SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
1 juillet 2013 1 juli 2013
________________
Question écrite n° 5-9448 Schriftelijke vraag nr. 5-9448

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au vice-premier ministre et ministre de la Défense

aan de vice-eersteminister en minister van Landsverdediging
________________
Armée - Arsenal des munitions - Stocks obsolètes - Destruction - Vente Leger - Munitiearsenaal - Verouderde voorraad - Vernietiging - Verkoop 
________________
armée
arme à feu et munitions
destruction des armes
krijgsmacht
vuurwapen
vernietiging van wapens
________ ________
1/7/2013Verzending vraag
1/8/2013Antwoord
1/7/2013Verzending vraag
1/8/2013Antwoord
________ ________
Question n° 5-9448 du 1 juillet 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-9448 d.d. 1 juli 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Quelque 20 000 tonnes de munitions de notre armée seraient définitivement périmées, soit 70 pour cent des stocks de l'arsenal des munitions. En conséquence 15 000 tonnes sont envoyées au service de destruction à Zutendaal. Le reste est mis en vente.

Outre ce lot de munitions inutilisables, notre armée dispose d'un nombre surprenant d'armes qui ne sont plus en état. Il s'agit de 13 000 pistolets datant de la Seconde Guerre mondiale, de près de 1 500 mitrailleuses des années 1960 et 1970, d'un char Léopard le plus récent datant de 1970 et de 340 armes anti-chars Milan.

Voici mes questions :

1) La destruction des munitions périmées pose-t-elle des problèmes environnementaux ? Si non, pourquoi ? Si oui, quels sont-ils et comment les gère-t-on ? Des matériaux peuvent-ils être récupérés, comme le cuivre par exemple ?

2) Quel est le coût estimé de la destruction de ces munitions, y compris le coût des heures de travail ?

3) De quelle manière la part des munitions qui ne sont pas destinées à être détruites est-elle proposée à la vente ? : Selon quelles procédures ? Qui peut et qui ne peut pas acheter ces munitions ? Quels sont les mécanismes de contrôle ?

4) Que deviendra le considérable arsenal d'armes, entre autres de pistolets, de mitrailleuses, de chars et d'armes anti-chars ? Quels sont les plans concrets prévus pour s'en débarrasser ? Selon quelles procédures ? Qui peut et qui ne peut pas acheter ces munitions ? Quels sont les mécanismes de contrôle ? Quelle est l'incidence financière de la gestion et de la vente éventuelle de ces armes dépassées?

5) Y a-t-il encore d'autres types de munitions et d'armes qui échoueront bientôt dans la catégorie des objets périmés et inutilisables, entre autres, du matériel roulant, volant et navigant, des tentes, etc. ? A-t-on déjà dressé des listes, fait des évaluations et des plans pour leur traitement ?

 

Bijna 20 000 ton munitie van ons leger zou hopeloos verouderd zijn, zo'n 70 % van het totale munitiearsenaal. Daarvan gaat nu ruim 15 000 ton naar de vernietigingsdienst in Zutendaal. Het resterende deel wordt verkocht.

Naast dit totaal onbruikbare pakket munitie, beschikt ons leger ook over een verrassend aantal niet meer bruikbaar wapentuig. Het gaat om 13 000 pistolen uit de periode van de Tweede Wereldoorlog, bijna 1 500 machinegeweren uit de jaren 1960 en 1970, de meeste recente Leopardtank dateert uit 1970 en de 304 Milan anti-tankwapens.

Hierover de volgende vragen.

1) Geeft de vernietiging van de verouderde munitie milieuproblemen? Zo neen, waarom niet? Zo ja, welke en hoe worden deze beheerst? Kunnen er materialen, bijvoorbeeld koper worden gerecupereerd?

2) Wat zijn de geraamde kosten voor de vernietiging van deze munitie, met inbegrip van werkuren?

3) Hoe wordt het niet te vernietigen deel munitie verkocht: welke procedures, wie kan deze munitie kopen, wie niet, welke controlemechanismen gelden hier?

4) Wat zal er gebeuren met het omvangrijke arsenaal wapentuig, onder andere pistolen, machinegeweren, tanks en anti-tankwapens? Welke concrete plannen bestaan er hieromtrent, welke procedures, wie kan deze munitie kopen, wie niet, welke controlemechanismen gelden hier? Wat is de financiële impact van het verdere beheer en de eventuele verkoop van dit verouderde wapentuig?

