SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2012-2013 Zitting 2012-2013
________________
15 octobre 2012 15 oktober 2012
________________
Question écrite n° 5-7162 Schriftelijke vraag nr. 5-7162

de Bert Anciaux (sp.a)

van Bert Anciaux (sp.a)

au vice-premier ministre et ministre des Finances et du Développement durable, chargé de la Fonction publique

aan de vice-eersteminister en minister van Financiën en Duurzame Ontwikkeling, belast met Ambtenarenzaken
________________
Douane et Accises - Trafic de drogue - Chiens renifleurs de drogue - État de la question Douane en accijnzen - Drugssmokkel - Drugshonden - Stand van zaken 
________________
trafic de stupéfiants
douane
contrôle de douane
animal domestique
handel in verdovende middelen
douane
douanecontrole
huisdier
________ ________
15/10/2012Verzending vraag
10/12/2012Antwoord
15/10/2012Verzending vraag
10/12/2012Antwoord
________ ________
Question n° 5-7162 du 15 octobre 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-7162 d.d. 15 oktober 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

On sait depuis longtemps qu'en raison de sa situation et de la présence d'un port mondial, la Belgique fait fonction de plaque tournante européenne de la distribution de différents types de drogue.

Pour lutter contre ce phénomène, les services de douane belges font entre autres appel à des chiens renifleurs de drogue.

Mes questions sont les suivantes.

1) De combien d'équipes de chiens la douane belge dispose-t-elle ? Le ministre juge-t-il ce nombre suffisant étant donné l'ampleur du phénomène du trafic de drogue en Belgique ? Où ces chiens sont-ils utilisés ? De combien de chiens les ports d'Anvers et de Zeebrugge, et l'aéroport de Zaventem disposent-ils respectivement ?

2) Quel est le coût annuel d'une équipe de chiens ?

3) Les équipes de chiens sont-elles régulièrement évaluées ? Quelle est l'efficacité de ces équipes (par rapport à d'autres méthodes de détection de drogue) ?

4) Fait-on également appel à ces équipes de chiens pour la détection d'autres substances que la drogue ? Dans l'affirmative, quelles sont ces substances ?

5) Qu'advient-il des chiens qui ne peuvent plus remplir leur mission correctement ?

6) Ces chiens appartiennent-ils toujours à une seule personne ? Dans l'affirmative, un chien reste-t-il aussi auprès de cette personne en dehors des heures de travail ? Comment les coûts qui y sont liés sont-ils réglés ?

 

Het is al langer bekend dat België wegens zijn ligging en wegens de aanwezigheid van een wereldhaven als de Europese draaischijf voor de distributie van verschillende soorten drugs fungeert.

Om dit te bestrijden maken de Belgische douanediensten onder meer gebruik van drugshonden.

Hierover de volgende vragen:

1) Over hoeveel hondenteams beschikt de Belgische Douane? Acht de minister dit aantal voldoende, gelet op de omvang van het fenomeen van de drugssmokkel in België? Waar worden deze honden ingezet? Over hoeveel honden beschikken respectievelijk de zeehavens van Antwerpen en Zeebrugge en de luchthaven van Zaventem?

2) Wat is de jaarlijkse kostprijs van een hondenteam?

3) Worden de hondenteams regelmatig geëvalueerd? Hoe efficiënt en effectief zijn deze teams (ten opzichte van andere methodes om drugs op te sporen)?

4) Worden deze hondenteams ook ingeschakeld om andere substanties op te sporen dan drugs? Zo ja, welke?

5) Wat gebeurt er met de honden die hun opdracht niet meer naar behoren kunnen vervullen?

6) Behoren deze honden steeds tot één individu, en zo ja, blijft deze hond ook buiten de werktijd bij deze persoon? Hoe zijn de hieraan verbonden kosten geregeld?

 
Réponse reçue le 10 décembre 2012 : Antwoord ontvangen op 10 december 2012 :

1.a) L'Administration des douanes et accises dispose de neuf équipes cynophiles actives pour le contrôle des marchandises et des moyens de transport, et une équipe de chien d'arrêt, qui est affectée au contrôle discret des personnes.

1.b.) Dans sa lutte contre le trafic de drogue, l’Administration des Douanes et Accises met en balance l’option de déployer des équipes cynophiles supplémentaires, avec d'autres options telles que l'investissement dans d’autres équipements de détection modernes. Par exemple, la procédure d’achat a été entamée en vue de l'achat de deux « backscatters ».

