SÉNAT DE BELGIQUE BELGISCHE SENAAT
________________
Session 2011-2012 Zitting 2011-2012
________________
27 septembre 2012 27 september 2012
________________
Question écrite n° 5-7102 Schriftelijke vraag nr. 5-7102

de Dirk Claes (CD&V)

van Dirk Claes (CD&V)

à la vice-première ministre et ministre de l'Intérieur et de l'Égalité des Chances

aan de vice-eersteminister en minister van Binnenlandse Zaken en Gelijke Kansen
________________
Fonctionnaires de police - Assistance en justice - Indemnisation du dommage aux biens Politieambtenaren - Rechtsbijstand - Vergoeding zaakschade 
________________
aide judiciaire
police
police locale
statistique officielle
frais de justice
rechtsbijstand
politie
gemeentepolitie
officiële statistiek
gerechtskosten
________ ________
27/9/2012Verzending vraag
16/4/2014Antwoord
27/9/2012Verzending vraag
16/4/2014Antwoord
________ ________
Question n° 5-7102 du 27 septembre 2012 : (Question posée en néerlandais) Vraag nr. 5-7102 d.d. 27 september 2012 : (Vraag gesteld in het Nederlands)

La loi du 29 décembre 2010 portant des dispositions diverses a été publiée au Moniteur belge le 31 décembre 2010. Cette loi modifie entre autres les articles 52 et 53 de la loi du 5 août 1992 sur la fonction de police qui concernent respectivement l'assistance en justice et l'indemnisation du dommage aux biens.

Les modifications visent à améliorer la protection juridique des membres du personnel, eu égard à l'accroissement de la violence auquel ils sont confrontés. Les dispositions relatives à l'assistance en justice et à l'indemnisation du dommage aux biens ont été modifiées pour que les membres du personnels soient davantage soutenus dans leur réaction à ces actes de violence.

L'article 52 de la loi sur la fonction de police prévoit l'assistance d'un avocat à charge de l'employeur, en l'occurrence la commune ou l'État. Cet avocat défend les intérêts des membres du personnel qui, durant leur service, ont été victimes d'un fait dommageable. La loi du 29 décembre 2010 a élargi les conditions d'octroi de l'assistance. Par ailleurs, l'article 53 dispose que les membres du personnel qui, dans l'exercice de leur fonction, voient leurs biens endommagés ont droit à une indemnisation de leur employeur. Dans certains cas - lorsque l'agent et ses proches font l'objet de menaces graves -, des mesures de protection sont prises. Un soutien psychologique est offert aux agents de police qui, dans l'exercice de leur fonction, sont victimes de violence ; ils bénéficient également d'un accompagnement psychosocial offert par la « stressteam » de la police fédérale.

Je souhaiterais une réponse aux questions suivantes.

1. Combien d'actions pénales et civiles ont-elles été intentées contre des fonctionnaires de police de 2008 à ce jour ?

2. Combien de demandes d'assistance en justice les fonctionnaires de police, victimes d'un fait dommageable, ont-ils introduites ? Je souhaiterais obtenir les statistiques depuis 2008.

3. Combien de fois l'assistance en justice a-t-elle été accordée à des fonctionnaires de police victimes d'un fait dommageable ? Je souhaiterais obtenir les statistiques depuis 2008, ventilées selon que le fait dommageable a ou non entraîné une incapacité de travail.

4. Combien de fois l'assistance en justice a-t-elle été refusée ? Quelles étaient les raisons de ce refus ? Je souhaiterais obtenir les statistiques depuis 2008.

5. Les membres du personnel à qui une assistance en justice est refusée ont la possibilité d'exposer leur point de vue dans un délai de 10 jours à compter de la décision négative. Combien de membres du personnel ont-ils fait usage de cette possibilité et ont-ils présenté leur point de vue ? Combien l'ont-ils fait par écrit et combien oralement ? Je souhaiterais obtenir les statistiques depuis 2008.

6. Combien de décision négatives ont-elles été confirmées - après analyse des contre-arguments présentés - et combien de demandes ont-elles finalement été acceptées ? Je souhaiterais obtenir les statistiques depuis 2008.

7. Quel est le nombre total de demandes d'indemnisation d'un dommage aux biens qui ont été introduites par des fonctionnaires de police de 2008 à ce jour ?

8. Combien de demandes d'indemnisation d'un dommage aux biens concernent-elles un dommage subi par le membre du personnel durant l'exercice de sa fonction ? Je souhaiterais obtenir les statistiques depuis 2008.

