SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
29 octobre 2012 29 oktober 2012
________________
Question écrite n° 5-7213 Schriftelijke vraag nr. 5-7213

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

à la ministre de la Justice

aan de minister van Justitie
________________
Contestations dans le monde médical - Statut des experts judiciaires - Classification de maladies Betwistingen in de medische sfeer - Statuut van gerechtsdeskundige - Classificatie van aandoeningen 
________________
expertise judiciaire
maladie chronique
maladie du système nerveux
gerechtelijke expertise
chronische ziekte
ziekte van het zenuwstelsel
________ ________
29/10/2012Verzending vraag
24/7/2013Rappel
13/12/2013Herkwalificatie
23/1/2014Antwoord
29/10/2012Verzending vraag
24/7/2013Rappel
13/12/2013Herkwalificatie
23/1/2014Antwoord
________ ________
Requalifiée en : demande d'explications 5-4523 Requalifiée en : demande d'explications 5-4523
________ ________
Question n° 5-7213 du 29 octobre 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-7213 d.d. 29 oktober 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

Les associations de patients atteints du syndrome de fatigue chronique (EM et SFC) sont souvent- voire toujours – confrontées à des diagnostics, entre autres des médecins d'assurances, qui classifient leur maladie parmi les maladies « psychiques » et non, comme convenu au niveau international (entre autres par l'Organisation mondiale de la Santé) parmi les affections neurologiques et donc physiques. La raison en est très simple : pour une compagnie d'assurance, une affection psychique est nettement moins coûteuse.

Confrontés à ce problème , plusieurs de ces patients se sont tournés vers les tribunaux pour contester cette classification. Dans ces cas, le juge désigne un expert judiciaire. Le nombre de ces expertises médicales est en forte augmentation mais le nombre de plaintes à ce sujet encore davantage. Manifestement, des problèmes fondamentaux se posent, entre autres au sujet de la relation de ces experts avec leur mandant, lequel déterminerait en grande partie l'orientation de l'avis. Les experts liés aux compagnies d'assurances semblent reconnaître systématiquement un degré d'invalidité inférieur à celui attribué par les experts qui travaillent pour le compte de la justice ou du patient. Jusqu'à présent, le recrutement de ces experts semble dépendre du hasard car il n'existe aucun critère pour définir leurs compétences, il n'existe ni listes ni procédures...Manifestement, les experts qui « posent problème » sont rapidement écartés. De plus, les experts ne sont pas informés du jugement et ignorent donc si leur avis a été suivi ou non. La rumeur court que la Justice a pris conscience du problème et qu'elle se préoccupe d'une meilleure approche.

Voici mes questions.

1) La ministre confirme-t-elle qu'il existe un problème concernant le recrutement d'experts judiciaires médicaux, entre autres à cause de l'absence de critères, de listes, de feedback, etc. 

2) Reconnaît-elle que ce problème ne contribue pas à une organisation judiciaire équitable, notamment à l'égard des patients atteints de SFC/EM ?

3) La ministre travaille-t-elle actuellement à une amélioration du système de recrutement, de désignation et de suivi des experts judiciaires ? Dans l' affirmative, de quel système s'agit-il et quand sera-t-il opérationnel? En quoi consistera l'amélioration ? Dans la négative, comment s'attaquera-t-elle à ce problème ?

 

De verenigingen van patiënten met chronischevermoeidheidssyndroom (ME en CVS) worden vaak - bijna altijd - geconfronteerd met diagnoses van onder andere verzekeringsartsen, die hun aandoening klasseren onder "psychische" ziekten en niet - zoals internationaal werd overeengekomen (onder andere door de World Health Organisation) als neurologische, dus fysieke ziekte. De reden daartoe klinkt uiterst simpel: een psychische aandoening kost een verzekeringsmaatschappij substantieel minder dan een fysieke.