5) Zijn er nog andere soorten munitie of wapens die weldra in de categorie verouderd en onbruikbaar zullen verzeilen, onder andere rijdend, vliegend en varend materiaal, tenten en allerlei andere zaken? Bestaan hieromtrent al lijsten, ramingen en plannen voor afhandeling ervan?

 
Réponse reçue le 1 aôut 2013 : Antwoord ontvangen op 1 augustus 2013 :

L'honorable membre est prié de trouver ci-après la réponse à ses questions.

1. La destruction de munitions obsolètes ne génère pas de problèmes écologiques. L’installation de démantèlement de Zutendaal répond en effet aux conditions qui sont imposées dans un permis d’environnement basé sur les exigences du Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning (VLAREM). Lors de la destruction de ces munitions, les matériaux sont récupérés et valorisés à l’aide de contrats pluriannuels pour l’enlèvement de déchets : métaux ferreux, laiton, ferraille mélangée, plomb, zinc, aluminium, etc.

2. Pour l’estimation des coûts pour la destruction de ces munitions, il est tenu compte des coûts de personnel, des coûts de l’énergie et des coûts liés au contrat d’entretien de cette installation de démantèlement. Le coût moyen estimé pour la destruction de ces munitions s’élève à 1,5 euro par kg.

3. Les munitions excédentaires (plus en utilisation au sein de la Défense belge) et les munitions en surnombre (stocks trop élevés dû à la réduction du nombre de systèmes d’armes de la munition en question), peuvent parfois être intéressantes pour d’autres États ou pour la Police Fédérale.

De pareilles munitions sont susceptibles d’être vendues en direct, ou par des firmes spécialisées, disposant des certifications nécessaires.

La Loi Programme du 19 Juillet 2001 (Art 41) et l’ arrêté ministériel de Délégation du 25 juin 2013 portant délégations de pouvoir par le ministre de la Défense en matière de passation et d’exécution des marchés publics de travaux, de fournitures et de services, en matière d’aliénation et en matière de dépenses diverses forment la base légale, par laquelle est stipulé clairement que les ventes d’armes et de munition ne font pas l’objet de délégation de la part du ministre de la Défense.

Une vente de munition fait donc toujours l’objet d’un dossier de vente qui est soumis au ministre de la Défense en passant d’abord par l’Inspecteur des Finances.

Des mécanismes de contrôle accessoires existent, notamment : Le End User Certificate (déclaration que l’acheteur est l’ultime destinataire de la munition, et qu’il ne la revendra en aucun cas sans licence d’exportation et sans demander l’autorisation au pays d’origine), le Third Party Transfer (autorisation du pays d’origine) et la licence d’exportation (Service Public Fédéral Économie et Service Public Fédéral des Affaires Étrangères).

4. Les destinations les plus importantes des armes (au sens large) excédentaires (plus en utilisation au sein de la Défense belge) et des armes en surnombre (stocks trop élevés dû à la réduction du nombre de systèmes d’armes en question) sont la vente (cfr. procédure au point 3 supra), d’une part, et la démilitarisation et la mise au rebut, d’autre part, et cela conformément aux lois et directives nationales et internationales en vigueur. Pour 2013 le rendement des ventes de ces « biens mobiliers », (conformément aux dispositions de la Loi-Programme citée ci-dessus), est estimé à environ 19,4 millions d'euros. Pour des raisons évidentes, le chiffre exact des revenus 2013 ne pourra être communiqué que début 2014.

5. Conformément à la Loi-Programme citée ci-dessus, la Défense ne peut vendre ou mettre au rebut que du matériel « déclassé ». La compétence pour le déclassement de matériel est définie dans l' arrêté ministériel du 26 mai 2006, portant délégation d’une partie des pouvoirs du ministre de la Défense en matière de déclassement de ressources matérielles du ministère de la Défense, ainsi que concernant la destination finale à donner aux ressources matérielles.

Sur base des priorités de la Défense, établies par le gouvernement et le parlement, les gestionnaires de matériel respectifs de la Défense disposent de plans de gestions de matériel détaillés, de plans logistiques intégrés et d’un vaste arsenal de paramètres de suivi dans le domaine de l’entretien, du réapprovisionnement, de l’attrition, de la configuration et de l’obsolescence à travers le système de gestion ILIAS.

Les sections de gestion de matériel disposent d’un « planning de mise hors service pluriannuel » détaillé des « ressources matérielles » sous leur responsabilité. Ce planning est adapté périodiquement sur base des priorités gouvernementales - citées ci-dessus-, du niveau d’ambition, de la disponibilité du matériel et des paramètres de gestion.

