SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
13 décembre 2012 13 december 2012
________________
Question écrite n° 5-7560 Schriftelijke vraag nr. 5-7560

de Nele Lijnen (Open Vld)

van Nele Lijnen (Open Vld)

au secrétaire d'État à l'Environnement, à l'Énergie et à la Mobilité, adjoint à la ministre de l'Intérieur et de l'Égalité des Chances, et secrétaire d'État aux Réformes institutionnelles, adjoint au premier ministre

aan de staatssecretaris voor Leefmilieu, Energie en Mobiliteit, toegevoegd aan de minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen, en staatssecretaris voor Staatshervorming, toegevoegd aan de eerste minister
________________
Projets TIC à grande échelle - Coût - Appel à Fedict ou à une entreprise externe - Accords de coopération - Perception par le personnel Grootschalige ICT-projecten - Kostprijs - Beroep op Fedict of extern bedrijf - Samenwerkingsverbanden - Perceptie door personeel 
________________
ministère
application de l'informatique
administration électronique
informatique de gestion
ministerie
toepassing van informatica
elektronische overheid
bedrijfsbeheerssysteem
________ ________
13/12/2012Verzending vraag
28/5/2013Antwoord
13/12/2012Verzending vraag
28/5/2013Antwoord
________ ________
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7547
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7548
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7549
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7550
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7551
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7552
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7553
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7554
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7555
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7556
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7557
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7558
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7559
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7561
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7562
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7563
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7564
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7565
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7547
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7548
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7549
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7550
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7551
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7552
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7553
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7554
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7555
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7556
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7557
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7558
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7559
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7561
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7562
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7563
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7564
Ook gesteld aan : schriftelijke vraag 5-7565
________ ________
Question n° 5-7560 du 13 décembre 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-7560 d.d. 13 december 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Il a été beaucoup question, voici quelque temps, du projet dit eHR. Celui-ci avait pour objectif une informatisation complète de la gestion du personnel des services publics fédéraux. Le projet a été lancé en 2007. Cinq ans plus tard, il s'avère qu'il est loin d'être réalisé. On doit à présent tout reprendre depuis le début. Depuis 2007, 22 millions d'euros environ ont déjà été consacrés au projet et les coûts vont encore augmenter.

Je ne puis que me réjouir de l'utilisation croissantes des applications informatiques au sein des services publics : cela rend le fonctionnement de l'administration plus efficace, plus rapide et plus accessible. Cela favorise la communication et permet à l'administration de travailler en toute transparence. Les nouvelles applications informatiques sont dès lors nécessaires. Cela ne signifie toutefois pas que toutes les dépenses consenties en matière de TIC apportent l'amélioration souhaitée en termes d'efficacité. Une préparation approfondie, une implémentation efficace et une évaluation (intermédiaire) correcte restent très importantes.

Je souhaiterais dès lors vous poser quelques questions à ce sujet :

1) Des projets TIC (à grande échelle) ont-ils été réalisés ces dernières années au sein de votre département ? Dans l'affirmative, quel était leur coût ? Le but visé a-t-il été atteint dans le délai préalablement défini et dans le respect des estimations de coût ?

2) Si des projets ont été réalisés: a-t-on fait appel à Fedict ou à une entreprise externe ? Avez-vous envisagé de recourir à une entreprise externe ? Pourquoi a-t-on choisi Fedict ou une entreprise externe ?

3) Si des projets TIC ont déjà été réalisés : cela s'est-il fait en concertation ou en coopération avec d'autres départements ou services publics fédéraux ?

4) Si des projets ont été réalisés dans le cadre des TIC, quelles en étaient les raisons principales ? Le projet a-t-il été perçu comme souhaitable ou nécessaire par le personnel ?

 

Een tijd geleden was er veel ophef over het zogenaamde eHR-project. Het doel was de volledige informatisering van het personeelsbeheer van de federale overheidsdiensten. Het project werd opgestart in 2007. Vijf jaar later blijkt dat het project allesbehalve is gerealiseerd. Nu moet men vanaf nul herbeginnen. Sinds 2007 werd al ongeveer 22 miljoen euro aan het project besteed en de kosten zullen nu nog verder oplopen.

