|
|
Needle Spiking - Drugs - Cijfers en tendensen - Politie - Aanpak - Maatregelen - Preventie
verdovend middel
officiële statistiek
medisch en chirurgisch materiaal
lichamelijk geweld
slachtoffer
| 12/7/2022 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 11/8/2022) |
| 14/11/2022 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1698
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 7-1699
Het sociale leven is helemaal terug van weggeweest. Jammer genoeg duiken de alarmerende berichten over het fenomeen «needle spiking» (oorspronkelijk uit Groot-Brittannië) nu ook op in het uitgaansleven in België. Het gaat over het toedienen van verdovende of intoxicerende middelen met een injectienaald, zonder toestemming.
De injectie gebeurt in de huid of in het drankje van het slachtoffer, met de intentie om misbruik te maken diens verdoofde toestand. De drugs die worden toegediend maken slachtoffers verward, verzwakt en gedesoriënteerd waardoor ze een gemakkelijker doelwit vormen, onder meer voor seksueel grensoverschrijdend gedrag (cf. https://www.politiehekla.be/nieuws/opgepast-voor-needle-spiking).
De symptomen van «needle spiking» zijn gelijkaardig aan die van «drink spiking». Dat wil zeggen dat het kan gaan over verdovende drugs, maar er zijn evengoed tal van medicijnen die in dat plaatje passen. Ook niet te vergeten: de factor alcohol. Deze kan als vuurversneller dienen, waardoor we een «1 + 1 = 3»-verhaal krijgen.
Het moeten in ieder geval producten zijn die symptomen als duizeligheid, hoofdpijn, misselijkheid, desoriëntatie en «black-outs» kunnen triggeren.
De stoffen die door toxicologen worden genoemd (voornamelijk fentanyl en ketamine), zijn heel moeilijk of slechts voor een korte periode op te sporen in het lichaam. Het gaat hier dan ook meer om hypothesen dan om bewijzen qua stoffen.
Daarnaast vinden hulpdiensten slechts in een klein aantal gevallen bewijzen van injectie op de huid terug, wat in schril contrast staat met de – soms – honderden meldingen.
Het lijkt ook dat we met pieken zitten: vorig jaar in het najaar in Groot-Brittannië, daarna in Frankrijk en nu zijn België en Nederland aan de beurt. Dat creëert allerlei hypothesen waardoor we ons de vraag kunnen stellen of we met een verhaal van angst, van massapsychose zitten (cf. https://www.bruzz.be/veiligheid/vijf-vragen-over-needle-spiking-wat-als-ik-geprikt-ben-2022-05-23).
Recentelijk moest het Hasseltse jongerenfestival «We R Young» stopgezet worden, nadat jonge meisjes flauwgevallen waren en hadden moeten overgeven. Volgens de tieners zouden ze het slachtoffer zijn geweest van «needle spiking». Toxicologisch onderzoek kon dat niet aantonen. Ook het parket van Limburg zei dat er geen sprake was van een dader die gewapend was met een naald. Maar Limburgse jongeren op sociale media dachten de dader wel gevonden te hebben: een vijftienjarige die zich op een gretig gedeeld TikTok-filmpje verdacht gedragen zou hebben. De vijftienjarige jongen die belaagd wordt na de vermeende «needle spiking» op het Hasseltse tienerfestival «We R Young» heeft een klacht ingediend en leeft op het moment van schrijven ondergedoken wegens doodsbedreigingen (cf. https://www.standaard.be/cnt/dmf20220530_95758786).
Bij een voetbalmatch van KV Mechelen werden eveneens veertien jongeren onwel. Er loopt momenteel een gerechtelijk onderzoek. De feiten worden voorlopig gekwalificeerd als het opzettelijk toedienen van schadelijke stoffen.
Wat betreft het transversaal karakter van de schriftelijke vraag: de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de Kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2022-2025, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het betreft aldus een transversale aangelegenheid met de Gewesten waarbij de rol van de Gewesten vooral ligt in het preventieve luik.
Graag had ik dan ook volgende vragen voorgelegd:
1) Hoeveel klachten werden er reeds ingediend de laatste maanden voor «needle spiking», uitgesplitst per provincie? Om hoeveel slachtoffers zou het gaan? Waar en wanneer werd de eerste klacht in België ingediend bij dit fenomeen?
2) In hoeveel gevallen was er na medisch onderzoek daadwerkelijk sprake van «needle spiking»? Zou u ook deze gegevens per provincie kunnen uitsplitsen?
3) Hoeveel daders of verdachten werden reeds opgepakt voor «needle spiking»? Hoeveel van hen zijn effectief schuldig bevonden? Welke straffen krijgen deze daders? Welke profielen hebben deze daders (leeftijd, geslacht, enz.)? Welke nationaliteit bezitten ze? Hebben ze al een strafblad? Zijn dergelijke figuren reeds eerder bekend als aanranders of verkrachters en dergelijke?
4) Wat zijn de doorsnee profielen van de slachtoffers (leeftijd, geslacht enz.)? Kan u eventueel grafisch weergeven in welke contexten de meeste gevallen van «needle spiking» gerapporteerd worden (concert, discotheek, bar, nachtclub, stadions, enz.)?