Het geachte lid wordt verzocht hierna het antwoord te willen vinden op de door hem gestelde vragen.

1. De vernietiging van verouderde munitie veroorzaakt geen milieuproblemen. De vernietigingsinstallatie te Zutendaal voldoet immers aan de voorwaarden die opgelegd zijn in een milieuvergunning die gebaseerd is op de vereisten van het Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning (VLAREM). Bij vernietiging van deze munitie worden de materialen gerecupereerd en gevaloriseerd door middel van meerjarige overeenkomsten voor afhaling van schroot : ferro, messing, gemengd schroot, lood, zink, aluminium, enz.

2. Voor de raming van de kosten voor het vernietigen van munitie wordt er rekening gehouden met de personeelskosten, de energiekosten en de kosten verbonden aan het onderhoudscontract van deze vernietigingsinstallatie. De geschatte gemiddelde kostprijs voor de vernietiging van deze munitie bedraagt 1,5 euro per kg.

3. Overtollige munitie (niet meer in gebruik bij de Belgische Defensie) en overtallige munitie (te hoge stocks door vermindering van het aantal wapensystemen die de betreffende munitie gebruiken), die niet vernietigd worden, kunnen soms interessant zijn voor andere Staten of voor de Federale Politie.

Dergelijke munitie kan worden verkocht hetzij rechtstreeks, hetzij via gespecialiseerde firma’s die hiervoor gecertificeerd zijn.

De Programmawet van 19 juli 2001 (Art 41) en het ministerieel besluit van Delegatie van 25 juni 2013 (ministerieel besluit houdende overdracht van bevoegdheid door de minister van Lands-verdediging inzake het plaatsen en uitvoeren van overheidsopdrachten voor aanneming van werken, leveringen en diensten, inzake vervreemding en diverse uitgaven) vormen de wettelijke basis, waarmee duidelijk gesteld wordt dat de verkopen van wapens en munitie niet het voorwerp uitmaken van een delegatie van de minister van Landsverdediging.

Een verkoop van munitie maakt dus steeds het voorwerp uit van een verkoopdossier dat via de Inspecteur van Financiën wordt voorgelegd aan de minister van Landsverdediging.

Bijkomende controlemechanismen zijn : End User Certificate (verklaring dat de koper de eindbestemming van de munitie is en deze in geen geval zal verder verkopen zonder een exportvergunning te vragen en toestemming te vragen aan het land van oorsprong), Third Party Transfer (toestemming van het land van oorsprong) en exportlicentie (Federale Overheidsdienst Economie en Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken).

4. De belangrijkste bestemmingen voor het overtollig (niet meer in gebruik bij de Belgische Defensie) en het overtallig (te hoge stocks door vermindering van het aantal wapensystemen) wapentuig zijn verkoop (cfr. procedure in punt 3 supra) en demilitarisatie en verschroting conform de terzake geldende nationale en internationale wet- en regelgeving. Voor 2013 wordt het totaal bedrag van de opbrengsten uit de verkopen (conform de bepalingen van de hierboven vermelde Programmawet) van “roerende goederen” geraamd op ongeveer 19,4 miljoen euro . Het exacte opbrengstencijfer 2013 kan – om evidente redenen – pas begin 2014 meegedeeld worden.

5. Conform de hierboven aangehaalde Programmawet kan Defensie enkel “gedeclasseerd” materieel verkopen of verschroten. De bevoegdheid voor het declasseren van materieel wordt gedefinieerd in het ministerieel besluit van 26 mei 2006, houdende de overdracht van een gedeelte van de bevoegdheden van de minister van Landsverdediging inzake de declassering van de “Material Resourcesvan het ministerie van Landsverdediging, alsmede inzake de eindbestemming die aan de gedeclasseerde “Material Resourcesmoet gegeven worden.

Op basis van de Defensieprioriteiten die door de regering en het parlement worden vast-gelegd, beschikken de respectieve materieelbeheerders van Defensie over gedetailleerde mate-rieelbeheersplannen, geïntegreerde logistieke plannen en een brede waaier aan onderhouds-, herbevoorradings-, attritie-, configuratie- en obsolescentie-opvolgingsparameters in het geïntegreerd beheersysteem ILIAS.

De materieelbeheersecties van het betrokken Materieel beschikken over een gedetailleerde “meerjaren planning uitomloopname” van de “Material Resources” onder hun bevoegdheid. Deze planning wordt periodiek aangepast op basis van de hierboven geciteerde regeringsprioriteiten, ambitieniveau, beschikbaarheid van materieel en beheersparameters.