|
|
Kenia - Etnisch en politiek geweld - Wapens
Kenia
wapenhandel
wapenindustrie
| 29/3/2013 | Verzending vraag |
| 23/9/2013 | Rappel |
| 29/10/2013 | Rappel |
| 21/11/2013 | Antwoord |
Naar aanleiding van de recente verkiezingen publiceerde Small Arms Survey een rapport over de politie en wapens in Kenia. Volgens het rapport zijn oud en nieuw geweld naar aanleiding van verkiezingen het gevolg van etnische en politieke spanningen, alsook van het feit dat wapens veel te makkelijk te verkrijgen zijn. Bij de verkiezingen in 2007 vielen meer dan duizend doden, en moesten 650.000 mensen op de vlucht. Etnische conflicten met doden en vele slachtoffers blijven zeer frequent voorkomen in Kenia. Ondanks ontwapeningsprogramma's blijft het aantal illegale wapens en vooral lichte vuurwapens stijgen. De munitiefabriek (KOFC) in het Keniaanse Eldoret zou een grote rol spelen bij deze conflicten. Zonder kogels immers geen vuurwapengeweld. Deze vraag sluit dan ook aan bij mijn andere schriftelijke vraag over dit onderwerp.
Met betrekking tot het geweld met vuurwapens stellen verschillende journalisten en lokale waarnemers vast dat er een circuit van illegale munitie bestaat in het land. In Noord-Kenia woedt al eeuwenlang een conflict tussen boeren van de Pokot en Marakwet. Lokale mensenrechtenactivisten stelden vast dat het geweld erger werd door een toenemende aanwezigheid van vuurwapens, en dat de munitie hiervoor hoogstwaarschijnlijk van de Eldoret-fabriek kwam. Een onderzoeksjournalist van de Keniaanse krant Daily Nation ontdekte dat Keniaanse agenten kogels stalen, afkomstig uit de fabriek, en ze verkochten op de zwarte markt. In 2010 ontdekte de politie 130 000 patronen, afkomstig uit de fabriek, bij een zakenman in Nakuru. Onder meer in Nakuru in de Keniaanse Riftvallei vond het ergste verkiezingsgeweld van 2007 plaats. Small Arms Survey wijst in een studie (http://www.smallarmssurvey.org/fileadmin/docs/C-Special-reports/SAS-SR16-Kenya.pdf) op een mogelijk illegaal circuit van munitie waarbij de ordediensten een oogje dichtknepen of zelfs de zakenman actief hielpen. Dit circuit zou ervoor zorgen dat bendes en boeren aan munitie en vuurwapens geraken, in het binnen- en buitenland.
Wanneer men de website (http://www.kofc.co.ke/index.htm) van het munitiebedrijf bekijkt, leest men enerzijds dat KOFC kwaliteitsvolle munitie wil produceren. Anderzijds blijkt uit de lijst van potentiële klanten dat het bedrijf het niet al te nauw neemt met de veiligheid omtrent de eindgebruiker: "Kenya armed forces, all Kenyan security agencies, all approved licensed arms dealers in the country, approved friendly governments/ nations, Approved international bodies, strategic partners, industrialists, farmers, millers, the public." Op basis van deze lijst kan KOFC aan werkelijk elke organisatie of individu munitie verkopen, waardoor de problemen van de laatste jaren een stuk minder verwonderlijk lijken. Op de website van KOFC wordt ook vermeld welke kogels gemaakt worden. De 9mm kogels voor o.a. FN35 Browning pistolen, 7.62x51mm (wordt massaal gebruikt in Afrikaanse burgeroorlogen) voor de FN-FAL en G3 en 5.56mm. In het rapport van Small Arms Survey wordt ook een beperkt overzicht gegeven van de in 2010 in beslag genomen illegale wapens. Hiertoe behoren onder meer G3's (138), FN's (7) en FN heavy-barreled rifles (2). Zoals eerder gezegd: die wapens functioneren niet zonder (illegale) munitie.
Graag had ik de geachte minister volgende vragen gesteld:
1) Weet hij of de munitie die geproduceerd wordt door KOFC gebruikt wordt door de Keniaanse politie, die een zeer slecht imago heeft met betrekking tot mensenrechten, alsook een zeer nefaste en versterkende rol heeft in diverse etnische conflicten?
2) Weet hij of in KOFC enkel munitie geproduceerd wordt, of ook vuurwapens of ander militair materiaal zoals mijnen?
3) Heeft hij weet van een illegaal munitiecircuit in Kenia, waarbij die munitie niet alleen een rol speelt in etnische conflicten maar ook naar het buitenland wordt verplaatst? Kan hij toelichten?
4) Speelt de Eldoret-fabriek volgens de geachte minister een cruciale rol in deze conflicten, met name doordat munitie in het illegale circuit verdwijnt? Kan hij toelichten, gelet op berichten dat overheidspersoneel hier een rol in zou spelen?
In 1987 verkreeg FN Herstal vanwege de Keniaanse overheid een contract voor de levering van productielicenties voor munitie. De bouw van de fabriek werd opgestart in 1988 in Eldoret.
De deelname van Belgische bedrijven aan dit project werd door de Belgische regering toegelaten, na evaluatie van de toen heersende interne toestand. De fabriek werd operationeel in 1997.
Nadat de exportlicenties verbonden aan deze munitiefabriek waren opgeschort, besliste de ministerraad van 8 maart 1998 alle beperkingen voor de uitvoer met betrekking tot dit project op te heffen, nadat de Keniaanse overheid garanties gaf dat het overschot aan munities niet aan de regio van de Grote Meren zou geleverd worden.
België heeft geen recht op inzage of controle over deze fabriek die al 25 jaar eigendom van Kenia is.
Voor het overige beschik ik niet over informatie over de andere in de vraag vermelde punten .