Schriftelijke vraag nr. 7-1686

van Peter Van Rompuy (CD&V) d.d. 11 juli 2022

aan de staatssecretaris voor Begroting en Consumentenbescherming, toegevoegd aan de minister van Justitie en Noordzee

Greenwashing - Meldingen - Gevallen - Economische Inspectie - Onderzoeken - Cijfers - Bijkomende initiatieven

misleidende reclame
biologisch product
biologische certificering
officiële statistiek

Chronologie

Vraag nr. 7-1686 d.d. 11 juli 2022 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Motivering van het transversale karakter van de schriftelijke vraag: maatregelen ter bevordering van het klimaat en het milieu zijn een gezamenlijke uitdaging.

Deze vraag in opvolging van mijn schriftelijke vraag nr. 7-1419 van 24 november 2021 betreffende «Greenwashing - Misleidende of bedrieglijke reclame - Meldingen - Aantal gevallen - Procedure - Gevolgen - Bevordering van melding».

De consument hecht steeds meer belang aan de duurzaamheid van de producten die hij of zij koopt. Daardoor is er een wildgroei aan labels ontstaan. Producten worden zo in de markt gezet als geproduceerd met minimale impact op het milieu. Dat is niet altijd terecht waardoor men spreekt van «greenwashing». Sinds oktober 2021 kunnen burgers via de website https://meldpunt.belgie.be melding doen van gevallen van greenwashing als vorm van misleidende of bedrieglijke reclame.

In haar antwoord stelt de geachte staatssecretaris: «De Economische Inspectie heeft tot nu toe zes meldingen ontvangen rond greenwashing. Dit lage aantal kan verklaard worden door het gegeven dat consumenten geen rechtstreeks financieel nadeel lijden door misleidende «green claims» en doordat zij zich veelal ook niet bewust zijn dat bepaalde «claims» misleidend (kunnen) zijn.»

Daarom volgende vragen:

1) Hoeveel gevallen van «greenwashing» werden reeds gemeld? Graag kreeg ik:

a) de cijfers per maand;

b) een opdeling per type feit;

c) een opdeling van sector waarin de overtreder actief is;

d) de stand van zaken van het onderzoek.

2) Hoeveel onderzoeken naar «greenwashing» werden door de Economische Inspectie opgestart uit eigen initiatief? Graag kreeg ik:

a) de cijfers per maand;

b) een opdeling per type feit;

c) een opdeling van sector waarin de overtreder actief is;

d) de stand van zaken van het onderzoek.

3) Hoe evalueert de geachte staatssecretaris deze cijfers?

4) Welke bijkomende initiatieven zal ze nemen om bewustwording rond «greenwashing» te verhogen?

Antwoord ontvangen op 27 juli 2022 :

1) a) Er dient in eerste instantie opgemerkt te worden dat consumenten ook voor oktober 2021 via het Meldpunt meldingen konden indienen rond greenwashing via het scenario «misleidende reclame». Sinds oktober heeft het Meldpunt evenwel een expliciete verwijzing aangebracht naar greenwashing.

Hieronder vindt u een tabel met het aantal meldingen omtrent greenwashing per maand:

b) Aangezien greenwashing telkens het onderwerp of feit van de melding betreft is er geen verdere opdeling mogelijk.

c) De meerderheid van de meldingen heeft betrekking op ondernemingen actief in de voedingssector. De overige betrokken sectoren zijn zeer divers en betreffen onder meer de handel in reinigingsmiddelen, energie, transport, cosmetica, enz.

d) Alle ontvangen meldingen rond greenwashing worden onderzocht door de Economische Inspectie. De meerderheid van de dossiers op basis van meldingen zijn inmiddels afgehandeld. De overige dossiers zijn momenteel in onderzoek of regularisatie.

2) a) De onderzoeken inzake green claims maken deel uit van het jaaractieplan van de Economische Inspectie. Bijgevolg worden veel dossiers gepland en opgestart in het begin van het jaar, waardoor de cijfers van het aantal dossiers opgestart per maand geen relevant beeld geven. Ik kan u wel meedelen dat de Economische Inspectie in 2021 27 dossiers op eigen initiatief rond greenwashing heeft opgestart en 38 dossiers in 2022 (tot op heden).

b) De top 5 van vastgestelde inbreuken rond het gebruik van green claims heeft betrekking op misleiding met betrekking tot de aard en kenmerken van de aangeboden goederen of diensten, misleiding met betrekking tot de kenmerken van de onderneming, misleiding door het niet of onvoldoende verschaffen van informatie inzake de juiste milieu-impact van de producten of diensten (misleidende omissie), het niet of onvoldoende verschaffen van bewijs voor de green claims en het voorstellen van bepaalde praktijken als onderscheidend kenmerk van de onderneming terwijl die reeds voortvloeien uit wettelijke verplichtingen.

c) De door de Economische Inspectie opgestarte onderzoeken op eigen initiatief hebben betrekking op zeer diverse sectoren, doch de meeste vonden plaats in de sectoren cosmetica, textiel, energie en transport.

d) Van de door de Economische Inspectie opgestarte onderzoeken op eigen initiatief werden er inmiddels 21 afgesloten. De overige dossiers zijn momenteel nog in behandeling. Controles greenwashing nemen meestal de nodige tijd in beslag wegens de analyse van de vaak zeer technische informatie die verzocht wordt om elke claim te staven.

3) Niettegenstaande het lage aantal meldingen rond greenwashing werden een aanzienlijk aantal dossiers opgestart. De vastgestelde inbreuken hebben veelal betrekking op te weinig genuanceerde claims of het verstrekken van onvoldoende informatie aan consumenten om de werkelijke impact op het milieu in te schatten. In sommige gevallen kon de onderneming de green claim onvoldoende staven. Tot op heden blijken alle ondernemingen in overtreding zich evenwel vrijwillig te regulariseren.

4) Greenwashing is één van de prioriteiten uit mijn beleidsnota. Ik heb voor dit onderwerp ook reeds meermaals aandacht gevraagd in de pers en heb consumenten opgeroepen om deze praktijken te melden via het Meldpunt. Ook de federale overheidsdienst (FOD) Economie heeft blijvende aandacht voor greenwashing in zijn communicatie. Een belangrijk focuspunt is dat de consument zich bewust is van het fenomeen greenwashing. Zo werd in februari een communicatie gelanceerd rond het herkennen van greenwashing en in mei omtrent de betrouwbaarheid van (duurzaamheids)labels.