|
|
Nieuwe psychoactieve stoffen - Legal highs - Online drugsshops - Strijd - Cijfers - Lijst van verboden producten - Houding - Procedure
psychotropicum
verdovend middel
handel in verdovende middelen
teleshopping
internet
elektronische handel
officiële statistiek
| 2/2/2017 | Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 9/3/2017) |
| 25/4/2017 | Antwoord |
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1273
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1274
Ik verwijs naar het antwoord op een gelijkaardige vraag nr. 6-1069 gericht aan de vice-eerste minister en minister van Binnenlandse en zijn antwoord op vraag 1) waarin hij wat de cijfers betreft verwijst naar respectievelijk de minister van Justitie en de minister van Economie, zijn antwoord op de vragen 2), 3) en 5) waarin hij verwijst naar de minister van Volksgezondheid en de vraag 7) waarin hij verwijst naar de minister van Justitie.
Het monitoren van de wereldwijde drugstrafiek is sinds de komst van het Internet steeds moeilijker geworden. Jongeren blijken steeds meer designerdrugs via het Internet te kopen, meer specifiek bij zogenaamde « online-drugsshops ». Deze shops zijn toegankelijk voor iedere Europese internetgebruiker die geïnteresseerd is in het kopen van « legale psychedelica », « spice », GHB / GBL of hallucinogene paddenstoelen. De lijst met nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) blijft groeien. In 2015 werden er 120 NPS in België ontdekt. In 2014 ging het nog om 90 NPS. Regelmatig duiken nieuwe designerdrugs op. 4-FA lijkt momenteel populair. Vorig jaar vielen er dan weer slachtoffers door de designer drugs op basis van de stof Ocfentanyl (een afgeleide van Fentanyl). Het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV) bevestigt dat gebruikers een ernstig risico op een overdosis lopen, met een duidelijk verhoogde kans op overlijden.
De term « legale psychedelica » omvat zeer uiteenlopende producten : van kruidenmengsels tot synthetische of « designer »-drugs en de zogenaamde partypillen. Daarnaast worden deze producten verkocht als luchtverfrissers, kruidenwierook of badzout.
Sinds de wetswijzing van 19 maart 2013 van de wet van 24 februari 1921 betreffende het verhandelen van giftstoffen, slaapmiddelen en verdovende middelen, psychotrope stoffen, ontsmettingsstoffen en antiseptica en van de stoffen die kunnen gebruikt worden voor de illegale vervaardiging van verdovende middelen en psychotrope stoffen, kan de Koning niet alleen de individueel geïdentificeerde stoffen veroordelen, maar ook de groepen van stoffen die geïdentificeerd worden door een gedeeltelijke gemeenschappelijke chemische structuur, waardoor geanticipeerd kan worden op marktontwikkelingen rond de opkomst van nieuwe producten, maar ook van producten met dezelfde basisstructuur.
Tevens werd In het Belgisch Staatsblad van 13 oktober 2011 twee koninklijke besluiten van 26 september 2011 bekendgemaakt teneinde dit fenomeen te bestrijden (cf. koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 31 december 1930 houdende regeling van de slaapmiddelen en de verdovende middelen en betreffende risicobeperking en therapeutisch advies en koninklijk besluit tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 januari 1998 houdende regeling van sommige psychotrope stoffen en betreffende risicobeperking en therapeutisch advies). Op grond van deze koninklijke besluiten zijn alle nieuwe substanties die « synthetische cannabinoïden » worden genoemd, alsook andere zogenaamde legale drugs voortaan verboden. Er wordt thans specifieke informatie verstrekt aan politieagenten en magistraten teneinde hen bewust te maken van het verbod van die nieuwe substanties.
Druggebruik is een transversale gemeenschapsaangelegenheid. Wat betreft Volksgezondheid zijn de Gemeenschappen bevoegd met de preventie. De handhaving van de handel in illegale producten is dan weer veeleer een federale aangelegenheid.