Ik kan het toenemende gebruik van informaticatoepassingen binnen de overheid alleen maar toejuichen: het maakt de werking van de overheid efficiënter, sneller en toegankelijker. Het bevordert de communicatie en stelt de overheid in staat om transparant te werken. Nieuwe toepassingen op het vlak van informatica zijn dan ook nodig. Dit betekent echter niet dat elke kost die in het kader van ICT wordt gemaakt, ook de gewenste verhoogde efficiëntie en effectiviteit oplevert. Een grondige voorbereiding, een degelijke implementatie en een correcte (tussentijdse) evaluatie blijven zeer belangrijk.

Daarom had ik u graag enkele vragen gesteld omtrent dit thema:

1) Zijn op uw departement de jongste jaren (grootschalige) projecten uitgevoerd in het kader van ICT? Zo ja, wat was de kostprijs van deze projecten? Werd het vooropgestelde doel bereikt, en dit binnen de vooraf bepaalde tijd en kostenraming?

2) Indien er projecten uitgevoerd zijn: werd hiervoor een beroep gedaan op Fedict of op een extern bedrijf? Heeft u een extern bedrijf overwogen? Waarom de keuze voor Fedict of een extern bedrijf?

3) Indien er ICT-projecten zijn uitgevoerd: gebeurde dit in overleg of in samenwerking met andere departementen of Federale Overheidsdiensten?

4) Indien er projecten zijn uitgevoerd in het kader van ICT: wat waren de belangrijkste redenen? Werd het project als wenselijk of noodzakelijk ervaren door het personeel?

 
Réponse reçue le 28 mai 2013 : Antwoord ontvangen op 28 mei 2013 :

En ce qui concerne le Service public fédéral (SPF) Mobilité:

1) Toute une série de projets ICT, sous l'égide du SPF Mobilité et Transports, ont déjà été couronnés de succès. D'autres projets sont toujours en cours de développement ou ont été livrés en partie.

Ces projets sont à grande échelle dans le sens où ils ont un grand impact sur la simplification administrative, la population, etc. Ils sont utiles à un nombre très important de stakeholders (par exemple l'application Permis de conduire dans toutes les communes, WebDIV chez presque tous les courtiers d'assurance, le système d'examens dans tous les centres d'examen du GOCA, des TEC, de De Lijn et du VDAB). Cependant, aucun de ces projets ne s'approche, en matière de coûts (en euros), de ceux d'e-HrM.

La notion « à grande échelle » signifie, dans le cadre de la réponse actuelle, qu'il s'agit de projets très coûteux. Et « très coûteux » signifie, pour le service d'encadrement, qu'il s'agit de montants de plusieurs millions.

  • Le projet Mobivis (MOBIlity Vehicle Information System) englobe la création de la « Source authentique des véhicules ».

Un premier projet partiel, à savoir l'instauration de la plaque d'immatriculation européenne, est devenu opérationnel le 16 novembre 2010. Dans le cadre des adaptations en vue de la plaque d'immatriculation européenne, l'interface complète avec Bpost a été conçue et adaptée à un traitement en ligne des demandes et à leur délivrance par Bpost. Le développement dans le cadre du projet DIVNew est arrivé à un stade final et le programme a été livré en mai 2012.

  • Le projet MERCURIUS : réalisation de la source authentique Permis de conduire. Tous les modules développés (le système d'enregistrement en ligne pour les communes, l'interface avec le fabricant de cartes, l'interface avec le système d'examen) l'ont été sans dépasser le budget alloué à cet effet. La base de données sera aussi utilisée par les services de police dans le cadre des activités de contrôle et de Digitach (version du tachygraphe digital – Tachonet). Le lien avec la Justice (banque de données de l'exécution des peines) doit encore être réalisé.

  • Le système d'examen central en ligne. Cette application a été entièrement externalisée par le biais d'un appel d'offres général. Ce projet a été réalisé dans le cadre de l'évaluation des coûts liés à ce projet.

L'application a été étendue en y intégrant une gestion centrale de différents domaines :

  • des fonctionnalités supplémentaires développées par le service Navigation intérieure ;

  • un développement pour le service Transport exceptionnel ;

  • une application pour le Transport aérien.

2) Le service d'encadrement ICT du SPF Mobilité et Transports est de très petite taille. Pour la plupart des projets, il a été opté pour une coopération avec des externes, c'est-à-dire une exécution par du personnel interne qui est assisté par des consultants externes.

Pour un seul projet cependant, en l'occurrence le système d'examen, il a été opté pour une externalisation complète.

