SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
6 mars 2013 6 maart 2013
________________
Question écrite n° 5-8408 Schriftelijke vraag nr. 5-8408

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au ministre des Entreprises publiques et de la Coopération au développement, chargé des Grandes Villes

aan de minister van Overheidsbedrijven en Ontwikkelingssamenwerking, belast met Grote Steden
________________
Le nombre record de plaintes relatives aux services de bpost Het recordaantal klachten over de dienstverlening van bpost 
________________
service postal
postdienst
________ ________
6/3/2013Verzending vraag
14/3/2013Antwoord
6/3/2013Verzending vraag
14/3/2013Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-2843 Requalification de : demande d'explications 5-2843
________ ________
Question n° 5-8408 du 6 mars 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-8408 d.d. 6 maart 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La médiatrice des services postaux a récemment confirmé les problèmes auxquels de nombreux citoyens sont confrontés : une commande faite par le biais de services postaux se passe souvent de manière très bancale ou tout simplement désastreuse. Cela concerne, il est vrai, tous les services postaux, mais bpost est encore l'acteur principal ce qui est une bonne chose. Le total de 17 000 plaintes pour cette année représente une augmentation de 5 000 par rapport à l'année dernière. C'est une hausse de quasi 42 % ! Il est aussi frappant que, pour presque la moitié, il s'agit simplement de lettres ou de colis disparus. D'autres plaintes parmi les principales portent sur le manque de convivialité à l'égard des clients, l'incompétence et des violations du secret postal. La médiatrice recherche des solutions et pense clairement à rendre systématique une assurance contre la perte d'envois postaux. Cette mesure entraînera bien entendu une augmentation des frais et une sérieuse baisse de la qualité menant à un état proche de la léthargie.

Toutes ces plaintes sont liées aux récentes découvertes de Test-Achats et indiquent un malaise important et surtout croissant. Il est réellement inacceptable qu'un service public fasse de telles erreurs. Ces développements indiquent aussi clairement une dégradation de l'image forte des entreprises publiques car, à la suite de ces messages négatifs, bpost s'ajoute à la liste peu enviable dont la SNCB est le leader.

Le ministre confirme-t-il la problématique du nombre croissant d'envois postaux disparus, du manque plus important de convivialité à l'égard des clients, de l'incompétence et autres plaintes chez bpost, comme l'exprime la médiatrice des services postaux ? Comment le ministre évalue-t-il la gravité et l'urgence du malaise grandissant ? Quelles mesures concrètes le ministre envisage-t-il à cet égard, quels résultats vise-t-il et dans quels délais ? Le ministre estime-t-il que c'est une bonne solution de rendre systématique une assurance supplémentaire contre la perte d'envois postaux ? Dans l'affirmative, quelles seront les conséquences sur le prix payé par les utilisateurs de bpost, et cette solution s'intègre-t-elle dans les projets futurs ?

 

De ombudsvrouw van de postdiensten bevestigde recent wat vele burgers ondervinden: heel vaak verloopt een bestelling via postdiensten van erg krakkemikkig tot gewoon desastreus. Het gaat weliswaar over alle postdiensten, maar bpost vormt - gelukkig maar - nog steeds de grootste en meest belangrijke speler. Het totaal van 17.000 klachten dit jaar betekent een toename met 5.000 tegenover vorig jaar. Dit is een stijging met bijna 42%! Daarbij valt op dat het voor bijna de helft gaat om gewoonweg verdwenen brieven of pakjes. Andere van de belangrijkste klachten betreffen het gebrek aan klantvriendelijkheid, onbekwaamheid en schendingen van het briefgeheim. De ombudsvrouw zoekt naar remedies, waarbij zij luidop denkt aan het systematiseren van een verzekering tegen het verloren gaan van poststukken, dat uiteraard gepaard gaat met stijgende kosten en een bijna lethargisch ondergaan van het kwaliteitsverlies.

Al die klachten sluiten aan bij de recente bevindingen van Test Aankoop en wijzen op een grote maar vooral toenemende malaise. Het is werkelijk onaanvaardbaar dat een publieke dienstverlening op dergelijke wijze steken laat vallen. Die ontwikkelingen duiden eveneens op een teloorgang van het sterke imago van overheidsbedrijven, want met die slechte berichten voegt bpost zich in het weinig benijdenswaardig rijtje waarvan de NMBS de dubieuze koploper is.

