Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 6-1112

van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld) d.d. 14 november 2016

aan de vice-eersteminister en minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken, belast met de Regie der gebouwen

Syriëstrijders - Beleid - Uitkeringen en voorzieningen - Bevolkingsregister - Schrapping - Cijfers - Samenwerking met de Gewesten en Gemeenschappen - Project BELFI - Resultaten - Wetgevend initiatief van de Nederlandse regering

terrorisme
extremisme
sociale bijstand
sociale uitkering
Syrië
radicalisering

Chronologie

14/11/2016Verzending vraag (Einde van de antwoordtermijn: 15/12/2016)
24/1/2017Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 6-1113

Vraag nr. 6-1112 d.d. 14 november 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Transversaal karakter van de vraag : de verschillende regeringen en schakels in de veiligheidsketen zijn het eens over de fenomenen die de komende vier jaar prioritair moeten worden aangepakt. Die staan gedefinieerd in de kadernota Integrale Veiligheid en het Nationaal Veiligheidsplan voor de periode 2016-2019, en werden besproken tijdens een Interministeriële Conferentie, waarop ook de politionele en justitiële spelers aanwezig waren. Het fenomeen van de strijd tegen het terrorisme en de radicalisering is een van de grote prioriteiten. Deze vraag betreft een transversale gewestbevoegdheid betreffende de strijd tegen radicalisering, enerzijds, en deradicalisering, anderzijds. Ik verwijs tevens naar het recent goedgekeurde verslag over de radicalisering in België namens de bijzondere commissie Radicalisering van de Senaat (stukken van de Senaat nrs. 6-205/1 tot /4 - 2015/2016).

Inzake de financiering van terrorisme heeft de Nederlandse regering een voorstel van wet tot wijziging van de socialezekerheidswetgeving, de wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen, de wet studiefinanciering 2000, de wet studiefinanciering BES, de wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten en de algemene wet inkomensafhankelijke regelingen neergelegd in verband met opname van een grondslag voor beëindiging van uitkeringen, studiefinanciering en tegemoetkoming bij deelname aan een terroristische organisatie.

De Nederlandse regering wil verhinderen dat met uitkeringen en voorzieningen een financiële bijdrage wordt geleverd aan organisaties die zich bezighouden met terroristische activiteiten waardoor de nationale veiligheid wordt bedreigd. De regering is van oordeel dat alle financiële middelen die worden ingebracht in of worden meegenomen naar het gebied dat door een terroristische organisatie wordt beheerst, uiteindelijk bijdragen aan het (voort)bestaan van die terroristische organisatie en daarmee dus ook bijdragen aan het voortduren van de dreiging die uitgaat vanuit de organisatie richting het Westen, waaronder Nederland.

Voor de regering geldt het principe dat de Staat op geen enkele wijze terrorisme financiert. Elke mogelijke vorm van een financiële overheidsbijdrage aan een terroristische organisatie moet worden voorkomen of beëindigd. Hierbij moet onder andere worden gedacht aan het stopzetten van socialezekerheidsuitkeringen, toeslagen en studiefinanciering. Het stopzetten van deze uitkeringen, toeslagen en studiefinanciering dient snel en uniform, dat wil zeggen meteen als iemand als uitreiziger wordt aangemerkt en voor alle overheidsuitkeringsregelingen op dezelfde manier, plaats te vinden.

Via het project BELFI gaat de Brusselse federale gerechtelijke politie systematisch na welke uitkeringen de naar Syrië vertrokken personen nog ontvangen.

Diverse burgemeesters kondigden aan Syriëstrijders te schrappen uit het bevolkingsregister, waardoor ze ook eventuele vervangingsinkomens en uitkeringen verliezen.

Ik had dan ook graag een antwoord gekregen op de volgende vragen :

1) Hoe reageert u op het wetgevend initiatief van de Nederlandse regering die systematisch en uniform alle uitkeringen en voorzieningen schrapt voor individuen wegens deelname aan een terroristische organisatie ? Is een gelijkaardig initiatief ook in ons land noodzakelijk? Zo neen, waarom niet ?

