SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
20 février 2013 20 februari 2013
________________
Question écrite n° 5-8268 Schriftelijke vraag nr. 5-8268

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

à la vice-première ministre et ministre de l'Intérieur et de l'Égalité des Chances

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen
________________
Les vols de vélos De fietsendiefstallen 
________________
vol
véhicule à deux roues
police locale
diefstal
tweewielig voertuig
gemeentepolitie
________ ________
20/2/2013Verzending vraag
15/4/2013Antwoord
20/2/2013Verzending vraag
15/4/2013Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-2812 Requalification de : demande d'explications 5-2812
________ ________
Question n° 5-8268 du 20 février 2013 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-8268 d.d. 20 februari 2013 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Le nombre officiel de vols de vélos était de 35 823 en 2011. Le magazine d'actualité de VTM, Telefacts, a toutefois calculé qu'en réalité, environ 150 000 vélos seraient volés chaque année. Si ce calcul est exact, cela signifie que 414 vélos sont volés chaque jour, au rythme d'un vélo toutes les 3,5 minutes.

La différence entre le chiffre officiel et l'estimation s'explique par la non-déclaration systématique de tels vols, surtout parce qu'une déclaration n'aboutit à rien. Les vols de vélos ne sont en effet pas une priorité pour la police. Du même coup, l'expérience des personnes qui ont déclaré le vol n'a rien d'encourageant.

Ces chiffres doivent toutefois nous faire réfléchir. Si l'on estime à 300 euros la valeur moyenne d'un vélo (ancien, neuf, moderne, bon et mauvais état), il s'agit d'un montant annuel de 45 millions d'euros. En y ajoutant l'achat d'un nouveau vélo, dont le prix moyen s'élève à 500 euros, nous arrivons à un total de 75 millions d'euros. En Belgique, les vols de vélos représenteraient ainsi un préjudice commun de quelque 120 millions d'euros.

Comment la ministre réagit-elle aux chiffres du programme de VTM, Telefacts, qui a estimé à 150 000 le nombre de vélos volés chaque année ? La ministre est-elle d'accord avec le montant du dommage, qui dépasserait les 100 millions d'euros ?

La ministre confirme-t-elle que les vols de vélos ne sont pas une priorité pour la police ? Reconnaît-elle que cette absence évidente de priorité en matière de vols de vélos contribue fortement au nombre de vols ? Comment explique-t-elle cette indifférence, non seulement eu égard aux difficultés rencontrées par chaque victime (en moyenne 414 vols par jour), mais aussi par rapport à l'impressionnant préjudice commun ainsi causé ?

Pourquoi les vols de vélos ne sont-ils pas combattus plus énergiquement ? Pourquoi la ministre ne lance-t-elle pas, par le biais de la police, une action générale pour prévoir une immatriculation extrêmement visible de manière automatique, simple et uniforme des nouveaux vélos et pour les enregistrer dans une banque de données centrale et précise, qui pourrait aussi être utilisée pour tous les vélos vendus ?

 

Het officiële aangiftecijfer voor fietsendiefstallen bedroeg in 2011 exact 35.823 fietsen. Het VTM-actualiteitenmagazine Telefacts berekende echter dat er in werkelijkheid vermoedelijk zo een 150.000 fietsen per jaar worden gestolen. Indien dit waar is, dan zou dit betekenen dat er dagelijks 414 fietsen worden gestolen, aan een ritme van elke 3,5 minuten één fiets.

Het belangrijke verschil tussen het aangiftecijfer en de raming wordt verklaard door het systematisch niet aangeven van zulke diefstal, vooral omdat die tot niets leidt. Voor de politie zijn fietsendiefstallen immers geen prioriteit. De ervaring van mensen die zo een diefstal aangaven, is niet meteen een stimulans.

