SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
5 juillet 2013 5 juli 2013
________________
Question écrite n° 5-9478 Schriftelijke vraag nr. 5-9478

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères, du Commerce extérieur et des Affaires européennes

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken, Buitenlandse Handel en Europese Zaken
________________
La perte de la nationalité belge en cas de double nationalité Het verliezen van de Belgische nationaliteit bij dubbele nationaliteit 
________________
double nationalité
nationalité
Colombie
dubbele nationaliteit
nationaliteit
Colombia
________ ________
5/7/2013Verzending vraag
16/10/2013Antwoord
5/7/2013Verzending vraag
16/10/2013Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-3429
Aussi posée à : question écrite 5-9479
Aussi posée à : question écrite 5-9480
Requalification de : demande d'explications 5-3429
Aussi posée à : question écrite 5-9479
Aussi posée à : question écrite 5-9480
________ ________
Question n° 5-9478 du 5 juillet 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-9478 d.d. 5 juli 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Depuis le 9 juin 2007 s'applique à tous les Belges la nouvelle loi sur la double nationalité. Celle-ci prévoit qu'en cas de naturalisation, on conserve la nationalité belge, sauf si on y renonce expressément. Auparavant, la double nationalité était plus ou moins tolérée mais cela n'empêchait pas certaines personnes de se retrouver dans des situations particulièrement absurdes et kafkaïennes.

Les médias ont ainsi récemment fait état d'un cas dans lequel une Belge ayant un parent colombien est allée travailler pendant quelques années en Colombie et a ainsi, totalement contre sa volonté, perdu sa nationalité belge.

En tant que fille de Colombienne, elle a automatiquement reçu la nationalité colombienne en s'inscrivant au consulat. Cela s'est produit avant qu'elle n'entame un échange universitaire en Colombie. Dans un pays étranger, on est parfois obligé d'acquérir la nationalité de ce dernier afin de pouvoir bénéficier de conditions décentes de séjour, de conditions de travail, des prestations sociales, etc. Plusieurs sources, dont un ministre des Affaires étrangères de l'époque, lui ont alors indiqué que ce genre de situation était toléré par la Belgique.

En 2012, elle a pourtant reçu une lettre de l'ambassade de Belgique lui signalant que la nationalité belge lui était retirée avec effet rétroactif depuis 2003. Selon la lettre, son petit garçon n'avait même jamais été belge. Tous deux disposent pourtant d'un passeport, d'une carte d'identité et d'une carte SIS belges. Au terme d'une longue procédure, elle a finalement introduit une demande pour récupérer la nationalité belge. Elle lui fut en fin de compte refusée parce les liens avec la Belgique ne pouvaient être suffisamment démontrés. Pour être précis, nous parlons ici d'une personne qui est née et à grandi à Termonde et qui a en outre travaillé un temps pour l'ambassade de Belgique à Bogota. Cette histoire paraît en effet plus que kafkaïenne.

Le ministre connaît-il ce cas bien précis ? Comment explique-t-il cette situation particulièrement absurde ? Est-il encore possible aujourd'hui de perdre de manière rétroactive la nationalité belge si la nationalité (étrangère) a été acquise avant l'entrée en vigueur de la loi de 2007 sur la double nationalité ? Dans la négative, comment le ministre explique-t-il la situation précitée ? Dans l'affirmative, pourquoi les autorités belges s'occupent-elles de pareils cas alors que l'intention manifeste du législateur est d'autoriser la double nationalité?

Auparavant existait une sorte de politique de tolérance de la double nationalité, bien que, dans certains cas, on retire quand même la nationalité belge de manière apparemment arbitraire. Comment le ministre explique-t-il que certaines personnes possédant la double nationalité soient laissées en paix et que la nationalité soit retirée à d'autres ? Sur la base de quels critères cela se passe-t-il ? Cela dépend-il de la collaboration avec certains pays ? Cet échange de données se déroule-t-il de manière proactive ? En d'autres termes, recherche-t-on les personnes possédant la double nationalité afin de leur retirer la nationalité belge ?

Peut-on disposer d'un passeport, d'une carte d'identité et d'une carte SIS belges sans jamais avoir été belge ? Si ce n'est pas le cas, comment le ministre explique-t-il la situation précitée, justifiée par le fait que les liens avec la Belgique seraient insuffisants ?

Dans combien de cas a-t-on, chaque année au cours de la période 2003-2013, retiré la nationalité belge à cause de la double nationalité ? Dans combien de cas un recours a-t-il été introduit contre cette décision et avec quelles suites ?

 

Sinds 9 juni 2007 geldt voor alle Belgen de nieuwe wet op de dubbele nationaliteit. Die stelt dat men bij een naturalisatie de Belgische nationaliteit behoudt, tenzij men uitdrukkelijk de Belgische nationaliteit opgeeft. Voordien werd de dubbele nationaliteit min of meer gedoogd, maar dit belette niet dat sommige personen in zeer absurde en kafkaiaanse situaties belandden.

Zo berichtten de media onlangs over een geval waarbij een Belgische met een Colombiaanse ouder enkele jaren in Colombia ging werken en daardoor, en helemaal buiten haar keuze om, haar Belgische nationaliteit verloor.

