SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2020-2021 Zitting 2020-2021
________________
9 novembre 2020 9 november 2020
________________
Question écrite n° 7-682 Schriftelijke vraag nr. 7-682

de Guy D'haeseleer (Vlaams Belang)

van Guy D'haeseleer (Vlaams Belang)

au vice-premier ministre et ministre de l'Economie et du Travail

aan de vice-eersteminister en minister van Economie en Werk
________________
Secteur du transport - Situation - Nombre de faillites - Évolution - Soutien au secteur - Mesures - Évaluation Transportsector - Situatie - Aantal faillissementen - Evolutie - Ondersteuning van de sector - Maatregelen - Evaluatie 
________________
dumping social
transport routier
transport de marchandises
faillite
entreprise de transport
aide aux entreprises
sociale dumping
wegvervoer
goederenvervoer
faillissement
vervoersonderneming
steun aan ondernemingen
________ ________
9/11/2020Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 10/12/2020)
2/12/2020Antwoord
9/11/2020Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 10/12/2020)
2/12/2020Antwoord
________ ________
Réintroduction de : question écrite 7-222 Réintroduction de : question écrite 7-222
________ ________
Question n° 7-682 du 9 novembre 2020 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 7-682 d.d. 9 november 2020 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le travail est une matière régionale et la présente question traite donc d'une compétence transversale.

Notre secteur des transports est fortement mis sous pression, à la suite notamment des pratiques de dumping social auxquelles il est confronté. De plus en plus d'entreprises étrangères reprennent les activités de nos transporteurs.

1) Disposez-vous de chiffres relatifs à l'évolution de notre secteur du transport intérieur?

2) Combien de faillites ont-elles été enregistrées dans ce secteur au cours des trois dernières années?

3) Quelle est l'évolution de l'emploi dans ce secteur ces trois dernières années?

4) Quelles mesures avez-vous déjà prises pour appuyer ce secteur?

5) Quelle est votre évaluation des mesures déjà mises en œuvre?

 

Werk is een gewestelijke bevoegdheid en bijgevolg behandelt deze vraag een transversale aangelegenheid.

Onze transportsector staat sterk onder druk, mede als gevolg van de sociale dumping in deze sector. Steeds meer nemen buitenlandse bedrijven het werk over van onze eigen transporteurs.

1) Beschikt u over cijfermateriaal met betrekking tot de evolutie van onze binnenlandse transportsector ?

2) Hoeveel faillissementen waren er in deze sector de jongste drie jaar ?

3) Wat is de evolutie van de tewerkstelling in deze sector tijdens de voorbije drie jaar ?

4) Welke maatregelen hebt u reeds genomen om deze sector te ondersteunen ?

5) Hoe evalueert u de genomen maatregelen ?

 
Réponse reçue le 2 décembre 2020 : Antwoord ontvangen op 2 december 2020 :

1) Selon Statbel, 283,9 millions de tonnes de marchandises ont été transportées en 2019 par route par des camions et tracteurs ayant une charge utile d’au moins une tonne et immatriculés en Belgique, soit 0,5 % de moins qu’en 2018; 80,9 % de ces transports sont intérieurs et 19,1 % internationaux.

En dix ans, (2009-2019), le secteur a connu une baisse du tonnage transporté (-4,7 %) mais également des tonnes-kilomètres (TKM [1]), prestées (-3,7 %).

En termes de chiffre d’affaires, le secteur 49.4 «transports routiers de fret et services de déménagement» a enregistré un chiffre d’affaires de 14 milliards d’euros en 2019, en diminution de 10,3 % par rapport à l’année 2018. Cette diminution s’est poursuivie au cours des deux premiers trimestres de 2020, période pendant laquelle le secteur a réalisé 3,4 et 3,1 milliards d’euros de chiffres d’affaires, soit une diminution de 1 % et de 12,5 % en glissement annuel. Deux éléments méritent d’être soulignés: premièrement, l’année 2018 représente une très bonne année en termes de chiffres d’affaires pour ce secteur. Deuxièmement, le chiffre d’affaires de ce secteur peut être influencé par les prix des carburants et dans un contexte de diminution des prix de l’énergie en 2020, cela a pu se traduire par une diminution du prix du transport et de la facturation impactant dès lors le chiffre d’affaires. Par ailleurs, les mesures de confinement et l’arrêt de certaines activités ont très certainement pesé sur les résultats du chiffre d’affaires au deuxième trimestre de 2020, expliquant en partie ce recul important.

