Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-9123

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 24 mei 2013

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken

Noord-Korea

Noord-Korea
rechten van de mens
kernwapen
non-proliferatie van kernwapens

Chronologie

24/5/2013Verzending vraag
18/9/2013Rappel
15/10/2013Antwoord

Herkwalificatie van : vraag om uitleg 5-3119

Vraag nr. 5-9123 d.d. 24 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Noord-Korea is weer prominent aanwezig in de nieuwsberichten. Ten eerste was er de lancering van een raket in de ruimte in december 2012, een actie die ten strengste werd veroordeeld door de Verenigde Naties. De resolutie die hierop volgde, werd sterk ondersteund door de VS, waarna Noord-Korea verklaarde dat het kernraketten bezit die gericht staan op de VS. Noord-Korea lijkt niet geïntimideerd door de internationale druk. Begin februari voerde het land vermoedelijk een nucleaire test uit, ondanks het verbod hierop. Waarnemers stelden een onnatuurlijke aardbeving vast in het gebied waar in 2006 en 2009 al eerder nucleaire testen plaatsvonden. Experts schatten de kans dat het land effectief een bedreiging vormt, klein in, maar ze wuiven het dreigement ook niet weg. Zulke testen zijn immers mogelijk een precedent voor het bouwen van een kernbom.

Ten tweede komt het land negatief in de media wegens de immer schrijnende humanitaire situatie. Zo omschreef een journalist van The New York Times het land als "het meest onderdrukte land ter wereld". De gruwelijke leefomstandigheden voor burgers en vooral voor gevangenen zijn niet onbekend, maar vele gruwelen blijven toch verborgen. "Onze kennis van de leefomstandigheden is meestal gebaseerd op de vele verklaringen van Noord-Koreaanse vluchtelingen," verklaarde de minister in een antwoord op een schriftelijke vraag van mij. Mensenrechtenorganisaties schatten dat vorig jaar meer dan 10.000 mensen omkwamen van de honger. Er bereiken ons ook berichten over kannibalisme omwille van de extreme honger. Onlangs nog werd een man geëxecuteerd die zijn twee kinderen had vermoord om aan vlees te komen.

Navi Pillay, Hoge Commisaris voor de Mensenrechten van de VN, stelde dat er nauwelijks verbeteringen zijn met de komst van de nieuwe leider Kim Jong-un. Er zijn wel plannen om een commissie op te richten die de mensenrechten in Noord-Korea aandachtig moet onderzoeken. De commissie zou vervolgens aanbevelingen kunnen doen voor de VN, die dan actie zou kunnen ondernemen. Dit zou er, in combinatie met een aanhoudende druk van de internationale gemeenschap, voor kunnen zorgen dat Noord-Korea zich anders gaat gedragen met betrekking tot. de mensenrechten. Organisaties zoals Human Rights Watch en Amnesty International vragen al lang om zo'n initiatief. Ook Japan en Australië willen er werk van maken. Het meest plausibele scenario voor succes is dat een of meerdere landen uit Europa het initiatief nemen, en dit met steun van de VSA, Japan en Zuid-Korea.

Hoe evalueert de minister de recente raketlancering van Noord-Korea, alsook de vermoedelijke nucleaire test? Is het land volgens u in staat om een nucleaire aanval uit te voeren?

Deelt hij mijn mening dat de internationale gemeenschap streng moet optreden tegen de leiders van Noord-Korea, niet alleen omwille van de nucleaire dreigementen, maar ook omwille van de afschuwelijke mensenrechtensituatie?

Is hij, net als vele politici en organisaties, voor het oprichten van een commissie die de situatie van de mensenrechten in Noord-Korea van nabij onderzoekt? Weet hij in welke mate de Europese landen positief staan tegenover dit plan? Vindt hij dat ons land hierin een voortrekkersrol moet spelen?

Antwoord ontvangen op 15 oktober 2013 :

  1. Door de succesvolle raketlancering van december 2012 heeft het Noord-Koreaanse regime grote vooruitgang geboekt op technologisch gebied. In theorie is het land nu in staat een raket te ontwikkelen met een draagwijdte van meer dan 5 000 kilometer. Het valt echter nog te bepalen hoe nauwkeurig dit wapen werkelijk is. Bovendien zijn de experten van mening dat Noord-Korea niet in staat is een atoombom die door een intercontinentale raket gedragen zou zijn, te ontwikkelen. Omwille van deze redenen lijkt de mogelijkheid van een nucleaire raketaanval op dit ogenblik weinig realistisch.

    [Ik heb de laatste kernproef sterk veroordeeld. Gezien de ernstige implicaties voor de regionale situatie maar ook voor het niet-proliferatie regime, heeft België de resolutie van de Veiligheidsraad (2094) gecosponsord. Ons land werkt nu constructief op Europese unie (EU) niveau aan de implementatie van de nieuwe Verenigde naties (VN) sancties en is bereid bijkomende maatregelen te nemen op EU niveau, in overleg met de VS, Japan en Zuid-Korea, om de druk op Noord-Korea te verhogen.]

  2. De goedkeuring bij consensus van de laatste resoluties van de Mensenrechtenraad en de VN-Algemene Vergadering over de Democratische Volksrepubliek Korea stuurde een sterk signaal aan de autoriteiten. Op donderdag 21 maart nam de Mensenrechtenraad opnieuw bij consensus een resolutie aan over de mensenrechtensituatie in de Democratische Volksrepubliek Korea. Deze resolutie verlengt het mandaat van de speciale rapporteur. Gelet op de niet-samenwerking van het land met de mensenrechtenmechanismen, incluis de Speciale rapporteur, heeft deze resolutie daarnaast ook een onderzoekscommissie opgericht, waarvan de speciale rapporteur deel zal uitmaken. Deze commissie zal de systematische, wijdverspreide en grove mensenrechtenschendingen in Noord-Korea onderzoeken.

  3. Op basis van de beoordeling van de ontwikkeling van de mensenrechtensituatie de afgelopen jaren, heeft de Speciale rapporteur voor de mensenrechtensituatie in Noord-Korea, de heer Marzuki Darusman, de oprichting van een internationaal onderzoeksmechanisme voorgesteld. De EU moet dit nog grondig met haar partners onderzoeken. Consultaties met gelijkgestemde partners zoals de Verenigde Staten, de Speciale rapporteur en een aantal Niet gouvernementele organisaties (NGO)’s zijn al begonnen. Ik denk niet dat België een voortrekkersrol in dit dossier zou moeten spelen.