SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2010-2011 Zitting 2010-2011
________________
29 décembre 2010 29 december 2010
________________
Question écrite n° 5-772 Schriftelijke vraag nr. 5-772

de Marleen Temmerman (sp.a)

van Marleen Temmerman (sp.a)

au vice-premier ministre et ministre des Affaires étrangères et des Réformes institutionnelles

aan de vice-eersteminister en minister van Buitenlandse Zaken en Institutionele Hervormingen
________________
La violation des droits des lesbigays au Kenya De schending van rechten van holebi's in kenia 
________________
minorité sexuelle
Kenya
droits de l'homme
discrimination fondée sur l'orientation sexuelle
identité de genre
seksuele minderheid
Kenia
rechten van de mens
discriminatie op grond van seksuele geaardheid
genderidentiteit
________ ________
29/12/2010Verzending vraag
18/4/2011Antwoord
29/12/2010Verzending vraag
18/4/2011Antwoord
________ ________
Requalification de : demande d'explications 5-216 Requalification de : demande d'explications 5-216
________ ________
Question n° 5-772 du 29 décembre 2010 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-772 d.d. 29 december 2010 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Au début de cette semaine, Raila Odinga, le président du Kenya, a déclaré que les homosexuels hommes et femmes doivent être et seront arrêtés et que des suites juridiques doivent être réservées à ces arrestations. Il a expliqué que le Kenya compte autant d'hommes que de femmes et que l'homosexualité n'est donc pas une nécessité.

Le Kenya n'est pas le premier pays où un président ou un ministre tient de tels propos qui sont totalement contraires à la Déclaration universelle des droits de l'homme. Un nombre croissant de pays africains inscrivent l'homosexualité dans leur code pénal, malgré les accords internationaux qu'ils ont signés. Des actions doivent être entreprises d'urgence. En effet, nous ne pouvons pas rester indifférents aux discriminations et aux poursuites à l'encontre de ces groupes minoritaires.

C'est pourquoi je pose les questions suivantes.

Comment la Belgique réagira-t-elle à cette situation ? Notre pays peut-il faire davantage qu'aborder ce sujet dans des entretiens bilatéraux ?

Ce sujet était-il inscrit à l'ordre du jour de la présidence belge ? Dans l'affirmative, quelles en furent les suites ?

Quelles actions la communauté internationale peut-elle entreprendre pour protéger ces groupes minoritaires opprimés ? Comment peut-elle veiller à ce que les traités internationaux ne restent pas lettre morte, mais puissent être utilisés pour exercer une pression sur les autorités discriminantes ?

 

Begin deze week verklaarde Raila Odinga, de president van Kenia, dat vrouwelijke en mannelijke homo's moeten en zullen worden gearresteerd en dat daaraan juridisch gevolg moet worden gegeven. Als uitleg gaf hij aan dat in Kenia evenveel mannen als vrouwen wonen en er dus geen noodzaak is voor homoseksualiteit.

Kenia is niet het eerste land waar een president of minister dergelijke uitspraken doet die lijnrecht ingaan tegen de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Steeds meer Afrikaanse landen nemen homofilie op in hun strafwetboek, ongeacht de internationale akkoorden die deze landen ondertekenden. Er moet dringend actie worden ondernomen. We kunnen immers niet blijven toezien hoe minderheidsgroepen als deze worden gediscrimineerd en vervolgd.

Vandaar heb ik de volgende vragen.

Hoe zal België hierop reageren? Kan ons land meer doen dan enkel het thema aankaarten in bilaterale gesprekken?

Kwam dit thema op de agenda van het Belgische Voorzitterschap? Zo ja, met welke gevolgen?

Welke acties kan de internationale gemeenschap ondernemen om die onderdrukte minderheidsgroepen te beschermen? Hoe kan ze ervoor zorgen dat internationale verdragen geen dode letter blijven, maar kunnen worden gebruikt om druk uit te oefenen op discriminerende overheden?

 
Réponse reçue le 18 avril 2011 : Antwoord ontvangen op 18 april 2011 :
  1. La presse kenyane a effectivement fait mention des propos hostiles du premier ministre Odinga à l’égard des homosexuels. Celui-ci a toutefois directement fait savoir dans un communiqué que cette information véhiculée par les médias était inexacte et qu’il avait uniquement déclaré que la nouvelle constitution ne légalise pas les relations homosexuelles. Par ailleurs, il n'est pas question de persécutions systématiques des homosexuels au Kenya, ni même de plaintes qui auraient été formulées récemment sur cette base à leur égard. Dans le cas de propos homophobes de la part d’agents de l’autorité dans des pays tiers ou lors de l'adoption de lois criminalisant l'homosexualité, la Belgique et l’Uniion européenne(UE) n’hésitent pas à mener des démarches auprès des autorités concernées ou à faire des déclarations, comme ce fut récemment le cas concernant le Burundi, le Malawi et l’Ouganda.

