Tweetalige printerversie Eentalige printerversie

Schriftelijke vraag nr. 5-2167

van Bert Anciaux (sp.a) d.d. 21 april 2011

aan de staatssecretaris voor Mobiliteit, toegevoegd aan de Eerste Minister

Luchtverkeersleiders - Tucht - Slaapincidenten

luchtverkeer
luchtverkeersleiding
veiligheid van het luchtverkeer
Skeyes
arbeidsfysiologie

Chronologie

21/4/2011Verzending vraag
11/7/2011Antwoord

Vraag nr. 5-2167 d.d. 21 april 2011 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

In de Verenigde Staten werd een luchtverkeersleider geschorst omdat hij een film bekeek op het moment dat hij het luchtverkeer moest (be)leiden. Dit betekende het zoveelste incident op zeer korte tijd. De Amerikaanse luchtverkeersautoriteit FAA schorste sinds maart acht luchtverkeersleiders en managers. In vijf gevallen viel een luchtverkeersleider tijdens zijn dienst in slaap.

In welke mate manifesteren dergelijke fenomenen zich in ons land?

1. Hoeveel incidenten deden zich jaarlijks voor, in de periode 2006-2010, waarbij de luchtverkeersleider een duidelijke aansprakelijkheid droeg? Werden er in België reeds luchtverkeersleiders geschort als gevolg van deze incidenten? Zo ja, welke reden werd daarbij opgegeven en met welke uiteindelijke gevolgen?

2. Deden er zich in België in de periode 2006-2010 reeds slaapincidenten bij verkeersleiders voor? Hoeveel, wanneer? Is de minister op de hoogte van andere incidenten met falende verkeersleiders? Zo ja, welke, wanneer en met welke gevolgen?

3. Bestaan er vliegvelden en radarposten in België waar maar één luchtverkeersleider nachtdienst heeft?

4. Hoeveel luchtverkeersleiders telt ons land? Acht de minister dit aantal als voldoende voor het intensieve Belgische luchtruim?

Antwoord ontvangen op 11 juli 2011 :

1) Een belangrijke schakel in het veiligheidsbeheersysteem is de systematische melding van ongevallen, incidenten en voorvallen (bijna-incidenten) met het doel eruit te leren. Een goed functionerend meldingssysteem is daarbij van groot belang. Door het analyseren van de beschikbare gegevens en op basis van de gevoerde onderzoeken, kunnen de oorzaken ervan bepaald worden en maatregelen getroffen worden om gelijkaardige incidenten in de toekomst te vermijden. Deze maatregelen hebben betrekking op verbeteringen aan procedures of uitrustingen of kunnen leiden tot het aanscherpen van de theoretische kennis en/of de praktische vaardigheden van de luchtverkeersleiders.

In het algemeen stelt men vast dat een incident vrijwel steeds het resultaat is van een combinatie van factoren (uitrustingen, procedures, luchtverkeersleiders, piloten, grondpersoneel en hun interactie). Een schorsing van een luchtverkeersleider na een incident wordt enkel uitgesproken in gevallen van schuldig verzuim (waaronder slaapincidenten of dronkenschap vallen). In de periode 2006-2010 deden zich geen gevallen van schuldig verzuim voor.

In 2006 werden er 97 voorvallen gemeld. Na analyse kan er gesteld worden dat er zich 31 incidenten voordeden waarbij Belgocontrol een gedeelde of volledige verantwoordelijkheid had en wat geleid heeft tot verbeteringsmaatregelen. Belgocontrol blijft onder de vooropgestelde maximum grens bepaald in het beheerscontract.

In 2007 werden er 106 voorvallen gerapporteerd. Na analyse kan er gesteld worden dat er zich 36 incidenten voordeden waarbij Belgocontrol een gedeelde of volledige verantwoordelijkheid had wat geleid heeft tot verbeteringsmaatregelen. Belgocontrol blijft onder de vooropgestelde maximum grens bepaald in het beheerscontract.

In 2008 werden er 121 voorvallen gerapporteerd. Na analyse kan er gesteld worden dat er zich 32 incidenten voordeden waarbij Belgocontrol een gedeelde of volledige verantwoordelijkheid had wat geleid heeft tot verbeteringsmaatregelen. Belgocontrol blijft onder de vooropgestelde maximum grens bepaald in het beheerscontract.

In 2009 werden er 99 voorvallen gerapporteerd. Na analyse kan er gesteld worden dat er zich 28 incidenten voordeden waarbij Belgocontrol een gedeelde of volledige verantwoordelijkheid had wat geleid heeft tot verbeteringsmaatregelen. Belgocontrol blijft onder de vooropgestelde maximum grens bepaald in het beheerscontract.

In 2010 werden er veel meer voorvallen gerapporteerd dan in 2008 en 2009, namelijk 189. Deze toename is te wijten aan een verbeterd bewustzijn van de noodzaak om te melden en een vereenvoudiging van de manier van melding van een aantal types van voorvallen, maar betekent niet dat het veiligheidsniveau binnen Belgocontrol gedaald is. Het geeft een betere transparantie aan van de Belgocontrol operaties, hetgeen een voorwaarde is om de kennis van oorzaken van incidenten te verbeteren en verbeteringen aan te brengen. Er zullen nog nieuwe initiatieven genomen worden teneinde het rapporteringssysteem te verbeteren, door middel van het vereenvoudigen van de meldingsprocedure voor alle types van voorvallen, het verhogen van het aantal meldingen, en het geven van tijdige feedback.

Het aantal incidenten waarbij Belgocontrol een (gedeelde) verantwoordelijkheid droeg, lag in 2010 lager ten opzichte van het voorgaande jaar (22 ten opzichte van 28). Belgocontrol blijft ruim onder de ‘veiligheidsnorm’ die bepaald werd in het beheerscontract.

2) Er deden zich in de periode 2006-2010 in België geen slaapincidenten met verkeersleiders voor.

3) Alle verkeerstorens en radarposten die onder de verantwoordelijkheid van Belgocontrol vallen, zijn steeds door minstens twee verkeersleiders bemand.

4) Op 30 april 2011 waren er 262 verkeersleiders actief binnen de verschillende verkeersleidingsunits van Belgocontrol (de luchthavens Brussel, Luik, Charleroi, Antwerpen en Oostende en het centrum CANAC). Daarnaast waren er 24 luchtverkeerleiders in opleiding. De opleiding van luchtverkeersleiders is een continu proces, zodat vertrekkende luchtverkeersleiders onmiddellijk vervangen kunnen worden. De opleiding tot torenverkeersleider duurt anderhalf jaar, de verdere opleiding tot radarverkeersleider duurt minstens 10 bijkomende maanden. Elk jaar stelt Belgocontrol een vijfjarenplan op waarin de personeelsnoden van elke unit berekend worden.

Bij deze berekeningen wordt rekening gehouden met het voorspelde verkeersaanbod en de werkdruk per luchtverkeersleider.