Toch moeten deze cijfers tot reflectie aanzetten. Als men de gemiddelde waarde van een fiets zou ramen op 300 euro (oud, nieuw, modern, goede en slechte staat ), dan betekent dit een jaarlijks bedrag van 45.000.000 euro. Als daarbij nog de aankoopkosten van een nieuwe fiets worden gerekend, gemiddelde kostprijs 500 euro, komen we op een totaal van 75.000.000. Met deze ramingen zouden fietsendiefstallen in België jaarlijks een gezamenlijke schade van ruim 120.000.000 euro betekenen.

Hoe evalueert de minister de cijfers van het VTM-programma Telefacts, dat het jaarlijkse aantal gestolen fietsen berekende op 150.000 stuks? Kan de minister de schaderaming, die ruim 100.000.000 euro overstijgt, beamen?

Bevestigt de minister dat fietsendiefstallen geen prioriteit zijn voor de politie? Aanvaardt de minister de kritiek dat het expliciet niet prioritaire politiebeleid omtrent fietsendiefstallen, sterk bijdraagt tot het aantal diefstallen? Hoe verklaart de minister deze onverschilligheid, niet alleen in verhouding tot de problemen van elk slachtoffer (gemiddeld 414 diefstallen per dag!), maar ook ten opzichte van indrukwekkende gezamenlijk schade die hierdoor wordt veroorzaakt?

Waarom worden fietsdiefstallen niet daadkrachtiger en met meer slagkracht bestreden? Waarom lanceert de minister, via de politie, geen algemene actie om nieuwe fietsen automatisch, eenvoudig, eenvormig en eenduidig maar vooral op uiterst opvallende wijze te immatriculeren en op te nemen in een centrale, accurate databank, die ook voor al verkochte fietsen zou moeten dienen?

 
Réponse reçue le 15 avril 2013 : Antwoord ontvangen op 15 april 2013 :

Le chiffre officiel concernant les déclarations de vols de vélos en 2011 ne s’élevait pas à 35 823 mais à 37 823 vélos. Je considère en effet qu’il ne s’agit pas du chiffre complet mais que le phénomène des vols de vélos connaît lui aussi un dark number. En témoignent notamment les résultats du Moniteur de sécurité, un sondage sur la victimisation criminelle réalisé auprès de la population. Je ne peux concéder que l’estimation des dommages, qui dépasse largement les 100 millions d’euros, est bel et bien correcte. Certes, chaque vol a un impact sur les victimes et chaque vol en est un de trop. J’oserais en outre nuancer l’affirmation selon laquelle chaque victime achète un nouveau vélo. Toutes les victimes d’un vol de vélo n’investissent pas à nouveau dans un vélo. Elles peuvent également choisir d’acheter un vélo d’occasion bon marché au lieu d’un tout nouveau deux-roues.  

L’approche des vols de vélos n’a pas été retenue comme priorité dans le Plan national de Sécurité. Cela ne signifie toutefois pas qu’aucune attention n’est accordée à cette problématique, au contraire. Ainsi, en fonction des spécificités locales, 22 zones de police locale ont inscrit le vol de vélos comme priorité dans leur plan zonal de sécurité. Par ailleurs, 36 communes sur les 102 qui disposent d’un plan stratégique de sécurité et de prévention ont fait du vol de vélos une priorité.

Plusieurs facteurs peuvent influencer l’évolution d’un phénomène de criminalité comme le vol de vélos. La politique de recherche et de poursuites peut jouer un rôle à cet égard, mais aussi d’autres aspects, comme l’offre de vélos et la sécurisation des deux-roues.  

Ni le niveau fédéral, ni l’échelon local ne sont indifférents face au phénomène des vols de vélos. Voici quelques exemples d’actions prises par les partenaires :  

  • la campagne de sensibilisation nationale ‘Un vélo avec cadenas, pas de tracas !’  dans le but d’encourager les autorités locales à mettre en place des actions pour conscientiser le citoyen à l’importance de disposer de deux cadenas de qualité, de marquer son vélo d’un numéro unique et de l’attacher à un objet fixe. 