2) In hoeverre zijn de in ons land gekende Syriëstrijders systematisch uitgesloten van uitkeringen, voorzieningen of andere voordelen vanwege de overheid? Kunt u dit cijfermatig en gedetailleerd toelichten ?

3) Hoe vindt er hier concreet coördinatie plaats met de Gemeenschappen en de Gewesten om te voorkomen dat er vanuit welke overheid het ook weze nog subsidies, uitkeringen of andere voordelen worden toegekend aan de Syriëstrijders ?

4) Kunt u de meest recente cijfers geven van het aantal geschrapte Syriëstrijders uit het bevolkingsregister ten opzichte van het totaal aantal Syriëstrijders ? Kunt u deze cijfers desgevallend opdelen per Gewest ? Bent u tevreden over deze cijfers ?

5) Zult u een wetgevend initiatief nemen in samenspraak met de Gewesten en de Gemeenschappen om een waterdicht net te maken wat betreft het schrappen van voorzieningen, uitkeringen en andere voordelen vanwege de overheid ten aanzien van Syriëstrijders ?

6) Hoe voorkomt het beleid dat terugkerende Syriëstrijders nog een beroep kunnen doen op de respectieve overheden van ons land om een uitkering, toelage of voorziening van hen te bekomen ? Kunt u dit uitvoerig toelichten ?

7) Wordt het BELFI-project heden in alle gerechtelijke arrondissementen en politiezones uniform en systematisch toegepast ? Zo ja, kunt u dit cijfermatig toelichten ? Zo neen, waarom niet en waar zijn er concreet nog problemen ?

Antwoord ontvangen op 24 januari 2017 :

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op zijn vragen: 

1-2-3-4-5-6.

Zoals het geachte lid het precies stelt, staat de strijd tegen radicalisering en terrorisme zeer hoog op de agenda van de Regering. 

Uiteraard kan men het initiatief van de Nederlandse overheid alleen maar positief bijtreden. We zijn het onszelf verplicht in dit kader alle mogelijke maatregelen te nemen. In ons land doen we dit reeds geruime tijd, in die zin dat er een doorgedreven informatie uitwisseling met de Dienst Sociale Inlichtingen en Opsporingsdienst (SIOD) werd uitgewerkt voor wat betreft de “Foreign Terrorist Fighters”.

(zie voor het begrip “Foreign Terrorist Fighters” ,de gemeenschappelijke gegevensbank die is opgericht bij koninklijk besluit van 21 juli 2016 -Belgisch Staatsblad van 22 september 2016). 

In hetzelfde kader worden de strijders die zich bevinden in een conflictgebied geschrapt uit de bevolkingsregisters. Bovendien werd als bijkomende maatregel de mogelijkheid tot bevriezing van de nationale tegoeden uitgewerkt (zie de 12 maatregelen tegen radicalisering en terrorisme van 16 januari 2015 van de Regering ).Deze laatste maatregelen zijn op dit ogenblik reeds in 33 gevallen toegepast. 

Aangaande de coördinatie met de Gemeenschappen en Gewesten kan ik U erop attent maken dat in het kader van bovenvermelde reeks van 12 maatregelen er een herziening doorgevoerd werd van het “Actieplan Radicalisme”. Een van de belangrijkste wijzigingen betreft het feit dat een gemandateerde vertegenwoordiger van de Gemeenschappen en Gewesten actief lid is van de Nationale Taskforce. De Nationale Taskforce heeft als een van haar taken de coördinatie tussen de verschillende diensten te bewerkstelligen. 

Er zijn momenteel 638 Syriëstrijders geregistreerd in België. De 282 Syriëstrijders, die vermoedelijk vertrokken zijn naar Syrië of onderweg zijn naar het oorlogsgebied, zijn bijna allemaal geschrapt uit de registers (er zijn enkel nog 2 dossiers in bevolkingsonderzoek). Hiervan zijn er 139 uit het Vlaamse Gewest, 125 uit het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en 18 uit het Waalse Gewest.  

