De 'vispedicure' oftewel ichthyotherapie is een relatief nieuwe methode waarbij de klassieke pedicure wordt vervangen door honderden kleine visjes die de dode huidcellen van de voeten weg knabbelen. Men wordt gevraagd om de voeten gedurende 15 tot 30 minuten in een kom met warm water en deze vissen te dompelen. Zij voeden zich dan met de keratine van de dode huidcellen aan het huidoppervlak.

De Hoge Gezondheidsraad liet echter op 21 juni 2013 weten hierover een ongunstig advies uit te vaardigen en adviseert daarnaast de overheid om de vispedicure te verbieden. Zij argumenteren dat er 'tot op heden geen wetenschappelijk bewijs is voor de therapeutische werkzaamheid van ichthyotherapie bij de behandeling van huidziektes zoals psoriasis en eczeemhuidaandoeningen die gepaard gaan met toegenomen schilfervorming'. Zij melden ook dat de therapie in geen geval de conventionele behandelingen vervangt en waarschuwt ook dat ondanks een laag infectierisico, dit toch niet kan uitgesloten worden. Mogelijks zouden er ook voetinfecties van de ene klant op de andere kunnen worden overgedragen. Al deze argumenten samen leidt hen ertoe om een ongunstig advies uit te vaardigen.

De techniek werd ook al in bepaalde delen van de Verenigde Staten en in Canada verboden. De British Health Protection Agency waarschuwde eerder ook al dat via de vispedicure mogelijk hiv en hepatitis verspreid zou kunnen worden.

Ik had de volgende vragen voor de geachte minister :

1) Wat is uw visie omtrent deze 'therapie'?

2) Is er op dit moment al enige vorm van controle?

3) Zijn er gevallen bekend van mensen die infecties opliepen na ichthyotherapie?

De “fish pedicure” is een procedé waarbij de gebruiker of cliënt de voeten plaatst in een individueel of gemeenschappelijk bad met levende visjes. Deze visjes voeden zich met de keratine van de huid. De procedure duurt maximaal 15 à 30 minuten, om wondjes of bloedingen te voorkomen.

U vraagt naar de frequentie van deze “behandeling” of beter activiteit in ons land.

Gezien het om een niet gereglementeerde en niet geregistreerde activiteit gaat, kon de Hoge Gezondheidsraad enkel een schatting weergeven. De Raad veronderstelt dat er zo’n 100 centra zijn in ons land met fish pedicure.

Het Franse Agence nationale de sécurité sanitaire, schat het aantal in Frankrijk op enkele honderden. In elk geval is er de laatste jaren zowat over heel Europa een toename geweest van het aantal centra.

Het rapport van de Hoge Gezondheidsraad onderstreept dat er geen enkel wetenschappelijk argument bestaat voor enig therapeutisch nut van deze activiteit.

Het gaat dus enkel om een procedé voor esthetische doeleinden of “wellness”. Dit is uiteraard een belangrijk element bij het afwegen van de risico’s die gelopen worden door de gebruikers/cliënten, het personeel en van de behandeling van de diertjes.

Het infectierisico blijft heel beperkt. Maar bepaalde infecties kunnen mogelijks grote complicaties veroorzaken. Het is belangrijk te weten dat bepaalde desinfectie-procedures niet kunnen toegepast worden omdat deze de overleving van de visjes zouden bedreigen. Tenslotte kunnen bepaalde ziekten bij de gebruikers (bijvoorbeeld eczema, psoriasis, diabetes, immuundeficiëntie, voetinfecties, ….) het risico verhogen voor de cliënt zelf of andere cliënten besmetten.

De Hoge Gezondheidsraad bracht een ongunstig advies uit over het bestaan van dergelijke centra en de verdere oprichting ervan. Indien deze praktijk niet verboden wordt, is volgens de Hoge Raad een strikte reglementering vereist. De Hoge Raad somt alle maatregelen op die moeten genomen worden in de hypothese dat de praktijk niet zou verboden worden.

De keuze tussen een totaal verbod en een strikte reglementering, stelde zich ook in het buitenland. Verschillende staten van de Verenigde Staten en van Canada, hebben de praktijk gewoon verboden, andere staten niet. In Frankrijk pleit men voor een omkadering met een strikte reglementering en opvolging. Men kijkt nauw toe op de verstrekte informatie aan de gebruikers en hun geïnformeerde toestemming (informed consent), op eventuele publiciteit en op eventuele onwettige uitoefening van de geneeskunde in centra die bewezen risico-patiënten te kunnen selecteren door het stellen van een diagnose. Gezien de risico’s van de “fish pedicure”, de afwezigheid van een therapeutisch nut en de beperkte cosmetische effecten (de Hoge Raad spreekt van het zoeken naar” bijzondere belevingen”), is het duidelijk dat een totaal verbod niet zomaar kan uitgesloten worden. In elk geval is een strikte reglementering noodzakelijk. In eerste instantie zal ik de aanbeveling volgen van de Hoge Gezondheidsraad om het advies te vragen aan de Raad voor Dierenwelzijn. De bescherming van de dieren moet ook in rekening genomen worden, zelfs al zijn alle gezondheidsrisico’s voor de mens onder controle.