  • mon administration a également mis à disposition des communes le ‘Manuel Vols de vélos’ qui recueille non seulement l’ensemble des bonnes pratiques existantes, mais aussi de nombreuses informations utiles, pouvant aller des équipements de stationnement pour vélos à l’utilisation de vélos-appâts. Les associations de cyclistes accordent elles aussi une attention particulière à cette thématique.  

Depuis les années ’90, de nombreux services de prévention proposent au citoyen de faire graver son vélo gratuitement à l’aide de son numéro de registre national, un numéro unique qui permet, en cas de vol, de retrouver plus facilement le vélo et de le restituer à son propriétaire légitime. Il existe également le site Internet www.velosretrouves.be où le citoyen peut rechercher son vélo.

Het officiële aangiftecijfer voor fietsdiefstallen in 2011 bedroeg niet 35 823 fietsen, maar 37 823 fietsen. Ik ga er inderdaad van uit dat dit niet het volledige cijfer is, maar dat het fenomeen fietsdiefstal ook een dark number kent. Dat blijkt onder meer uit de resultaten van de Veiligheidsmonitor, een bevraging van burgers naar het slachtofferschap van misdrijven. Ik kan niet beamen dat de schaderaming die ruim 100 miljoen euro overstijgt ook daadwerkelijk klopt. Wel is het zo dat elke diefstal een impact heeft op mensen en dat elke diefstal er één te veel is. Daarnaast zou ik de stelling durven nuanceren dat elk slachtoffer een nieuwe fiets koopt. Niet elk slachtoffer van fietsdiefstal investeert immers opnieuw in een fiets. Ook kunnen zij ervoor kiezen om een goedkope tweedehandsfiets te kopen in plaats van een splinternieuwe fiets.  

De aanpak van fietsdiefstal werd niet weerhouden als prioriteit in het Nationaal Veiligheidsplan. Dit betekent echter niet dat er geen belang gehecht wordt aan deze problematiek, integendeel. Zo op basis van lokale bepalingen, hebben 22 lokale politiezones fietsdiefstal als prioriteit opgenomen in hun zonaal veiligheidsplan. Bijkomend hebben 36 van de 102 gemeenten met een strategisch veiligheids- en preventiecontract fietsdiefstal als prioriteit aangeduid.

Er zijn meerdere factoren die een invloed kunnen hebben op de evolutie van een criminaliteitsfenomeen zoals fietsdiefstal. Daarbij kan het opsporings- en vervolgingsbeleid een rol spelen, maar ook andere zaken zoals het aanbod aan fietsen en de beveiliging van de fiets. 

Zowel op het federale als op het lokale niveau is er allerminst onverschilligheid ten aanzien van het fenomeen fietsdiefstal. Hier enkele voorbeelden van verschillende acties genomen door partners  

  • de nationale sensibiliseringscampagne ‘Laat je fiets niet aan zijn slot over’ waarbij ik de lokale overheden gestimuleerd heb om acties op te zetten om de mensen bewust te maken van het belang van twee degelijke sloten, het voorzien van een uniek nummer voor de fiets en vastmaken van de fiets aan een vast voorwerp.

  • mijn administratie heeft eveneens de ‘leidraad fietsdiefstal’ ter beschikking van de gemeenten gesteld waarin niet alleen goede praktijken, maar ook heel wat relevante informatie gebundeld zijn gaande van degelijke fietsparkeervoorzieningen tot de inzet van lokfietsen. Ook bij fietsersverenigingen ligt het thema nauw aan het hart.  

Sinds de jaren ’90 bieden heel wat preventiediensten de burger aan om gratis hun fiets te laten graveren met hun rijksregisternummer, een uniek nummer dat de fiets terug naar zijn eigenaar kan leiden indien de fiets gestolen en teruggevonden werd. Daarnaast bestaat er ook de website www.gevondenfietsen.be waarop burgers op zoek kunnen gaan naar hun fiets.