Hiermee geconfronteerd stapte een aantal van deze patiënten naar de rechtbank om de classificatie aan te vechten. In deze gevallen stelt de rechter een gerechtsdeskundige aan. Het aantal van deze medische expertises neemt sterk toe, maar de klachten daarover nog veel meer. Blijkbaar rijzen hier fundamentele problemen, onder andere over de relatie van deze experts tot hun opdrachtgever, die blijkbaar in grote maat bepaalt in welke richting het advies gaat. Experts verbonden aan verzekeringsmaatschappijen blijken systematisch een lager invaliditeitspercentage toe te kennen dan experts die werken in opdracht van justitie of van de patiënt. De rekrutering van deze experts lijkt vooralsnog een spel van toeval, er bestaan geen criteria om de expertise van de expert vast te stellen, er bestaan geen lijsten, geen procedures… Blijkbaar worden experts die "problemen" veroorzaken, snel uitgerangeerd. Daarbij ontvangen de experts geen vonnis, zodat ze niet te weten komen of ze ja of neen gevolgd werden in hun advies. Het gerucht gaat dat Justitie de ernst van deze problemen inzag en werkt aan een betere aanpak.

Hierover de volgende vragen:

1) Bevestigt de minister de probleemstelling met betrekking tot het rekruteren van medische gerechtsexperts, onder andere door het ontbreken van criteria, lijsten, feedback enz.?

2) Beaamt zij dat dit euvel niet bijdraagt tot een eerlijke rechtsbedeling aan onder andere patiënten met CVS/ME?

3) Werkt de minister momenteel aan een verbetering van het systeem dat gerechtelijke experts rekruteert, aanstelt, opvolgt enz.? Zo ja, welk systeem en wanneer zal dit operationeel zijn - kan zij de inhoud van deze verbetering bezorgen? Zo niet, wanneer zal zij dit euvel aanpakken?

 
Réponse reçue le 23 janvier 2014 : Antwoord ontvangen op 23 januari 2014 :

Les informations que vous relatez au sujet des difficultés que rencontrent les personnes atteintes du syndrome de fatigue chronique ont retenu toute mon attention.

Je suis consciente de la problématique relative au rôle d’expert judiciaire que vous soulignez, laquelle va au-delà du domaine médical.

Je prends activement part aux réflexions menées en ce moment tant à la Chambre qu’au Sénat sur la nécessité de réglementer le statut des experts judiciaires afin d’assurer la qualité des prestations fournies.

La Commission Justice de la Chambre s’est penchée sur la nécessité de créer un registre national des experts judiciaires dans les matières, non seulement pénales, mais également civiles. Les réflexions engagées visent à soumettre les personnes exerçant des missions d’expertise judiciaire à des conditions objectives garantissant, non seulement leurs compétences techniques, mais aussi leur disponibilité et leur bonne compréhension des devoirs qui leur incombent dans le cadre d’une procédure judiciaire. Il est à cet égard question d’établir un noyau déontologique commun à tous les experts comportant, comme normes minimales, l’indépendance et l’impartialité. De telles conditions sont de nature à prévenir les difficultés que vous dénoncez.

Croyez bien que mon cabinet maintiendra ses efforts afin de soutenir au mieux ces réflexions parlementaires.

Ik heb uw relaas over de moeilijkheden waarmee personen met het chronischevermoeidheidssyndroom te maken krijgen, aandachtig gelezen.

Ik ben mij bewust van de problematiek inzake de rol van gerechtsdeskundige die u onderstreept en die het medische gebied overstijgt.

Ik neem actief deel aan de denkoefeningen die thans zowel in de Kamer als in de Senaat worden gehouden over de noodzaak om het statuut van de gerechtsdeskundigen te reglementeren teneinde de kwaliteit van de geleverde prestaties te waarborgen.

De Commissie voor de Justitie van de Kamer heeft zich gebogen over de noodzaak om een nationaal register voor gerechtsdeskundigen in strafzaken en burgerlijke zaken, op te richten. De aangevatte denkoefeningen beogen de personen die als gerechtsdeskundige optreden, te onderwerpen aan objectieve voorwaarden die niet alleen hun technische competenties waarborgen, maar ook hun beschikbaarheid en een goed begrip van hun plichten in het kader van een gerechtelijke procedure. In dat verband bestaat het voornemen een gemeenschappelijke deontologische kern uit te werken voor alle deskundigen waarbij onafhankelijkheid en onpartijdigheid als minimumnormen gelden. Dergelijke voorwaarden kunnen de moeilijkheden die u aan de kaak stelt, voorkomen.

U mag erop rekenen dat mijn kabinet zich zal blijven inspannen om deze parlementaire denkoefeningen zo goed mogelijk te ondersteunen.