9. Combien de demandes d'indemnisation d'un dommage aux biens concernent-elles un dommage subi par le membre du personnel non pas durant l'exercice de sa fonction mais à la suite de l'exercice de sa fonction ? Je souhaiterais obtenir les statistiques depuis 2011.

10. Combien de demandes d'indemnisation d'un dommage aux biens ont-elles été acceptées ? Je souhaiterais obtenir les statistiques depuis 2008.

11. Combien de demandes d'indemnisation d'un dommage aux biens ont-elles été refusées ? Quelles étaient les raisons de ce refus ? Je souhaiterais obtenir les statistiques depuis 2008.

 

Op 31 december 2010 werd de wet van 29 december 2010 houdende diverse bepalingen in het Staatsblad gepubliceerd. Deze wet wijzigt onder meer de artikelen 52 en 53 van de wet van 5 augustus 1992 op het politieambt betreffende respectievelijk de toekenning van rechtshulp en de vergoeding van zaakschade.

De wijzigingen strekken ertoe de rechtsbescherming van de personeelsleden te verbeteren, gelet op het toenemende geweld waarmee ze geconfronteerd worden. De bepalingen betreffende de rechtshulp en de vergoeding van zaakschade werden gewijzigd om de personeelsleden beter te ondersteunen in hun reactie op deze gewelddaden.

Artikel 52 van de wet op het politieambt voorziet in rechtshulp van een advocaat ten laste van de werkgever, in casu de gemeente of de Staat. Die advocaat verdedigt de belangen van personeelsleden die tijdens de dienst het slachtoffer werden van een schadelijk feit. Bij de wet van 29 december 2010 werden de voorwaarden voor de toekenning van de hulp verruimd. Voorts bepaalt artikel 53 dat de personeelsleden die in hun functie zaakschade lijden, recht hebben op een vergoeding door de werkgever. In bepaalde gevallen - wanneer het personeelslid en zijn naasten ernstig bedreigd worden - worden er beschermingsmaatregelen genomen. Er wordt de politieagenten die in hun functie het slachtoffer van geweld worden, psychologische steun geboden en er wordt ook psychosociale begeleiding geboden door het stressteam van de federale politie.

Graag kreeg ik een antwoord op de volgende vragen:

1. Hoeveel strafrechtelijke en burgerrechtelijke vorderingen werden er ingesteld tegen politieambtenaren in de periode van 2008 tot op heden?

2. Hoeveel aanvragen tot rechtshulp voor een schadelijk feit werden ingediend door politieambtenaren ? Graag cijfers voor de jaren 2008 tot heden.

3. Hoeveel keer werd rechtshulp toegekend aan politieambtenaren voor een schadelijk feit? Graag cijfers voor de jaren 2008 tot heden. Graag een opdeling naargelang het gaat om toegekende rechtshulp voor een schadelijk feit dat arbeidsongeschiktheid genereerde, of toegekende rechtshulp voor een schadelijk feit dat géén arbeidsongeschiktheid genereerde.

4. Hoeveel keer werd de rechtshulp geweigerd? Wat waren de redenen voor deze weigering? Graag cijfers voor de jaren 2008 tot heden.

5. Personeelsleden aan wie de rechtshulp geweigerd wordt, hebben de mogelijkheid om hun standpunt uiteen te zetten binnen de 10 dagen volgend op de weigeringsbeslissing. Hoeveel personeelsleden zijn hierop ingegaan en hebben hun standpunt uiteen gezet? Hoeveel van hen deden dit schriftelijk en hoeveel mondeling? Graag cijfers voor 2008 tot op heden.

6. Hoeveel van de weigeringsbeslissingen werden - na rekening gehouden te hebben met de tegenargumenten - bevestigd en hoeveel werden alsnog goedgekeurd? Graag cijfers voor 2008 tot op heden.

7. Hoeveel aanvragen tot vergoeding van zaakschade werden in totaal ingediend door politieambtenaren in de periode van 2008 tot op heden?

8. Hoeveel van de aanvragen tot vergoeding van zaakschade hadden betrekking op de schade aan goederen opgelopen tijdens de uitoefening van de functie van het personeelslid? Graag cijfers van 2008 tot op heden.

9. Hoeveel van de aanvragen tot vergoeding van zaakschade hadden betrekking op situaties waarin een personeelslid niet tijdens de uitoefening van zijn functie maar wel ingevolge de uitoefening van zijn functie schade lijdt? Graag cijfers van 2011 tot op heden.

