SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2015-2016 Zitting 2015-2016
________________
26 avril 2016 26 april 2016
________________
Question écrite n° 6-943 Schriftelijke vraag nr. 6-943

de Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

au ministre de la Mobilité, chargé de Belgocontrol et de la Société nationale des chemins de fer belges

aan de minister van Mobiliteit, belast met Belgocontrol en de Nationale Maatschappij der Belgische spoorwegen
________________
Trafic aérien - Gêner délibérément les pilotes avec un rayon laser - Chiffres - Mesures Vliegverkeer - Doelbewust hinderen piloten met een laserstraal - Cijfers - Maatregelen 
________________
transport aérien
vandalisme
sécurité aérienne
circulation aérienne
appareil à radiations
luchtvervoer
vandalisme
veiligheid van het luchtverkeer
luchtverkeer
stralingsapparaat
________ ________
26/4/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 26/5/2016)
11/7/2016Antwoord
26/4/2016Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 26/5/2016)
11/7/2016Antwoord
________ ________
Aussi posée à : question écrite 6-942 Aussi posée à : question écrite 6-942
________ ________
Question n° 6-943 du 26 avril 2016 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-943 d.d. 26 april 2016 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

En réponse à des questions écrites antérieures (notamment n° 5-5063), votre prédécesseur a indiqué qu'il y avait eu, en 2009, cinq incidents au cours desquels des pilotes avaient été délibérément gênés par un rayon laser. En 2010, le nombre de ces incidents est passé à quatre-vingts et en 2011, à cent trente.

L'éblouissement du cockpit d'un avion peut aveugler temporairement le pilote et donc provoquer un accident. Les États-Unis étudient actuellement la question de la vente des lasers de forte puissance. De tels incidents sont également fréquents chez nos voisins. Aux Pays-Bas, le nombre d'incidents a continué à augmenter en 2015. La Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV-Association néerlandaise des pilotes de ligne) estime que ces pointeurs laser doivent être considérés comme des armes interdites.

Dans un seul cas, en l'occurrence à l'aéroport de Sydney, il est question d'une attaque coordonnée au cours de laquelle des rayons laser ont été dirigés, à partir de quatre endroits différents, sur un avion en phase d'atterrissage.

Du point de vue de la législation, des poursuites peuvent être intentées sur la base des articles 30, 30bis et 31 de la loi du 27 juin 1937 relative à la réglementation de la navigation aérienne. Est punissable quiconque accomplit ou tente d'accomplir un acte de nature à compromettre la navigabilité ou la sécurité de vol d'un aéronef, ou quiconque commet un fait de nature à mettre en péril les personnes se trouvant à bord d'un aéronef.

À la question de savoir si la réglementation actuelle était suffisante, le ministre précédent a répondu ce qui suit : « Si le nombre d'incidents s'élevait fortement, l'adoption de nouvelles mesures serait examinée. ».

Cette question concerne une matière régionale transversale. Les Régions sont compétentes pour les aéroports régionaux. Ainsi la Flandre compte deux aéroports régionaux – Anvers et Ostende. Dans ce contexte, il est également renvoyé à la commission flamande de l'Aviation et à la note concernant la sécurisation et la sécurité des aéroports régionaux – recommandations.

J'aimerais dès lors vous soumettre les questions suivantes:

1) Il ressort des questions précédentes que des plaintes ont également été enregistrées dans notre pays concernant l'aveuglement de pilotes par l'éblouissement du cockpit. Pour les années 2013, 2014 et 2015, pouvez-vous citer les aéroports concernés ? Disposez-vous de chiffres annuels par aéroport régional sur ces incidents ?

2) A-t-il été de nouveau question, en 2015, d'une augmentation considérable, par rapport aux années précédentes, du nombre d'incidents dans notre pays ? Pouvez-vous fournir des explications ?

3) Des attaques coordonnées à l'aide de plusieurs lasers ont-elles déjà été constatées dans notre pays ?

4) Pouvez-vous indiquer si ces incidents ont, à certains moments, mis en danger la sécurité des passagers et dans l'affirmative, le nombre de vols concernés ?

5) Des directives concrètes supplémentaires ont-elles été données aux aéroports régionaux et nationaux, au personnel de sécurité, à la police et aux pilotes concernant ces rayons laser ?

6) Êtes-vous partisan d'un durcissement de la loi du 27 juin 1937 relative à la réglementation de la navigation aérienne afin de rendre punissable l'usage malveillant de rayons laser contre le personnel de l'ATS (Air Traffic Service) ?

7) Pouvez-vous indiquer combien de condamnations pour aveuglement par le biais de rayons laser ont déjà été prononcées ? Comment expliquez-vous ces chiffres ?

