|
|
Colombia - Administratief Veiligheidsdepartement - Spionagepraktijken in België - Gevolgen
Colombia
spionage
geheime dienst
| 24/11/2010 | Verzending vraag |
| 24/2/2011 | Antwoord |
In april 2010 heeft het Colombiaanse openbaar ministerie een aantal voormalige functionarissen van het Administratief Veiligheidsdepartement (DAS) gearresteerd. Het ging over de voormalige directeur van de inlichtingendienst, de secretaris-generaal van het DAS en een voormalig hoofd van de spionageafdeling.
Op in beslag genomen documenten werd informatie teruggevonden over de strategie die het DAS hanteerde om in eigen land misinformatie te verspreiden, tweedracht te zaaien onder de bevolking en over hoe bepaalde instellingen en personen het beste kunnen worden geneutraliseerd.
Dit schandaal dwong voormalig president Uribe ertoe het beruchte DAS op te doeken. Dat werd pas onder de nieuwe president Santos uitgevoerd, die echter een partijgenoot is van Uribe en onder zijn bewind minister van Defensie was.
Tussen dezelfde documenten werd ook informatie gevonden over activiteiten van het DAS in Europa. Het gaat over het “neutraliseren van de invloed van het Europese rechtsstelsel, het Stuurcomité Mensenrechten van het Europees Parlement en Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties”. In het verleden werd al aangetoond dat Europese medewerkers van niet-gouvernementele organisaties (ngo) en andere kritische activisten het doel waren van spionage- en intimidatiepraktijken.
Bij de spionagedoelwitten van het DAS in België was een medewerkster van Broederlijk Delen, Patricia Verbauwhede. Haar naam werd gevonden op in beslag genomen documenten met informatie bedoeld om haar in diskrediet te brengen.
Er verscheen ook de getuigenis van een eurocraat van Belgische nationaliteit die door het DAS geschaduwd werd. De naam Paul-Emile Dupret kwam meerdere malen voor op de in beslag genomen DAS-documenten. Hij vermoedt dat dit kwam door zijn deelname aan het anti Uribe-protest tijdens zijn bezoek in 2004 aan het Europees Parlement. Enkele maanden later werden er geheime documenten gestolen uit zijn kantoor in het Europees Parlement en werd hij bij een transfervlucht naar Venezuela in de Verenigde Staten 24 uur vastgehouden en ondervraagd omdat zijn naam voorkwam op de Amerikaanse terreurlijst.
Ondertussen heeft een groep van DAS-slachtoffers in België een proces aangespannen tegen het DAS. Ze hebben het over spionagepraktijken zoals het nemen van foto’s, het schaduwen van personen, infiltratie in maatschappelijke evenementen en het verspreiden van valse informatie over Europese burgers.
Het is daarom belangrijk dat bekend wordt wie bevel heeft gegeven tot deze praktijken, om dan op te sporen en te straffen en ervoor te zorgen dat dit niet meer kan voorvallen.
Het moet duidelijk gemaakt worden dat regimes die geregeld de mensenrechten schenden en de vrijheden van hun eigen burgers als onbestaande beschouwen, niet moeten denken dat ze dit overal ter wereld kunnen of mogen doen.
Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:
1) Wat is de reactie van het departement Buitenlandse Zaken op deze onthullingen?
2) Is er een onderzoek geopend naar spionagepraktijken van het Colombiaanse DAS op Belgische burgers en op Europees grondgebied? Zo ja, door welke instantie?
3) Is dit onderwerp besproken geweest tijdens het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie?
a) Zo ja, wat is er gezegd geweest?
b) Heeft dit gevolgen voor de onderhandelingen met Colombia over het nakende vrijhandelsverdrag van de Europese Unie met Colombia?
c) Zo neen, waarom niet?
4) Is dit onderwerp besproken geweest tijdens het bezoek van de Colombiaanse regeringsdelegatie aan Brussel eerder dit jaar?
a) Zo ja, wat is er gezegd geweest?
b) Zo neen, waarom niet?
1) De schandalen in verband met het Administratief Departement van veiligheid (DAS) waren reeds in 2009 in Colombia bekend. Zo organiseerde het Bureau van de Hoge VN-Commissaris voor de Mensenrechten in Colombia in juni 2009 een ontmoeting met enkele slachtoffers van de illegale activiteiten van het DAS. Onthullingen over hun activiteiten in het buitenland zijn echter van een meer recente datum. De nieuwe Colombiaanse regering heeft een grondige hervorming van de veiligheidsdiensten in Colombia aangekondigd, wat ik ten zeerste kan aanmoedigen.
2) Een mogelijk onderzoek naar de praktijken van het DAS in België valt niet onder mijn bevoegdheid. U zou deze vraag moeten stellen aan mijn collega van Justitie.
3a) Hoewel Colombia wel op de agenda stond van de Raadswerkgroep Mensenrechten ter voorbereiding van de mensenrechtendialoog van de Europese Unie met Colombia, kwam de DAS-affaire niet aan de orde.
b-c) De spionagepraktijken van het DAS hebben geen invloed gehad op de onderhandelingen van het vrijhandelsakkoord van Colombia met de Europese Unie, daar deze aan het licht kwamen in mei 2010, enkele maanden na het afronden van de onderhandelingen over het vrijhandelsakkoord in februari 2010.
4a-b) Sinds mijn aanstelling als minister van Buitenlandse Zaken heb ik geen onderhoud gehad met een lid van de Colombiaanse regering. Een delegatie van hoge Colombiaanse functionarissen is naar het Europese Parlement getrokken om de DAS-affaire aan te kaarten.