| SÉNAT DE BELGIQUE | BELGISCHE SENAAT | ||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| Session 2012-2013 | Zitting 2012-2013 | ||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| 2 octobre 2013 | 2 oktober 2013 | ||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| Question écrite n° 5-9976 | Schriftelijke vraag nr. 5-9976 | ||||||||
de Mieke Vogels (Groen) |
van Mieke Vogels (Groen) |
||||||||
au ministre des Finances, chargé de la Fonction publique |
aan de minister van Financiën, belast met Ambtenarenzaken |
||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| Déduction du bonus logement - Accord de gouvernement - Exécution - Conseil flamand du logement - Transfert aux régions | Aftrek van de woonbonus - Regeerakkoord - Uitvoering - Vlaamse Woonraad - Overheveling naar de gewesten | ||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| déduction fiscale crédit immobilier acquisition de la propriété impôt des personnes physiques transfert de compétence répartition des compétences régionalisation politique du logement |
belastingaftrek krediet op onroerende goederen eigendomsverkrijging belasting van natuurlijke personen bevoegdheidsoverdracht verdeling van de bevoegdheden gewestvorming woningbeleid |
||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
|
|
||||||||
| ________ | ________ | ||||||||
| Question n° 5-9976 du 2 octobre 2013 : (Question posée en néerlandais) | Vraag nr. 5-9976 d.d. 2 oktober 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands) | ||||||||
Bien que nous en soyons à la dernière session de la législature et que les propositions de loi relatives à la sixième réforme de l'État aient été déposées, l'avenir du bonus logement reste fort incertain. C'est apparu une fois encore à la suite des déclarations de la ministre flamande du logement Freya Van den Bossche, qui a élaboré quatre propositions visant à réformer le bonus logement après les élections de 2014, ouvrant ainsi le débat sur le bonus logement après son transfert aux Régions et alimentant l'incertitude. Une des propositions de Mme Van den Bossche consiste à remplacer l'actuelle déduction fiscale au tarif marginal par une réduction d'impôts au taux fixe de 45 % pour tous. Au début de cette année (le 30 janvier), le Conseil flamand du logement (Vlaamse Woonraad) a présenté son avis quant à l'avenir du bonus logement après son transfert aux Régions. En marge de cette présentation, un erratum a été ajouté aux chiffres. Les calculs originels se basaient sur l'accord de gouvernement, lequel préconisait de corriger la redistribution inversée induite par le bonus logement. En effet, le contribuable peut imputer le bonus logement à la tranche supérieure, ce qui signifie qu'une personne aux revenus élevés et imposée au taux supérieur en bénéficie davantage que celui qui le déduit de la tranche à 25 %. L'accord de gouvernement prévoyait de modifier le système du bonus logement avant de le transférer aux régions. On proposait d'uniformiser la déduction en la calculant sur la tranche imposée à 45 %, comme le propose à présent Mme Van den Bossche. Les déclarations de Mme Van den Bossche démontrent, si besoin en était encore, que ce point de l'accord de gouvernement n'a pas été mis en œuvre. Cela a naturellement une incidence sur le montant à transférer au moment où entrera en vigueur la défédéralisation, à savoir le 1er juillet 2014. Le ministre peut-il répondre aux questions suivantes : 1) Pourquoi le point de l'accord de gouvernement relatif à la réforme du bonus logement n'a-t-il pas été mis en œuvre et quelles sont les répercussions sur le budget à transférer lors du transfert de cette compétence aux régions ? 2) Quelles mesures le ministre a-t-il prises pour assurer un transfert sans anicroches du bonus logement à la Flandre au 1er juillet 2014 ? 3) Le Conseil flamand du logement a calculé que les dépenses pour le bonus logement s'élèveront à 1,5 milliard d'euros au moment du transfert. Le ministre peut-il confirmer ce montant ? Dans la négative, à combien les estime-t-il ? 4) Peut-il chiffrer le surcoût dû à la non-exécution de l'accord de gouvernement ? Autrement dit, quelles seraient les dépenses correspondant au bonus logement au 1er juillet 2014, si l'on avait appliqué le taux uniforme de 45 % ? 5) Le ministre peut-il décrire la croissance du bonus logement si rien ne changeait à la réglementation actuelle ? Quelles seront les dépenses, à politique inchangée, en 2014, 2015, ..., jusqu'en 2024, lorsque le bonus logement atteindra son régime de croisière ? |