In dit kader had ik graag volgende vragen voorgelegd aan de geachte minister :
1) Hoe evalueert u het bestaan van deze grensoverschrijdende online-markt voor « legale drugs » ? Kan u meedelen of er reeds tegen deze websites werd opgetreden ? Zo ja, kan u dit cijfermatig toelichten ? Kan u meedelen hoeveel van deze sites offline werden gehaald ? Zo neen, waarom niet en hoe gaat u de strijd met deze sites aanbinden ?
2) Werden de laatste drie jaar nieuwe producten opgenomen in de lijst van verboden middelen ? Zo ja, over welke producten gaat het, en kan u dit gedetailleerd toelichten ?
3) Wat is de gemiddelde duur tussen het signaleren en het daadwerkelijk opnemen van deze stoffen in de lijst van verboden producten ?
4) Bestaat de mogelijkheid om de efficiëntie inzake het actueel houden van deze lijst te verhogen ? Zo ja, kan u uitvoerig toelichten in welke mate men proactief tewerk kan gaan ? Zo niet, op welke manier is de huidige werkwijze beschermd tegen de razendsnelle verschuivingen in de online-markt ?
5) Kan u cijfermatig toelichten hoeveel doden er respectievelijk de afgelopen drie jaar zijn gevallen alsook aangeven hoeveel spoedopnames er waren ten gevolge van de inname van deze « legal highs » en dit gezien er in Nederland recent twee doden vielen door het nieuwe designerdrug 4-FA ?
6) Overweegt u de mogelijkheid om dit probleem op Europees niveau aan te pakken, gezien het grensoverschrijdende karakter van de online drugsmarkt ? Acht u het opportuun om de regelgeving inzake verboden stoffen over heel Europa gelijk te stellen ? Indien wel, kan u uitvoerig toelichten welke werkwijze men kan hanteren om te voorkomen dat de wetgeving steeds word omzeild ? Indien niet, waarom niet ?
7) Kan u meedelen welke zogenaamde « legal highs » het meeste worden gekocht in ons land alsook in welke hoeveelheden deze worden aangetroffen in ons land ? Kan u de meest frequente stoffen oplijsten ?
8) Kan u meedelen hoeveel personen werden vervolgd voor het verhandelen van « legal highs » in ons land ?
9) Beschikt u over cijfers wat betreft de in beslag genomen synthetische drugs en / of designerdrugs door onze douane en dit respectievelijk op jaarbasis de laatste drie jaar ? Kan u deze ontwikkeling desgevallend toelichten ?
1) Het voorkomen van Belgische websites die NPS of zogenaamde « legal highs » te koop aanbieden, wordt in België onder andere opgevolgd door het « Early Warning System Drugs » van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid (WIV-ISP). Door een constante monitoring wordt het mogelijk een beter inzicht te krijgen in welke nieuwe stoffen in ons land op de markt zijn. Ook wordt gebruikt gemaakt informatie afkomstig van het Europese REITOX-netwerk, beheerd door het Europees Monitoring Agentschap voor drugs en drugverslaving (EMCDDA).Uit deze monitoring blijkt dat dergelijke websites in ons land zeldzaam zijn; de websites die aangetroffen worden zijn dikwijls ook slechts kortstondig online.
Gezien de meeste nieuwe stoffen legaal zijn in ons land kan niet altijd voldoende ondernomen worden tegen deze problematiek. De nakende generieke wetgeving probeert tegemoet te komen aan deze specifieke problematiek.
Bijgevolg zijn geen cijfergegevens beschikbaar met betrekking tot het opdoeken van Belgische websites die « legal highs » te koop zouden aanbieden.
2) Het koninklijk besluit van 20 maart 2013 voegde vijftien nieuwe stoffen toe aan het koninklijk besluit van 22 januari 1998 (psychotrope stoffen), het koninklijk besluit van 25 november 2015 voegde een honderdtal stoffen toe aan het koninklijk besluit van 22 januari 1998 en het koninklijk besluit van 25 november 2015 voegde drie stoffen toe aan het koninklijk besluit van 31 december 1930 (verdovende middelen). Ik moet hier aan toevoegen dat de stoffen in kwestie niet verboden zijn maar gereglementeerd. Zij kunnen dus wel gebruikt worden voor medische of wetenschappelijke doeleinden voor zover daar een vergunning voor bekomen wordt.