2) Au cours des trois dernières années (2017-2019), le secteur 49.4 «transports routiers de fret et services de déménagement» a comptabilisé en moyenne 214 faillites, occasionnant en moyenne 475 pertes d’emplois. Alors qu’en 2018, les faillites se sont inscrites à la baisse, par rapport à 2017 (-6,3 %), la tendance s’est inversée en 2019 avec une augmentation de 22,6 % du nombre de faillites par rapport à 2018 (soit 44 faillites de plus). Comme mentionné plus haut (voir réponse 1)), 2018 semble avoir été une bonne année pour ce secteur.

Cette tendance haussière des faillites de 2019 ne se reflète pas dans les chiffres du deuxième trimestre de 2020, le secteur enregistrant 26 faillites ayant occasionné 72 pertes d’emplois, contre 65 faillites ayant occasionné 124 pertes d’emplois au deuxième trimestre de 2019.

Plusieurs éléments appellent à la prudence quant à l’interprétation des chiffres de faillites au deuxième trimestre 2020, notamment suite à la limite des activités des tribunaux et greffes lors du confinement ainsi qu’au moratoire temporaire ayant permis un gel temporaire de la procédure de faillite sous certaines conditions.

3) Sur les trois dernières années (2017-2019), le secteur 49.4 «transports routiers de fret et services de déménagement» a enregistré en moyenne 54 642 postes de travail, correspondant à 46 730 équivalents temps plein (ETP). L’emploi dans le secteur a connu une évolution positive entre 2017 et 2019, tant en termes de postes de travail (+9,0 %) que d’équivalents temps plein (+8,9 %).

En 2019, il enregistre une hausse de ses postes de travail de 4,5 % en glissement annuel, soit une hausse de 4 % en équivalents temps plein. On dénombre ainsi 57 019 postes de travail en 2019 dans ce secteur contre 54 582 postes de travail en 2018 et 48 672 ETP en 2019 contre 46 815 ETP en 2018.

Cette tendance haussière de 2019 s’est confirmée au premier trimestre de 2020, où le secteur comptait 58 177 postes de travail, contre 55 945 postes de travail à la même période de 2019, soit une augmentation de 4 %. Cette augmentation, bien que plus modeste, s’observe également en ETP, qui passent de 47 307 ETP au premier trimestre de 2019 à 47 701 ETP au premier trimestre de 2020, soit une progression de 0,8 %.

4) Aucune mesure spécifique n’est encore prévue pour ce secteur. Cependant, en fonction de la nature juridique de l’entreprise, il reviendra donc de solliciter le droit passerelle (si l’activité est exercée à titre d’indépendant) et les primes régionales sur la base de la baisse du chiffre d’affaires pour les secteurs «empêchés d’exercer leur activité». De plus, une série de reports de paiement est prévue en termes de fiscalité (deux mois) et de cotisations sociales (report pour les deux premiers trimestres). Certaines dispenses sont aussi prévues. Par ailleurs, le gouvernement travaille sur son plan de relance qui mise d’abord sur le redressement économique et qui ensuite aura pour objectif de sauvegarder la compétitivité des entreprises.

5) La dernière enquête du ERMG (17 novembre) met en exergue un recul du chiffre d’affaires en novembre moins prononcé pour le secteur des transports que lors du premier confinement. La faiblesse de la demande reste l’élément prépondérant de la crise de coronavirus impactant le chiffre d’affaires du secteur.

[1] La tonne-kilomètre est une unité de mesure qui combine le poids et la distance. Par exemple, le transport de 2 tonnes sur une distance de 2 kilomètres représente 4 tonnes-kilomètres (Statbel).

1) In 2019 werd er volgens Statbel 283,9 miljoen ton aan goederen over de weg vervoerd met in België geregistreerde vrachtwagens en trekkers met een laadvermogen van minstens een ton, dat is 0,5 % minder dan in 2018. Van die tonnage is 80,9 % binnenlands en 19,1 % internationaal transport.

Over tien jaar (2009-2019) kende de sector een daling van de getransporteerde tonnage (-4,7 %) maar ook van het aantal gepresteerde tonkilometers (1) (-3,7 %).

De sector 49.4 «goederenvervoer over de weg en verhuisbedrijven» noteerde een omzet van 14 miljard euro in 2019, een daling met 10,3 % ten opzichte van 2018. Deze daling hield aan in de loop van de eerste twee kwartalen van 2020, waarbij de sector een omzet realiseerde van respectievelijk 3,4 en 3,1 miljard euro. Dat is een daling met 1 % en 12,5 % vergeleken met dezelfde periodes het jaar ervoor. Twee punten dienen daarbij onderstreept te worden: ten eerste was 2018 een zeer goed jaar in termen van omzet voor deze sector, en ten tweede kan de omzet van deze sector beïnvloed worden door de brandstofprijzen. Binnen een context van lagere energieprijzen in 2020 kon zich dat vertalen in een daling van de transportprijzen en dus een lagere facturatie, met impact op de omzet. De coronamaatregelen en de stopzetting van bepaalde activiteiten wogen daarnaast zeker ook op de omzetresultaten in het tweede kwartaal van 2020, waardoor de opvallende daling gedeeltelijk te verklaren is.