5) In hoeveel gevallen heeft men de daadwerkelijke spuiten kunnen terugvinden waarmee dergelijke delicten gebeurden? Welke stoffen trof men aan? Welke andere stoffen worden er gebruikt in dergelijke spuiten?
6) Kan u alle klachten en symptomen waarmee slachtoffers te maken hebben oplijsten? Zijn er gevallen bekend van slachtoffers met een bepaalde medische aandoening die extra gevaar lopen bij «needle spiking» of soortgelijke taferelen?
7) In hoeverre verschilt volgens u het toebrengen van het verdovend middel via een spuit met dat via andere middelen, zoals via drankjes? Welke extra gevaren bestaan er bij het toedienen van een spuit? Kan u een eventuele verklaring geven waarom toediening via een spuit plots populair is gebleken? Waar prikt men de slachtoffers meestal?
8) Wat moeten de slachtoffers van mogelijke gevallen van «needle spiking» doen? In Nederland komt de bevoegde minister met een brief aan de Tweede Kamer waar de adviezen worden opgelijst en dit zowel wat preventie als de te nemen stappen bij vermoede gevallen van «needle spiking» betreft. Overweegt u hetzelfde te doen? Kan u het tijdschema en de inhoud toelichten?
9) Worden er met de festivalorganisatoren en organisatoren van grote evenementen bepaalde afspraken gemaakt of beschikken zij over een draaiboek? Zo neen, waarom niet? Zo ja, kan u dit toelichten?
1) Dit is een vraag die door de minister van Binnenlandse Zaken beantwoord kan worden.
2) Het is aan de gerechtelijke autoriteiten om op basis van de bevindingen van de politie in de betrokken zaak forensische onderzoeken en deskundigenverslagen te vragen aan toxicologische laboratoria. Dit valt onder de bevoegdheid van de minister van Justitie.
3) & 4) Deze vragen vallen onder de bevoegdheid van de minister van Justitie.
5) tot 8) Sinds begin juni is op initiatief van de federale politie een werkgroep opgericht omtrent het fenomeen needle spiking. Hierin zetelen ook leden van het Nationaal Crisis Centrum, de federale overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Sciensano en het Nationaal Instituut voor criminologie en criminalistiek. Deze werkgroep kwam tot de conclusie dat noch binnen België noch in de buurlanden wetenschappelijk aantoonbaar bewijs bestond voor het voorkomen van dit fenomeen. Omgekeerd sluitte dit het bestaan van needle spiking ook niet uit. Bijgevolg werd besloten om in eerste instantie verdere informatie te verzamelen. Naar het brede publiek toe blijven de reeds bestaande aanbevelingen omtrent drink spiking en andere vormen van ongewenst gedrag gelden:
– aan slachtoffers wordt aangeraden om steeds aangifte te doen bij de politie; zij zullen dit verder onderzoeken en kunnen de nodige ondersteuning bieden aan de slachtoffers;
– aan de omgeving wordt aangeraden om een mogelijk slachtoffer niet alleen te laten maar te begeleiden naar de dichtstbijzijnde hulppost.
Zoals in vraag 9) ook aangehaald, zijn er wel specifieke richtlijnen opgesteld voor hulporganisaties, ziekenhuizen, laboratoria en organisatoren van festivals en evenementen.
9) De eerder vermelde werkgroep heeft een draaiboek met richtlijnen uitgewerkt omtrent collectieve gevallen van needle spiking (waarbij meerdere personen op korte tijd worden geprikt). In het document zijn richtlijnen opgenomen voor zowel organisatoren van evenementen als voor hulporganisaties, ziekenhuizen en laboratoria. De belangrijkste aandachtspunten zijn:
– neem elke melding ernstig en laat vermoedelijke slachtoffers nooit alleen maar begeleid hen naar de hulpposten;
– check zeker op de aanwezigheid van een prikletsel. Indien mogelijk neem hier een foto van of vraag dit aan een kennis van het slachtoffer;
– het is de taak van het medisch personeel en de politie om, op basis van hun expertise, te beslissen of verdere analyses in een klinisch of gerechtelijk laboratorium noodzakelijk zijn;
– aangezien niet geweten is welke producten eventueel ingespoten worden, is het nodig dat laboratoria testen op een zo breed mogelijk gamma aan stoffen;
– elk resultaat is belangrijk voor een beter begrip van dit fenomeen, zelfs indien het staal negatief zou zijn of enkel verwachte stoffen (bijvoorbeeld alcohol in een festivalsetting) zou bevatten.
In het document wordt ook aangehaald dat het slechts richtlijnen of aanbevelingen betreft aangezien niet elke organisatie of laboratorium over dezelfde capaciteiten beschikt. De verschillende partners hebben het op zich genomen om dit document te verspreiden binnen hun eigen netwerk (politie, preventieorganisaties, ziekenhuizen, enz.) alsook naar organisatoren van festivals en andere evenementen.
Voor individuele gevallen van needle spiking (slechts een persoon meldt zich met klachten) wordt aangeraden dezelfde procedures als voor drink spiking te volgen. Dit staat ook vermeld in het rondgestuurde document.