SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2020-2021 Zitting 2020-2021
________________
5 mars 2021 5 maart 2021
________________
Question écrite n° 7-1132 Schriftelijke vraag nr. 7-1132

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au vice-premier ministre et ministre de la Mobilité

aan de vice-eersteminister en minister van Mobiliteit
________________
Crise du coronavirus - Interdiction de voyager - Compagnies aériennes - Statistiques - Contrôles - Mesures (Covid-19) Coronacrisis - Reisverbod - Vliegtuigmaatschappijen - Cijfers - Controles - Maatregelen (Covid-19) 
________________
épidémie
transport aérien
vacances
contrôle sanitaire
epidemie
luchtvervoer
vakantie
gezondheidsinspectie
________ ________
5/3/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/4/2021)
27/5/2021Antwoord
5/3/2021Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 8/4/2021)
27/5/2021Antwoord
________ ________
Question n° 7-1132 du 5 mars 2021 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 7-1132 d.d. 5 maart 2021 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le mercredi 17 février 2021, le journal de la VRT annonçait le premier vol d'un Boeing 737 Max affrété par le tour-opérateur TUI. On annonçait avec fierté que ce premier vol du Max était à destination de Malaga. Le responsable de TUI précisait que l'avion était rempli.

Alors que la pandémie de coronavirus sévissait, de très nombreux vols se sont poursuivis au départ de l'aéroport de Zaventem. À certains moments, les décollages s'enchaînaient véritablement.

Les vols se sont même poursuivis en grand nombre pendant toute la durée de l'interdiction des voyages non essentiels décrétée par le gouvernement.

Le vol de TUI en question s'est lui aussi déroulé alors que les voyages non essentiels étaient interdits. Malaga n'est, à première vue, pas une destination où l'on se rend le plus souvent pour des motifs essentiels. On a l'impression que les compagnies aériennes narguent le gouvernement et toutes les personnes qui respectent consciencieusement les mesures prises pour combattre la pandémie.

1) Le ministre peut-il expliquer comment il est possible qu'un tour-opérateur ait pu effectuer un vol charter vers Malaga, avec un avion rempli, le 17 février 2021 alors que les voyages non essentiels étaient interdits ?

2) Pendant toute la durée de l'interdiction des voyages, quels vols ont-ils été effectués à partir de l'aéroport de Zaventem, d'une part, et de celui de Charleroi, d'autre part ? Je souhaiterais obtenir un relevé de tous les vols au décollage et à l'atterrissage, effectués pendant la durée de l'interdiction de voyager et jusqu'au terme de celle-ci, avec mention du jour et de l'heure de départ et d'arrivée, ainsi que de la compagnie aérienne concernée.

3) Des contrôles sérieux ont-ils été effectués afin de faire respecter cette interdiction de voyager et de quelle manière se sont-ils déroulés ? Le ministre a-t-il lui aussi le sentiment que les compagnies aérienne font fi de toutes les mesures sanitaires ?

4) Comment peut-il justifier ce nouveau traitement de faveur dont bénéficie l'industrie aéronautique en pleine pandémie de coronavirus ?

 

Op woensdag 17 februari 2021 was er een nieuwsitem op het VRT-journaal aangaande de eerste vlucht van een Boeiing 737 Max door de touroperator TUI. Met trots werd aangekondigd dat die eerste vlucht van de Max naar Malaga ging. De verantwoordelijke van TUI zei erbij dat dit vliegtuig helemaal volgeboekt was.

Tijdens heel de corona-pandemie zijn er heel veel vluchten doorgegaan vanop de luchthaven van Zaventem. Op bepaalde momenten zag je de vliegtuigen de een na de ander vertrekken.

Ook tijdens de periode van niet-essentieel reisverbod dat door de regering werd uitgevaardigd, zien we nog steeds vele vluchten uitgevoerd.

Ook deze TUI-vlucht viel in volle verbod op niet-essentiële reizen. Een vliegtuig naar Malaga lijkt me op het eerste zicht niet een bestemming waar vele essentiële reizen naar zijn. Het lijkt alsof de luchtvaartmaatschappijen een neus trekken naar de regering en naar alle mensen die op een ernstige wijze de maatregelen volgen om deze pandemie te lijf te gaan.