1.c.) Les équipes de maître-chien sont principalement utilisées à des endroits stratégiques fixes, tels que les ports et les aéroports. De plus, elles prêtent leur concours à d’autres services de contrôle à leur demande expresse, mais c’est plutôt exceptionnel.

1.d.) Étant donné que chaque équipe de maître-chien est affectée à la brigade motorisée la plus proche du domicile du maître-chien, cette ventilation est impossible à établir.

2.) Le coût annuel d'une équipe cynophile est estimé à 7 630 euros. Cette estimation inclut tant le coût du chien de service (nourriture, vétérinaire, ...) que l'équipement spécial du maître-chien (amortissement d'un véhicule de service adaptée, acquisition d'un chenil double, renouvellement annuel des vêtements spécifiques et de l’équipement pour le maître-chien, ...). La rémunération du maître-chien n’a pas été prise en compte dans cette estimation.

3.a.) En ce qui concerne la normalisation et le contrôle de qualité, la brigade canine des douanes et accises se base sur les mêmes critères que les brigades canines de la Police Fédérale et de la Défense et tient également compte des accords réciproques convenus entre les différentes brigades canines des autorités douanières européennes. Chaque équipe cynophile opérationnelle doit, dans ce cadre, passer un test de contrôle annuel pour que son certificat de spécialisation soit prolongé pour l'année suivante.

3.b.) Les situations concrètes, mais très variables, sur le terrain sont décisives dans la détermination de la méthode de détection des drogues la plus appropriée. Comparer d'une manière abstraite l'efficacité de l'utilisation des équipes cynophiles à d'autres méthodes de détection de drogues est donc pratiquement impossible. Par ailleurs, jusqu’à présent, les saisies de drogue importantes sont, dans la quasi-totalité des cas, à mettre à l’actif de la recherche humaine.

4.) En plus de la détection des drogues, les équipes cynophiles actuellement opérationnelles sont également, pour des raisons budgétaires, spécialisées dans la détection de la monnaie.

5.) Pour autant qu’il n’y ait pas de raison que cela se passe prématurément, la période active d’un chien de service s’achève en règle vers l'âge de huit à dix ans. Il est alors soit donné à son instructeur, soit vendu ou placé ailleurs, ou alors conduit chez un vétérinaire pour le faire euthanasier.

6.a.) Un chien de service est d’abord sélectionné et testé par un instructeur, puis formé à travailler avec d'autres chiens de service. Suite à cela, il est progressivement transféré à un candidat-maître-chien. Pendant toute la durée de sa période active, le chien de service reste la propriété de l'Administration des douanes et accises.

En principe, chaque chien de service est affecté à un maître-chien, mais il existe des exceptions : à des maîtres-chiens expérimentés sont parfois affectés plusieurs chiens de service, il peut y avoir des situations spéciales temporaires telles que les périodes de transition pour un nouveau chien de service, etc. Afin de promouvoir le lien étroit que le travail exige entre le maître-chien et le chien de service, ce dernier est basé à l'adresse privée du maître-chien. Chaque maître-chien dispose à cet effet d’un chenil, ou plus exactement d’un double chenil, pour pouvoir accueillir temporairement le chien de service d’un collègue, en cas d’absence de longue durée d'un maître-chien.

6.b.) Tous les frais liés à l'hébergement des chiens de service à l'adresse privée, de même que les frais de vétérinaires et d'achat de matériel spécifique, sont supportés par l'Administration des Douanes et Accises.

Conformément à l'Arrêté ministériel du 9 septembre 2002 (Moniteur belge du 25 septembre 2002) « octroyant une indemnité forfaitaire aux membres du personnel de l'Administration des douanes et accises pour la garde d'un chien agréé », les maîtres-chiens et les instructeurs reçoivent une indemnité mensuelle par chien d'assistance. De plus, il leur est accordé, pour chaque chien de service qui leur est attribué, une heure de congé de récupération par jour pour les soins du chien en dehors de leurs heures de service.

1.a) De Administratie van de Douane en Accijnzen beschikt over negen actieve hondenteams voor het controleren van goederen en vervoermiddelen en een stil hondenteam dat wordt aangewend voor discrete personencontrole.

1.b.) In haar strijd tegen de drugssmokkel weegt de Administratie van de Douane en Accijnzen de optie tot het inzetten van meer hondenteams af aan andere opties als het investeren in ander modern detectiemateriaal. Zo werd bijvoorbeeld de aankoopprocedure opgestart voor de aankoop van twee “backscatters”.