Hoewel we ondertussen in het laatste werkjaar van deze legislatuur zitten en de wetsvoorstellen rond de zesde staatshervorming werden ingediend, blijft er heel wat onduidelijkheid over de toekomst van de woonbonus. Dat bleek eens te meer uit de uitspraken van Vlaams minister van Wonen Freya Van den Bossche, die vier voorstellen uitwerkte om de woonbonus na de verkiezingen van 2014 te hervormen. Hiermee opende ze het debat rond de woonbonus na de overheveling en voedde ze de onzekerheid. Een van de voorstellen van Van den Bossche is om de huidige fiscale aftrek aan het marginale tarief te vervangen door een belastingvermindering aan een vast tarief van 45% voor iedereen. Begin dit jaar (op 30 januari) stelde de Vlaamse Woonraad - de strategische adviesraad voor het domein wonen - zijn advies voor met betrekking tot de toekomst van de woonbonus na de overheveling naar de gewesten. In de rand van die voorstelling werd een erratum toegevoegd aan de cijfers. De oorspronkelijke berekeningen waren gebaseerd op het regeerakkoord, dat een correctie voorstelde op de omgekeerde herverdeling die de woonbonus realiseert. De belastingplichtige mag de woonbonus immers inbrengen op de hoogste belastingschijf. Dat betekent dat wie veel verdient en in de hoogste schijf zit, meer voordeel heeft dan wie deze woonbonus inbrengt op een belastingschijf van 25 %. In het regeerakkoord werd een wijziging van het systeem vooropgesteld nog vóór de woonbonus zou worden overgeheveld. Er werd voorgesteld om de aftrek voor iedereen gelijk te stellen, en dit door de aftrek te verrekenen op basis van de belastingschijf van 45%, net zoals Van den Bossche nu voorstelt. Uit de uitspraken van Van den Bossche blijkt eens te meer dat het regeerakkoord in deze niet werd uitgevoerd. Dat heeft uiteraard ook gevolgen op het over te dragen bedrag op het moment van de feitelijke defederalisering op 1 juli 2014. Kan de minister mij antwoorden op de volgende vragen: 1) Waarom wordt het regeerakkoord wat betreft de hervorming van de woonbonus niet uitgevoerd? Wat zijn de gevolgen hiervan op het over te hevelen budget bij de overdracht van deze bevoegdheid naar de gewesten? 2) Welke maatregelen heeft de minister ondertussen genomen om een vlotte overdracht van de woonbonus naar Vlaanderen op 1 juli 2014 te garanderen? 3) De Vlaamse Woonraad berekende dat uitgaven voor de woonbonus op het moment van de overheveling 1,5 miljard euro zullen bedragen. Kan de minister dat bedrag bevestigen? Zo niet, hoeveel zullen de uitgaven voor de woonbonus bedragen op het moment van de overheveling? 4) Kan de minister becijferen wat de meerkosten zijn van de niet-uitvoering van het regeerakkoord zoals hierboven beschreven? Met andere woorden: hoeveel zouden de uitgaven voor de woonbonus op het moment van de overheveling bedragen, moest de gelijkgestelde 45 %-regel wél zijn toegepast? 5) Kan de minister het groeipad van de woonbonus schetsen als er niets wijzigt aan de huidige regelgeving rond de woonbonus? Hoeveel zullen de uitgaven voor de woonbonus bedragen bij ongewijzigd beleid in 2014, 2015 … tot 2024, wanneer de woonbonus volledig op kruissnelheid zal zijn? |
||||||||
| Réponse reçue le 25 avril 2014 : | Antwoord ontvangen op 25 april 2014 : | ||||||||
1) et 2) La loi spéciale du 6 janvier 2014 portant réforme du financement des communautés et des régions, élargissement de l'autonomie fiscale des régions et financement des nouvelles compétences prévoit l'introduction d’une taxe additionnelle régionale sur l'impôt des personnes physiques et, entre autres, le transfert de compétence sur les avantages fiscaux pour l’habitation propre. Le transfert ne se limite donc pas au bonus logement, qui est un système de dépenses fiscales, à côté de ceux de l'épargne-logement et de l'épargne à long terme, qui peuvent également s’appliquer à l’habitation propre. Les régions devront exercer cette compétence future en respectant le principe de progressivité. Le législateur spécial a néanmoins fait une exception à ce principe de progressivité pour les prêts conclus avant le 1er janvier 2015. Pour ces prêts, une réduction d’impôt au taux marginal pourra encore être utilisée. Pour les contrats conclus à partir du 1er janvier 2015, le bonus logement régional devra être accordé à un taux conforme au principe de la progressivité tel que formulé dans la loi spéciale. La fixation de ce taux est en premier lieu laissée à l'initiative des régions. Un « dispositif de sécurité » est cependant repris à l’article 81quater, alinéa 2, de la loi spéciale de financement, pour le cas où les régions ne se seraient pas prononcées avant cette date; dans ce cas, un taux uniforme de 45 p.c. sera applicable aux contrats conclus à partir du 1er janvier 2015. Le nouvel article 81quater de la loi spéciale de financement règle donc la continuité pour l'application de la législation fiscale lors du transfert des compétences. En outre, le Code des impôts sur les revenus 1992 a été entièrement mis en conformité avec les dispositions de la loi spéciale de financement. Il est prévu que le projet, qui est actuellement en discussion au Parlement, soit adopté avant la fin de cette législature. Les modifications sont conçues de manière telle que lors du transfert des compétences, la réglementation fiscale puisse automatiquement se poursuivre sans que les régions soient obligées de légiférer. 