1) Kan de geachte minister me melden hoe het mogelijk is dat een touroperator een volle chartervlucht naar Malaga op 17 februari 2021 kan uitvoeren wanneer er een reisverbod is op niet-essentiële reizen?

2) Welke vluchten werden vanop resp. Zaventem en Charleroi uitgevoerd tijdens heel de periode van reisverbod? Graag kreeg ik alle vertrekkende en aankomende vluchten, met dag en uur van vertrek en aankomst, tijdens heel deze periode en dit zeker tot het einde van het reisverbod. Graag kreeg ik ook de luchtvaartmaatschappijen erbij vermelden.

3) Op welke wijze werden er ernstige controles uitgevoerd om dit reisverbod af te dwingen? Heeft de geachte minister ook het gevoel dat de luchtvaartmaatschappijen zich geen fluit aantrekken van alle maatregelen?

4) Hoe kan hij het verantwoorden dat de luchtvaartindustrie opnieuw een voorkeurbehandeling krijgt tijdens deze coronapandemie?

 
Réponse reçue le 27 mai 2021 : Antwoord ontvangen op 27 mei 2021 :

1) En effet le 17 février 2021, TUI Airlines Belgium (nom commercial : TUI fly) a effectué son premier vol avec un Boeing 737 MAX depuis deux ans. Vu les facteurs de charges très bas, c’était un vol « triangulaire » entre Bruxelles, Alicante et Malaga.

En application de l’arrêté ministériel portant des mesures d'urgence pour limiter la propagation du coronavirus COVID-19 du 28 octobre 2020 modifié le 07 mars 2021, article 21 §1er, « Si un transporteur est utilisé, il est tenu de contrôler que les voyageurs visés à l'alinéa 3, préalablement à l'embarquement, ont complété une déclaration sur l'honneur. En l'absence de cette déclaration, le transporteur est tenu de refuser l'embarquement », TUI Airlines Belgium a dument vérifié que les passagers ont effectivement rempli une déclaration sur l'honneur. Le transporteur n’est pas compétent pour, ni ne peut légalement, investiguer ou vérifier la réalité et la validité des raisons invoquées par le passager.

Ces contrôles restent la compétence des agents du SPF Intérieur (police fédérale) et il n'y a actuellement pas la moindre raison de penser que les services de police n'effectuent pas leur travail avec le soin requis. Autrement, ces questions doivent être adressées à leur Ministre de tutelle.

Cet arrêté ministériel sanctionne, au même article, les obligations imposées aux citoyens par un renvoi à l'article 14 du code frontières Schengen ou à l'article 43 de la loi du 15 décembre 1980 sur l'accès au territoire, le séjour, l'établissement et l'éloignement des étrangers. Mais il s’agit de sanctions pouvant être prises contre les personnes, et pas contre les compagnies aériennes.

Contactée par mes services au sujet de ce vol, TUI Airlines Belgium a répondu dans une déclaration reprise texto et in extenso à l’annexe 1.

2) A Brussels Airport, depuis le 27 janvier 2021 et jusque mi-mars 2021, on a dénombré 1795 vols au départ, et autant à l’arrivée, opéré par 39 compagnies aériennes différentes.

A Charleroi BSCA, depuis le 27 janvier 2021 et jusqu’au 10 mars 2021 on a comptabilisé 217 vols au départ, et autant à l’arrivée, opérés par 7 compagnies aériennes différentes.

3) Comme abordé à la question 1), l’arrêté ministériel décrit les obligations du transporteur. Nous n’avons pas d’indices probants pour conforter les sentiments de l’honorable sénateur et indiquant que les transporteurs aériens ne se plient pas à leurs obligations.

4) Tous les transporteurs, aériens, ferroviaires, maritimes et autres, sont mis sur pied d’égalité à l’art.1er, 4°, de l’arrêté ministériel précité, sous le terme générique de « transporteur ». Les obligations découlant de cet arrêté ministériel s’appliquent donc à tous les transporteurs indifféremment et sans traitement préférentiel.