10. Hoeveel van de aanvragen tot vergoeding van zaakschade werden goedgekeurd? Graag cijfers voor 2008 tot op heden.

11. Hoeveel van de aanvragen tot vergoeding van zaakschade werden geweigerd? Wat waren de redenen voor deze weigering? Graag cijfers voor 2008 tot op heden.

 
Réponse reçue le 16 avril 2014 : Antwoord ontvangen op 16 april 2014 :

Remarque préliminaire : dans la question, aucune distinction n’est opérée entre la police fédérale et la police locale. Les chiffres ci-après ont uniquement trait à la police fédérale. Les chiffres pour 2013 ne sont pas définitifs.

1) Le chiffre exact des actions pénales et civiles contre des fonctionnaires de police de la police fédérale n’est pas connu. Ci-dessous figurent les données chiffrées, telles qu’elles ressortissent des demandes d’assistance en justice, pour lesquelles le membre du personnel occupait la position procédurale de défendeur à une action pénale ou à une action civile.

Assistance en justice comme défendeur (pénal ou civil )

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL


37

22

46

68

55

48

276


2013 : 48 (dont 24 en application de la loi « SALDUZ », catégorie III).

2) Les chiffres repris ci-dessous représentent le nombre de membres du personnel qui ont demandé l’assistance en justice pour un fait dommageable (peu importe que ce fait dommageable ait causé une incapacité de travail ou pas).

Assistance en justice comme demandeur (sans distinction )

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL


46

36

56

61

42

25

266


3) La distinction que vous opérez dans votre question précitée, est sans pertinence pour les années 2008, 2009 et 2010, lesquelles sont antérieures à la modification législative apportée par la loi du 29 décembre 2010 aux dispositions contenues dans le Chapitre V de la loi sur la fonction de police.

Deux périodes doivent dès lors être distinguées :

2008 - 2010 : assistances en justice en relation avec un fait dommageable ayant entraîné une I.T. (incapacité temporaire de travail) ;

2011 - 2013 : assistances en justice en relation avec un fait dommageable ayant causé une I.T. ou n’ayant pas généré d’ I.T.

Octroi assistance en justice en qualité de demandeur

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL

pour un fait dommageable

IT

Sans IT

IT

Sans IT

IT

Sans IT

IT

Sans IT

IT

Sans IT

IT

Sans IT

IT

Sans IT


20


27


45


27

8

24

3

10

5

153

16


4)

Refus

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL

1. pas dans l’exercice de ses fonctions :

3

1

2

24

3

3

36

2. faute lourde/ faute intentionnelle



12

5

3

1

21

3. cause d’irrecevabilité


4

3

4

2

3

16

4. indemnisation complète en accidents de travail

18

5

8

5

1


37

5. pas d’incapacité de travail

5


3




8

6. accident sur le chemin du travail


2



2


4

7. demande prématurée

1

1

2

6

7

2

19

8. indemnisation d’un dommage purement moral




10

3

4

17

Total

27

13

30

54

21

13

158

Ces chiffres représentent le nombre de refus d’assistance en justice avec les différents motifs de refus. Parmi les motifs d’irrecevabilité, figurent notamment le fait que la demande d’assistance en justice a été introduite en dehors du délai légal prévu par l’arrêté royal du 10 avril 1995 relatif à la responsabilité civile des fonctionnaires de police, à leur assistance en justice et à l’indemnisation du dommage aux biens encouru par ceux-ci (M.B. 20.05.1995) ou qu’il n’y a pas de suite donnée à la demande, dès lors que le requérant n’est pas un membre du personnel de la police fédérale. Pour les années 2012 et 2013, 8 demandes sont encore en traitement.

5) Le droit de faire valoir son point de vue dans le délai de 10 jours qui suit la décision de refus, a été inscrit dans l’article 52 de la loi sur la fonction de police ensuite de la modification législative du 29 décembre 2010, laquelle est entrée en vigueur le 10 janvier 2011. Partant, les chiffres communiqués ci-après ne remontent pas au-delà de l’entrée en vigueur de cette modification législative. Pour la période 2011-2013, 5 fonctionnaires de police ont fait valoir leurs arguments écrits par l’intermédiaire de leur avocat choisi.

Demandes de révision

(dossiers internes)

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL





2

3


5


6) Deux refus d’octroi d’assistance en justice (question 5) ont été revus à l’aune des arguments apportés par les conseils des fonctionnaires de police et l’assistance en justice leur a été accordée.

