Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-6331

van Peter Van Rompuy (CD&V) d.d. 24 mei 2012

aan de minister van Middenstand, KMO's, Zelfstandigen en Landbouw

Behavioral Economics - Nudges - Economische relance - Kleine economische ingrepen - Maatregelen

heractivering van de economie
ministerie
bewustmaking van de burgers
gedragswetenschap

Chronologie

24/5/2012Verzending vraag
4/10/2012Antwoord

Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6325
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6326
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6327
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6328
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6329
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6330
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6332
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6333
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6334
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6335
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6336
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6337
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6338
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6339
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6340
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6341
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-6342

Vraag nr. 5-6331 d.d. 24 mei 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

We merken de internationale opgang van "behavioral economics"; een economische microstijl gebaseerd op een reeks kleine, maar logische ingrepen. Het gaat om een reeks sociale, cognitieve en emotionele factoren die die 'economische' beslissing van een individu, een groep of een samenleving kunnen beïnvloeden. De idee is dat het mogelijk is mensen te stimuleren tot het nemen van een betere keuze. Doel kan zijn de effectiviteit van het overheidsbeleid te verbeteren.

Concrete voorbeelden op basis van het regeerakkoord:

- De regering wenst het energieverbruik te doen dalen. In de Verenigde Staten zullen autoconstructeurs niet langer moeten aangeven hoeveel liter een auto verbruikt per 100 km, maar wel wat de verwachte totale kostprijs zal zijn in vijf jaar tijd. Deze licht aangepaste boodschap heeft een groot effect op het koopgedrag, het energieverbruik en brengt geen kost met zich mee.

- De regering wenst belastingen beter te innen. Het opstellen van een brief, aan wanbetalers, in een meer begrijpelijke taal heeft tot gevolg dat het aantal betalers verdubbelt.

Deze concrete voorbeelden tonen aan dat we kleine kansen laten liggen om economische relance te bekomen. Kleine duwtjes "nudges" om de economie te doen groeien zonder extra uitgaven voor de overheid. Het is echter niet mogelijk om de volledige begroting met deze ingrepen recht te trekken. De relanceplannen en de begrotingscontrole zijn veel belangrijkere instrumenten. Toch kunnen deze duwtjes België op de goede weg zetten.

Landen als de Verenigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk en Denemarken zijn zich bewust van de effectiviteit van deze techniek en hebben hiervoor een speciale cel opgericht.

Om voorgaande redenen had ik graag geweten of u de effectiviteit van "nudges" voor het departement waarvoor u verantwoordelijk bent inziet? Zo ja, welke concrete maatregelen stelt u hieromtrent voor?

Antwoord ontvangen op 4 oktober 2012 :

Het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen “FAVV” is continu op zoek naar oplossingen om haar middelen steeds zo efficiënt en effectief mogelijk in te zetten. 

Het uitgebreide systeem van interne controle (kwaliteitssysteem, interne audit, EMAS), de driejaarlijkse cirkels van tevredenheidsmetingen bij zijn stakeholders en zijn personeel, de blijvende aandacht in het businessplan voor administratieve vereenvoudiging en verschillende LEAN-projecten, stellen het FAVV in staat om steeds opnieuw efficiëntiewinsten te boeken.

Deze duurzame initiatieven sluiten niet uit dat er geen “Quickwins” of “nudges” kunnen worden gerealiseerd. Zowel EMAS als het LEAN-project gaven reeds aanleiding tot concrete maatregelen.

Onlangs organiseerde elke dienst naar aanleiding van de tevredenheidsmeting bij het personeel van het FAVV een bottom-up inspraakmoment waarbij concrete acties werden geformuleerd. Hieronder volgen een aantal voorbeelden van concrete maatregelen. 

1.  In het kader van EMAS worden een aantal doelstellingen vooropgesteld en behaald, die een positieve impact hebben gehad op de uitgaven van het “FAVV”. 

Wat het papierverbruik betreft werd een aantal acties uitgewerkt (sensibilisering, recto-verso afdrukken stimuleren, rationaliseren van drukwerk, enz.) die ertoe geleid hebben dat het verbruik van papier (kg per FTE) in 2011 met ongeveer 10 % gedaald is ten opzichte van 2010. 

Ook rond afval werd een aantal acties uitgewerkt (sensibilisering, werkinstructies om afval beter te scheiden, afvalproductie vermijden, enz.). Dit resulteerde in een halvering van het restafval op het hoofdbestuur, wat ook een groot financieel voordeel opleverde. 

