriteit is in het kader van het natuurbehoud.

Wat de wetgeving inzake diergezondheid betreft, verwijs ik u naar mijn collega de minister van Landbouw (vragen 1), 2) en 3)).

1) Invasieve uitheemse soorten

De controle op invasieve uitheemse diersoorten wordt voornamelijk uitgevoerd door de dierenartsen van het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen (FAVV) en de douane in overeenstemming met de Europese verordening ter zake. Een trilateraal protocol tussen de federale overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid en deze twee instanties voorziet in wetenschappelijke bijstand, bijvoorbeeld bij de identificatie van soorten of bij het beheer van dieren in geval van illegale inbeslagname. De FOD Volksgezondheid heeft in 2017 een opleiding over soortenidentificatie georganiseerd en een tweede is gepland voor 2021 in het kader van het werkprogramma van het Nationaal Wetenschappelijk Secretariaat voor de invasieve uitheemse soorten (opgesteld bij het samenwerkingsakkoord van 30 januari 2019). Wat het beheer van dieren betreft, zijn er richtsnoeren opgesteld door de Europese Commissie: Technical Note on Non-Lethal Measures to Eradicate or Manage vertebrates included in the list of Union Concern. De expertise van collega’s uit de Gewesten of veterinaire faculteiten kan ook worden gezocht via het Nationaal Wetenschappelijk Secretariaat voor de invasieve uitheemse soorten.

2) Invasieve uitheemse soorten

Tot nu toe is op de luchthaven van Zaventem nog geen illegale invoer van op Europees niveau verboden invasieve uitheemse dieren ontdekt.

3) a) Invasieve uitheemse soorten

Dieren die in het kader van de verordening inzake invasieve uitheemse soorten op Europees niveau verboden zijn, mogen in principe niet worden ingevoerd, tenzij de Europese verordening in een speciale uitzondering voorziet. Tot op heden hebben wij nog geen verzoeken tot afwijking ontvangen voor de invoer van een soort via Zaventem. We hebben echter wel wat contact gehad met mensen die met hun lettersierschildpadden naar België willen terugkeren. Aangezien deze schildpadden gezelschapsdieren waren en ze voor de inwerkingtreding van de verordening waren aangeschaft, konden ze legaal worden ingevoerd, zoals bepaald in de Europese wetgeving, waarbij het de verantwoordelijkheid van hun eigenaars is om de regionale wetgeving inzake het houden van deze schildpadden te respecteren en ze niet in het wild uit te zetten.

CITES soorten

Hieronder vindt u een tabel met het aantal levende dieren van CITES-soorten per soortengroep die de laatste vijf jaar (2015 tot 2019) legaal in België zijn ingevoerd, ongeacht de luchthaven van aankomst.

 

2015

2016

2017

2018

2019

MAMMALIA

1

4

3

2

10

AVES

6

8

4

13

6

REPTILIA

500

509

10

8

0

AMPHIBIA

1 100

400

400

0

0

PISCES (Hippocampus spp.)

0

0

30

0

100

PISCES (Scleropages formosus)

20

20

15

0

0

BIVALVIA (Tridacna spp.)

60

650

553

125

135

ANTHOZOA (corals)

6 987

8 510

8 281

3 451

0

HYDROZOA

15

3

16

0

0

b) Invasieve uitheemse soorten

Tot nu toe zijn er geen inbeslagnames gedaan voor invasieve uitheemse diersoorten die op Europees niveau verboden zijn.

CITES soorten

Slechts enkele zeldzame levende dieren van CITES-soorten zijn de afgelopen vijf jaar (2015 tot 2019) op de luchthaven van Zaventem in beslag genomen: 18 gekko’s van de soort Phelsuma dubia in januari 2015 afkomstig uit Tanzania en bestemd voor Nederland.

c) Invasieve uitheemse soorten

Tot nu toe zijn er geen inbeslagnames gedaan voor invasieve uitheemse diersoorten die op Europees niveau verboden zijn.