8) Allez-vous compléter la loi du 27 juin 1937 relative à la navigation aérienne afin de rendre punissable l'usage malveillant de rayons laser contre le personnel de l'ATS (Air Traffic Service) ? Dans la négative, pourquoi ? Dans l'affirmative, pouvez-vous fournir des précisions ?

 

In zijn antwoord op eerdere schriftelijke vragen (onder andere nr. 5-5063) gaf uw voorganger aan dat er in 2009 vijf incidenten plaatsvonden waarbij piloten doelbewust werden gehinderd door een laserstraal. In 2010 was er een toename tot tachtig incidenten. In 2011 vonden honderdzesendertig incidenten plaats.

Het beschijnen van de cockpit van een vliegtuig kan de piloot tijdelijk verblinden en dus mogelijk een ongeluk veroorzaken. In de Verenigde Staten wordt onderzocht in hoeverre de verkoop van straffe lasers moet worden aangepakt. Ook in onze buurlanden blijken zich dergelijke incidenten voor te doen. In Nederland blijkt het aantal incidenten verder op te lopen in 2015. De Vereniging van Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) vindt dat dergelijke laserpennen als verboden wapens moeten worden beschouwd.

In alvast één geval in Sydney Airport is er sprake van een gecoördineerde aanval waarbij vanaf vier locaties met een laser werd gemikt op een landend vliegtuig.

Wat betreft de wetgeving is vervolging mogelijk bij toepassing van de artikelen 30, 30bis en 31 van de wet van 27 juni 1937 betreffende de regeling der luchtvaart. Strafbaar is iedereen die een daad verricht of poogt te verrichten die de luchtwaardigheid of de vliegzekerheid van een luchtvaartuig in gevaar kan brengen, of die een feit pleegt dat van die aard is dat de veiligheid van de personen aan boord van een luchtvaartuig in het gedrang gebracht wordt.

Op de vraag of de huidige wetgeving volstond, antwoordde de toenmalige minister als volgt: "Indien het aantal incidenten sterk zou toenemen, zal de invoering van nieuwe maatregelen onderzocht worden."

Het betreft een transversale Gewestelijke aangelegenheid. De Gewesten zijn bevoegd voor de regionale luchthavens. Zo telt Vlaanderen met de vliegvelden van Antwerpen en Oostende twee regionale luchthavens. In deze context wordt tevens verwezen naar de Vlaamse Luchtvaartcommissie en de "Nota betreffende de beveiliging van en veiligheid op regionale luchthavens: Aanbevelingen".

Graag had ik hieromtrent dan ook volgende vragen voorgelegd :

1) Uit vorige vragen weet ik dat ook in ons land klachten werden geregistreerd inzake het verblinden van piloten door het beschijnen van de cockpit. Kan u meedelen voor respectievelijk 2013, 2014 en 2015 in welke luchthavens deze plaatsvonden? Beschikt u over cijfers van incidenten op jaarbasis per regionale luchthaven?

2) Is er wederom sprake van een substantiële toename van het aantal incidenten in 2015 ten opzichte van de vorige jaren? Kan u toelichten?

3) Werden er reeds gecoördineerde aanvallen vastgesteld met meerdere lasers?

4) Kan u meedelen of deze incidenten de veiligheid van de passagiers op enig ogenblik in gevaar brachten? Zo ja, om hoeveel vluchten ging het?

5) Werden er bijkomende richtlijnen gegeven aan de nationale en de regionale luchthavens, het veiligheidspersoneel, de politie en de piloten wat betreft deze laserstralen?

6) Bent u voorstander van een aanscherpen van de wet van 27 juni 1937 betreffende de regeling der luchtvaart zodat het kwaadwillig gebruik van laserstralen tegen ATS (Air Traffic Service)-personeel strafbaar wordt?

7) Kan u meedelen hoeveel veroordelingen voor het verblinden met lasers er reeds werden uitgesproken? In 2012 waren er twee veroordelingen. Hoe verklaart u deze cijfers?

8) Gaat u de luchtvaartwet van 27 juni 1937 vervolledigen om het kwaadwillig gebruik van handbediende lasers tegen luchtvaartuigen en ATC (Air Traffic Control)-personeel strafbaar te maken? Zo neen waarom niet ? Zo ja, kan u toelichten?

 
Réponse reçue le 11 juillet 2016 : Antwoord ontvangen op 11 juli 2016 :

1) Voir tableaux 1 à 7.

2) À la lecture des tableaux, on constate une diminution significative des incidents en 2015.

3) De telles attaques combinées n’ont jamais été portées à la connaissance de nos services.

4) Ces incidents mettent la sécurité des passagers en danger à des degrés divers, mais le risque est classé comme « très faible ».

