SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2016-2017 Zitting 2016-2017
________________
1 mars 2017 1 maart 2017
________________
Question écrite n° 6-1314 Schriftelijke vraag nr. 6-1314

de Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

van Jean-Jacques De Gucht (Open Vld)

à la secrétaire d'État à la Lutte contre la pauvreté, à l'Égalité des chances, aux Personnes handicapées, et à la Politique scientifique, chargée des Grandes Villes, adjointe au Ministre de la Sécurité et de l'Intérieur

aan de staatssecretaris voor Armoedebestrijding, Gelijke Kansen, Personen met een beperking, en Wetenschapsbeleid, belast met Grote Steden, toegevoegd aan de Minister van Veiligheid en Binnenlandse Zaken
________________
Œuvres d'art dérobées - Deuxième Guerre mondiale - Bien public - Pays-Bas - Site web Roofkunst - Wereldoorlog II - Publiek bezit - Nederland- Website 
________________
vol
oeuvre d'art
Seconde Guerre mondiale
bien culturel
juif
propriété des biens
site internet
commerce de l'art
diefstal
kunstvoorwerp
Tweede Wereldoorlog
cultuurgoed
jood
eigendom van goederen
internetsite
handel in kunstvoorwerpen
________ ________
1/3/2017Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 30/3/2017)
27/6/2017Rappel
3/11/2017Rappel
9/12/2018Dossier gesloten
1/3/2017Verzending vraag
(Einde van de antwoordtermijn: 30/3/2017)
27/6/2017Rappel
3/11/2017Rappel
9/12/2018Dossier gesloten
________ ________
Réintroduite comme : question écrite 6-2113 Réintroduite comme : question écrite 6-2113
________ ________
Question n° 6-1314 du 1 mars 2017 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 6-1314 d.d. 1 maart 2017 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Je me réfère aux questions écrites (n°s 6-891 et 6-893) que j'ai posées antérieurement, et aux réponses communiquées par la secrétaire d'État à l'Égalité des chances, aux Personnes handicapées et à la politique scientifique.

Selon la banque de données «Herkomst Gezocht », il y a, aux Pays-Bas, 1.621 peintures dont on ignore à qui elles appartiennent parce que les propriétaires sont décédés, qu'ils se sont enfuis ou qu'ils n'ont fait aucune déclaration. Il y a également des œuvres qui, après la guerre, ont été envoyées par erreur d'Allemagne aux Pays-Bas.

De nombreux collectionneurs d'art, tant aux Pays-Bas que dans notre pays, ont été contraints de vendre leurs biens à des intermédiaires qui intervenaient pour le compte de personnes appartenant au régime nazi. Il est aussi arrivé que les nazis volent ou confisquent eux-mêmes les œuvres de prisonniers politiques ou de juifs persécutés.

Les Pays-Bas ont mis sur pied une commission d'avis indépendante qui rend, entre autres, des avis au ministre sur des réclamations portant sur des objets de la collection du Royaume et des œuvres d'art en possession de l'État (niveau local, provinces, etc.).

Notre pays a déjà mené des recherches à ce sujet. Le 31 décembre 2007, la Commission de dédommagement des membres de la Communauté juive de Belgique a terminé l'examen et le traitement des demandes de dédommagement. Le secrétariat de la Commission a également mis un terme à ses travaux. Depuis le 1er janvier 2008, le suivi est assuré par les services de la Chancellerie du premier ministre et relève aujourd'hui du SPF Politique scientifique.

Vous dites dans votre réponse : « En réalité, il y est question de moins de dix œuvres d'art importantes ».

J'apprends aujourd'hui par la presse que parmi les 78 peintures qui sont revenues de l'Allemagne nazie après la guerre et qui se trouvent dans nos musées, beaucoup n'ont pas d'origine définie. Contrairement à nos voisins, comme les Pays-Bas, notre pays n'a jamais rendu publiques les oeuvres qui avaient été prises en dépôt.

Cette question concerne une matière transversale - Communautés. Tant les musées fédéraux que les musées relevant des Communautés possèdent des œuvres d'art volées et ils ont éventuellement des prétentions à faire valoir concernant des œuvres orphelines se trouvant à l'étranger. Il s'agit d'une responsabilité partagée où la coopération est de mise si l'on veut arriver à une politique correcte de restitution des œuvres d'art volées et ce, tant de la part de nos musées vers d'autres pays et les propriétaires légitimes que de la part d'autres pays vers nos musées.

