Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-8156

van Nele Lijnen (Open Vld) d.d. 14 februari 2013

aan de staatssecretaris voor Asiel en Migratie, Maatschappelijke Integratie en Armoedebestrijding, toegevoegd aan de minister van Justitie

Thuiswerk - Diensten van de minister of staatssecretaris - Cijfers - Maatregelen

thuiswerk
werk op afstand
ministerie
officiële statistiek

Chronologie

14/2/2013Verzending vraag
22/4/2013Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8140
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8141
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8142
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8143
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8144
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8145
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8146
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8147
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8148
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8149
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8150
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8151
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8152
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8153
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8154
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8155
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8157
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-8158

Vraag nr. 5-8156 d.d. 14 februari 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

De jongste jaren is er in het bedrijfsleven steeds meer aandacht voor thuiswerken (of telewerken). De naam zegt het zelf: de werknemer werkt van thuis uit in plaats van op het werk. Dat levert voordelen op voor de werknemer en de werkgever. De werknemer verliest geen tijd met pendelen, tijd die kan worden gebruikt om te werken. De werknemer kan zijn dag beter plannen: hij of zij kan bijvoorbeeld overdag een uur uittrekken voor de kinderen, en 's avonds nog een uurtje werken. Die vrijheid kan resulteren in een grotere motivatie en minder stress bij de werknemer, wat dan weer betere resultaten en creativiteit tot gevolg kan hebben. Minder verplaatsingen en verbruik op het werk (bijvoorbeeld elektriciteit) is positief voor het milieu en betekent minder kosten voor de werkgever. Aan de Nationale Thuiswerkdag van 2012 namen volgens de website 2506 mensen deel. Ook de FOD Sociale Zekerheid en de FOD Kanselarij van de Eerste minister staan in de lijst van deelnemers.

Een argument tegen thuiswerken is dat de werknemer vanzelfsprekend niet fysiek aanwezig is op de werkvloer. Moderne technieken laten echter toe om dit te overbruggen. Via chat- en videochatprogramma's (bijvoorbeeld Skype) kunnen videoconferenties met verschillende partners worden gevoerd. Cloud computing services (bijvoorbeeld Dropbox) laten toe om bestanden via het internet op te slaan zodat ze online overal veilig beschikbaar zijn.

Graag had ik enkele vragen gesteld over dit thema:

1. Is er bij uw diensten sprake van een toename van het thuiswerk? Heeft u hierover ook cijfers, en indien ja, kan u die meedelen? Kan u het thuiswerk opdelen voor de jongste 5 jaren? Zo niet, acht u het nuttig om hier in de toekomst cijfers over bij te houden?

2. Wordt thuiswerk aangemoedigd ten aanzien van uw medewerkers? Waarom wel/niet?

3. Weet u of thuiswerken een kostenbesparing voor uw diensten betekent? Heeft u hier cijfers over?

4. Zijn er bij uw diensten al initiatieven genomen om thuiswerk te promoten? Zo ja, kan u dit toelichten? Zo neen, waarom niet?

5. Bent u van plan om in de toekomst hieromtrent initiatieven te nemen? Waarom wel/niet?

6. Wordt er, indien de werknemer thuis werkt, gebruik gemaakt van programma's om bijvoorbeeld te videochatten of voor cloud computing? Krijgen werknemers een opleiding om die programma's correct en veilig te gebruiken, of wordt hierin zelfstandigheid verwacht?

7. Welke andere voordelen, buiten die aangehaald in de toelichting, levert thuiswerken volgens u op voor uw medewerker?

Antwoord ontvangen op 22 april 2013 :

Het geachte lid vindt hieronder het antwoord op haar vragen.

Sinds november 2006 bestaat een wettelijk kader (koninklijk besluit van 22 november 2006) dat van toepassing is op alle personeelsleden van de federale overheidsdiensten. Er zijn twee vormen van telewerk mogelijk.

De eerste vorm van telewerk is het zogenaamde “regulier telewerk”. Door gebruik te maken van een goed beveiligd informaticasysteem werken de telewerkers in dezelfde virtuele werkomgeving als de medewerkers die op de werkvloer aanwezig zijn. Zoals het woord zelf suggereert kan men dit type telewerk op regelmatige basis verrichten, namelijk één tot maximum twee dagen per week.

De tweede vorm van telewerk is het zogenaamde “occasioneel telewerk”. Het belangrijkste verschil met regulier telewerk is dat de occasionele telewerker op een niet regelmatige basis en slechts in uitzonderlijke omstandigheden kan telewerken. Uitzonderlijke omstandigheden zijn problemen met het openbaar vervoer, situaties waarin de aanwezigheid op de werkvloer bepaalde risico’s met zich kan meebrengen (bijvoorbeeld pandemie) of voor bepaalde welomschreven opdrachten. Verder wordt aan deze telewerkers geen materiaal ter beschikking gesteld, hebben ze geen toegang tot het netwerk en kunnen zij geen kosten inbrengen.

Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ)

  1. Ik kan u geen cijfers voor de vijf voorgaande jaren geven. Sinds 2012 worden statistieken bijgehouden. In 2012 hadden vierendertig ambtenaren een contract om een of twee dagen thuis te werken en werden 800 dagen occasioneel thuiswerk gepresteerd.