3) et 4) Les dépenses pour les avantages fiscaux liés à l'habitation propre sont estimées à un total de 2,555 milliards d’euros, dont 1,679 milliards d’euros pour la Région flamande, pour l'exercice d'imposition 2015, l’exercice d’imposition au cours duquel ces avantages seront accordés pour la première fois comme des réductions d’impôt régionales. Le montant exact des dépenses pour l'exercice d'imposition 2015 ne sera toutefois définitivement connu qu'en 2017. La loi spéciale de financement prévoit que le facteur d'autonomie et les moyens à transférer ne seront définitivement fixés qu'en 2017 et que pour les exercices d'imposition 2015 à 2017, il sera procédé avec des estimations précises basées sur le coût réel des dépenses fiscales transférées pour l'exercice d'imposition 2011. 5) Pour l'estimation des avantages fiscaux pour l’habitation propre pour l'exercice d'imposition 2015, mon administration s'est basée sur des micro-simulations. Il ne serait économiquement pas correct d'extrapoler ces micro-simulations jusqu’à 2025. Pour cela, il faudrait des estimations macro-économiques qui prennent en compte davantage de paramètres. Dans ces macro-simulations, les dépenses fiscales relatives à l’habitation propre ne sont pas estimées isolément. |
1) en 2) De bijzondere wet van 6 januari 2014 tot hervorming van de financiering van de gemeenschappen en de gewesten, tot uitbreiding van de fiscale autonomie van de gewesten en tot financiering van de nieuwe bevoegdheden voorziet in de invoering van een gewestelijke aanvullende belasting op de personenbelasting en onder meer in de overdracht van de bevoegdheid over de fiscale voordelen voor de eigen woning. De overdracht is dus niet beperkt tot de woonbonus, dat een systeem van fiscale uitgaven is naast dat van het bouwsparen en het langetermijnsparen die eveneens van toepassing kunnen zijn op de eigen woning. De gewesten zullen die toekomstige bevoegdheid moeten uitoefenen met respect voor het progressiviteitsbeginsel. De bijzondere wetgever heeft evenwel voor de leningen die worden afgesloten vóór 1 januari 2015 een uitzondering gemaakt op dat progressiviteitsbeginsel. Voor die leningen zal nog een belastingvermindering tegen het marginale tarief mogen worden gehanteerd. Voor de contracten die worden gesloten vanaf 1 januari 2015 zal de gewestelijke woonbonus moeten worden verleend tegen een tarief dat in overeenstemming is met het progressiviteitsbeginsel zoals dat in de bijzondere wet is geformuleerd. Het bepalen van dat tarief wordt in de eerste plaats overgelaten aan de gewesten. In het artikel 81quater, tweede lid, van bijzondere financieringswet is evenwel een "vangnetbepaling" opgenomen voor het geval de gewesten zich daarover niet zouden uitspreken vóór die datum: in dat geval zal voor de contracten die worden gesloten vanaf 1 januari 2015 een uniform tarief van 45 pct. worden toegepast. Het nieuwe artikel 81quater van de bijzondere financieringswet regelt dus de continuïteit voor de toepassing van de fiscale wetgeving bij de overdracht van de bevoegdheden. Bovendien wordt het Wetboek van de inkomstenbelastingen 1992 volledig conform gemaakt met de bepalingen uit de bijzondere financieringswet. Het is de bedoeling dat het ontwerp, dat momenteel in het Parlement wordt besproken, nog voor het einde van deze legislatuur wordt aangenomen. De wijzigingen worden zo opgevat dat bij de overgang van de bevoegdheden, de fiscale regeling automatisch kan worden verder gezet zonder dat de gewesten verplicht zijn om wetgevend op te treden. 3) en 4) De uitgaven voor de belastingvoordelen voor de eigen woning worden geraamd op in totaal 2,555 miljard euro, waarvan 1,679 miljard euro voor het Vlaamse Gewest, voor aanslagjaar 2015, het aanslagjaar waarvoor deze voordelen voor het eerst als gewestelijke belastingverminderingen zullen worden verleend. Het juiste bedrag van de uitgaven voor aanslagjaar 2015 zullen evenwel pas in 2017 definitief gekend zijn. De bijzondere financieringswet bepaalt dat de autonomiefactor en de over te dragen middelen pas definitief zullen vastliggen in 2017 en dat voor de aanslagjaren 2015 tot 2017 zal worden gewerkt met nauwkeurige ramingen die zijn gemaakt op basis van de werkelijke kost van de overgehevelde fiscale uitgaven voor aanslagjaar 2011. 5) Voor de raming van belastingvoordelen voor de eigen woning voor aanslagjaar 2015 heeft mijn administratie zich gebaseerd op microsimulaties. Het zou economisch niet correct zijn om die microsimulaties te extrapoleren naar 2025. Daarvoor zijn macro-economische ramingen nodig die met meer parameters rekening houden. In deze macro-simulaties worden de fiscale uitgaven voor de eigen woning niet afzonderlijk geraamd. |