Waar het ,enerzijds, aangewezen is dat de Syriëstrijders, die vertrokken zijn uit België, worden geschrapt uit de bevolkingsregisters, is het ,anderzijds, aangewezen dat de Syriëstrijders, die zijn teruggekeerd naar België, of proberen te vertrekken vanuit België of potentieel kandidaat zijn in België om te vertrekken, een hoofdverblijfplaats hebben in België voor hun opvolging. Van de 117 teruggekeerde Syriëstrijders (34 in het Vlaamse Gewest ; 63 in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en 20 in het Waalse Gewest) zijn er momenteel 38 geschrapt in de registers en zijn er 20 opgesloten in de gevangenis.  

Van de 239 Syriëstrijders, die pogen te vertrekken naar Syrië of potentieel kandidaat zijn, zijn er momenteel 23 geschrapt in de bevolkingsregisters (er zijn 102 van deze Syriëstrijders in het Vlaamse Gewest ; 97 in het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en 40 in het Waalse Gewest). 

Het feit dat iemand (dus ook een teruggekeerde Syriëstrijder) het recht heeft op een of andere uitkering wordt individueel bekeken. De nodige initiatieven werden genomen ten einde een dusdanige informatieflux tussen de betrokken diensten uit te werken dat de nodige knipperlichten, indien nodig zullen branden. 

7.

Het BELFI-project werd opgestart in oktober 2014. De Procureur-generaal bij het Hof van Beroep Brussel, en de Arbeidsauditeur-generaal bij het Arbeidshof Brussel coördineren het project, in nauwe samenwerking met het Federaal Parket, de 4 parketten en arbeidsauditoraten van het ressort, alsmede met onze partners RVA, Sociale Inspectie, Federale Overheidsdienst (FOD) Financiën (opsporingssectie), FAMIFED en Dienst Vreemdelingenzaken. 

Het project werkt op twee assen: 

Opsporen van fraude ivm sociale uitkeringen door Foreign Terrorist Fighters (Syriëstrijders), waarbij met de partners een procedure werd uitgewerkt om de betaling van uitkeringen te doen stopzetten. 

Multidisciplinair controleren van instellingen (voornamelijk vzw's) die enigerlei band hebben met FTF, of hun vertrek op enigerlei wijze hebben gefaciliteerd door het verstrekken van financiële, administratieve of logistieke hulp, of door te hebben bijgedragen tot hun radicalisering. 

Na de aanslagen van Parijs vaardigde de Regering het Kanaalplan uit. Het BELFI-project werd geïntegreerd in dat Plan, meer bepaald m.b.t. de doelstelling "aanpak van de zwarte economie". 

Tijdens het eerste semester werden 33 VZW's op het terrein gecontroleerd. 

De actieradius van het project strekt zich uit over het volledig ressort van het Hof van Beroep Brussel, al ligt het zwaartepunt wel in de Brusselse agglomeratie en meer bepaald in het territorium van het Kanaalplan. 

De ploeg werd inmiddels versterkt met personeel dat dankzij het Kanaalplan kon worden aangeworven. Het ritme van de operaties werd sedert september jl. gevoelig opgetrokken, naar één operatie per week. Tijdens zo'n operatie worden een drietal instellingen gecontroleerd. 

De FGP Brussel heeft voorgesteld het project uit te breiden met de aanpak van de natuurlijke personen die werden aangehouden in één van de zgn. "ondersteunende fenomenen" van het terrorisme en het gewelddadig extremisme, als daar zijn drugs, wapens en valse documenten. Momenteel wordt echter nog afgetoetst of er een rechtsgrond voorhanden is die de systematische overmaking van de identiteiten van aangehouden personen aan onze partners toelaat. 

Het project BELFI wordt momenteel enkel toegepast binnen de omschrijving van het Hof van Beroep Brussel.