2) In de loop van de laatste drie jaar (2017-2019) telde de sector 49.4 «goederenvervoer over de weg en verhuisbedrijven» gemiddeld 214 faillissementen, die gemiddeld tot 475 geschrapte banen leidden. Terwijl het aantal faillissementen in 2018 in dalende lijn ging ten opzichte van 2017 (-6,3 %), keerde de trend zich om in 2019 met een stijging van 22,6 % van het aantal faillissementen ten opzichte van 2018 (44 extra faillissementen). Zoals hierboven vermeld (zie antwoord 1)) blijkt 2018 een goed jaar te zijn geweest voor de sector.

De stijgende trend van het aantal faillissementen in 2019 weerspiegelt zich niet in de cijfers van het tweede kwartaal van 2020, waar de sector 26 faillissementen telde die leidden tot een verlies van 72 arbeidsplaatsen, tegenover 65 faillissementen met 124 verloren arbeidsplaatsen in het tweede kwartaal van 2019.

Verschillende elementen nopen tot omzichtigheid bij het interpreteren van de cijfers over de faillissementen in het tweede kwartaal van 2020. Met name de beperkte activiteiten van de rechtbanken en griffies tijdens de lockdown en het tijdelijke moratorium waarbij de faillissementsprocedures onder bepaalde voorwaarden tijdelijk bevroren werden.

3) De laatste drie jaar (2017-2019) telde de sector 49.4 «goederenvervoer over de weg en verhuisbedrijven» gemiddeld 54 642 arbeidsplaatsen, goed voor 46 730 voltijds equivalenten (VTE). De tewerkstelling in de sector kende een positieve evolutie tussen 2017 en 2019, zowel in termen van arbeidsplaatsen (+9,0 %) als in termen van voltijds equivalenten (+8,9 %).

In 2019 noteerde de sector een toename van het aantal arbeidsplaatsen van 4,5 % ten opzichte van het jaar ervoor, goed voor een stijging met 4 % van het aantal voltijds equivalenten. In 2019 telt men aldus 57 019 arbeidsplaatsen in deze sector tegenover 54 582 in 2018 en 48 672 VTE in 2019 tegenover 46 815 VTE in 2018.

Deze stijgende trend van 2019 hield aan in het eerste kwartaal van 2020, waar de sector 58 177 arbeidsplaatsen telde, tegenover 55 945 arbeidsplaatsen in dezelfde periode van 2019. Dat is een toename van 4 %. Deze weliswaar bescheiden toename stelt men ook vast in het aantal VTE, dat stijgt van 47 307 in het eerste kwartaal van 2019 naar 47 701 in het eerste kwartaal van 2020, een stijging met 0,8 %.

4) Er zijn nog geen steunmaatregelen voorzien voor deze sector. Echter kan afhankelijk van de rechtsvorm van de onderneming een beroep worden gedaan op het overbruggingsrecht (indien de activiteit als zelfstandige uitgevoerd wordt) of op gewestelijke premies op basis van de daling van de omzet voor sectoren die hun activiteit niet kunnen uitoefenen. Daarnaast is er ook voorzien in een reeks mogelijkheden tot uitstel van betaling in termen van fiscaliteit (twee maanden) en sociale bijdragen (uitstel voor de eerste twee kwartalen). Vrijstellingen zijn eveneens mogelijk. De regering werkt bovendien aan haar herstelplan, dat in eerste instantie mikt op economisch herstel en dat vervolgens tot doel zal hebben de concurrentiekracht van de ondernemingen te vrijwaren.

5) Uit de laatste ERMG-enquête (17 november) blijkt dat de omzetdaling in de transportsector in november minder uitgesproken is dan tijdens de eerste lockdown. De zwakke vraag blijft het overheersende element van de coronacrisis dat impact heeft op de omzet van de sector.

[1] Tonkilometer is een meeteenheid waarbij gewicht en afstand gecombineerd worden. Zo is bijvoorbeeld 2 ton vervoeren over een afstand van 2 kilometer goed voor 4 tonkilometer. (Statbel).