5) Aucune directive supplémentaire n’a été donnée depuis 2014 aux aéroports nationaux ou régionaux, au personnel de sécurité, à la police ni aux pilotes. La direction générale du Transport aérien (DGTA) continue de surveiller de tels incidents et, si nécessaire, de prendre des mesures appropriées en coopération avec les parties prenantes concernées.

6) Les dispositions pénales en vigueur dans les articles 30, 30a et 31 de la loi mentionnée sont, d'une part, suffisamment pertinentes pour être en mesure d'inclure ces faits et de les poursuivre pénalement, y compris l'utilisation de faisceaux laser contre le personnel ATS, et les peines sont d’autre part adéquatement proportionnées à la gravité de ces infractions. Les procureurs et magistrats sont généralement satisfaits de ces articles, et modifier la loi en mentionnant spécifiquement une nouvelle infraction serait dommageable juridiquement.

7) La direction générale du Transport aérien n’est pas automatiquement informée des condamnations pour l'utilisation de lasers dans l'espace aérien belge. La DGTA ne dispose pas de chiffres sur les procès-verbaux établis et le nombre de condamnations. La DGTA a été informée de deux condamnations pour usage de laser dans le dernier trimestre de 2012. Le contrevenant a été condamné à une peine effective conformément aux articles 30, 30a et 31 de la loi du 27 juin 1937. La poursuite de ces infractions est entravée notamment par la difficulté de localiser et d’identifier les auteurs.

8) Voir question 6.

Annexe :

Tableau 1 : illuminations laser – Belgique


2013

2014

2015

JAN

6

20

5

FÉV

11

12

8

MAR

8

15

7

AVR

6

15

23

MAI

9

13

9

JUIN

14

12

10

JUIL

23

26

19

AOÛT

43

39

15

SEP

29

24

15

OCT

24

27

14

NOV

9

12

11

DÉC

17

7

14

TOTAL

199

222

150

Tableau 2 : illuminations laser – Bruxelles


2013

2014

2015

JAN

3

8

0

FÉV

5

2

6

MAR

4

6

1

AVR

4

7

9

MAI

8

8

2

JUIN

9

5

7

JUIL

9

13

15

AOÛT

15

19

6

SEP

8

12

8

OCT

10

20

6

NOV

5

8

4

DÉC

7

5

7

TOTAL

87

113

71

Tableau 3 : illuminations laser – Liège


2013

2014

2015

JAN

1

4

1

2

1

0

MAR

2

3

2

AVR

2

2

2

MAI

0

0

2

JUIN

3

2

1

JUIL

4

8

2

AOÛT

10

8

1

SEP

9

2

0

OCT

3

2

2

NOV

0

0

3

DÉC

1

1

4

TOTAL

37

33

20

Tableau 4 : illuminations laser – Charleroi


2013

2014

2015

JAN

1

4

2

1

1

0

MAR

1

1

3

AVR

0

6

4

MAI

0

2

2

JUIN

1

2

0

JUIL

4

3

0

AOÛT

9

7

2

SEP

8

4

4

OCT

5

1

3

NOV

3

1

1

DÉC

4

1

1

TOTAL

37

33

22

Tableau 5 : illuminations laser – Anvers


2013

2014

2015

JAN

0

1

1

3

1

0

MAR

1

3

1

AVR

0

0

0

MAI

0

0

0

JUIN

0

0

0

JUIL

3

1

0

AOÛT

1

0

1

SEP

2

1

0

OCT

1

1

1

NOV

1

1

1

DÉC

1

0

2

TOTAL

13

9

7

Tableau 6 : illuminations laser – Courtrai


2013

2014

2015

JAN

0

0

0

0

0

0

MAR

0

0

0

AVR

0

0

0

MAI

0

0

0

JUIN

0

0

0

JUIL

0

0

0

AOÛT

1

1

0

SEP

0

0

0

OCT

0

1

0

NOV

0

0

0

DÉC

0

0

0

TOTAL

1

2

0

Tableau 7 : illuminations laser – Oostende


2013

2014

2015

JAN

1

0

0

0

0

0

MAR

0

0

0

AVR

0

0

0

MAI

0

2

1

JUIN

0

3

0

JUIL

1

0

1

AOÛT

4

2

0

SEP

0

2

0

OCT

2

1

1

NOV

0

0

0

DÉC

1

0

0

TOTAL

9

10

3



1) Zie tabellen 1 tot 7.

2) Bij lezing van de tabellen, stelt men een significante vermindering van de incidenten in 2015 vast.

3) Dergelijke gecombineerde aanvallen werden nog nooit aan onze diensten gemeld.