  2. Dans le cadre de la Présidence européenne, la Belgique a joué un rôle pilote dans la défense des doits des personnes lesbiennes, gays, bi et transgenres (LGBT). Ainsi, le « LGBT toolkit » de l'UE a été traduit dans différentes langues et largement diffusé dans les organisations internationales, la société civile, les pays tiers ainsi que dans les missions et ambassades des États membres de l’UE. Il s'agit d'une série d’instruments opérationnels qui doivent aider à prévenir les violations des droits humains des homosexuels et d’y réagir. Au sein des Nations unies (NU), notre pays a organisé deux « événements parallèles » dans la lutte contre la criminalisation de l’homosexualité, l’un en septembre à Genève, en marge du Conseil des droits de l’homme et l’autre, en marge de l’Assemblée générale de l’Organisation des nations unies (ONU) en décembre à New York. Lors du dernier événément, le Secrétaire général de l’Organisation des Nations unies, Ban-Ki-Moon, a engagé les Nations unies à lutter non seulement contre la criminalisation de l’homosexualité, mais aussi contre la discrimination à l’encontre des personnes LGBT en général, ce qui signifie un progrès remarquable et un message clair pour tous les pays qui pratiquent encore la discrimination à l’égard des homosexuels.

  3. La Communauté internationale dispose des instruments nécessaires pour promouvoir les droits des personnes LGBT. Dans les relations avec les pays où l’homophobie pose problème, il est nécessaire de continuer à sensibiliser la classe politique, l'opinion publique et la société civile, en commençant par rejeter toute forme de criminalisation. Mais c'est un travail de longue haleine exigeant de la patience et de la persévérance. L’objectif n’est pas uniquement de changer les lois, mais également d’encourager un changement de mentalité. Sur le plan multilatéral, il faudra nécessairement poursuivre les travaux entamés en 2008 avec la Déclaration des Nations unies sur les droits de l’homme, l’orientation sexuelle et l’identité de genre pour que les droits fondamentaux des LGBT soient reconnus au niveau international. Ainsi, lors de “l’examen périodique universel” du Kenya en mai 2010 au sein du Conseil des droits de l'homme des Nations unies, différents États dont la Belgique, ont demandé que le pays protège les droits des personnes LGBT et décriminalise l’homosexualité.

  1. De media in Kenia hebben inderdaad gewag gemaakt van vijandige uitlatingen van eerste minister Odinga ten opzichte van homoseksuelen. Deze heeft evenwel onmiddellijk in een communiqué laten weten dat deze berichtgeving onjuist was, en dat hij enkel gezegd had dat de nieuwe grondwet homoseksuele relaties niet legaliseert. Bovendien is er geen sprake van systematische vervolging van homoseksuelen in Kenia, evenmin van recente aanklachten ten opzichte van hen op die basis. In het geval van homofobe uitlatingen vanwege gezagsdragers uit derde landen of bij de goedkeuring van wetten die homoseksualiteit strafbaar stellen, aarzelen België en de Europese Unie (EU) niet om ten aanzien van de betrokken autoriteiten demarches te doen of verklaringen af te leggen, zoals recent nog gebeurde ten aanzien van Burundi, Malawi en Oeganda.

  2. Tijdens het Europese voorzitterschap heeft België een leidende rol gespeeld in de verdediging van holebirechten. Zo werd de “Lesbian Gay Bisexual Transgender toolkit” (LGBT)van de EU vertaald in verschillende talen en wijd verspreid binnen de internationale organisaties, de civiele maatschappij, derde landen, ook missies en ambassades van EU-lidstaten. Het gaat om een reeks operationele instrumenten die moeten helpen de schendingen van de mensenrechten van holebi’s te voorkomen en erop te reageren. Binnen de Verenigde Naties (VN) heeft ons land twee “side events” georganiseerd in de strijd tegen de criminalisering van homoseksualiteit, één in de marge van de Raad van de Rechten van de Mensen in september in Genève en de andere in de marge van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties in december te New York. In de loop van het laatste “side event” heeft de Secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Ban-Ki-Moon, de Verenigde Naties ertoe verbonden om niet alleen tegen de criminalisering van homoseksualiteit te strijden, maar ook tegen het discrimineren van LGBT-personen in het algemeen, wat een mijlpaal betekent en een duidelijke boodschap is voor al die landen die holebi’s nog steeds discrimineren.

  3. De internationale gemeenschap beschikt over de nodige instrumenten om de rechten van holebi’s en transseksuelen te bevorderen. In de betrekkingen met landen waar homofobie een probleem vormt, is het noodzakelijk te blijven werken om de politieke klasse, de publieke opinie en de civiele maatschappij te sensibiliseren, beginnend met het verwerpen van elke vorm van criminalisering. Maar het is een werk van lange adem dat geduld en doorzettingsvermogen vereist. Het bestaat erin niet enkel wetten te veranderen, maar ook verandering van mentaliteit aan te moedigen. Op het multilaterale vlak is het noodzakelijk het werk begonnen in 2008 met de Verklaring van de Verenigde Naties inzake de Rechten van de Mens, de seksuele geaardheid en de gender-identiteit verder te zetten opdat fundamentele rechten van holebi’s internationaal zouden worden erkend. Zo hebben verschillende lidstaten, waaronder België, tijdens het “universeel periodiek onderzoek” van Kenia in mei 2010 in de VN-Mensenrechtenraad gevraagd dat het land de rechten van de LGBT-mensen zou beschermen en homosexualiteit zou decriminaliseren.