Malgré le fait que le nombre de passagers soit tombé à seulement 10 % du niveau habituel, les aéroports et les compagnies aériennes belges ont fait preuve de leur responsabilité sociale en continuant à assurer la connectivité du pays à travers cette crise très difficile et ont fait de leur mieux pour maintenir leur réseau afin que les passagers qui avaient besoin de voyager puissent le faire.

1) Op 17 februari 2021 voerde TUI Airlines Belgium (handelsnaam: TUI fly) inderdaad zijn eerste vlucht sinds twee jaar met een Boeing 737 MAX uit. Gezien de zeer lage beladingsfactoren was het een “driehoeksvlucht” tussen Brussel, Alicante en Malaga.

Overeenkomstig artikel 21, §1, van het ministerieel besluit van 28 oktober 2020 houdende dringende maatregelen om de verspreiding van het coronavirus COVID-19 te beperken, gewijzigd op 7 maart 2021: “Indien gebruik wordt gemaakt van een vervoerder, is deze ertoe gehouden te controleren dat de reizigers bedoeld in het derde lid, voorafgaand aan de boarding, een verklaring op eer hebben ingevuld. Bij gebrek aan deze verklaring, is de vervoerder ertoe gehouden het boarden te weigeren” heeft TUI Airlines Belgium naar behoren gecontroleerd dat de reizigers daadwerkelijk een verklaring op eer hebben ingevuld. De vervoerder is niet bevoegd om de echtheid en geldigheid van de door de reiziger opgegeven redenen te onderzoeken of te controleren, en mag dit wettelijk ook niet.

Deze controles vallen onder de bevoegdheid van de agenten van de FOD Binnenlandse Zaken (federale politie) en er is momenteel geen enkele reden om aan te nemen dat de politiediensten hun werk niet met de vereiste zorg uitvoeren. Anders dienen deze vragen aan hun voogdijminister te worden gericht.

In hetzelfde artikel sanctioneert dit ministerieel besluit de verplichtingen die aan de burgers worden opgelegd door te verwijzen naar artikel 14 van de Schengengrenscode of artikel 43 van de wet van 15 december 1980 betreffende de toegang tot het grondgebied, het verblijf, de vestiging en de verwijdering van vreemdelingen. Het gaat echter om sancties die tegen individuen kunnen worden genomen, niet tegen luchtvaartmaatschappijen.

Toen mijn diensten contact opnamen met betrekking tot deze vlucht, antwoordde TUI Airlines Belgium in een verklaring die letterlijk en in zijn geheel in bijlage 1 wordt weergegeven.

2) Op Brussels Airport waren er van 27 januari 2021 tot medio maart 2021 welgeteld 1795 vertrekkende vluchten en evenveel aankomende vluchten, uitgevoerd door 39 verschillende luchtvaartmaatschappijen.

Op Charleroi BSCA waren er van 27 januari 2021 tot 10 maart 2021 op zijn beurt 217 vertrekkende vluchten en evenveel aankomende vluchten, uitgevoerd door 7 verschillende luchtvaartmaatschappijen.

3) Zoals aangehaald in vraag 1) worden in het ministerieel besluit de verplichtingen van de vervoerder beschreven. We hebben geen aanwijzingen ter bevestiging van het oordeel van de geachte senator dat de luchtvaartmaatschappijen hun verplichtingen niet nakomen.

4) Alle vervoerders – lucht-, spoor-, maritieme en andere vervoerders – worden in art. 1, 4°, van het voornoemde ministerieel besluit gelijkgesteld onder de generieke term “vervoerder”. De uit dit ministerieel besluit voortvloeiende verplichtingen gelden dan ook voor alle vervoerders, zonder onderscheid en zonder voorkeursbehandeling.

Ondanks het feit dat het aantal reizigers gedaald is tot slechts 10% van het gewoonlijk  niveau, hebben de Belgische luchthavens en luchtvaartmaatschappijen blijk gegeven van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid door de connectiviteit van het land te blijven waarborgen doorheen deze zeer moeilijke crisis en hebben ze hun best gedaan om hun netwerk in stand te houden zodat reizigers die noodzakelijk moesten reizen dat ook konden doen.