Décisions modifiées

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL


1


1




2


7)

Demandes concernant des dommages aux biens

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL


64

67

61

51

46

37

326

Ces chiffres concernent le nombre total de demandes d’indemnisation de dommages causés aux biens. Les chiffres pour 2013 ne sont pas encore définitifs.

8)

Pdt l’exercice du service

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL


46

52

47

47

42

31

265

Ce tableau comprend le nombre de dossiers clôturés concernant des dommages aux biens encourus pendant l’exercice de la fonction. Les chiffres pour 2013 ne sont pas encore complets.

9) (combien de demandes d’indemnisation de dommages aux biens ont trait à des dommages encourus suite à l’exercice de la fonction?) :

Suite à l’exercice de la fonction

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL


1

3

2

2

0

0

8









Les chiffres pour 2013 ne sont pas encore complets.

10) (combien de demandes d’indemnisation de dommages aux biens ont été approuvées?) :

Résultat

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL

approuvées

38

48

41

38

28

23

216

rejetées

20

13

10

12

16

10

81

sans suite

6

6

8

1

1

0

22

non clôturées

0

0

1

0

1

4

6

Ces chiffres représentent le nombre de demandes d’indemnisation de dommages aux biens qui ont été approuvées, rejetées ou qui sont demeurées sans suite (pour des motifs divers). Les chiffres pour 2013 ne sont pas encore complets.

11)

Motifs de refus

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAL

1. pas de circonstances opérationnelles

11

5

5

5

2

4

32

2. faute lourde/ faute intentionnelle

2

1

0

1

0

0

4

3. aucun lien avec la qualité de M.d.P.

3

1

3

1

3

1

12

4. le bien n’est pas indispensable à l’exercice de la fonct°

1

2

0

1

1

0

5

5. autre indemnisation possible (subsidiarité)

4

4

2

4

8

5

27

Le total des refus pour une année donnée peut être inférieur à la somme des différents motifs de refus pour cette même année, car un refus se fonde parfois sur plusieurs motifs. Les chiffres pour 2013 ne sont pas encore complets.

Voorafgaandelijk: in de vraag wordt geen onderscheid gemaakt tussen de federale en de lokale politie. Deze cijfers hebben enkel betrekking op de federale politie. De cijfers voor 2013 zijn niet definitief.

1) Het exacte cijfer van strafrechtelijke en burgerrechtelijke vorderingen tegen politieambtenaren van de federale politie is niet bekend. Hieronder worden de cijfergegevens vermeld zoals zij blijken uit de aanvragen voor kosteloze rechtshulp waarbij het personeelslid verweerder was bij een strafrechtelijke of burgerrechtelijke procedure. De cijfers werden bijgewerkt tot het jaar 2013.

Rechtshulp (strafrechtelijke of burgerrechtelijke procedure):

Kosteloze rechtshulp als verweerder

(strafrecht. of burgerrecht)

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL


37

22

46

68

55

48

276


2013: 48 ( waarvan 24 in toepassing van de Salduz-wet, categorie III)

2) De cijfers hieronder geven het aantal personeelsleden weer dat kosteloze rechtshulp heeft aangevraagd voor een schadelijk feit (ongeacht of dit schadelijk feit een arbeidsongeschiktheid heeft veroorzaakt of niet).

Kosteloze rechtshulp als eiser (zonder

onderscheid)

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL


46

36

56

61

42

25

266


3) Het onderscheid dat u maakt in de voorgaande vraag is niet relevant voor de jaren 2008, 2009 en 2010, die voorafgaan aan de wetswijziging aangebracht door de wet van 29 december 2010 aan de bepalingen in het hoofdstuk V van de wet op het politieambt.

Er moeten dientengevolge twee periodes worden onderscheiden:

2008 – 2010: kosteloze rechtshulp in verband met een schadelijk feit dat een arbeidsongeschiktheid heeft veroorzaakt (tijdelijke arbeidsongeschiktheid);

2011- 2013: kosteloze rechtshulp in verband met een schadelijk feit dat een arbeidsongeschiktheid heeft veroorzaakt of dat geen arbeidsongeschiktheid (AO) heeft veroorzaakt.