Voor energie- en waterverbruik zijn er heel wat inspanningen geleverd. Zo werd het serverpark van het FAVV gevirtualiseerd, wat in een halvering van het aantal effectieve servers resulteerde en dus ook een pak minder energieverbruik met zich meebracht. In de gangen werd het aantal lampen gehalveerd. Medewerkers worden ook voortdurend gesensibiliseerd om 's avonds de lichten te doven en de PC’s uit te schakelen, enz. 

Tot slot heeft het FAVV ook gewerkt rond mobiliteit. Dienstreizen worden beter gescreend om het aantal kilometers te beperken. Het brandstofverbruik van de dienstvoertuigen wordt goed opgevolgd. Er werden hybride wagens aangekocht om oude voertuigen die veel verbruikten te vervangen. De bestuurders van de dienstvoertuigen hebben allen een cursus ECO-driving gevolgd in het kader van hun gecertificeerde opleiding. Er loopt een project (planifood) om de trajecten van de controleurs te optimaliseren en het aantal afgelegde kilometers zo laag mogelijk te houden. Dit alles heeft uiteraard ook een gevoelige weerslag op de uitgaven van het FAVV.

2.  De commissaris van de administratieve boetes kan aan een overtreder een administratieve boete voorstellen waarvan de betaling de publieke vordering doet vervallen. Dit heeft als voordeel dat gerechtskosten worden vermeden, boetes sneller worden geïnd en de administratieve lasten dalen. Vandaag wordt op het voorstel reeds vermeld dat de betaling de publieke vordering doet vervallen. Bovendien zal in de toekomst het voorstel tot administratieve boete eveneens het maximum van de voor de overtreding vastgestelde geldboete vermelden. 

3.  Ten slotte heeft het FAVV een webapplicatie ontwikkeld zodat de operatoren van de voedselketen hun administratieve gegevens kunnen aanpassen en hun activiteiten zoals geregistreerd in zijn gegevensbanken, de controle- en analyseresultaten die hen aanbelangen en hun financiële gegevens kunnen inkijken. 

4.  Dit heeft als voordeel dat de administratieve kost daalt. Bovendien leidt dit tot een daling van administratieve fouten. 

Wat het Belgisch Interventie en Restitutie Bureau (BIRB) betreft : 

De kerntaken van het BIRB kaderen in de uitvoering van het Europese landbouwbeleid op het vlak van de uitvoer (restituties), de beheersing van de interne markt (interventiesteun) en de steun aan de meest behoeftigen. De regels die de Europese Commissie hierbij oplegt dienen strikt nageleefd te worden door de betaalorganen die deze steun uitbetalen. Tevens worden deze subsidies in het kader van de planning van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 2014-2020 drastisch verminderd en afgeschaft.  

Tot nu toe wordt de efficiënte werking van het BIRB naar de gebruiker toe ondersteund door duidelijke informatie beschikbaar op zijn website en door een vereenvoudiging van de procedures (in de mate van het mogelijke).

Wat het CODA betreft : 

Niet van toepassing voor het Centrum voor Onderzoek in Diergeneeskunde en Agrochemie, Centre d'Étude et de Recherches Vétérinaires et Agrochimiques (CODA-CERVA).  

Wat de Federale Overheidsdienst (FOD) Economie betreft : 

Ik breng u ervan op de hoogte dat het onderwerp, waarover u mij een vraag stelt, valt onder de bevoegdheden van de vice-eerste minister en minister van Economie, Consumenten en Noordzee, de heer Johan Vande Lanotte. 

Ik stel u dus voor u te wenden tot het antwoord dat zal worden gegeven door mijn collega, aan wie de vraag over dit onderwerp eveneens werd gesteld. 

Wat het Rijksinstituut voor de sociale verzekeringen der zelfstandigen (RSVZ) betreft : 

Wat de DG Zelfstandigen - FOD Sociale Zekerheid betreft : 

Ik breng u ervan op de hoogte dat het onderwerp, waarover u mij een vraag stelt, onder de bevoegdheden valt van de minister van Volksgezondheid, Laurette Onkelinx. 

Ik stel u dus voor u te wenden tot het antwoord dat zal worden gegeven door mijn collega, aan wie de vraag over dit onderwerp eveneens werd gesteld.