  2. Op dit moment kan een meerderheid van de ambtenaren dit niet uitoefenen wegens de onmogelijkheid om het programma Evibel op afstand te raadplegen en om veiligheidsredenen. De ambtenaren die deze software niet gebruiken, kunnen aanspraak maken op een contract voor thuiswerk (een of twee dagen per week). Deze ambtenaren behoren vooral tot de logistieke diensten (Vertaaldienst, P&O, enz.) of de ondersteunende diensten zoals het Studiebureau, het Bureau Internationale Betrekkingen.

  3. Op dit moment beschikken wij niet over een raming van de uitgespaarde bedragen.

  4. Neen, zie 2).

  5. Op lange termijn is het de bedoeling van de Directie de functionele mogelijkheid werken op afstand op te nemen.

  6. Op dit ogenblik worden die programma’s nog niet gebruikt.

  7. De ambtenaren die thuiswerken melden ons dat zij hun taken sneller kunnen uitvoeren. Zij zeggen zich beter te kunnen concentreren dan bij hun werk in open space. Uit het oogpunt van de werkgever maakt thuiswerk het mogelijk ruimte te besparen, en dus huur, als het werk wordt uitgevoerd in desk sharing.

Commissariaat-generaal voor de Vluchtelingen en de Staatlozen (CGVS)

1. Het aantal telewerkers op het CGVS blijft stijgen.

a. In 2012 telde het CGVS 182 reguliere telewerkers (op een totaal van 529 medewerkers), die in totaal 7 041 dagen thuis hebben gewerkt. In 2011 waren dit er 122

b. In 2012 verrichtten tal van medewerkers (per maand gemiddeld eenenveertig) in totaal 678,5 dagen occasioneel telewerk. Occasioneel telewerk speelt in op de tijdelijke behoeften of externe problemen waardoor de continuïteit van het werk beter wordt gegarandeerd. In 2011 verrichten gemiddeld dertig medewerkers in totaal 453 dagen occasioneel telewerk.

2. en 7. Ja. Telewerk past in de strategie van het CGVS om personeelsleden meer te responsabiliseren en meer resultaatgericht te laten werken. De meerwaarde van telewerk (hetzij regulier hetzij occasioneel) staat voor het CGVS buiten kijf. De telewerkers ervaren telewerk als een aangenaam en efficiënt alternatief voor de traditionele werksituatie. Telewerken betekent een andere manier van werken die meer resultaatgericht is en beter beantwoordt aan de behoeften van vandaag. De grootste voordelen van telewerk zijn een betere afstemming van het professionele en privéleven, weinig afleiding, een meer ontspannen en comfortabele werkomgeving en een hogere productiviteit. Meer zelfs, telewerk zou ook een positieve impact hebben op de collegialiteit en de betrokkenheid omdat een telewerker een positief antwoord wil geven op het vertrouwen dat in hem wordt gesteld.

3. Uiteraard, onder andere besparing van kantoorruimte. In april 2011 startte het CGVS met desksharing (desksharing is een vorm van werkplekinnovatie waarbij verschillende medewerkers eenzelfde werkplek delen). Aanvankelijk werden er twintig telewerkers betrokken. In 2012 waren dit er vijfentwintig. Deze telewerkers werken in zogenaamde eilanden in een landschapsbureau met aangepast meubilair. zes telewerkers delen daarbij vier plaatsen. De telewerkers die betrokken zijn in dit systeem ervaren dit als positief. De toepassing van desksharing zal pas uitgebreid worden.

4. De mogelijkheid om aan telewerk te doen wordt op verschillende wijze gecommuniceerd, via het intranet van de Federale Overheidsdienst (FOD):

  1. Er is een uitgebreide Question and Answer lijst, ook met tips over hoe best een aanvraag tot telewerk in te dienen.

  2. Er is een handleiding voor telewerkers.

  3. Er bestaan een reeks van tips voor leidinggevenden van telewerkers.

  4. Er is een zelfevaluatie voor geïnteresseerde personeelsleden, via een aantal vragen wordt hen duidelijk gemaakt waarmee ze in het kader van telewerk moeten rekening houden en kunnen zij beter voor zichzelf uitmaken of telewerk een goede keuze is.

  5. De documenten om een telewerkaanvraag te doen zijn online consulteerbaar.

5. Er zijn geen bijkomende initiatieven voorzien. De informatie op het intranet is duidelijk en toegankelijk.

6. Neen.

Raad voor Vreemdelingenbetwistingen (RVV)

1. Bij de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen is het aantal reguliere telewerkers toegenomen gedurende de laatste vier jaar.

2. en 4. Thuiswerk wordt aangemoedigd ten aanzien van de medewerkers van de Raad. De Raad biedt de voltijdse attachés met tien maanden dienstanciënniteit tweemaal per jaar de mogelijkheid om hun kandidatuur in te dienen om één dag per week regulier telewerk te doen.

Sinds januari 2013 wordt er bij de griffie van de Raad een beurtrol georganiseerd om elke week vier administratief assistenten bij de griffie de mogelijkheid te bieden een dag telewerk te doen.