3) Het oplijsten van de deze substanties volgt de gebruikelijke timing voor de publicatie van een koninklijk besluit. Om redenen van efficiëntie wordt geprobeerd de publicatie van substanties te groeperen, en waar mogelijk te aligneren met internationale verplichtingen tot het reglementeren van bepaalde substanties die bijvoorbeeld door de Verenigde Naties opgelegd worden.
4) De wet van 24 februari 1921 (cf. drugswet) werd door de wet van 7 februari 2014 gewijzigd teneinde een zogenaamde generieke classificatie mogelijk te maken. Die generieke classificatie maakt het mogelijk niet alleen een specifieke substantie te classificeren, maar ook om de chemische basisstructuur te reglementeren. Op die manier is het niet meer mogelijk om door een kleine chemische wijziging een nieuw product te bekomen dat wel actief is maar niet gereglementeerd.
5) In 2016 is een overlijden bekend veroorzaakt door consumptie van een NPS, U-47700, een opioïde stof. Ook in 2015 is een overlijden bekend, dat werd veroorzaakt door consumptie van ocfentanil, eveneens een opioïde. Voor 2014 zijn geen overlijdens gekend. In de periode 2012-2013 overleden ook nog eens minstens zes personen na de consumptie van amfetamines gecontamineerd met de NPS 4-methylamfetamine. Gegevens in verband met spoedopnames zijn niet gekend. Voor zover bekend zijn er nog geen Belgen overleden aan het gebruik van 4-FA.
6) Ik steun hierin het initiatief van de Europese Commissie om de huidige verordening over gecontroleerde substanties uit te breiden. Dit voorstel tot wijziging van de verordening nr. 1920/2006 beoogt een vlottere informatie-uitwisseling op het niveau van de Europese Unie (EU), de creatie van een vroege waarschuwingsprocedure en een EU-assessment van gezondheids- en sociale risico’s van NPS. Indien nodig zal de Commissie – na overleg met de Lidstaten – dan een beslissing kunnen nemen waarbij de Lidstaten worden opgedragen om bepaalde NPS toe te voegen op de lijst van gecontroleerde substanties.
7) Gezien er geen plaatsen bekend zijn in België waar actief « legal highs » verkocht worden, is het niet mogelijk om cijfers omtrent verkoop ter beschikking te stellen. Het WIV monitort het verschijnen van nieuwe stoffen in ons land, en verzamelt hiertoe gegevens onder andere gebaseerd op inbeslagnames door douanediensten. In figuur 1 worden de geïdentificeerde NPS per jaar weergegeven, gerangschikt naar klasse van NPS.
Figuur 1. Totaal aantal geïdentificeerde NPS in België, per registratiejaar.
Uit deze gegevens blijkt dat voornamelijk synthetische cannabinoïden en cathinones aangetroffen worden. In 2015 werd meer dan 85 kg cathinones aangetroffen. In dezelfde periode werden meer dan 80 kg synthetische cannabinoïden in beslag genomen.
Er dient opgemerkt te worden dat niet alle inbeslagnames bestemd waren voor België ; ons land speelt een rol in de doorvoer van NPS vanuit China naar de rest van Europa. Een groot deel van de inbeslaggenomen NPS had een andere Europese Unie (EU) Lidstaat als eindbestemming. Deze cijfers weerspiegelen dus geenszins het gebruik van NPS in België.
In het kader van het « Early Warning System Drugs » voert het WIV al enkele jaren onderzoek uit naar het gebruik van NPS tijdens grote (dance)events en festivals. Hieruit blijkt dat de meest frequent geobserveerde substantie 4-fluoroamfetamine is; in tegenstelling tot andere NPS wordt 4-FA sinds kort ook aangetroffen in het illegale circuit waar het samen verkocht wordt met bijvoorbeeld ecstasytabletten en andere partydrugs. 4-FA heeft dus reeds de overstap naar het illegale circuit gemaakt. Ook de stof alpha-PVP wordt op het terrein gezien, evenals methoxetamine (een alternatief voor ketamine).