Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-394

van Karl Vanlouwe (N-VA) d.d. 24 november 2010

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen

Somaliland - Erkenning door de internationale gemeenschap - Belgische en Europese initiatieven

Somalië
erkenning van een staat
nationale onafhankelijkheid
Afrikaanse Unie

Chronologie

24/11/2010Verzending vraag
24/2/2011Antwoord

Vraag nr. 5-394 d.d. 24 november 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Anno 2010 leeft Somaliland nog steeds in een grijze zone. De Staat is de facto een onafhankelijk land. Het wordt echter niet erkend door de internationale gemeenschap. Het heeft zich in 1991 afgescheiden van Somalië, nadat het gewelddadig werd onderdrukt door zijn zuidelijke buur, die sindsdien nog altijd met een burgeroorlog worstelt.

Nochtans heeft Somaliland heel wat troeven om erkend te worden. Het was reeds onafhankelijk in 1960, voordat het de unie aanging met Somalië en Puntland. Vergeleken met de regio waarin het zich bevindt, is het een oase van rust en vrede. In 2010 vonden er voor de derde keer vreedzame democratische verkiezingen plaats. Het land stelt zijn grenzen open voor vluchtelingen uit de buurlanden en het laat de kinderen van de vluchtelingen kosteloos onderwijs volgen in de scholen van Somaliland. Het beschikt over een eigen munt, parlement, politie, gerecht en onderwijs. De overheidsdiensten werken met andere woorden volledig onafhankelijk van Somalië. Geweld en corruptie zijn een uitzondering.

Veel mensen van over heel Afrika komen naar Somaliland om er school te lopen en van de geneeskunde gebruik te kunnen maken. Omdat de overheid echter over beperkte financiële mogelijkheden beschikt, dreigt de kwaliteit hiervan achteruit te gaan.

Somaliland loopt substantiële investeringen en ontwikkeling mis omdat het geen erkenning van het buitenland krijgt. De meeste landen staan hier weigerachtig tegenover omdat de Afrikaanse Unie (AU) geen initiatief neemt. De AU vreest dat de erkenning van een de facto afgescheiden staat een gevaarlijk precedent zou zijn voor vele andere regio’s in Afrika.

Nochtans heeft de AU, onder impuls van de Verenigde Naties (VN), in 1993 de onafhankelijkheid van Eritrea wel goedgekeurd, zonder dat het een geschiedenis van zelfbestuur heeft gekend. Hier was wel eerst een dertigjarige burgeroorlog voor nodig.

Reeds in 2003 en in 2007 heeft de Europese Unie (EU) initiatieven genomen om contacten met Somaliland op te starten. In 2007 werd aan de EU High Representative, Javier Solana, formeel gevraagd om Somaliland te erkennen.

België en de Europese Unie moeten er zich bewust van zijn dat de troeven van Somaliland,namelijk de geneeskunde en het onderwijs, een voorbeeldfunctie zijn voor de buurlanden en de rest van het continent. De spillover effecten van onderwijs en geneeskunde zullen zich dan ook sneller gaan verspreiden over het continent met het hoge aantal buitenlandse studenten in Somaliland.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1) Heeft de geachte minister in kader van het voorzitterschap van de Europese Unie de problematiek van Somaliland aangekaart met andere Europese regeringsleiders?

Zo ja, welke beslissingen werden er genomen?

2) Zijn België en de EU zich bewust van de positieve spillover-effecten in Afrika door capaciteitsversterkende projecten, zoals onderwijs en geneeskunde, te steunen?

3) Welke houding nemen België en de EU aan tegenover regio’s met goed bestuur en een historische en legitieme eis tot onafhankelijkheid?

4) Hoe is de stand van zaken in de dialoog tussen België en / of de EU met de Afrikaanse Unie omtrent Somaliland?

Antwoord ontvangen op 24 februari 2011 :

1. België steunde de eerste missie van de Europese Unie in Somaliland in augustus 2010, na de presidentsverkiezingen van juni 2010. Zo brachten verschillende in Nairobi gevestigde EU-zendingshoofden een bezoek aan Somaliland. Zij hadden er ontmoetingen met de plaatselijke autoriteiten en beoordeelden projecten ter ondersteuning van het beleid van de nieuwe regering, meer bepaald betreffende de oprichting van gedecentraliseerde belastingdiensten.

2. België is er zich terdege van bewust dat de capaciteitsversterkende projecten die in Afrika worden opgezet een gunstige impact hebben, met name op het gebied van onderwijs en gezondheidszorg.

3. België erkent een staat op basis van de regels van het internationaal recht. België handelt daarbij niet op eigen houtje maar in overleg met zijn partners in het bijzonder binnen de Europese Unie.

4. Momenteel onderhoudt België net zo min als de Europese Unie enige dialoog met de Afrikaanse Unie aangaande Somaliland en zijn mogelijke onafhankelijkheid. Dit is een zaak die in de eerste plaats de Afrikaanse Unie toekomt. Ik wens evenwel te benadrukken dat Somaliland thans vooral zijn ontwikkeling als prioriteit lijkt te beschouwen. President Silanyo bevestigt inderdaad dat de ontwikkeling en het behalen van concrete resultaten voor zijn landgenoten van primordiaal belang zijn, zelfs al blijft de internationale erkenning een belangrijke doelstelling.