De Raad ziet in telewerk de volgende voordelen: een toename van de motivatie van de werknemers (erkenning, door de hiërarchie, van de kwaliteit van het geleverde werk en een teken van vertrouwen in de medewerkers); een toename van de concentratie (hetgeen de juridische reflectie bevordert), een “incentive” om gekwalificeerde medewerkers in dienst te houden; een middel om de continuïteit van de dienst te verzekeren bij stakingen van het openbaar vervoer; een middel om het aantal werknemers per bureau te verminderen.

3. De Raad beschikt niet over cijfers die aantonen dat thuiswerken een kostenbesparing betekent voor zijn werking.

5. In de toekomst zullen de systemen die voor de attachés en de administratief assistenten van de griffie werden ingevoerd, worden voortgezet.

6. Er worden geen programma’s gebruikt zoals videochat of cloud computing. De medewerkers kunnen wel inloggen in het netwerk zodat de bestanden zowel thuis als op het werk kunnen aangemaakt of bewerkt worden.

7. Telewerk verhoogt de motivatie van de werknemers. Het wordt ervaren als een teken van erkenning, door de hiërarchie, van de kwaliteit van het geleverde werk en van het vertrouwen dat in het personeelslid wordt gesteld. Het biedt de medewerker de mogelijkheid om rustig te werken, hetgeen de juridische reflectie bevordert.

Federaal Agentschap voor opvang van asielzoekers (FEDASIL)

De missie van het Agentschap, de opvang van asielzoekers, vereist dat het merendeel van het personeel dagelijks aanwezig is in het opvangcentrum. Het personeel dat werkzaam is op de hoofdzetel zou in principe in aanmerking kunnen komen voor telewerk. Op dit moment is er nog geen telewerk-project opgestart. Fedasil laat haar personeelsleden daarentegen wel sporadisch toe om van thuis uit werken.

Programmatorische Overheidsdienst (POD) Maatschappelijke Integratie

1. Er zijn geen cijfers voor de laatste vijf jaren.

Voor 2012 beschikt de POD Maatschappelijke Integratie over volgende cijfers:

Deze cijfers zijn exclusief twaalf mobiele telewerkers, dat wil zeggen deze medewerkers voor wie mobiliteit noodzakelijk deel uitmaakt van de functie.

In de toekomst zullen cijfers blijvend bijgehouden worden.

2. Thuiswerk wordt aangemoedigd bij de medewerkers. Op heden is het voor de medewerkers mogelijk om occasioneel thuis te werken: indien omstandigheden hen verhinderen om zich naar de normale werkplek te begeven of indien het omwille van bepaalde taken niet noodzakelijk of niet wenselijk is om zich naar de werkplek te begeven.

De POD Maatschappelijke Integratie engageert zich ook in de Optifed cluster “Het Nieuwe Werken” via een gelijknamig project binnen de organisatie. De POD Maatschappelijke integratie wil zo een nieuwe manier van werken introduceren met als krachtlijnen het thuiswerk en een flexibele werkplek.

3. Op heden betekent thuiswerken nog geen significante kostenbesparing voor de POD Maatschappelijke Integratie.

Na voltooiing van het project “Het Nieuwe Werken” zou een vermindering van de huurlasten kunnen bekomen worden omdat er minder medewerkers tegelijkertijd aanwezig zijn.

4. Sinds 26 mei 2008 is het mogelijk om occasioneel thuis te werken. Dit werd herhaaldelijk gecommuniceerd aan de medewerkers.

Sinds februari 2010 worden vaste computertoestellen bij defect vervangen door draagbare computers.

Sinds oktober 2012 loopt er een proefproject bij de dienst Human Resources Management (HRM) waarbij alle medewerkers van die dienst beschikken over een laptop en de mogelijkheid geboden wordt om één à twee dagen per week thuis te werken.

5. De POD Maatschappelijke Integratie plant om in de toekomst initiatieven te nemen om thuiswerk verder te promoten en dit in het kader van het project “Het Nieuwe Werken”.

6. Er wordt op dit moment nog geen gebruik gemaakt van programma’s om te videochatten of voor cloud computing. Er wordt wel gebruik gemaakt van beConnected, een elektronisch platform voor samenwerking en documentbeheer. De medewerkers van de POD Maatschappelijke Integratie krijgen uitgebreid opleiding om dit platform correct en veilig te gebruiken.

De medewerkers van de POD Maatschappelijke Integratie die reeds over een laptop van de organisatie beschikken, kunnen bij thuiswerk via Virtual Private Network (VPN) een verbinding maken met het netwerk van de organisatie. Dit biedt hen ook de mogelijkheid om thuis die programma’s te gebruiken die beroep doen op gegevens op het netwerk van de POD Maatschappelijke Integratie.

7. De combinatie van thuiswerk met een flexibele werkplek, biedt bovenop de voordelen aangehaald in de toelichting, de mogelijkheid om een aangename en kwaliteitsvolle werkomgeving aan te bieden in combinatie met een efficiënt gebruik van de kantoorruimtes.