4) Deze incidenten brengen de veiligheid van de passagiers in diverse gradaties in gevaar, maar het risico wordt als « erg zwak » ingeschaald.

5) Sinds 2014 werd er aan de nationale en de regionale luchthavens, het veiligheidspersoneel, de politie en de piloten geen enkele bijkomende richtlijn gegeven. Het directoraat-generaal Luchtvaart (DGLV) blijft toezien op dergelijke incidenten en zal, indien nodig, in samenwerking met de betrokken stakeholders de gepaste maatregelen nemen.

6) De van kracht zijnde strafbepalingen in de artikelen 30, 30a en 31 van de vernoemde wet zijn enerzijds voldoende ad rem om ook deze feiten te omvatten en strafrechtelijk te kunnen vervolgen, het gebruik van laserbundels tegen ATS-personeel inbegrepen, en anderzijds staan de straffen goed in verhouding tot de ernst van deze overtredingen. De procureurs en de magistraten zijn doorgaans tevreden met deze artikelen en de wet wijzigen door specifiek een nieuwe overtreding erin te vermelden, zou juridisch nefast zijn.

7) Het directoraat-generaal Luchtvaart wordt niet automatisch op de hoogte gebracht van veroordelingen voor het gebruik van lasers in het Belgische luchtruim. Het DGLV beschikt niet over cijfers over de processen-verbaal die werden opgesteld en over het aantal veroordelingen. Het DGLV werd op de hoogte gebracht van twee veroordelingen voor het gebruik van een laser in het laatste trimester van 2012. De overtreder werd conform de artikelen 30, 30a en 31 van de wet van 27 juni 1937 veroordeeld tot een effectieve straf. De vervolging van deze overtredingen wordt vooral gehinderd door de moeilijkheid om de daders te lokaliseren en te identificeren.

8) Zie vraag 6.

Bijlage :

Tabel 1 : Laserbeschijningen – Belgïe


2013

2014

2015

JAN

6

20

5

FEB

11

12

8

MAART

8

15

7

APR

6

15

23

MEI

9

13

9

JUN

14

12

10

JUL

23

26

19

AUG

43

39

15

SEP

29

24

15

OCT

24

27

14

NOV

9

12

11

DEC

17

7

14

TOTAAL

199

222

150

Tabel 2 : Laserbeschijningen – Brussel


2013

2014

2015

JAN

3

8

0

FEB

5

2

6

MAART

4

6

1

APR

4

7

9

MEI

8

8

2

JUN

9

5

7

JUL

9

13

15

AUG

15

19

6

SEP

8

12

8

OCT

10

20

6

NOV

5

8

4

DEC

7

5

7

TOTAAL

87

113

71

Tabel 3 : Laserbeschijningen – Luik


2013

2014

2015

JAN

1

4

1

FEB

2

1

0

MAART

2

3

2

APR

2

2

2

MEI

0

0

2

JUN

3

2

1

JUL

4

8

2

AUG

10

8

1

SEP

9

2

0

OCT

3

2

2

NOV

0

0

3

DEC

1

1

4

TOTAAL

37

33

20

Tabel 4 : Laserbeschijningen – Charleroi


2013

2014

2015

JAN

1

4

2

FEB

1

1

0

MAART

1

1

3

APR

0

6

4

MEI

0

2

2

JUN

1

2

0

JUL

4

3

0

AUG

9

7

2

SEP

8

4

4

OCT

5

1

3

NOV

3

1

1

DEC

4

1

1

TOTAAL

37

33

22

Tabel 5 : Laserbeschijningen – Antwerpen


2013

2014

2015

JAN

0

1

1

FEB

3

1

0

MAART

1

3

1

APR

0

0

0

MEI

0

0

0

JUN

0

0

0

JUL

3

1

0

AUG

1

0

1

SEP

2

1

0

OCT

1

1

1

NOV

1

1

1

DEC

1

0

2

TOTAAL

13

9

7

Tabel 6 : Laserbeschijningen – Kortrijk


2013

2014

2015

JAN

0

0

0

FEB

0

0

0

MAART

0

0

0

APR

0

0

0

MEI

0

0

0

JUN

0

0

0

JUL

0

0

0

AUG

1

1

0

SEP

0

0

0

OCT

0

1

0

NOV

0

0

0

DEC

0

0

0

TOTAAL

1

2

0

Tabel 7 : Laserbeschijningen – Oostende


2013

2014

2015

JAN

1

0

0

FEB

0

0

0

MAART

0

0

0

APR

0

0

0

MEI

0

2

1

JUN

0

3

0

JUL

1

0

1

AUG

4

2

0

SEP

0

2

0

OCT

2

1

1

NOV

0

0

0

DEC

1

0

0

TOTAAL

9

10

3