Bevestigt de minister de groeiende problematiek van steeds meer verdwenen poststukken, toenemende klantonvriendelijkheid en onbekwaamheid en andere klachten bij bpost, zoals verwoord door de ombudsvrouw van de postdiensten? Hoe ernstig en acuut schat de minister de groeiende malaise in? Welke concrete maatregelen zal de minister in dat verband treffen, met welke beoogde resultaten en op welke termijnen? Vindt de minister het propageren van een extra verzekering tegen het verloren gaan van poststukken een goede oplossing? Zo ja, welke gevolgen zal dat hebben voor de prijs van de gebruikers van bpost, en past die oplossing in de verdere plannen?

 
Réponse reçue le 14 mars 2013 : Antwoord ontvangen op 14 maart 2013 :

En réponse aux questions de l'honorable membre, j'ai l'honneur de lui communiquer les éléments suivants:

Je souhaite tout d'abord indiquer que je ne suis pas d’accord avec cette représentation très négative des évènements chez bpost. Des erreurs sont parfois commises, et certains clients ont des plaintes justifiées au sujet du service de bpost. Chaque erreur en est une de trop et bpost doit donc tout mettre à l’œuvre pour éviter les fautes, les rectifier le cas échéant et traiter correctement les plaintes ou les questions des clients. Si le médiateur constate que le nombre de plaintes augmente à un certain sujet, bpost doit prendre ce signal au sérieux et prendre les mesures appropriées. Je tiens pourtant à souligner que de nombreux indicateurs laissent entrevoir une amélioration significative au courant de ces dernières années. Dans un contexte de changements majeurs tels que l'ouverture du marché postal et la baisse des volumes de courrier, bpost a réussi à devenir une entreprise financièrement et structurellement saine. On peut aussi conclure que la qualité du service a augmenté de façon significative. Se basant sur des tests indépendants, bpost déclare que plus de 95 % de tous les envois qui lui sont confiés arrivent dans les délais convenus (pour les lettres, il s’agit par exemple de J +1). Pour les paquets, l'indicateur de qualité J+1 s’élève même à 96 %. Bpost se situe ainsi en tête du peloton des opérateurs européens. Des analyses externes indépendantes démontrent également que la qualité du service a augmenté dans les bureaux de poste et Points Poste : le score est passé de 80 % début 2011 à 95 % aujourd'hui. Selon bpost, 90 % des clients sont satisfaits de l'accueil et du service. Ces indicateurs sont donc contraires aux allégations concernant un malaise croissant, une désobligeance croissante ou l’incompétence.

Cela dit, dans la communication en question, le médiateur indique lui-même que l'augmentation du nombre de plaintes est due en grande partie au nombre croissant de commandes en ligne à l'étranger. Depuis le début de cette année, bpost se charge aussi de la fonction de commissionnaire en douane et est donc responsable de la déclaration d'importation des envois à la douane. Dans cette fonction, bpost constate que de nombreux consommateurs qui commandent en ligne ignorent les règles existantes et sont souvent confrontés à de mauvaises surprises.

Par exemple, des droits antidumping doivent être payés dans certains cas. L'authenticité de certains produits pose aussi souvent problème. Les contrefaçons sont détruites par la douane et le client doit payer une amende. La TVA doit être payée sur tout colis d'une valeur supérieure à 22 euros (envoi commercial) ou 45 euros (cadeau). Certains appareils commandés en ligne fonctionnent par le biais de fréquences radio qui sont ici uniquement réservées à l’aviation et qui sont par conséquent interdits. Et bien sûr, l'importation de certains produits est également soumise à des permis (des coraux par exemple) ou simplement interdite (l'ivoire et les armes par exemple).

bpost déclare que, rien que cette année, 4 000 envois pour lesquels bpost a agi comme commissionnaire en douane, ont déjà été saisis par les douanes. bpost est donc d'avis que la majorité des plaintes qui en découlent concernent la réglementation douanière et non les services de bpost, mais les clients concernés s’adressent évidemment à bpost.

bpost informe d’ailleurs les consommateurs des problèmes qui peuvent se manifester lors du dédouanement de commandes en ligne. La dernière édition du périodique trimestriel bhappy y a porté une attention particulière. En collaboration avec la douane, des pages web sont actuellement en cours d’élaboration, afin d’améliorer l’information aux consommateurs, entre autres à travers les FAQ. Enfin, il existe aussi un numéro client (02 278 50 80), par lequel cette information peut être obtenue.