Toekenning

kosteloze rechtshulp als eiser

voor schadelijk feit

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL


AO

Geen

AO

AO

Geen

AO

AO

Geen

AO

AO

Geen

AO

AO

Geen

AO

AO

Geen

AO

AO

Geen

AO


20


27


45


27

8

24

3

10

5

153

16


4)

Weigeringen

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL

1. niet in de uitoefening van de functie:

3

1

2

24

3

3

36

2. zware/opzettelijke fout



12

5

3

1

21

3. onontvankelijkheid


4

3

4

2

3

16

4. volledige vergoeding arbeidsongevallen

18

5

8

5

1


37

5. geen arbeidsongeschiktheid

5


3




8

6. woon- werkverkeer


2



2


4

7. voorbarige aanvraag

1

1

2

6

7

2

19

8. louter morele schadevergoeding




10

3

4

17


27

13

30

54

21

13

158

Deze cijfers geven het aantal weigeringen weer van aanvragen voor rechtshulp, met vermelding van de verschillende weigeringsgronden.

Onder de gronden van onontvankelijkheid worden met name vermeld het feit dat de aanvraag voor rechtshulp werd ingediend buiten de wettelijke voorziene termijn bepaald bij koninklijk besluit van 10 april 1995 betreffende de burgerlijke aansprakelijkheid van en de rechtshulp en zaakschadevergoeding voor politieambtenaren ( M.B. 20.05.1995 ) of dat er geen gevolg werd gegeven aan de aanvraag, gegeven het feit dat de eiser geen personeelslid is van de federale politie. Voor de jaren 2012 en 2013 zijn er nog 8 aanvragen in behandeling.

5) Het recht om het standpunt uiteen te zetten binnen de 10 dagen volgend op de weigeringsbeslissing, werd in artikel 52 van de wet op het politieambt ingeschreven met de wetswijziging van 29 december 2010 die in werking trad op 10 januari 2011. De cijfers hierna gaan dan ook niet verder terug dan de inwerkingtreding van deze wetswijziging. Voor de periode 2011-2013 hebben 5 politieambtenaren hun schriftelijke argumenten doen gelden via hun gekozen advocaat.

Verzoeken tot heroverweging (interne dossiers)

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL





2

3


5


6) De twee weigeringen tot het toekennen van rechtshulp (vraag 5) werden herzien naar de maatstaf van de argumenten aangebracht door de raadsmannen van de politieambtenaren en de rechtshulp werd hen toegekend.

Gewijzigde beslissingen

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL


1


1




2


7)

Aanvragen zaakschade

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL


64

67

61

51

46

37

326


Deze cijfers betreffen het totaal aantal aanvragen voor zaakschadevergoeding. De cijfers voor 2013 zijn nog niet definitief.

8)

Tijdens dienstuitoefening

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL


46

52

47

47

42

31

265


Deze tabel bevat het aantal afgehandelde dossiers waarbij de zaakschade werd opgelopen tijdens de uitoefening van de functie. De cijfers van 2013 zijn nog niet volledig.

9) (hoeveel aanvragen van zaakschade betreffen schade opgelopen ingevolge de dienstuitoefening):

Ingevolge dienstuitoefening

2008

2009

2010

2011

2012

TOTAAL


1

3

2

2

\

8







10) (hoeveel aanvragen zaakschade werden goedgekeurd):

Resultaat

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL

goedgekeurd

38

48

41

38

28

23

216

afgekeurd

20

13

10

12

16

10

81

zonder gevolg

6

6

8

1

1

0

22

niet afgesloten

0

0

1

0

1

4

6


Deze cijfers geven weer hoeveel aanvragen voor zaakschadevergoeding werden goedgekeurd, afgekeurd en welke aanvragen zonder gevolg bleven (om diverse redenen). De cijfers van 2013 zijn nog niet volledig.

11)

Reden weigering

2008

2009

2010

2011

2012

2013

TOTAAL

1. geen operationele omstandigheden

11

5

5

5

5

4

32

2. zware/opzettelijke fout

2

1

0

1

0

0

4

3. geen band met hoedanigheid van PL

3

1

3

1

3

1

12

4. goed niet onontbeerlijk tijdens dienstuitoefening

1

2

0

1

1

0

5

5. andere vergoeding mogelijk (subsidiariteit)

4

4

2

4

8

5

27


Het totaal van de weigeringen voor een bepaald jaar kan minder bedragen dan de optelsom van de verschillende weigeringsgronden voor datzelfde jaar omdat een weigering soms op meerdere gronden is gebaseerd. De cijfers van 2013 zijn nog niet volledig.