CITES soorten

De 18 gekko’s die in januari 2015 door de douane op de luchthaven van Zaventem in beslag werden genomen, werden overgebracht naar de Antwerpse Zoo.

d) Invasieve uitheemse soorten

De FOD Volksgezondheid beslist over de eindbestemming van de dieren die in beslag worden genomen in het kader van de Invasieve uitheemse soortenwet. Aangezien het houden echter onder de regionale wetgeving inzake natuurbehoud, dierenparken of dierenwelzijn valt, zal elke beslissing in de praktijk met de Gewesten worden besproken, met name om de euthanasie van de dieren te vermijden. Zo heeft het Vlaamse Gewest verschillende contracten gesloten met opvangcentra voor invasieve uitheemse diersoorten die in beslag worden genomen bij particulieren of uit het wild worden gehaald (zoals wasberen). Het Waalse Gewest laat ook enkele dierenasielen of dierentuinen toe om invasieve uitheemse dieren te verzorgen.

CITES soorten

Het is het Belgische CITES-Beheersorgaan (CITES Cel, FOD Volksgezondheid, DG Leefmilieu) die overeenkomstig artikel 6 van de wet van 28 juli 1981 houdende goedkeuring van de Overeenkomst inzake de internationale handel in bedreigde in het wild levende dier- en plantensoorten, is aangewezen om bestuurlijke maatregelen te nemen met betrekking tot in beslag genomen specimens van CITES-soorten. Deze maatregelen kunnen, in het geval van levende dieren, bestaan uit een terugzenden naar de Staat van uitvoer op kosten van deze laatste, het geven van het volle eigendom aan de geschikte natuurlijke of rechtspersoon of een bevel tot slachten. De beslissing wordt altijd genomen in het belang van het dier en plaatsing in een geschikte instelling heeft de voorkeur.

4) CITES soorten

Mijn administratie voert de gegevens van de douanemeldingen in de EU-TWIX-databank in. Deze databank bevat gegevens over inbeslagnames van CITES-specimens die in de verschillende lidstaten van de Europese Unie (EU) zijn gemaakt. Met betrekking tot de inbeslagnames van ivoor in de periode 2015-2019 op de luchthaven van Zaventem meldt de EU-TWIX-databank de volgende cijfers:

– 2015: inbeslagname van een slagtand van 0,9 kg;

– 2016: inbeslagname van een slagtand van 0,77 kg;

– 2017: inbeslagname van een slagtand met een gewicht van 0,01 kg, een bewerkt ivoren stuk met een gewicht van 0,08 kg en 39 ivoren sieraden met een totaal gewicht van 1,22 kg;

– 2018: inbeslagname van 2 stuks ivoor met een totaal gewicht van 0,206 kg, 121 stuks bewerkt ivoor met een totaal gewicht van 20,974 kg, 77 stuks ivoren sieraden met een totaal gewicht van 2,03 kg;

– 2019: inbeslagname van 72 bewerkte ivoren stuks met een totaal gewicht van 2,746 kg, 23 ivoren sieraden met een totaal gewicht van 0,662 kg.

5) CITES soorten

Er is slechts één inbeslagname van ivoor geregistreerd op een andere luchthaven dan die van Zaventem: het is een slagtand waarvan het gewicht niet is gespecificeerd en die in januari 2019 op de luchthaven van Gosselies in beslag is genomen.

6) CITES soorten

Er bestaat een instructie over CITES en de afhandeling van dossiers voor de douanediensten. Dit wordt momenteel herzien. Echter, bij elke inbeslagname van CITES dieren wordt mijn dienst, de Cel CITES, gecontacteerd en gebeurt de inbeslagname in samenspraak. De uiteindelijke bestemming van deze dieren, is zoals beschreven in vraag 3) d), de uiteindelijke beslissing van de cel CITES.