Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-3551

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 21 oktober 2011

aan de staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de Eerste Minister

Vrachtwagens - Ongevallen - Dode hoek - Belgisch Instituut voor de verkeersveiligheid - Extra uitrusting - Onderzoek - Sensibilisering

verkeersveiligheid
ongeval bij het vervoer
automobieluitrusting
bedrijfsvoertuig

Chronologie

21/10/2011Verzending vraag
21/11/2011Antwoord

Vraag nr. 5-3551 d.d. 21 oktober 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Het Belgisch Instituut voor de verkeersveiligheid (BIVV) testte twee nieuwe systemen die ongevallen omwille de dode hoek bij vrachtwagens zouden kunnen voorkomen. De reden voor deze aandacht ligt voor de hand: elk jaar vallen er zestig zwakke weggebruikers als slachtoffer omwille van de dode hoek.

Beide systemen blijken niet te voldoen, het BIVV adviseert om deze systemen niet te regulariseren of hieromtrent verdere maatregelen of regels in te voeren. De geachte staatssecretaris lijkt deze adviezen te willen volgen. Enigszins fatalistisch stelde hij in de media "de dode hoek blijft helaas een dode hoek". Hij ziet vooral sensibilisering als belangrijkste bestrijding en besluit dat er geen extra uitrusting voor vrachtwagens noodzakelijk is.

Hierover de volgende vragen:

1) Besliste de geachte staatssecretaris om alle onderzoeken naar de mogelijkheden om via een extra uitrusting het dode hoekprobleem bij vrachtwagens op te lossen, te stoppen? Op basis van welke argumenten neemt hij afstand van deze oplossingsmogelijkheid? Volstaat het dat er twee systemen als onvoldoende performant worden beoordeeld, om deze oplossing ten gronde af te wijzen? Is het BIVV de juiste instantie om dit soort onderzoeken uit te voeren?

2) Kan hij een overzicht geven van wetgeving ter zake in andere landen? Zijn er landen waar dit probleem wel wordt aangepakt met een specifieke uitrusting binnen de vrachtwagens? Met welke effecten, evaluaties?

3) Vindt hij het niet defaitistisch om het toch relevante en schrijnende probleem van de dode hoek te klasseren bij "sensibilisering", in feite een beslissing die dit ernstig veiligheidsprobleem het moeras in stuurt?

4) Werd hij benaderd vanuit de lobby van transportbedrijven met een vraag om zeker geen maatregelen te treffen die geld zouden kunnen kosten?

Antwoord ontvangen op 21 november 2011 :

1. Aangezien men vaststelt dat het aantal dodehoekongevallen in ons land over de jaren heen nagenoeg niet afneemt, heb ik het initiatief genomen om het Belgische Instituut voor de verkeersveiligheid (BIVV) onderzoek te laten verrichten over de problematiek van de dode hoek. Dit resulteerde in de literatuurstudie “Technische hulpmiddelen ter voorkoming van dodehoekongevallen bij vrachtwagenongevallen” in 2009 (zie www.bivv.be, statistieken en onderzoek). In deze studie wordt verwezen naar actieve detectiesystemen en passieve alarmsystemen, die, naast de aanwezige dodehoekspiegels en camerasystemen, vrachtwagenongevallen met fietsers zouden kunnen voorkomen.

Daarom heb ik aan het BIVV gevraagd om een experimenteel onderzoek uit te voeren met op de markt zijnde systemen door een aantal vrachtwagens met deze systemen uit te rusten en de effectiviteit ervan na te gaan in het verkeer. Daarvoor werd samengewerkt met de drie transportfederaties, die de vervoersondernemingen hebben aangebracht om deel te nemen aan dit onderzoek.

Twee systemen werden getest: een actief detectiesysteem op de rechterflank van de vrachtwagen, dat fietsers detecteert en op dat ogenblik een signaal geeft aan de vrachtwagenbestuurder, en een passief systeem dat via een bijkomend knipperlicht en een alarmsignaal de fietsers verwittigt dat de vrachtwagen zal rechtsaf slaan. Uit dit onderzoek is gebleken dat deze systemen in de huidige stand van het onderzoek geen mirakeloplossingen zijn en geen noemenswaardige toegevoegde waarde opleveren.

Er zal ongetwijfeld nog een technologische evolutie noodzakelijk zijn om over meer performante detectiesystemen te beschikken, die slechts kunnen verplicht worden gesteld op basis van Europese regelgeving. Dit is ook het geval voor de verplichte uitrusting van vrachtwagens met een speciaal knipperlicht en geluidstoestel voor fietsers.

Sinds 1 januari 2007 moeten vrachtwagens vanaf 7,5 ton uitgerust zijn met vier spiegels aan de kant van de passagier: de gewone achteruitkijkspiegel, de breedhoekspiegel, de trottoirspiegel en de vooruitkijkspiegel. Er mogen ook camerasystemen die hetzelfde gezichtsveld opleveren, worden gebruikt.

Een goede afstelling van deze spiegels in combinatie met de nodige waakzaamheid van de vrachtwagenbestuurder, kan het aantal dodehoekongevallen reeds sterk terugdringen. Daarom is het noodzakelijk om de vrachtwagenbestuurders en de transportondernemingen daarover te informeren en te sensibiliseren. Deze elementen maken ook deel uit van de permanente vorming van vrachtwagenchauffeurs in het kader van de vakbekwaamheid om het rijbewijs te verlengen.

Maar ook de fietsers zelf moeten meer bewust worden gemaakt van de gevaren van de dodehoek, bijvoorbeeld wanneer zij zich op een kruispunt rechts van de vrachtwagen bevinden, ook wanneer ze op een aanliggend fietspad rijden. Daarom gaan de transportfederaties naar de scholen om met een vrachtwagen de problematiek van de dode hoek uit te leggen.

Ook de weginrichting kan oplossingen bieden, zoals de aanleg van opstelvakken voor fietsers, scheiding van fietsers en zwaar verkeer, aparte verkeerslichtenregeling, enzovoort.

2. De nationale reglementeringen in de EU-landen dienen gelijk te lopen met toepassing van de Europese richtlijnen 2003/97/EG betreffende de onderlinge aanpassing van de wetgevingen van de lidstaten inzake de typegoedkeuring van inrichtingen voor indirect zicht en van voertuigen met deze inrichtingen.

3. Zie mijn antwoord op vraag 1.

4. De transportfederaties ijveren voor een grotere sensibilisering van zowel vrachtwagenchauffeurs als fietsers voor de gevaren van de dode hoek. Zij hebben hun medewerking verleend aan het BIVV-onderzoek. Het kostenaspect is daarbij niet ter sprake gekomen.