1.c.) Hondenteams worden hoofdzakelijk ingezet op vaste strategische locaties als havens en luchthavens. Hiernaast verlenen ze ook op uitdrukkelijk verzoek steun aan andere controlediensten, doch dit laatste gebeurt eerder uitzonderlijk.

1.d.) Aangezien elk hondenteam toegewezen wordt aan de dichtstbijzijnde motorbrigade ten opzichte van de woonplaats van de hondengeleider kan deze uitsplitsing onmogelijk worden opgemaakt.

2.) De jaarlijkse kostprijs van een hondenteam wordt geraamd op 7 630 euro. Deze raming omvat zowel de kosten voor de diensthond (voeding, dierenarts,…) als de speciale uitrusting van de hondengeleider (de afschrijving van een aangepast dienstvoertuig, de aanschaf van een dubbele kennel, het jaarlijks vernieuwen van specifieke kledij en materiaal voor de hondengeleider,…). De verloning van de hondengeleider werd buiten beschouwing gelaten bij deze raming.

3.a.) Inzake normering en kwaliteitscontrole past de Hondenbrigade Douane en Accijnzen dezelfde maatstaven toe als de hondenbrigades van de Federale Politie en Defensie en houdt ze bovendien rekening met onderling overeengekomen afspraken gemaakt tussen de diverse hondenbrigades van de Europese douaneautoriteiten. Elk operationeel hondenteam moet in dit kader jaarlijks een verificatietest afleggen om hun specialisatiecertificaat te kunnen verlengen voor het volgende jaar.

3.b.) De concrete maar sterk variërende situatie op het terrein is doorslaggevend bij het bepalen van welke drugsopsporingsmethode het meest aangewezen is. De efficiëntie van het inzetten van hondenteams op abstracte wijze vergelijken met andere drugsopsporingsmethodes is derhalve haast onbegonnen werk. Bovendien blijven de grote drugsvangsten tot nog toe nagenoeg volledig toe te schrijven aan menselijk speurwerk.

4.) Naast het detecteren van drugs zijn de actueel operationele hondenteams om budgettaire redenen ook gespecialiseerd in het detecteren van cash.

5.) Voor zover hier vroegtijdig geen aanleiding toe bestaat, wordt de dienstperiode van een diensthond in regel beëindigd op een leeftijd van acht tot tien jaar. Hij wordt dan ofwel weggegeven aan diens instructeur dan wel verkocht of elders geplaatst, ofwel wordt hij naar een dierenarts gebracht om hem te laten inslapen.

6.a.) Een diensthond wordt eerst door een instructeur uitgezocht en getest en vervolgens samen met andere diensthonden opgeleid. Hierna wordt hij geleidelijk overgedragen aan een kandidaat-hondengeleider. Voor de duur van zijn actieve periode blijft de diensthond eigendom van de Administratie van de Douane en accijnzen.

In principe wordt 1 diensthond toegewezen aan een hondengeleider, maar hierop bestaan enkele uitzonderingen: ervaren hondengeleiders krijgen soms meerdere diensthonden toegewezen, er kunnen zich tijdelijk bijzondere situaties voordoen zoals overgangsfasen naar een nieuwe diensthond, etc.. Ter bevordering van de voor het werk noodzakelijke hechte band tussen geleider en diensthond, wordt deze laatste gestationeerd op het privéadres van de hondengeleider. Elke hondengeleider beschikt hiertoe over een kennel, meer bepaald een dubbele kennel om tijdelijk de diensthond van een collega op te vangen bij langere afwezigheden van een hondengeleider.

6.b.) Alle kosten verbonden aan de stationering van de diensthonden op het privéadres, alsook dierenartskosten en aankoopkosten van specifiek materiaal worden gedragen door de Administratie van de Douane en Accijnzen.

Conform het Ministerieel Besluit van 9 september 2002 (Belgisch Staatsblad van 25 september 2002) “tot toekenning van een forfaitaire vergoeding aan personeelsleden van de Administratie der Douane en Accijnzen voor de verzorging van een erkende hond” ontvangen hondengeleiders en instructeurs een maandvergoeding per diensthond. Bovendien wordt hen per toegewezen diensthond een uur recuperatieverlof per dag toegekend voor het verzorgen van de hond tijdens de privétijd.