Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-1208

van Rik Daems (Open Vld) d.d. 22 december 2016

aan de staatssecretaris voor Buitenlandse Handel, toegevoegd aan de minister belast met Buitenlandse Handel

Gastronationalisme - Protectionisme - Vrij verkeer van goederen - Tendens in de Europese Unie - Belgische voedingsindustrie - Impact - Standpunt van de Belgische regering - Overleg met de Gewesten

vrij verkeer van goederen
vrijheid van het handelsverkeer
concurrentiebeperking
levensmiddelenindustrie
etiketteren
protectionisme

Chronologie

22/12/2016Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 26/1/2017)
26/1/2017Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1206
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1207

Vraag nr. 6-1208 d.d. 22 december 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Overal in de wereld nemen de protectionistische reflexen toe. Dit is bijzonder slecht nieuws voor onze open economie en onze export. Vreemd genoeg blijkt ook de Europese Unie zelf niet langer garant te staan voor het vrij verkeer van goederen.

De Europese Commissie geeft Frankrijk de ruimte om bij wijze van uitzondering een verplichte herkomstetikettering voor vlees en zuivel als ingrediënten in voedsel door te voeren. Het gaat om een « test » die twee jaar kan duren en die wordt opgelegd per ministerieel decreet. Deze maatregel gaat bijzonder ver. Indien een producent meent dat het verwerken van ingrediënten van een bepaald land een troef is, kan deze dit uitspelen door dit zelf op de etiket te vermelden. Daar heb ik geen problemen mee. De verplichting daarentegen is bijzonder nefast voor de voedselproducenten en onze landbouwers.

Franse producenten hebben al aangegeven de voorkeur te zullen geven aan het inkopen van Frans vlees en melk. De Europese Commissie ondermijnt hiermee de fundamenten van het vrij verkeer van goederen en diensten. Het invoeren van aparte etiketteringsregels voor producten gemaakt binnen of buiten Frankrijk staat gelijk met het optrekken van handelsbarrières.

De verplichte herkomstetikettering leidt tot zeer frequente aanpassingen van etiketten, met bijbehorende kosten en complexiteit van productie en logistiek. Ook kan dit leiden tot voedselverspilling gezien producenten worden ontmoedigd om reststromen optimaal te benutten. De hoeveelheid restproduct kan immers, in verhouding tot de extra etiketteringskosten, te klein zijn om te gebruiken.

De verplichte oorsprongsetikettering gaat de consument geld kosten. Diezelfde Europese Commissie oordeelde twee jaar geleden negatief over een dergelijk systeem omdat de administratieve last niet te overzien is en de negatieve impact op de Europese handel te groot zou zijn.

Naar verluidt willen ook Italië, Portugal en Litouwen vergelijkbare oorsprongsetiketteringen doorvoeren.

Transversaal karakter van de vraag : de Gewesten zijn bevoegd voor economie en landbouw. De federale regering fungeert als contactpunt tussen de Europese Commissie en de erkende betaalorganen van onder andere transfers van financiële middelen, in het kader van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en zij staat in voor het beheer en de begroting van het federaal Landbouwfonds.

Ik had dan ook volgende vragen :

1) Kunt u zeer concreet meedelen wat het standpunt van de Belgische regering is betreffende de invoering van oorsprongsetikettering van vlees- en melk producten in Frankrijk ? In hoeverre werd dit standpunt door onze regering ter kennis gebracht van de Europese Commissie ?

2) Wat is de impact van deze oorsprongsetikettering in Frankrijk op onze voedingsindustrie en de landbouwsector ? Vreest u geen aantasting van ons marktaandeel en onze export naar Frankrijk ?

3) In hoeverre staat u in overleg met onze voedselproducenten en landbouwers en de Gewesten om deze opstekende tendens die wordt omschreven als gastronationalisme of voedselnationalisme ? Hoe gaat u dit concreet tegengaan ?

4) Veroordeelt u klaar en duidelijk de oorsprongsetikettering en valt dit wat u betreft onder protectionisme ? Zo neen, waarom niet ?

5) Gaat u desgevallend juridische stappen ondernemen om de op til staande oorsprongsetiketteringsregels te bestrijden gezien deze strijdig zijn met het vrij verkeer van goederen, wat de hoeksteen is van de Europese Unie ?

6) Heeft u weet van andere Lidstaten van de Europese Unie die beroep wensen te doen op deze oorsprongsetiketteringsregels ? Klopt mijn informatie volgens dewelke Portugal, Italië en Litouwen vragende partij zouden zijn ? Kan u dit uitvoerig toelichten en zeer concreet meedelen wat de plaats, het tijdschema en de inhoud zijn, en hoe u dit protectionisme gaat voorkomen ?

7) Bent u bereid om dit « gastronationalisme » te agenderen op de Raad van de Europese Unie en op het eerstvolgende overleg met de Europese landbouwministers ? Zo ja, kan u dit toelichten ? Zo neen, waarom niet ?

Antwoord ontvangen op 26 januari 2017 :

De vraag die u mij stelt, valt onder bevoegdheid van de vice-eersteminister en minister van Werk, Economie en Consumenten evenals de minister van Middenstand, Zelfstandigen, Kleine en Middelgrote Ondernemingen (KMO's), Landbouw en Maatschappelijke Integratie. 

Ik verwijs de geachte senator dan ook naar het antwoord van de vice-eersteminister en minister van Werk, Economie en Consumenten op zijn vraag nummer 6-1206 van 22 december 2016 en van de minister van Middenstand, Zelfstandigen, KMO's, Landbouw en Maatschappelijke Integratie op zijn vraag nummer 6-1207 van 22 december 2016.