Als dochter van een Colombiaanse kreeg ze automatisch de Colombiaanse nationaliteit bij inschrijving op het Consulaat. Dit gebeurde alvorens ze een universitaire uitwisseling in Colombia zou starten. In het buitenland wordt men soms verplicht om de nationaliteit van dat land te verwerven om van redelijke verblijfsvoorwaarden, arbeidsvoorwaarden, sociale voorzieningen... te kunnen genieten. Ze kreeg toen uit verschillende bronnen, waaronder een toenmalige minister van Buitenlandse Zaken, te horen dat dit soort situaties door België gedoogd werd.

In 2012 kreeg ze echter een brief van de Belgische Ambassade met de melding dat haar Belgische nationaliteit retroactief sinds 2003 wordt ingetrokken. Haar zoontje was volgens de brief zelfs nooit Belg geweest. Nochtans beschikken beiden over een Belgisch paspoort, identiteitskaart en sis-kaart. Na een lange procedureslag diende ze uiteindelijk een aanvraag in om de Belgische nationaliteit te herverkrijgen. Die werd uiteindelijk geweigerd omdat de banden met België onvoldoende konden worden aangetoond. Ter verduidelijking, we praten hier over iemand die geboren en getogen is in Dendermonde en die bovendien ook nog eens voor de Belgische Ambassade te Bogota heeft gewerkt. Dit verhaal klinkt inderdaad meer dan kafkaiaans.

Kent de minister dit specifieke geval? Hoe verklaart de minister deze wel zeer absurde situatie? Is het mogelijk om nu nog retroactief de nationaliteit te verliezen indien de (vreemde) nationaliteitsverwerving voor de inwerkingtreding van de wet van 2007 op de dubbele nationaliteit heeft plaatsgevonden? Zo neen, hoe verklaart de minister de bovenvermelde situatie? Zo ja, waarom houdt de Belgische overheid zich hiermee bezig, zeker indien het de duidelijke intentie is van de wetgever om de dubbele nationaliteit toe te laten?

Voordien bestond er een soort van gedoogbeleid rond de dubbele nationaliteit. Hoewel men die bij sommige op schijnbaar willekeurige wijze toch afneemt. Hoe verklaart de minister dat sommige personen met dubbele nationaliteit ongemoeid worden gelaten en dat bij andere de nationaliteit wordt afgenomen? Op basis van welke criteria gebeurt dit? Hangt dit af van de samenwerking met bepaalde landen? Gebeurt deze gegevensuitwisseling proactief? Gaat men met andere woorden op zoek naar de mensen met een dubbele nationaliteit om hen de Belgische nationaliteit te ontnemen?

Kan men een Belgisch paspoort, identiteitskaart en SIS-kaart bezitten zonder ooit Belg te zijn geweest? Zo niet, hoe verklaart de minister bovenvermelde situatie, met de argumentatie dat er onvoldoende links met België zouden zijn?

In hoeveel gevallen heeft men gedurende de periode 2003-2013 jaarlijks de Belgische nationaliteit afgenomen omwille van de dubbele nationaliteit? In hoeveel gevallen werd hiertegen beroep aangetekend en met welke gevolgen?

 
Réponse reçue le 16 octobre 2013 : Antwoord ontvangen op 16 oktober 2013 :

Le dossier auquel vous faites référence est connu. Sur le contenu des dossiers individuels, je ne puis donner des explications ici.

Mes services et nos ambassades et consulats à l’étranger sont tenus d’appliquer la législation correctement.

Si, par exemple, quelqu’un étant majeur a acquis volontairement une autre nationalité avant l’entrée en vigueur de la loi du 28 décembre 2006, et que l’intéressé n’avait plus des obligations militaires, la décision qui s’impose est que cette personne a perdu la nationalité belge de plein droit.

Avec un nombre limité des pays, il existe une convention relative à l’échange des données en matière de nationalité. Une telle convention n’existe pas avec une majorité des pays. Ces États considèrent les données qui ont trait à la nationalité comme faisant partie de la vie privée.

Mes services ne disposent pas des chiffres qui portent sur la perte de nationalité belge de plein droit.

Pour le reste, je ne puis que vous conseiller de prendre contact avec mon collègue, la ministre de la Justice.

Het dossier waarnaar u verwijst is bekend. Over de inhoud van individuele dossiers kan ik hier echter geen uitleg verschaffen.

Mijn diensten en onze ambassades en consulaten in het buitenland zijn gehouden de wetgeving correct toe te passen.

Indien bijvoorbeeld iemand voorafgaand aan de inwerkingtreding van de wet van 28 december 2006 als meerderjarige vrijwillig een andere nationaliteit kreeg, en de betrokkene geen militaire verplichtingen meer had, moet men besluiten dat deze persoon toen van rechtswege de Belgische nationaliteit verloor.

Met een beperkt aantal landen bestaat er een overeenkomst aangaande de uitwisseling van gegevens aangaande nationaliteit. Met een meerderheid van landen bestaat er geen dergelijke overeenkomst. Deze landen beschouwen de gegevens aangaande de nationaliteit als deel uitmakend van de privacy.

Mijn diensten beschikken niet over cijfers aangaande het verlies van de Belgische nationaliteit van rechtswege.

Voor het overige kan ik u aangaande informatie over de toepassing van de nationaliteitswetgeving enkel verwijzen naar mijn collega, de minister van justitie.