Pour les autres applications, le service d'encadrement ICT fait appel à du personnel mis à disposition par Egov ou SMALS, ou par des firmes privées par le biais de marchés publics.

Dans la plupart des projets, les services du Service public fédéral Technologie de l'information et de la communication (FEDICT) (FedMan et FAS) sont intégrés dans les applications.

3) Les stakeholders des projets susmentionnés sont tant des personnes ou des sociétés privées que des communes ou d'autres Services publics fédéraux. Toutes les applications sont développées en collaboration avec ces stakeholders.

4/ Les projets sont réalisés à la suite de directives européennes : soit pour adapter des applications déjà existantes, soit pour développer de nouvelles applications. Les utilisateurs internes de ces applications assistent à des cours ou à un recyclage et sont suivis dans le cadre d'une procédure de change management. Le processus d'acceptation s'est en général très bien déroulé.

Pour ce qui concerne le SPF Santé Publique et Environnement:

1) Ces dernières années, il y a eu assurément des projets de grande ampleur, par exemple Mediflow et E-cad. Ces projets s'étalent sur plusieurs années et ont été réalisés par une équipe mixte de collaborateurs internes et externes (via la Smals). Le suivi de ces projets a été assuré suivant les canaux de gestion de projet appropriés (PRINCE2) et, en tant que tels, les projets ont également été soumis aux règles de la gestion de projets.

Le coût estimé à ce jour de ces deux projets est le suivant:

  • Mediflow: +/- 4 000 000 d'euros

  • E-cad: +/- 4 000 000 d'euros

(Ces montants comprennent les coûts salariaux du personnel interne et des collaborateurs externes, mais pas le coût des licences, du matériel ni de toute autre infrastructure.)

2) Dans ce contexte, le SPF SPSCAE a eu recours aux contrats cadres existants de la Smals. Ceux-ci permettent au SPF SPSCAE d'élargir son équipe interne par une main-d'œuvre temporaire qui se libère à l'issue de certains projets (ou parties de projets).

3) Les projets TIC que nous réalisons se déroulent toujours en étroite concertation avec le département concerné; sans cette implication, le service d'encadrement ICT n'entame même pas le projet parce qu'il est alors voué à l'échec. Dans le cas de projets génériques, plus techniques, nous nous concertons avec d'autres instances (publiques) comme E-health, la Smals, FEDICT et d'autres SPF afin de découvrir d'éventuelles synergies.

4) Les principales motivations pour accorder un soutien ICT à des projets ont été la simplification administrative et une pression du travail accrue. Dans une moindre mesure, mais néanmoins présentes, on trouvait aussi des obligations légales.

Pour ce qui concerne le SPF Économie :

Je renvoie l’honorable membre vers la réponse apportée par mon collègue, le vice-premier ministre et ministre de l'Économie, des Consommateurs et de la mer du Nord, à la question n° 5-7550.

Voor wat de Federale Overheidsdienst (FOD) Mobiliteit betreft:

1) In de schoot van de FOD Mobiliteit en Vervoer zijn reeds een ganse reeks ICT projecten succesvol opgeleverd. Sommige zijn nog steeds in ontwikkeling of zijn partieel opgeleverd.

Deze projecten zijn grootschalig in de zin dat ze een grote impact hebben op de administratieve vereenvoudiging, de bevolking, en dat ze gebruikt worden door enorm veel stakeholders (bijvoorbeeld applicatie rijbewijzen in alle gemeenten, Webdiv bij quasi alle verzekeringsmakelaar, het examensyteem in alle examencentra van de GOCA, de Lijn, de TEC, de VDAB). Echter geen enkel van deze projecten benadert in kosten (euro’s) deze van het project.

De notie “grootschalige” wordt in het huidige antwoord beschouwd als projecten die een hoge kostprijs hebben. Met "hoge", neemt de stafdienst aan dat het projecten met een kostprijs van enkele miljoenen euro’s betreft.

  • project Mobivis (Mobiliteit Voertuigen InformatieSysteem): behelst de creatie van de “authentieke bron van de voertuigen”.

Een eerste deelproject, namelijk de invoering van de Europese nummerplaat, werd operationeel op 16 november 2010. In het kader van de aanpassingen voor de Europese nummerplaat is de complete interface met bpost ontworpen en aangepast aan een onlineverwerking van de aanvragen en de uitreiking van de nummerplaten door bpost. De ontwikkeling in het kader van het project DIVNew werd opgeleverd in mei 2012.

