Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-9059

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 22 mei 2013

aan de vice-eersteminister en minister van Landsverdediging

Small Arms Survey - "Unplanned explosions at munition sites" (UEMS) - Onverwachte explosies van munitie - Munitiesites - Overzicht - Jehonville - Helchteren

vuurwapen
militaire basis
explosieve stof
wapenopslag

Chronologie

22/5/2013Verzending vraag
20/6/2013Antwoord

Vraag nr. 5-9059 d.d. 22 mei 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Een recent onderzoek door Small Arms Survey naar onverwachte explosies op munitiesites "Unplanned explosions at munition sites" (UEMS) toont aan dat dit soort incidenten steeds vaker voorkomen en een wereldwijd probleem vormen. De laatste 26 jaar is het aantal explosies toegenomen, en dit ondanks toegenomen veiligheidsmaatregelen en bewustzijn bij het personeel. Het rapport van Small Arms Survey over UEMS vermeldt een incident in Jehonville, een munitiesite die tevens het belangrijkste depot voor munitie zou zijn voor het Belgisch leger. Op een parlementaire vraag uit 2004 antwoordde de minister van Landsverdediging over deze site: "De basis van Bertrix omvat (...) een munitiedepot van 270 igloos (bunkers)."

Small Arms Survey omschrijft UEMS als volgt: ongelukken die resulteren in de explosie van een achtergelaten, beschadigde, slecht opgeslagen of goed opgeslagen voorraad munitie of explosieven. De organisatie maakt een classificatie van UEMS op basis van vijf criteria: 1) opslag die niet aan de standaarden voldoet, 2) defecten met betrekking tot de opslagruimte, 3) verwerkingsfouten of slecht gebruik, 4) zwakke beveiliging of externe omstandigheden, 5) oorzaak nog niet bepaald.

Graag antwoord op volgende vragen.

1) Worden er data bijgehouden over onverwachte explosies op munitiesites in ons land? Zo ja, kan de minister mij een overzicht geven van dergelijke incidenten in de laatste tien jaar? Kan de minister per incident de plaats, datum en gevolgen (oorzaak, schade, kosten, gewonden/doden, mogelijke andere gevolgen zoals rechtszaken of ontslagen, ...) vermelden? Indien neen, waarom niet, en acht hij het nuttig om hierover data bij te houden?

2) Welke criteria, naar analogie met de criteria uit de toelichting, gebruikt het Belgisch leger om potentiële UEMS te classificeren?

3) Op welke plaatsen in ons land wordt munitie opgeslagen, en welke sites gelden als de belangrijkste munitiedepots? Kan de minister mij per site een overzicht geven van de soort opslagstructuur en de soorten munitie die er worden opgeslagen?

4) Wat is de huidige status van de militaire luchthaven te Jehonville met betrekking tot munitie? Welke type bunkers staan er en welk type munitie wordt er opgeslagen?

5) Zijn er lessen getrokken uit de explosie te Jehonville, en zijn hieruit nieuwe praktijken gevolgd?

6) Werd het ongeluk met munitie te Helchteren (augustus 2012) geclassificeerd als een UEMS? Kan de minister dat toelichten?

Antwoord ontvangen op 20 juni 2013 :

Het geachte lid wordt verzocht hierna het antwoord te willen vinden op de door haar gestelde vragen.

1. De voorbije tien jaar was de explosie te Jehonville (Bertrix), op 1 juli 2011, de enige onverwachte explosie op een militaire munitiesite in België. Twee militairen raakten licht gewond bij dit ongeval en de materiële schade was beperkt. Met betrekking tot incidenten met munitie bestaan er richtlijnen en worden daarnaast de data uitgebaat en bijgehouden.

2. Defensie volgt de NAVO richtlijnen op gebied van explosie veiligheid en is op de hoogte van het onderzoek van het onafhankelijk instituut “Small Arms Survey”. Defensie rapporteert Unplanned Explosions at Munition Sites (UEMS) volgens de classificatie van “Small Arms Survey” via de NAVO.

3. Defensie beheert munitie voor kleine wapens, munitie voor mortieren, raketten en missiles, munitie voor kanonnen en houwitsers, granaten, mijnen, springstoffen en pyrotechnische munitie. Om veiligheidsredenen is het niet aangewezen om exacte opslaglocaties per type munitie aan te halen. De optimale stockageomstandigheden worden gewaarborgd door middel van iglo’s (Earth Covered Magazines).

4. De militaire luchthaven te Jehonville en het munitiedepot bevinden zich in hetzelfde kwartier. De start- en landingsbaan worden gebruikt tijdens oefeningen.

5. Er werden in drie domeinen lessen getrokken uit het ongeval te Bertrix. In het domein procedures en processen werden de basisprincipes op vlak van risicobeheersing en kwaliteitsbeheer verbeterd. In het domein van de training van het munitie-technisch personeel werden de heropfrissingscursussen verbeterd. In het domein Design werden bestaande verpakkingen van munitie-elementen verbeterd.

6. Het ongeluk van augustus 2012 te Helchteren vond plaats tijdens een geplande vernietigingsactiviteit. Dit ongeval valt niet onder de definitie van UEMS en wordt niet als dusdanig geclassificeerd.