Je souhaiterais dès lors poser les questions suivantes à ce sujet :

1) Comment réagissez-vous aux récentes révélations indiquant qu'une partie importante de ces 78 peintures qui sont revenues d'Allemagne après la guerre n'ont pas d'origine définie ? Comment cela cadre-t-il avec votre réponse précédente faisant état de moins de dix œuvres ? Pouvez-vous me communiquer le nombre exact d'œuvres ainsi que leur description respective (peintre, sujet, dimensions, etc.) ? Dans la négative, pourquoi, étant donné que ces œuvres sont aux mains des pouvoirs publics ?

2) Êtes-vous disposée, ainsi que je vous l'ai déjà demandé antérieurement, à mettre sur pied, comme l'ont fait les Pays-Bas, un site internet sur lequel toutes les œuvres suspectes seront présentées ? Dans la négative, pourquoi, étant donné l'origine incertaine de plusieurs œuvres ? Dans l'affirmative, pouvez-vous préciser le calendrier et le contenu de cette initiative ?

 

Ik verwijs naar mijn eerdere schriftelijke vragen (nrs. 6-891 en 6-893) en het antwoorden van de Staatssecretaris voor Gelijke Kansen, Personen met een Handicap en Wetenschapsbeleid.

Nederland heeft luidens de databank « Herkomst Gezocht » 1621 schilderijen staan waarvan het land niet weet tot wie ze behoren omdat de eigenaars overleden zijn, gevlucht zijn of geen aangifte deden. Er staan ook werken op die na de oorlog per vergissing vanuit Duitsland naar Nederland werden verzonden.

Veel kunstverzamelaars in zowel Nederland als ons land werden gedwongen hun bezittingen te koop aan te bieden aan tussenpersonen die optraden namens personen binnen het naziregime. Het kwam ook voor dat de nazi's de werken rechtstreeks roofden of in beslag namen bij politieke gevangenen of bij de vervolging van de Joden.

Nederland heeft een onafhankelijke adviescommissie opgericht die ondermeer de minister advies geeft over claims op voorwerpen in de rijkscollectie en de kunstwerken in het bezit van de Staat (lokaal, provinciën, enz).

Ons land voerde hieromtrent eerder onderzoek. Ik verwijs naar de Commissie voor de Schadeloosstelling van de leden van de Joodse Gemeenschap van België die het onderzoek en de behandeling van de aanvragen tot schadeloosstelling op 31 december 2007 heeft beëindigd. Het Secretariaat van de Commissie heeft eveneens de werkzaamheden stopgezet. De opvolging wordt sinds 1 januari 2008 verzekerd door de diensten van de Kanselarij van de eerste minister en vallen heden onder de FOD Wetenschapsbeleid.

U stelde in uw antwoord en ik citeer het volgende : « In werkelijkheid handelt het in België over minder dan tien belangrijke kunstwerken. »

Heden verneem ik via de pers dat veel van de 78 schilderijen die na de oorlog terugkeerden uit nazi-Duitsland en die in onze musea zitten geen sluitende herkomst hebben. In tegenstelling tot onze buurlanden zoals Nederland heeft ons land de stukken die in bewaring werden genomen nooit openbaar gemaakt.

Het betreft een transversale aangelegenheid voor wat de Gemeenschappen betreft. Zowel federale musea als de musea die ressorteren onder de Gemeenschappen zijn in het bezit van roofkunst en zij hebben mogelijke claims op weeskunst. Het betreft een gedeelde verantwoordelijkheid waarbij samenwerking aangewezen is om te komen tot een correct restitutiebeleid van roofkunst en dit zowel vanuit onze musea naar andere landen en de rechtmatige eigenaren alsook vanuit andere landen naar onze musea toe.

Ik had hieromtrent dan ook volgende vragen :

1) Hoe reageert u op de recente onthullingen waarbij er wordt aangegeven dat een aanzienlijk aantal van de 78 schilderijen die na de oorlog terugkeerden geen duidelijke herkomst hebben ? Hoe past dit binnen uw eerder antwoord waarin er sprake was van minder dan tien stuks ? Kan u het exacte aantal alsook hun respectieve omschrijving (schilder, onderwerp, afmetingen, enz.) bij deze mededelen ? Zo neen, waarom niet, gezien zij in handen van de overheid zijn ?

2) Kan u heden aangeven of u, zoals ik reeds eerder bepleitte, bereid bent naar het Nederlandse voorbeeld een website op te zetten waar alle verdachte stukken duidelijk worden weergegeven ? Zo neen, waarom niet, gezien er duidelijk problemen zijn met de origine van diverse stukken ? Zo ja, kan u dit gedetailleerd toelichten naar timing en inhoud toe ?