  • Project MERCURIUS: Realisatie van de authentieke bron rijbewijzen. Alle ontwikkelde buiding blocks (online registratiesysteem voor de gemeenten, de interface met de kaartproducent, interface met het examensysteem) werden binnen het voorzien budget gerealiseerd. De databank wordt ook gebruikt door de politiediensten in het kader van controleactiviteiten en Digitach (aflevering van de digitale tachograaf - Tachonet). De link met Justitie ( strafuitvoeringsdatabank) moet nog gerealiseerd worden

  • Het centraal on-line examensysteem. Deze applicatie werd volledig geoutsourced via een algemene offerteaanvraag. Dit project werd binnen het kader van de raming van de kostprijs van het project gerealiseerd.

De toepassing werd uitgebreid naar een centraal beheer voor verschillende domeinen:

  • bijkomende functionaliteiten ontwikkeld voor de Dienst Binnenvaart;

  • ontwikkeling voor de Dienst Uitzonderlijk Vervoer;

  • toepassing voor de Luchtvaart

2) De stafdienst ICT van de FOD Mobiliteit en Vervoer is zeer klein. Voor de meeste projecten werd geopteerd voor co-sourcing, namelijk een bezetting van ‘eigen’ personeel aangevuld met externe consultants.

In één project, namelijk het examensysteem werd echter beslist voor volledige outsourcing.

Voor de andere toepassingen maakt de Stafdienst ICT gebruikt van de diensten van personeelsleden die door Egov of de SMALS ter beschikking zijn gesteld of van de diensten van privé firma's via overheidsopdrachten.

In de meeste projecten worden de diensten van de Federale Overheidsdienst Informatie- en Communicatie Technologie (FEDICT) ( FedMan en de FAS) geïntegreerd in de toepassingen.

3) De stakehouders van de hierboven vermelde projecten zijn zowel privé personen, privé firma's, gemeenten, andere federale overheidsdiensten. Alle toepassingen worden in samenwerking met al deze stakehouders ontwikkeld.

4) De projecten worden ten gevolg van Europese richtlijnen uitgevoerd: ofwel om bestaande toepassingen aan te passen, ofwel om nieuwe toepassingen te ontwikkelen. De interne gebruikers van deze toepassingen worden herschoold of opgeleid en opgevolgd in het kader van een procedure van change management. Het acceptatie proces is in het algemeen zeer goed verlopen.

Voor wat de FOD Volksgezondheid en Leefmilieu betreft:

1) De laatste jaren zijn er zeker grote projecten geweest, bijvoorbeeld Mediflow en E-cad. Deze projecten lopen over meerdere jaren en werden uitgevoerd door een gemengd team van internen en externen (via Smals). Deze projecten zijn volgens de geijkte projectmanagementkanalen opgevolgd (PRINCE2) en werden als dusdanig ook aan de regels onderworpen van projectmanagement.

De geraamde kostprijs van deze beide projecten tot nu toe is:

Mediflow: +/- 4 000 000 euro

E-cad: +/- 4 000 000 euro

(In deze bedragen zijn de loonkosten van het interne personeel en de externen vervat, niet de kostprijs van licenties en hardware, of andere infrastructuur)

2) De FOD VVVL heeft in dit kader beroep gedaan op de bestaande raamcontracten van de Smals. Op die manier kan de FOD VVVL zijn interne equipe uitbreiden met tijdelijke werkkrachten die vrijkomen na afloop van bepaalde (delen van) projecten.

3) De ICT-projecten die we uitvoeren gebeuren steeds in nauw overleg met het betrokken departement. Zonder deze betrokkenheid start de stafdienst ICT het project niet omdat het dan gedoemd is te mislukken. Indien het gaat over generieke, meer technische projecten, dan overleggen we met andere (overheids-)instanties zoals E-health, Smals, FEDICT en andere FOD’s om eventuele synergieën te ontdekken.

4) De voornaamste redenen om projecten door ICT te laten ondersteunen waren administratieve vereenvoudiging en toegenomen werkdruk. In minder mate, maar wel aanwezig, horen er ook wettelijke verplichtingen.

Voor wat de FOD Economie betreft:

Verwijs ik het geachte lid naar het antwoord van mijn collega, de vice-eerste minister en minister van Economie, Consumenten en Noordzee, op de vraag nr. 5-7550.