In antwoord op de vragen van het geachte lid, heb ik de eer de volgende elementen te geven:

Ik wil in de eerste plaats stellen dat ik het niet eens ben met deze zeer negatieve voorstelling van zaken bij bpost. Er worden soms fouten gemaakt en er zullen dan ook klanten zijn die terecht klachten hebben bij de dienstverlening van bpost. Elke fout is er één te veel en bpost moet dus alles in het werk stellen om tekortkomingen te vermijden, ze desgevallend recht te zetten en de klachten of vragen van de klanten correct te behandelen. Als de ombudsdienst vaststelt dat het aantal klachten op een bepaald punt toeneemt, moet bpost dit signaal ernstig nemen en de nodige actie ondernemen. Toch wil ik erop wijzen dat er heel wat indicatoren zijn die wijzen op een belangrijke verbetering die er de afgelopen jaren is opgetreden. bpost is er in geslaagd tegen een achtergrond van ingrijpende wijzigingen zoals de openstelling van de postmarkt en dalende postvolumes een bedrijf te worden dat financieel structureel gezond is. Tegelijk kan men vaststellen dat de kwaliteit van de dienstverlening aanzienlijk is toegenomen. Uit onafhankelijke metingen verklaart bpost dat meer dan 95 % van alle aan bpost toevertrouwde zendingen binnen de afgesproken tijd aankomen (voor brieven is dat bv D+1). Voor pakjes bedraagt de kwaliteitsindicator D+1 zelfs 96 %. Hiermee zet bpost zich in de kop van het peloton van Europese operatoren. Uit extern, onafhankelijk onderzoek blijkt ook dat de kwaliteit van de dienstverlening in de postkantoren en PostPunten is toegenomen: de score steeg van 80 % begin 2011 naar 95 % nu. bpost verklaart dat 90 % van de klanten tevreden zijn over het onthaal en de dienstverlening. Deze indicatoren staan dus haaks op beweringen over toenemende malaise, groeiende klantonvriendelijkheid of onbekwaamheid.

Dit gezegd zijnde: in zijn bewuste mededeling zegt de ombudsdienst zelf dat het toegenomen aantal klachten in belangrijke mate te maken heeft met het toenemend aantal online bestellingen in het buitenland. Sinds begin dit jaar heeft bpost ook de functie van douaneagent op zich genomen en staat dus zelf in voor de invoeraangifte van de zendingen bij de douane. In die functie stelt bpost vast dat er bij veel consumenten die online bestellen onwetendheid is over de geldende regels en dat ze in veel gevallen voor onaangename verrassingen komen te staan.

Zo moeten er in een aantal gevallen antidumpingsrechten betaald worden. Ook de echtheid van een aantal producten stelt vaak problemen. Namaakproducten worden door de douane vernietigd en de klant krijgt een boete. Op pakjes met een waarde hoger dan 22 euro (commerciële zending) of 45 euro (geschenk) moet BTW betaald worden. Sommige toestellen die online besteld worden, werken met radiofrequenties die hier enkel voorbehouden zijn voor het luchtverkeer en dus verboden. En uiteraard is de invoer van een aantal producten ook onderworpen aan vergunningen (bijvoorbeeld koralen) of gewoonweg verboden (bijvoorbeeld . ivoor en wapens).

bpost verklaart dat alleen al gedurende dit jaar 4 000 zendingen waarvoor bpost als douaneagent optrad, door die douane in beslag werden genomen. bpost is dus van mening dat het merendeel van de klachten die hieruit voortvloeien dus te maken hebben met de douanereglementering en niet met de dienstverlening van bpost maar de getroffen klanten spreken uiteraard bpost aan.

bpost informeert de consumenten trouwens over de problemen die zich bij de inklaring van online-bestellingen kunnen voordoen. In de laatste editie van het driemaandelijkse huis-aan-huis magazine bhappy werd hieraan uitvoerig aandacht besteed. In samenwerking met de douane wordt momenteel gewerkt aan een aantal webpagina’s om ondermeer via FAQ’s de informatie voor de consument te verbeteren. Er is tenslotte ook een klantennummer (02 278 50 80) waarop deze informatie kan bekomen worden.